AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2009/ 13
Karar No: 2009 / 772
Karar Tarihi: 09.07.2009

(926 S. K. m. 50, 94) (211 S. K. m. 34) (Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Yönetmeliği m. 80) (DİBK. 22.12.1972 T. 1968/8 E. 1973/14 K.)

Davacı 23.12.2008 tarihinde AYİM kaydına geçen dava dilekçesinde özetle; İstanbul İl Jandarma Komutanlığında görevli iken 07.02.1983 tarihinde re'sen emekli edildiğini, emekli edildikten sonra kendisine emekli kimlik kartı verildiğini, bilahare halen kullandığı kimlik kartının 15.06.1998 tarihinde Sarıyer Askerlik Şubesi tarafından verildiğini, akıllı kartların verilmeye başlanmasından sonra kimlik kartlarının akıllı kimlik kartları ile değiştirilmesi için başvurduğunda, disiplinsizlik nedeniyle emekliye sevk edildiği gerekçesiyle akıllı kart verilmediğini, kimlik kartlarının geri istendiğini, idareyi yanıltıcı bir davranışı olmadığını, kazanılmış hakkının bulunduğunu belirterek kendisine ve eşine verilen kimlik kartlarının geri alınması işleminin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde; Davacının İstanbul İl Jandarma Komutanlığında görevli olduğu esnada sıralı sicil üstlerince Türk Silahlı Kuvvetlerinde kalması uygun değildir yönünde düzenlenen sicile dayanılarak 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 94/b maddesi uyarınca disiplinsizlik ve ahlaki durum sebebiyle 12.01.1983 tarihli bakan onayı ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiğinin kesildiği, davacının kendisine ve eşine Sarıyer Askerlik Şubesi Başkanlığı tarafından 15.06.1998 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri emekli kimlik kartı verildiği, eski kimlik kartları yerine Türk Silahlı Kuvvetleri akıllı kimlik kartlarının verilmeye başlanması üzerine davacının kendisine akıllı kart verilmesi için 14.04.2008 tarihinde Sarıyer Askerlik Şubesi Başkanlığına müracaat ettiği, davacının durumunun nüfusa kayıtlı olduğu Görele Askerlik Şubesi Başkanlığından sorulduğu, Görele Askerlik Şubesi Başkanlığının 13.10.2008 tarih ve As. Ş.: 1310-11537-08/Per.8 sayılı yazısı ile Trabzon Askerlik Daire Başkanlığının 15.05.2008 tarihli yazısı ile davacıya Türk Silahlı Kuvvetleri akıllı kart verilmesinin mümkün olmadığının ve daha önce verilen kimlik kartlarının personelden alınarak imha edilmesinin bildirildiği belirtilerek, davacıya ve aile fertlerine ait Türk Silahlı Kuvvetleri kimlik kartlarının teslim alınmasının Sarıyer Askerlik Şubesi Başkanlığına bildirildiği, bu yazının 16.12.2008 tarihinde davacıya tebliği üzerine süresinde bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Kimlik kartları ile ilgili hususlar 211 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu’nun 34/e, İç Hizmet Yönetmeliği’nin 80/b maddelerinde düzenlenmiştir.

Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu’nun 34/e maddesi, Silahlı Kuvvetler mensupları şekli ve kullanma tarzı talimatnamede gösterilen hüviyet kartlarını resmi ve sivil olarak her zaman üzerlerinde bulundurmaya mecburdurlar hükmünü ihtiva etmektedir.

İç Hizmet Yönetmenliği’nin 80/b maddesinde, kimlik kartlarının şekilleri, dağıtma usulleri ve hangi makamlarca verileceğinin Milli Savunma Bakanlığı’nca hazırlanacak bir talimatla tespit edileceği öngörülmüştür.

Yukarıdaki düzenlemeler, halen görevde olan Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarına ilişkin olup Türk Silahlı Kuvvetleri emeklileri ile ailelerine, vazife malulü yedek subay ve ailelerine kimlik kartı verilmesine ilişkin yasa ve yönetmelikte açık bir bir düzenleme bulunmamaktadır.

İç Hizmet Yönetmenliğinin 80/b maddesi uyarınca çıkartılan Türk Silahlı Kuvvetleri Kimlik Kartı Yönergesi’nde (MSY-52-7/A), emekli askeri personel ile muvazzaf ve emekli askeri personelin aile fertlerine de kimlik kartı verilmesi öngörülmüştür.

Türk Silahlı Kuvvetleri Kimlik Kartı Yönergesi’nin Amaç başlıklı l/c maddesinde, bu yönerge ile, Türk Silahlı Kuvvetleri emeklilik statüsünü muhafaza eden subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar ile bunların aile fertlerine verilecek kimlik kartlarının şekil, dağıtım ve kullanma usullerinin düzenlediği belirtildikten ve 3'üncü maddesinin (b) bendinin (1) nci alt bendinde kimlik kartı çeşitleri arasında Emekli Subay Kimlik Kartı sayıldıktan sonra, 5'inci maddesinin (b) ve (c) bendlerinde; emekli subay eş ve çocuklarına kimlik kartı verilme esasları düzenlenmiştir.

Aynı Yönergenin Kimlik Kartlarının Hak Sahiplerine Verilmesi ve Değiştirilmesi başlıklı 9'uncu maddesinin (c) bendi; Hak sahibi olarak emekliye ayrılan subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlara emekliye ayrılış sırasında bir defaya mahsus olmak üzere kimlik kartları ilgili Kuvvet veya Jandarma Genel Komutanlığınca, daha sonraki zayi, yıpranma ve diğer değişiklik vs. hallerinde ilgili Askerlik Şube Başkanlıklarınca verilir..... hükmünü amirdir.

MSY 52-7 (A) Türk Silahlı Kuvvetleri Kimlik Kartı Yönergesinin Kimlik Kartı Verilmeyecek Personel başlıklı 6'ncı maddesinin (b) fıkrasında ise; 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 50/c ve 94/b maddesi gereğince disiplinsizlik veya ahlaki durumları nedeniyle ayırma işlemine tabi tutulanlara kimlik kartı verilmeyeceği düzenlenmiştir.

03.02.2009 tarihinde yürürlüğe giren MY 88-1 Türk Silahlı Kuvvetleri Akıllı Kart Yönergesinin 2'nci Bölüm 3'üncü maddesi 3/c bendinde de 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu gereğince disiplinsizlik veya ahlaki durumları nedeniyle ayırma işlemine tabi tutulanların Türk Silahlı Kuvvetleri akıllı kart hak sahipliğini kaybedecekleri belirtilmiştir.

Dava konusu uyuşmazlık disiplinsizlik ve ahlaki durumu sebebiyle Kd. Bçvş. rütbesinde iken emekli edilen davacıya 15.06.1998 tarihinde verilen Türk Silahlı Kuvvetleri Kimlik Kartının geri alınıp alınamayacağı noktasında odaklanmaktadır.

Davacı tarafından emekli edildiğinde kendisine ve eşine verilen kimlik kartlarını yıllarca kullandığı, kazanılmış hakkı bulunması sebebiyle geri alınamayacağı iddia edilmiş ise de; kazanılmış hakkın varlığı için, hakkın elde edilme anında yürürlükte olan kurallara uygun şekilde ve tüm sonuçlarıyla fiilen elde edilmiş olması gereklidir.

Davacının disiplinsizlik ve ahlaki durum sebebiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilmiş olduğundan yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri çerçevesinde baştan itibaren Türk Silahlı Kuvvetleri emekli personel kimlik kartı almaya hakkı bulunmadığı anlaşılmıştır.

Dolayısıyla davacı kimlik kartının verildiği tarihte yürürlükteki mevzuatta belirtilen kurallara aykırı olarak kimlik kartı sahibi olması karşısında davacının kazanılmış hakkının varlığından söz edilemez.

Birçok yargı kararında belirtildiği üzere yokluk, açık hata, kişinin gerçek dışı beyanı veya hilesi halinde idarenin hatalı tasarrufunu her zaman geri alabilmesi mümkündür. (Danıştay İ.B.K'.nun 22.12.1972 gün ve E. 1968/8; K. 1973/14 sayılı kararı) Davacıya ve eşine Türk Silahlı Kuvvetleri Kimlik Kartı Yönergesinin hükmüne aykırı olarak idarenin açık hatalı işlemi ile sehven kimlik kartı verilmiştir. 03.02.2009 tarihinde yürürlüğe giren Türk Silahlı Kuvvetleri Akıllı Kart Yönergesi ile davacıya kimlik kartı verilmesi konusunda bir hak da verilmemiştir.

Bu açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde davacıya ve eşine verilen kimlik kartlarının geri alınması işleminin hukuka ve mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Yasal dayanaktan yoksun DAVANIN REDDİNE, (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy