AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2010/ 2155
Karar No: 2011 / 1971
Karar Tarihi: 22.09.2011

(211 S. K. m. 34, 69) (Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Yönetmeliği m. 80)

Davacı vekili 29.11.2010 tarihinde AYİM kaydına geçen dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin eşi müteveffa.....'in Kara Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde görev yapmakta iken 20 sene 6 aylık hizmet sürecinden sonra sağlık sebebiyle emekli olduğunu, müvekkilinin eşinin 1983 yılında öldüğünü, müvekkilinin kimlik kartına 04.06.2010 tarihinde Aksaray orduevine girerken el konulduğunu, Türk Silahlı Kuvvetleri akıllı kartı verilmesi için yaptıkları müracaatın müvekkilinin yeni bir evlilik yaptığı gerekçesiyle reddedildiğini, müvekkilinin eşinden boşandığını, ilk eşinden dolayı aylık aldığını, İç Hizmet Yönetmeliğinin 69'uncu maddesine göre eş sıfatını taşıdığını, müvekkiline Türk Silahlı Kuvvetleri akıllı kimlik kartı verilmemesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek Şişli Askerlik Şubesi Başkanlığının 04.10.2010 tarihli işleminin iptaline ve öncelikle yürütmenin durdurulmasına karar verilmesin talep ve dava etmiştir.

Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde; davacının eşi...'in İs.Kd.Yzb. rütbesinde iken 18 Kasım 1955 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetlerinden malulen emekliye ayrıldığı, 1983 yılında vefat ettiği, 04.06.2010 tarihinde Aksaray orduevine girerken davacıya eşinden dolayı verilen Türk Silahlı Kuvvetleri Personeli kimlik kartına el konulduğu, davacının kendisine eşinden dolayı Türk Silahlı Kuvvetleri akıllı kartı verilmesi için 28.09.2010 tarihinde idari müracaata bulunduğu, İstanbul Şişli Askerlik Şubesi Başkanlığının 04.10.2010 tarih ve As. Ş. 1110-10-Per. ve İd. İşi. Ks. sayılı emri ile Türk Silahlı Kuvvetleri Akıllı Kart Yönergesine göre yeniden evlenenlerin sonradan boşansalar dahi yeniden hak sahipliği kazanamayacakları gerekçesiyle taleplerinin reddedildiği, söz konusu işlemin iptali istemiyle süresinde bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

AYİM 3'üncü Dairesinin 09.12.2010 tarih ve Gensek No:2010/5547, Esas No:2010/2155 sayılı kararı ile davacının yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmiştir.

211 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunun 34'üncü maddesinin e fıkrası; Silahlı Kuvvetler mensupları şekil ve kullanma tarzı talimatnamede gösterilen hüviyet kartlarını resmi ve sivil olarak her zaman üzerlerinde bulundurmaya mecburdurlar. hükmüne amirdir.

Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Yönetmeliğinin 80'inci maddesinin b fıkrası; Kimlik kartlarının şekilleri, dağıtma usulleri ve hangi makamlarca verileceği Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanacak bir talimatla tesbit edilir. hükmüne amirdir.

Yasal düzenlemelerde emekli subay ve astsubaylar ile aile fertlerine kimlik kartı verileceğine ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu alan hizmetin gereği ve kimlik kartının işlevi dikkate alınarak idarece takdir yetkisi kullanılarak bir Yönerge ile düzenlenmiştir. MY 88-1 Türk Silahlı Kuvvetleri Akıllı Kart Yönergesinin "TSK Akıllı Kart Hak Sahipliği" başlıklı İkinci Bölüm 2'nci maddesi (a) fıkrasında;

(a) Eşler, (Resmi nikâhlı olanlar, yabancı uyruklular dâhil)

(I) Asıl Hak Sahibinin vefatı halinde, eşlerin hak sahipliği yeniden evleninceye kadar devam eder. Eşler (şehit eşleri dâhil) evlendiklerinde hak sahipliği sona erer.

(II) Şehit eşleri hariç, eşler yeni evliliklerinden sonra boşansalar dahi yeniden hak sahipliği kazanamazlar. düzenlemesine yer verilmiştir.

Öncelikle belirtmek gerekir ki Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun 69'uncu maddesi subay ve astsubay ailelerinin hangilerinin tedavi imkânlarından yararlanacağına ilişkin olup dava konusu olayda doğrudan doğruya uygulanma imkânı bulunmamaktadır.

Yukarıda izah edildiği üzere yasal düzenlemelerde emekli subay ve aile fertlerine kimlik kartı verileceğine dair bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu alanı takdir yetkisini kullanarak yönerge ile düzenleyen idare tarafından, eşinin vefat etmesinden sonra yeniden evlenmesi üzerine bilahare boşansa dahi tekrar Türk Silahlı Kuvvetleri akıllı kartı verilmemesinde hukuka ve mevzuata aykırı bir yön bulunmamaktadır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Yasal dayanaktan yoksun DAVANIN REDDİNE,

22 Eylül 2011 tarihinde Üye Jandarma Kurmay Albay Güven ŞAĞBAN'ın karşı oyu ve OYÇOKLUĞU ile karar verildi.

KARŞI OY GEREKÇESİ

TSK İç Hizmet Kanunu'nun 69'uncu maddesi: ...

b) (Değişik bent: 22/11/1990 - 3683/3 md.) Bu Kanunun tatbikatında aile tabiri içine giren eş, usul, füru, erkek ve kızkardeşler, evlat edinen ve evlatlık ile üvey çocuklar aşağıda gösterilmiştir.

1. Eş: Subay, askeri memur ve astsubayların karıları (kadın subaylar için kocalar) ile ölümleri halinde dul maaşı alabilen karıları (kadın subaylar için kocalar).

…

d) (Ek bend: 15/06/2005-5365 S.K./2.mad) Subay, askerî memur, astsubay ve uzman jandarmaların çalışan veya emekli olup da mensubu oldukları kamu kurum ve kuruluşlarının veya sosyal güvenlik kurumlarının sağlık hizmetlerinden istifade eden eşleri ile anne ve babaları, askerî kimlik kartı ve sahip oldukları sağlık karneleri ile askerî sağlık kurum ve kuruluşlarından da yararlanırlar. Bunların muayene ve tedavi giderleri çalıştıkları kamu kurum ve kuruluşları ya da bağlı oldukları sosyal güvenlik kurumları tarafından ve kendi mevzuatı çerçevesinde ödenir. hükmünü içermektedir.

Yönetmeliğinin 80'inci maddesinin b fıkrası; Kimlik kartlarının şekilleri, dağıtma usulleri ve hangi makamlarca verileceği Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanacak bir talimatla tespit edilir. hükmüne amirdir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere; kimlik kartına ilişkin hususlar TSK. İç Hizmet Kanununun 34/e ve TSK. İç Hizmet Yönetmeliğinin 80/b maddelerinde hükme bağlanmış olup bu hükümlerde, Silahlı Kuvvetler mensuplarına verilecek kimlik katının veriliş biçim ve koşullarının talimat (yönerge) ile saptanacağı öngörülmüş olmakla birlikte, idarece yapılacak akıllı kimlik kartı hak sahipliğine ilişkin düzenlemelerin, "TSK İç Hizmet Kanunu'nun 69'uncu maddesinde belirtilen esaslara aykırı olmamak kaydıyla serbestçe belirlenebileceği açıktır.

Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgeler itibariyle, davacının, eşinin ölümünden sonra 02.05.1994 tarihinde evlenip 03.06.1996 tarihinde boşandığı ve halen şatlarını haiz olması nedeniyle eşi müteveffa emekli Albay ...nedeniyle, SGK'dan dul maaşı almaktadır.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve açıklamalar itibariyle; davacının, emekli subay olan...'in eşi olmasından kaynaklanan hakkı sebebiyle akıllı kart hak sahibi olduğu; TSK İç Hizmet Kanunu'nun 69'uncu maddesi ile belirlenen esaslar çerçevesinde, davacının, halen eşi nedeniyle dul maaşını alıyor olması sebebiyle TSK İç Hizmet Kanunu'nun aradığı manada eş sıfatını koruduğu dikkate alındığında; TSK İç Hizmet Kanunu'nun 69'uncu maddesi uyarınca akıllı kart hak sahibi kabul edilmesi gerektiği; davacını, 02.05.1994 tarihinde evlenip 03.06.1996 tarihinde boşanmış olması nedeniyle bu hak sahipliğinin sona erdiğinin kabul edilemeyeceği; TSK Akıllı Kart Yönergesinin 2'nci Bölümünün 2'nci maddesinin a fıkrasının 2/a bendinin, asıl hak sahibinin vefatı halinde .. eşler yeniden evlendiklerinde, daha sonradan boşansalar dahi yeniden hak sahipliği kazanamayacakları şeklindeki hükmünün, TSK İç Hizmet Kanunu'nun 69'uncu maddesine aykırı olması nedeniyle dava konu olayda uygulanma kabiliyetinin bulunmadığı; TSK İç Hizmet Kanunu'nun 69'uncu maddesi ile tanımlanan manada eş sıfatıyla akıllı kart hak sahipliği sıfatını haiz olan davacıya, akıllı kart verilmemesi şeklinde tesis edilen dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğunu değerlendirdiğimden, davanın reddi yönünde oluşan sayın çoğunluk görüşüne katılamadım. 22.09.2011 (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy