AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2009/ 654
Karar No: 2010 / 349
Karar Tarihi: 18.03.2010

(211 S. K. m. 12, 76, 77) (Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Yönetmeliği m. 382, 390, 391, 392, 393, 394, 395)

Davacı vekili 04.05.2009 tarihinde AYİM kaydına geçen dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin Uzm. J. Çvş. olarak 1994 yılında göreve başladığını, 2004 yılında bel kayması sebebiyle bir ameliyat geçirdiğini, GATA Asker Hastanesi tarafından sınıfının kıt'a komutanlığı olmayan uygun karargah ve kurumlarda görev yapar. kararı verildiğini, 2009 yılında Samsun Asker Hastanesinde yapılan muayeneleri sırasında bu raporun bir kez daha yinelendiğini, müvekkilinin geçirdiği ameliyat nedeniyle vücudunun hareket serbestisinin kısıtlandığını, şiddetli ağrılarının bulunduğunu, bu sebeple nöbet hizmetinde de bariz bir şekilde zorlandığını, nöbet hizmeti sırasında ve sonrasında yaşadığı belirgin rahatsızlıklar nedeniyle nöbet hizmetinden muaf tutulmak için 13.09.2009 tarihinde müvekkilinin yaptığı başvurunun reddedildiğini, müvekkili hakkında düzenlenen rapora göre müvekkiline kıta görevine dahil nöbet hizmeti verilmemesi gerektiğini, tesis edilen işlemin hukuka aykırı olduğunu belirterek nöbet hizmetinden muaf tutulma talebinin reddine ilişkin işlemin iptaline ve öncelikle yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

AYİM 3'ncü Dairesinin 14.05.2009 tarih ve Gensek No:2009/1515; Esas No:2009/654 K. sayılı kararı ile davacının yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmiştir.

Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde: Davacının 1994 yılında Uzm. J. Çvş. olarak göreve başladığı, halen Ordu İl J. K.lığında Per. Loj. İşi. elemanı olarak görev yaptığı, davacının belindeki rahatsızlık nedeniyle 27.06.2004 tarihinde Aksaray Devlet Hastanesinde ameliyat olduğu, bilahare GATA Asker Hastanesinin 12.01.2005 tarih ve 44 numaralı raporu ile Lomber disk hernisi ameliyatlısı (Bilateral L5-Laminektomi ile) teşhisi ile sınıfının karargah ve kurumlarında görev yapması uygundur. kararı verildiği, davacının daha sonra yapılan muayenesinde de GATA Asker Hastanesinin 27.12.2006 tarih ve 1522 numaralı raporu ve Samsun Asker Hastanesinin 18.03.2008 tarih ve 484 numaralı raporuyla sınıfının kıt'a komutanlığı olmayan karargah ve kurumlarda görev yapar kararı verildiği, davacının rahatsızlığı dikkate alınarak 24 saat esasına dayalı olarak tutulan hareket merkezi vardiya nöbet hizmetinden alınarak, Şubat 2009 tarihinden itibaren Askeri Gazino Müdürlüğüne bağlı Efırli Sosyal Tesisleri Nöbetçi Astsubaylığı nöbet hizmetine dahil edildiği, davacının rahatsızlığı sebebiyle nöbet hizmetinden muaf tutulması için 13.03.2009 tarihli dilekçesi ile idari müracaatta bulunduğu, Ordu İl J. K.lığının 30.03.2009 tarihli işlemi ile davacının talebinin reddedilmesi üzerine süresinde bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İç Hizmet Kanununun 76 ncı maddesinde Nöbet; askerlikteki müşterek hizmetlerinin yapılmasını ve devamını sağlamak maksadıyla bu hizmetlerin belli bir sıra ve süre ile subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, erbaş ver erler ile silahlı kuvveler teşkilatı içinde vazifeli olan bilumum sivil şahıslar tarafından yapılmasıdır. şeklinde tarif edilmiştir.

İç Hizmet Kanununun 77 nci maddesinde de Kıtalarda, karargahlarda ve askeri kurumlarda nöbet hizmetine tabi tutulacak personelin kimler olacağı, nöbet hizmetlerinin yapılış tarzı ile şekli ve nöbetçilere ait vazifeler talimatname ile tayin ve tespit olunur. hükmüne yer verilmiştir.

TSK İç Hizmet Yönetmeliğinin 382 nci maddesinde nöbet hizmetine hangi rütbe ve makam sahiplerinin dahil edilmeyecekleri gösterilmiş, bu kapsamda a. Albay ve birinci sınıf askeri memurlar, b.(15.03.1984 tarihli R.G. ile yürürlükten kaldırılmıştır.) c. (20.04.2000 tarihli R.G. ile değişik şekli) Alay (Deniz ve Hava'da eşidi) komutan muavini ile kurum amiri muavinleri, (Askerlik dairesi ile aynı bina veya kışla içindeki askerlik şubesi başkanları ile bir kışla nizamında konuşlu bulunan kışla komutanı dışındaki askerlik şubesi başkanları hariç.) d. Kurmay Başkanları veya vekilleri, askeri hakimler, disiplin subayları ile kadrosunda emir subayı bulunan komutanlık emir subayları, e. Birlik komutanı veya kurum amirlerince, görevleri ve sorumlulukları icabı nöbete dahil edilememesine karar verilen mal saymanı ve mal sorumluları ile aynı şekilde ek görev olarak mal saymanlığı ve mal sorumluluğu yapanlar, f. Aldığı görevin özelliği sebebiyle nöbet hizmetinden affedilenler. g. (26.08.205 tarihli R.G. ile değişik) Uzman tabip raporuyla belgelemek koşulu ile hamileliğin tespit edilmesinden itibaren doğumun gerçekleşmesini müteakip çocuğun bir (12 ay) yaşını doldurmasına kadar geçen süre içinde bayan subaylar ile Türk Silahlı Kuvvetlerinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre istihdam edilen bayan Devlet memurları, h. (Ek:03.04.2003 tarihli R.G. ile) iki kademeli kıdemli başçavuşlar nöbet hizmetine dahil edilmeyecek personel olarak sayılmıştır.

İç Hizmet Kanununun 12 nci maddesinde a) kıt'a: Görevin yapılması için taktik ve idari birlikleri kapsayan ve bir kumanda altında toplanan teşkillere kıt'a denir.

b) Karargah: Kumandan veya amirlerin kıta veya kurumların sevk ve idarelerinde yardımcı olan bir toplumdur.

c) Askeri kurum: Kıta ve karargahın anlamı dışında kalan askeri hastane, okul, orduevi, dikimevi, fabrika, askerlik şubesi, ikmal merkezi ve depo gibi asker tesis ve teşkillerdir, şeklinde tanımlanmıştır.

İç Hizmet Kanununun 77 ve İç Hizmet Yönetmeliğinin 382'nci maddesinde yalnız kıtlarda değil karargah ve kurumlarda da personelin nöbet hizmetine dahil edileceği açık olarak belirtilmiş, bu kapsamda İç Hizmet Yönetmeliğinin 390-392'nci maddelerinde kurumlarda nöbet hizmeti, 393-394'ncü maddelerinde karargahlarda nöbet hizmetleri, 395 ve devamı maddelerinde kıt'alarda nöbet hizmetleri düzenlenmiştir.

İç Hizmet Yönetmeliğinin Kurumlarda Nöbet başlıklı 392'nci maddesinde Diğer kurumlarda (As. D., Ş., orduevi, dikimevi...) gibi tesis ve teşekküllerde bu teşekküllerin amirleri mevcut personeli ve ihtiyaçları nazara alarak bu Yönetmelikle konulmuş esaslar dahilinde subay, askeri memur, astsubay ve diğer personel arasında gerekli nöbet hizmetleri düzenlenir. hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümleri çerçevesinde, davacının askeri gazino müdürlüğüne bağlı sosyal tesisler nöbetçi astsubaylığı nöbet hizmetine dahil edildiği dikkate alındığında davacının dahil edildiği nöbet hizmetinin bölük nöbetçi astsubaylığı gibi İç Hizmet Yönetmeliğinin 395 ve devamı maddelerinde gösterilen kıt'a görevine dahil nöbet hizmeti niteliğinde değil İç Hizmet Yönetmeliğinin 392'nci maddesi kapsamında kurumlarda yerine getirilen nöbet hizmeti niteliğinde olduğu değerlendirilmiştir. Bir başka deyişle davacının dahil edildiği nöbet hizmeti, hakkında düzenlenen sınıfının kıt'a komutanlığı olmayan karargah ve kurumlarda görev yapacağını belirten sağlık kurulu raporlarına uygundur.

Hangi rütbe ve makam sahiplerinin nöbet hizmetine dahil edilmeyeceği TSK İç Hizmet Yönetmeliğinin 382 nci maddesinde açık olarak sayılmış, bu maddede sağlık kurulu raporu ile sınıfının kıta komutanlığı olmayan kadro görev yerlerinde görevlendirilmeleri uygun görülen personelin bu görevleri sırasında nöbet hizmetinden muaf tutulacakları yönünde bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

KKY 160-1 Hastalık arızalan ve organ kaybı sebebiyle kıta komutanlığı olmayan kadro görev yerlerinde istihdam edilecek subay ve astsubaylara ait Yönergenin Esaslar başlıklı 4'ncü maddesinin b/9 ncu bendinde sadece organ ve doku kaybı olan personelin sağlık durumunun nöbet tutmaya ve nöbet hizmetinin gereklerini aksaksız yürütebilecek kapasitede olup olmadığının idarece değerlendirilerek nöbet hizmetine dahil edilip edilmeyeceği konusunda ilgili komutanlık, karargah ve kurum amirince karar verilebileceği düzenlenmiştir. Davacının organ ve doku kaybı olan personel kapsamında olmadığı da görülmektedir.

Nöbet hizmeti aynı birlik veya kurumda görevli subay veya astsubaylar ve diğer asker şahıslar arasında eşitlikle ve sırayla yerine getirilmesi gereken bir hizmettir. Bu hizmetin sorumlusuna gerek fiziken ve gerekse ruhen bir külfet getirmesi tabiidir. Bu şekilde ek külfet kaynağı olan bir hizmetin tüm personel arasında sırayla eşit şekilde yerine getirilmesini sağlamak idarenin görevidir.

Tüm bu nedenlerle davacın İç Hizmet Kanunu ve Yönetmeliğinde belirtilen kurumlardaki nöbet hizmetleri kapsamında nöbet vazifesine dahil edilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Yasal dayanaktan yoksun DAVANIN REDDİNE,

18 MART 2010 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy