AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2011/ 1978
Karar No: 2012 / 1371
Karar Tarihi: 03.05.2012

(2709 S. K. m. 132) (2547 S. K. m. 2, 44, Geç. m. 58) (4566 S. K. m. 4, 39) (Harp Okulları Yönetmeliği m. 81, 86)

Davacı 08.09.2011 tarihinde Pendik 2'nci Asliye Hukuk Mahkemesi ve bu yolla 12.09.2011 tarihinde AYİM'de kayıtlarına geçen dava dilekçesi ile bilahare vekili marifetiyle gönderilen ve 21.12.2011 tarihinde kayıtlara geçen cevaba cevap dilekçesinde özetle; Deniz Harp Okulu K.lığı Deniz Bilimleri ve Mühendisliği Enstitüsünde Eylül 2004 ayı içerisinde bilgisayar mühendisliği dalında doktora öğrenimine başladığını, eğitimin 2 yıllık dersler bölümünün görev sorumluluğu verilmeden enstitü bünyesinde geçtiğini, tez bölümünün ise görev üzerinden geçtiğini, belirtilen süre içinde tez çalışmalarını tamamlayamaması sebebiyle Deniz Harp Okulunun 15.07.2011 tarihli işlemiyle doktora öğreniminden ilişiğinin kesildiğini, tezinin tamamlayamamasının sebebinin kendisinden kaynaklanmadığını, idarenin tez danışmanı atamadaki hatalı uygulamaları ve izin talebinin mevzuatın yanlış yorumlanması sebebiyle reddedilmesi olduğunu, Harp Okulları Yönetmeliğinin 81'inci maddesi uyarınca izin ve izin uzatma işlemlerinin ardışık olması gerektiğine yönelik yorumun hatalı olduğunu, kendisine bu madde uyarınca izin verilmesi gerekirken, izin talebinin reddedilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek, doktora öğreniminden ilişiğinin kesilmesi işleminin iptaline ve yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Yapılan incelemede; Dz. K. K. lığının mühendis sınıfında 1993 neşetli binbaşı rütbesindeki davacının, Deniz Harp Okulu Komutanlığının, Tuzla Deniz Bilimleri ve Mühendisliği Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Bölümünde 06.09.2004 tarihinde Dz. K.K.lığı nam ve hesabına doktora eğitimine başladığı, 21.08.2006 tarihinde yeterlilik sınavını tamamlayarak, 12.09.2006 tarihinde tez aşamasına geçtiği, 26.08.2008 tarihinde eğitime ara vermek için izin talebinde bulunduğu, Enstitü Yönetim Kurulunun 09.09.2008 tarihli kararı ile 2 yarıyıl izin verildiği, devamında yine davacının talebi üzerine 2009-2010 ve 2010-2011 eğitim-öğretim yıllarını kapsayan 4 yarıyıl ek süre verildiği, bilahare eğitime devam eden davacının çalışmalarının yeterli düzeyde olmamasından dolayı, tez danışmanı tarafından 01.11.2010 tarihli raporun düzenlenerek Enstitüye gönderildiği, davacının 2010-2011 dönemde yeniden 1 yıl izin (ara verme) talebinde bulunduğu, daha önce izin verildiğinden bahisle talebin kabul edilmediği, 14.04.2011 ve 15.06.2011 tarihli itirazlarının reddedildiği, 04.07.2011 tarihinin tez savunma günü, 05.07.2011 gününün de yedek gün olarak belirlendiği, tespit edilen günlerde savunmasını yapmayan davacının 06.07.2011 tarihli Enstitü Yönetim Kurulu kararı ile ilişiğinin kesildiği, kararın 21.07.2011 tarihinde onaylandığı, 08.08.2011 tarihinde tebliğini müteakiben süresinde bu davanın açıldığı, davacının yürütmenin durdurulması isteminin AYİM 3'üncü Dairesinin 22.09.2011/4048-1978 sayılı kararıyla reddedildiği anlaşılmıştır.

Taraflar arasındaki uyuşmazlık, esasen doktora programından ilişiğin kesilmesi işleminin hukuka aykırılığı noktasında olmakla beraber, davacı yasal ve makul olduğunu belirttiği bir dizi mazeretinin yanısıra, bilhassa 2010-2011 eğitim yılının bitimini takiben mevzuat gereği 1 yıl daha ara verme hakkının olmasına rağmen, hatalı yorumla bu konuda verilmeyen iznin hukuka aykırı olduğuna odaklanmaktadır.

Davacı Eylül 2004 ayında Dz. K. K.lığı nam ve hesabına başladığı doktora programının ilk iki safhasını oluşturan dersler ve yeterlilik sınavını Enstitü bünyesinde, görev sorumluluğu verilmeksizin 2 yılda tamamlamıştır. Akabinde danışman atamasıyla başlayan tez aşamasında ise sınıfı görevine göre kadroya atanarak Dz. K. K.lığı bünyesindeki görevine devam etmiştir.

Dava konusu ile ilgili mevzuat şu şekildedir:

1982 Anayasasının 132'nci maddesi; Türk Silahlı Kuvvetleri ve emniyet teşkilatına bağlı yükseköğretim kurumları özel kanunlarının hükümlerine tabidir., 2547 sayılı YÖK Kanununun 2/2 maddesi; Bu kanun; yükseköğretim üst kuruluşlarını, bütün yükseköğretim kurumlarını, bağlı birimlerini ve bunlarla ilgili faaliyet ve esasları kapsar.

Türk Silahlı Kuvvetleri ve emniyet teşkilatına bağlı yükseköğretim kurumlarıyla ilgili hususlar ayrı kanunlarla düzenlenir., 4566 sayılı Harp Okulları Kanunun 4'üncü maddesi; 04/01/1961 tarihli ve 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununda belirtilen asker kişilerde bulunması gerekli niteliklere sahip, liderlik özellikleri gelişmiş, yeterli fiziki yeteneğe sahip, ilgili kuvvet komutanlığının ihtiyacına göre belirlenen bilim dallarında lisans eğitim ve öğretimini görmüş muvazzaf subay yetiştirmek ve ilgili kuvvet komutanlığının ihtiyaç duyması halinde lisans üstü eğitim ve öğretim sağlamaktır. aynı Kanunun 39/1-2 maddesi ise; Harp okulları bünyesinde ilgili kuvvet komutanlığının ihtiyaç ve gerek duyması ve Genelkurmay Başkanlığının onayı ile teşkil edilecek enstitülerde, Silahlı Kuvvetlerin ihtiyaçlarına yönelik bilim dallarında lisans üstü eğitim ve öğretim ile bilimsel araştırmalar yapılır.

Bu enstitülere öğrenci seçimi ile enstitülerde yapılacak lisans üstü eğitim ve öğretimin şekli, süresi, programları ve buna dayalı olarak verilen diplomalar çıkarılacak yönetmelikte belirtilir. şeklinde düzenlenmiştir.

Davacının ilişiğinin kesildiği doktora programına ilişkin esaslara dair Harp Okulları Yönetmeliğinin 86'ncı maddesinde ayrıntılı düzenleme yapılmıştır. Buna göre: Doktora programları ile ilgili esaslar aşağıda belirtilmiştir.

a) Amaç ve Kapsam

1) Doktora programının amacı, öğrenciye araştırma yapma, bilimsel olayları geniş ve derin bir bakış açısı ile irdeleyerek yorum yapma ve yeni sentezlere ulaşmak için gerekli adımları belirleme yeteneği kazandırmaktır.

Doktora çalışması sonunda hazırlanacak tezin;

(a) Bilime yenilik getirme,

(b) Yeni bir bilimsel yöntem geliştirme,

(c) Bilinen bir yöntemi yeni bir alana uygulama, niteliklerinden birini yerine getirmesi gerekir.

2) Doktora programı, toplam yirmi bir krediden az olmamak koşuluyla en az yedi adet ders, yeterlik sınavı, tez önerisi ve tez çalışmasından oluşur.

3) Dersler, ilgili enstitü ana bilim dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulunun onayı ile diğer yüksek öğretim kurumlarında verilmekte olan derslerden de seçilebilir.

4) Doktora programı esnasında, lisans programında alınmış olan lisans dersleri, ders yükünden ve doktora kredisinden sayılmaz. Ancak, yüksek lisans programında daha önce alınmamış olmak koşuluyla enstitü yönetim kurulu kararıyla, yüksek lisans dersleri alınabilir ve bu dersler, ders yükünden ve doktora kredisinden sayılır.

5) Doktora eğitiminin dersleri ve uygulamaları, birbirini izleyen üç yarı yıl içinde tamamlanır. Bu derslerden, en çok iki dersten F alan veya tüm derslerini başardığı halde doktora yeterlik sınavına girebilmek ve tez çalışmasına başlayabilmek için belirlenen genel kredi notu ortalamasından düşük not ortalamasına sahip olan öğrencilere, ana bilim dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulunun kararı ile iki yarı yıl ek süre tanınır. Bu süre sonunda da başarılı olamayan öğrencinin, enstitü ile ilişiği kesilir.

6) Doktora programları, yurt içi ve yurt dışında ortak programlar şeklinde de düzenlenebilir. Bu programların uygulama usul ve esasları, eğitim ve öğretim yüksek kurulunun önerisi ile ilgili kuvvet komutanlıklarınca belirlenir.

b) Süre:

1) Doktora programını tamamlama süresi, sekiz yarı yıldır. Daha kısa sürede mezun olabilecek öğrencilerle ilgili esaslar, enstitü bilim kurulu tarafından belirlenir. Doktora programını sekiz yarı yıl içinde tamamlayamayacağı kesinleşen öğrencinin enstitü ile ilişiği, sekiz yarı yılın tamamlanmasından önce kesilebilir.

2) Beş yarı yıl sonunda kredili derslerini başarıyla tamamlayamayan veya enstitü bilim kurulu tarafından belirlenen genel kredi notu ortalamasını tutturamayan öğrencinin, enstitü ile ilişiği kesilir.

3) Kredili derslerini başarıyla bitiren, yeterlik sınavında başarılı bulunan ve tez önerisi kabul edilen, ancak tez çalışmasını sekiz yarı yıl sonuna kadar tamamlayamadığı için tez sınavı veya savunmasına giremeyen öğrencilere, ilgili enstitü ana bilim dalı başkanlığının ve enstitü yönetim kurulunun önerisi ve eğitim ve öğretim yüksek kurulunun onayı ile tez sınavı veya savunması için en fazla dört yarı yıl ek süre verilebilir.

c) Tez Danışmanı Görevlendirilmesi:

1) Enstitü ana bilim dalı başkanlığı, her öğrenci için tez danışmanını ve danışmanının belirleyeceği tez konusunu enstitü müdürlüğüne önerir.

2) Tez danışmanının tez konusu önerisi, enstitü yönetim kurulu kararıyla kesinleşir.

3) Tez danışmanının, öğrencinin programı içinde ne zaman atanacağı, enstitü bilim kurulu tarafından belirlenir. Ancak tez danışmanının, en geç üçüncü yarı yılın başına kadar atanması zorunludur.

4) Tez çalışmasının niteliğinin, birden fazla tez danışmanı gerektirdiği durumlarda, aynı usulle ikinci tez danışmanı atanabilir.

5) Tez danışmanı, öğretim üyeleri arasından seçilir. İkinci tez danışmanının asgari doktora derecesine sahip olması gerekir. Tez danışmanının görevlendirilmesi ve değiştirilmesine ilişkin diğer hususlar, ilgili kuvvet komutanlıklarınca çıkarılacak yönergelerde belirlenir.

ç) Yeterlik Sınavı:

1) Yeterlik sınavının amacı, öğrencinin temel konular ve doktora çalışmasıyla ilgili konularda, derinliğe sahip olup olmadığının belirlenmesidir.

2) Yeterlik sınavları, yılda iki kez yapılır.

3) Öğrencinin yeterlik sınavına ne zaman gireceği, enstitü yönetim kurulu tarafından belirlenir. Ancak, öğrenci en geç beşinci yarı yılın sonuna kadar yeterlik sınavına girmek zorundadır.

4) Yeterlik sınavları, enstitü ana bilim dalı başkanlığı tarafından önerilir ve enstitü yönetim kurulu tarafından düzenlenir. Yeterlik sınavı, beş kişilik doktora yeterlik jürisi tarafından yapılır.

5) Doktora yeterlik sınavına girebilmek için, kamu personeli dil sınavından yüz tam puan üzerinden en az elli puan almış olmak gerekir.

6) Doktora yeterlik sınavı, yazılı ve sözlü olarak iki bölüm halinde yapılır. Doktora yeterlik jürisi, öğrencinin yazılı ve sözlü sınavlardaki başarı durumunu değerlendirerek öğrencinin başarılı veya başarısız olduğuna, salt çoğunlukla karar verir. Bu karar, öğrencinin tez danışmanınca, yeterlik sınavını izleyen üç gün içinde ilgili enstitü müdürlüğüne tutanakla bildirilir.

7) Yeterlik sınavında başarısız olan öğrenci, bir sonraki yarı yılda tekrar sınava alınır. Bu sınavda da başarısız olan öğrencinin, doktora programı ile ilişiği kesilir.

8) Doktora yeterlik jürisi; yeterlik sınavını başaran öğrencilerin, ders yükünü tamamlamış olsa bile, bu Yönetmeliğin 86'ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde düzenlenen süre ile ilgili hususlarda öngörülen duruma düşmemesi koşuluyla, dördüncü yarı yıldan sonra da, fazladan ders veya dersler almasını isteyebilir. Fazladan alınacak ders veya dersleri, altıncı yarı yılın sonuna kadar başarıyla tamamlayamayan öğrencinin, doktora programı ile ilişiği kesilir.

d) Tez İzleme Komitesi:

1) Yeterlik sınavında başarılı bulunan öğrenciler için ilgili enstitü ana bilim dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulunun onayı ile bir ay içinde bir tez izleme komitesi oluşturulur.

2) Tez izleme komitesi, üç öğretim üyesinden oluşur. Komitede, tez danışmanından başka, ilgili enstitü ana bilim dalı içinden ve dışından birer üyeye yer verilir. İkinci tez danışmanının olması durumunda, ikinci tez danışmanı dilerse komite toplantılarına katılabilir.

3) Tez izleme komitesinin kurulmasından sonraki dönemlerde, ilgili enstitü ana bilim dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulunun onayı ile üyelerde değişiklik yapılabilir.

e) Tez Önerisi Savunması:

t) Doktora yeterlik sınavını başarı ile tamamlayan öğrenciler; en geç altı ay içinde, yapacağı araştırmanın amacını, yöntemini ve çalışına planını kapsayan tez önerisini tez izleme komitesi önünde sözlü olarak savunur. Öğrenci, tez önerisi ile ilgili yazılı bir raporu, sözlü savunmadan en az on beş gün önce komite üyelerine dağıtır.

2) Tez izleme komitesi, öğrencinin sunduğu tez önerisinin kabul veya reddedileceğine, salt çoğunlukla karar verir. Bu karar, öğrencinin tez danışmanınca tez önerisini izleyen üç gün içinde, ilgili enstitü müdürlüğüne tutanakla bildirilir.

3) Tez önerisi reddedilen öğrenci, yeni bir danışman ve tez konusu seçme hakkına sahiptir. Böyle bir durumda, yeni bir tez izleme komitesi atanabilir. Programa aynı danışmanla devam etmek isteyen öğrenciler, üç ay içinde; danışman ve tez konusunu değiştiren öğrenciler ise, altı ay içinde tekrar tez önerisini savunur. Bu savunmada da tez önerisi reddedilen öğrencinin, enstitü ile ilişiği kesilir.

4) Tez önerisi kabul edilen öğrenciler için tez izleme komitesi, Ocak-Haziran ve Temmuz-Aralık ayları arasında birer kez olmak üzere yılda iki kez toplanır. Öğrenci, toplantı tarihinden en az bir ay önce komite üyelerine yazılı bir rapor sunar Bu raporda, o safhaya kadar yapılan çalışmaların özeti ve bir yıl sonraki dönemde yapılacak çalışma planı belirtilir. Öğrencinin tez çalışması, komite tarafından Başarılı veya Başarısız olarak belirlenir. Komite tarafından üst üste iki kez veya aralıklı olarak üç kez başarısız bulunan öğrencinin enstitü ile ilişiği kesilir.

f) Doktora Tezinin Sonuçlandırılması:

1) Doktora programındaki öğrenciler, tez çalışmasını enstitü bilim kurulu tarafından kabul edilen tez hazırlama kurallarına uygun biçimde hazırlamak ve tezini jüri önünde sözlü olarak savunmak zorundadır.

2) Doktora tez jürisi, ilgili enstitü ana bilim dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulunun onayı ile atanır. Jüri; üçü öğrencinin tez izleme komitesinde yer alan öğretim üyelerinden ve en az biri başka bir yüksek öğretim kurumunun öğretim üyesinden olmak üzere beş kişiden oluşur.

3) Jüri üyeleri, söz konusu tezin kendilerine teslim edildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde, enstitü müdürünün çağrısı ile toplanarak öğrenciyi tez sınavına alır. Tez sınavı, tez çalışmasının sunulması ve soru cevap bölümünden oluşur.

4) Tez sınavının tamamlanmasından sonra jüri, tez hakkında salt çoğunlukla Kabul, Red veya Düzeltme kararı verir. Bu karar, öğrencinin tez danışmanınca, tez sınavını izleyen üç gün içinde ilgili enstitü müdürlüğüne tutanakla bildirilir. Tezi reddedilen öğrencinin, enstitü ile ilişiği kesilir. Tezi hakkında düzeltme kararı verilen öğrenci, en geç altı ay içinde gerekli düzeltmeleri yaparak tezini aynı jüri önünde yeniden savunur. Bu savunma sonunda da tezi kabul edilmeyen öğrencinin, enstitü ile ilişiği kesilir.

g) Doktora Diploması:

1) Tez sınavında başarılı olmak ve diğer koşulları da sağlamak kaydıyla, doktora tezinin ciltlenmiş en az dokuz kopyasını tez sınavına giriş tarihinden itibaren bir ay içinde ilgili enstitü müdürlüğüne teslim eden ve tezi şekil yönünden uygun bulunan öğrenci, doktora diploması almaya hak kazanır.

2) Doktora diploması üzerinde, öğrencinin izlemiş olduğu enstitü ana bilim dalındaki programın onaylanmış adı bulunur.

Davacının odaklandığı ara vermeye ilişkin esaslar Yönetmeliğin İzinler başlıklı 81'inci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre: Enstitü bilim kurulunca belirlenen nedenlerle öğrenimine ara vermek zorunda kalan veya öğrenimine katkıda bulunacak üniversite dışı burs, araştırma gibi olanakların ortaya çıkması halinde, öğrenciye, danışmanı ve ana bilim dalı başkanlığının uygun görmesi şartıyla, enstitü yönetim kurulu kararı ile bir yıla kadar izin verilebilir. Ana bilim dalı başkanlığı ve danışmanın önerisi üzerine gerekli görüldüğü hallerde, enstitü yönetim kurulu kararıyla bu süre, bir yıl daha uzatılabilir. Kendisine izin verilen öğrencinin bu izni, karar tarihini takip eden yarı yıldan itibaren başlar. İzin süresi sonunda öğrenci, enstitü yönetim kurulunun olumlu kararıyla, takip eden ilk yarı yılda kaydını yenilemek zorundadır...

Yönetmelik hükümlerine göre; normal şartlarda doktora programı tamamlama süresi 8 yarıyıldır. (4 yıl) Dersler birbirini izleyen 3 yarıyılda tamamlanmaktadır. 2 yarıyıl ek süre tanınır. Toplamda 5 yarıyıl sonunda kredili derslerini tamamlayamayanın ilişiği kesilir. Dersleri tamamlayıp, yeterlilik sınavını geçen ve tez önerisi kabul edilenlerin genel süre (8 yarıyıl) içerisinde tez çalışmasını tamamlayamayanlara, tez sınav ve savunması için en fazla 4 yarıyıl ek süre verilebilir. Ote yandan öğrenimine ara vermek zaruretinin doğması halinde 1 yıla kadar da izin verilebilir. Gerekli görülürse bu süre 1 yıl daha uzatılabilir.

Davacı doktora eğitimini planlanan sürede tamamlayamama gerekçelerini; tez döneminde şahsına uygulanan atama işlemleri, tez danışman atanmasıyla ilgili hatalı uygulamaları, izin talebine zamanında işlem yapılmaması ve hatalı yorumla reddedilmesi, keza akademik alandaki çağdaş yaklaşımların Harp Okulları Lisansüstü programlara yansıtılmaması olarak belirlemiştir.

Yapılan incelemede; davacının Eylül ayında tez çalışmasına başladıktan sonra, programı tamamlayamaması sebebiyle Temmuz 2011 ayında ilişiğinin kesildiği, bu süreçte 3 ayrı atama gördüğü, 2006 yılında atanan tez danışmanının aynı yıl içerisinde emeklilik kararı alması üzerine sivil bir üniversiteden yeni bir danışman atandığı, Aralık 2009 ayna kadar bu danışman ile çalıştığı, bu süreçte davacının talebi üzerine Enstitü kararı ile Eylül 2008 ayından itibaren eğitimine 1 yıl ara verdiği (kayıt dondurma), bilahare Enstitünün davacının doktora çalışmasının yeterli olgunluğa erişmediğini tespit ederek hem davacıya hem de danışmanına uyarı gönderdiği ve akabinde tez danışmanlık görevinin akademik kariyere sahip bir rütbeli personele verilerek tez konusunun değiştirildiği, bu şekilde Ocak 2010 ayında yeni bir yol haritası belirlendiği, ancak süreçte davacının çalışmaları yine yeterli düzeye ulaşmadığından Kasım 2010 ayında davacıya yeni bir uyarının verildiği anlaşılmaktadır. Sonuçta, davacının atamaların farklı garnizonlara yapılmaması, danışman değişikliklerinde idareye atfedilerek bir kusurun bulunmaması, tüm bu hususlara nazaran tez çalışmasının tamamlanması için, ara verme, ek süre gibi tüm imkanları kullanan davacı yönünden yeterli sürenin bulunması karşısında, davacının bu mazeretleri kabul edilmemiştir.

Tez çalışması sürecinde davacının 26.08.2008 tarihli ara verme (kayıt dondurma) talebi üzerine, Enstitü Yönetim Kurulunun kararı ile 09.09.2008 tarihinde 2 yarıyıl izin verilmiştir. Esasen Yönetmeliğin 81'inci maddesi kapsamında, danışmanın önerisi ve yönetim kurulunun kararı ile bu sürenin 1 yıl daha uzatılması mümkündür. Ancak davacının bu aşamada böyle bir talepte bulunmadığı anlaşılmaktadır. Davacı bu 1 yıllık sürenin daha sonra kendisine verilmesi için 2011 yılında müracaatlarda bulunmuş, ancak reddedilmiştir.

2010-2011 öğretim yılının sonu, daha önce 2 yarıyıl ara verme, 4 yarıyıl ek süre kullanan davacının doktora eğitimini tamamlaması gereken tarihtir. Enstitü Yönetim Kurulu davacının 2011 yılındaki 1 yıl ara verme taleplerini, bu hakkın ardışık kullanılması gerektiğinden bahisle reddetmiştir. Yönetmeliğin 81'inci maddesinde; öğrenime ara vermek zaruretinin doğması halinde bir yıla kadar izin verilebileceği, ana bilim dalı başkanlığı ve danışmanı önerisi üzerine gerekli görüldüğü hallerde, enstitü yönetim kurulu kararıyla bu sürenin bir yıl daha uzatılabileceği öngörülmüştür

Maddenin lafzından ara verme sürelerinin peşi sıra kullanılması gerektiği anlaşılmaktadır. Esasen bu durum eğimin amacına da uygun düşmektedir. Zira süreçte düzenli, kesintisiz ve sistemli bir bütünlük içerisinde çalışmanın yürütülmesi amaçlanmaktadır. Yönetmeliğin 86/1-a-5 maddesinde de doktora derslerinin birbiriniz izleyen 3 yarı yılda tamamlanması gereğine işaret edilmiştir. Dolayısıyla ara verme imkanından Eylül 2008 ayından itibaren 2 yarıyıl kullanarak yararlanan ve bu süreçte yeni bir talepte bulunmayan davacının 2011 yılındaki talebinin reddi yerindedir. Öte yandan davacının talebinin kabulü bir diğer yönden de mümkün görülmemektedir. Zira 2010-2011 eğitim yılının sonu, davacının tez sınav ve savunmasını tamamlaması gereken dönemin de sonudur. Ara verme talebinin kabulünün uygulanmasıyla ilgili Yönetmeliğin 81/1 maddesinde; kendisine izin verilen öğrencinin bu izninin, karar tarihini takip eden yarı yıldan itibaren başlayacağı belirtilmiştir. Bu durumda davacının 2011 yılı içerisinde yaptığı müracaatların kabulü halinde, 1 yıllık izin süresinin başlangıcı, 2011-2012 eğitim yılının başlangıcıdır ki, mevzuat gereği bu tarih davacının doktora eğitimini tamamlaması gereken nihai tarihtir. Dolayısıyla davacının, izin talebine işlem yapılmadığı ve mevzuatın yanlış yorumlanarak talebinin reddedildiği yönündeki savunmalara itibar edilmemiştir.

Davacı akademik alandaki çağdaş yaklaşımların Harp Okulları Lisansüstü eğitim programlarına yansıtılması gerektiğini belirtmektedir. Bu kapsamda 25.02.2011 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6111 sayılı Kanunun 171 'inci maddesiyle 2547 sayılı YÖK Kanununun 44'üncü maddesi değiştirilmiş ve 44/c maddesi uyarınca, doktora eğitiminden ilişiği kesilenlere öğrenci katkı payı veya öğrenim ücretini ödemek şartıyla öğrenime devam için kayıt imkanı sağlanmıştır. Aynı Kanunun 173'üncü maddesiyle 2547 sayılı Kanuna Geçici madde 58 eklenmiştir. Buna göre, yukarıda bahsi geçen imkandan; Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı eğitim kurumlarında, tıpta uzmanlık, önlisans veya lisans düzeyinde eğitim görürken ilişiği kesilenlere istifade imkanı tanınmış, ancak TSK'daki lisansüstü eğitimlerle ilgili bir düzenleme öngörülmemiş, kapsam dışı bırakılmıştır. Dolayısıyla, kanunkoyucu tarafından getirilen kısıt göz önüne alındığında, tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılmaktadır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Yasal dayanaktan yoksun DAVANIN REDDİNE,

03 MAYIS 2012 tarihinde Üye Hava Savunma Kurmay Albay Sadrettin AÇIKSÖZ'ün karşı oyu ve OYÇOKLUĞU ile karar verildi.


KARŞI OY GEREKÇESİ

Dava konusu işlemin tabi olduğu mevzuat incelendiğinde; 4566 sayılı Harp Okulları Kanunu'nun 39'uncu maddesi:

'Harp okulları bünyesinde ilgili kuvvet komutanlığının ihtiyaç ve gerek duyması ve Genelkurmay Başkanlığının onayı ile teşkil edilecek enstitülerde, Silahlı Kuvvetlerin ihtiyaçlarına yönelik bilim dallarında lisansüstü eğitim ve öğretim ile bilimsel araştırmalar yapılır.

Bu enstitülere öğrenci seçimi ile enstitülerde yapılacak lisansüstü eğitim ve öğretimin şekli, süresi, programları ve buna dayalı olarak verilen diplomalar çıkarılacak yönetmelikte belirtilir.

Savaş ve olağanüstü hallerde, Genelkurmay Başkanlığınca eğitim ve öğretime ara verilebilir. Eksik öğretim görenlere daha sonra uygulanacak eğitimin ilke ve esasları Genelkurmay Başkanlığınca belirlenir. hükmünü;

Harp Okulları Yönetmeliği'nin 'İzinler' başlıklı 81 'inci maddesi:

'Enstitü bilim kurulunca belirlenen nedenlerle öğrenimine ara vermek zorunda kalan veya öğrenimine katkıda bulunacak üniversite dışı burs, araştırma gibi olanakların ortaya çıkması halinde, öğrenciye, danışmanı ve ana bilim dalı başkanlığının uygun görmesi şartıyla, enstitü yönetim kurulu kararı ile bir yıla kadar izin verilebilir. Ana bilim dalı başkanlığı ve danışmanın önerisi üzerine gerekli görüldüğü hallerde, enstitü yönetim kurulu kararıyla bu süre, bir yıl daha uzatılabilir. Kendisine izin verilen öğrencinin bu izni, karar tarihini takip eden yarıyıldan itibaren başlar, izin süresi sonunda öğrenci, enstitü yönetim kurulunun olumlu kararıyla, takip eden ilk yarıyılda kaydını yenilemek zorundadır.

Lisansüstü eğitim görmek üzere yurt dışına gönderilen ve geçerli mazereti nedeniyle süresi içinde eğitimini tamamlayamadan geri dönenler, ana bilim dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulunun kararıyla öğrenciliklerine devam edebilirler. Sivil öğrencilerden askerlik görevleri nedeniyle enstitüden geçici olarak ayrılan öğrenciler, askerlik süresi kadar izinli sayılırlar.

İzin süresi sonunda dönmeyenlerin veya kaydını yenilemeyenlerin, enstitü ile ilişiği kesilir.' hükmünü içermektedir.

Ayrıca, Yönetmeliğin 86/b maddesinin 1'inci fıkrası uyarınca; doktora programını tamamlama süresi, sekiz yarıyıl olarak belirlenmiş; aynı maddenin 3'üncü fıkrası uyarınca 4 ilave yarıyıl verilebileceği öngörülmüş; keza, doktora öğrenimi süresince, öğrenciye iki yıla kadar izin verilebileceği ifade edilmiştir.

Davacı davasını 'ikinci bir yıllık izin talebinin haksız bir biçimde reddedilmiş olması sebebiyle doktora programından ilişiğinin kesilmiş olmasının da hukuka aykırı olduğu' iddiasına dayandırmaktadır. Davalı idarece; davacının Deniz Harp Okulu K.lığı Deniz Bilimleri ve Mühendisliği Enstitüsünde görmekte olduğu doktora öğrenimine son verilmesinin gerekçesi ise; 'Yönetmeliğin 86/f maddesinde öngörülen 'tez çalışmasını enstitü bilim kurulu tarafından kabul edilen tez hazırlama kurallarına uygun biçimde hazırlamak ve tezini jüri önünde sözlü olarak savunmak' zorunluluğunu yerine getirmemek şeklinde açıklanmıştır.

Yukarıda belirtilen iddia, savunma ve mevzuat hükümleri itibariyle dava konusu olay değerlendirildiğinde;

Davacıya, doktora öğrenimi gördüğü sırada, enstitü tarafından toplam 4 ilave yarıyıl öğrenim hakkı verilmiştir. Söz konusu ilave öğrenim süresi, Yönetmeliğin 86/b-3'üncü maddesinin tanıdığı bir haktır. Davacıya, kendisine verilen ilave yarıyıllardan başka ve öğrenimi süresince bir kez de 1 yıl süreyle izin verilmiştir. Davacının, öğrenimi süresince 2 yıla kadar izin alabilmesi, Yönetmeliğin 81'inci maddesi çerçevesinde kendisine tanınmış bir haktır. Davacı, bu hakkın kendisine tanınması için davalı idareye başvuruda bulunmuştur. Ancak, idarece, 'bu iki yıllık izin hakkının 'ardışık' kullanılması gerektiği' belirtilerek talebi reddedilmiştir. Davalı idarenin, bu talebi, yönetmelikte yazılı olmayan bir sebeple reddetmesi hukuka aykırıdır. Yönetmeliğin 81/1 'inci maddesinin '...bir yıla kadar izin verilebilir. Ana bilim dalı başkanlığı ve danışmanın önerisi üzerine gerekli görüldüğü hallerde, enstitü yönetim kurulu kararıyla bu süre, bir yıl daha uzatılabilir.' hükmü, 2 yıllık iznin ard arda verilmesi gerektiği şeklinde yorumlanamaz. Aksi düşünce, mazeretleri ard arda gelen öğrenci ile aralıklı olarak gelen öğrenciler arasında, birinciler lehine anlamsız bir eşitsizlik doğurmaktadır. Yönetmelikte geçen 'uzatma' tabirinin, sadece 'kronolojik' olarak yorumlanması yanlıştır. Yönetim kurulunun yetkisi dahilinde olan uzatma, izin süresinin nicelik olarak uzatılmasını da kapsamaktadır.

Öte yandan, davaya özgü somut koşullar uyarınca; davacıya ilave 1 yıl izin verilmemesini gerektiren somut bir sebep bulunmamaktadır. Aksine, davacının ileri sürdüğü ve belgelediği mazeretler (tez danışmanlarının atanması ve değiştirilmesi ile öğrenimi süresince tabi tutulduğu atamalara ilişkin aksaklıklar), kendisine bir yıl daha izin verilmesini lüzumlu kılmakta, ayrıca bu durumda Doktora eğitimin bitirilebilme ihtimalinin olması hem kamu hem de davacı menfaatlerine uygun bir sonucun çıkmasına, kamunun eğitim süreci boyunca davacı üzerinde yaptığı harcamaların karşılığını alacağı için de kamu kaynaklarının ekin ve verimli kullanılması ilkesine uygun düşeceği açıkken davacının, 1 yıllık ilave izin hakkından mahrum bırakılarak, doktora öğrenimini bitirebilme ihtimalinin kendisine verilmemesinde hakkaniyet ilkesine de aykırı bulduğumdan, davanın reddi şeklinde oluşan sayın çoğunluk görüşüne katılamadım.03/05/2012 (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy