AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2008/ 918
Karar No: 2009 / 410
Karar Tarihi: 09.04.2009

(3269 S. K. m. 10) (5085 S. K. Geç. m. 4) (ANY. MAH. 12.12.1989 T. 1989/11 E. 1989/48 K.)

Davacı vekili 08.09.2008 tarihinde AYİM kaydına geçen dava dilekçesinde özetle; davacının 05.06.2000-04.06.2008 tarihleri arasında uzman erbaş olarak görev yaptığını ve 04.06.2008 tarihinde süresi dolan sözleşmesini kendi isteği yenilemeyerek terhis edildiğini, bu kapsamda davalı idare tarafından davacıya ve aile efradına Türk Silahlı Kuvvetleri sağlık muayene fişlerinin tanzim ve teslim edildiğini, ancak bu belgelerin geçerlilik süresinin 3269 sayılı Kanunun 5085 sayılı Kanun ile değişik 10'uncu maddesi gereğince davacının hizmet süresinin yarısı kadar olacak şekilde belirlendiğini, oysa 3269 sayılı Kanunun 10'uncu maddesinde 5085 sayılı Kanun ile yapılan değişikliğin 10.02.2004 tarihinde gerçekleştirildiğini, bu değişiklikten önce sözleşmesini kendi isteği ile yenilemeyen uzman erbaşlar ile hak sahibi aile fertlerinin, hizmet süresi kadar ve azami 10 yıl süreyle askeri hastanelerden ücretsiz şekilde yararlanabildiğini, 10.02.2004 gün ve 5085 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik ile bu sürenin, hizmet süresinin yarısı kadar ve azami 5 yıl olarak değiştirildiğini, davacının son kez 2003 yılında sözleşme yenilediğini, dolayısıyla sahip olduğu hakların bu tarihteki mevzuata göre belirlenmesi gerektiğini ileri sürerek kendi isteği ile sözleşmesini yenilemeyen davacı ile hak sahibi aile fertlerine verilen sağlık muayene fişlerinin geçerlilik süresinin davacının hizmet süresi kadar belirlenmemiş olması işleminin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda; davacının 05.06.2000 tarihinde uzman erbaş olarak sözleşme imzaladığı, 05.06.2003 tarihinde ise sözleşmesini son defa yenilediği, sözleşme süresinin sona erdiği 04.06.2008 tarihinde davacının kendi isteği ile sözleşmesini yenilemediği, bunun üzerine davacıya ve hak sahibi aile fertlerine Türk Silahlı Kuvvetleri sağlık muayene fişi tanzim edildiği, bu belgelerin geçerlilik süresinin davacının hizmet süresinin yarısı kadar belirlendiği, bunun üzerine işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Dava konusu uyuşmazlık, Türk Silahlı Kuvvetlerinde sözleşmeli uzman erbaş olarak 8 yıl süre ile görev yapmış olan ve sözleşme süresi sonunda kendi isteği ile sözleşmesi feshedilen davacının ve bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerinin, 3269 sayılı Kanunun 10'uncu maddesinde düzenlenmiş olan askeri hastanelerden ücretsiz olarak yararlanma süresinin ne kadar olacağıdır. Konu ile ilgili 3269 sayılı Kanunda 10 Şubat 2004 tarihinde kabul edilen ve 17 Şubat 2004 tarih ve 25376 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 5085 sayılı Uzman Erbaş Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile değişiklik yapılmış ve uyuşmazlığın da davacıya değişiklikten önceki mi yoksa sonraki mi düzenlemenin uygulanacağı konusunda çıktığı anlaşılmaktadır.

Konu ile ilgili 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununun Tedavi başlıklı 10'uncu maddesinin 3'üncü fıkrası; Uzman erbaşların sözleşmeleri sona ermek suretiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılmaları halinde, Türk Silahlı Kuvvetlerinde uzman erbaş olarak hizmet ettikleri süre kadar daha kendilerinin ve bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin muayene ve tedavilerinin askeri hastanelerde ücretsiz olarak yapılmasına devam edilir. şeklinde iken; 10 Şubat 2004 tarihinde kabul edilen 5085 sayılı Uzman Erbaş Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 6'ncı maddesi ile değiştirilerek ..b) Sözleşme süresi sonunda kendi istekleriyle sözleşmeleri yenilenmeyenler ile istihdam edildiği kuvvetinin değiştirilmesi yahut sınıfının kaldırılması sebebiyle kendi istekleri üzerine sözleşmesi feshedilenler ve bunların bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin ise Türk Silâhlı Kuvvetlerinde uzman erbaş olarak hizmet edilen sürenin yarısı kadar ve beş yılı geçmemek üzere, ... Muayene ve tedavi hizmetleri asker hastanelerinde ücretsiz olarak verilmeye devam edilir. şekline getirilmiştir. Aynı konu ile ilgili olarak 5085 sayılı Kanunun Geçici 4'üncü maddesiyle; Bu Kanunun yürürlüğe konulduğu tarihten önce 3269 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrası hükümlerinden yararlandırılanların bu hakları saklıdır. hükmü de getirilmiştir.

3269 sayılı Kanunun 10'uncu maddesinde de değişiklik yapmış olan 5085 sayılı Kanun Resmi Gazetede yayınlandığı 17 Şubat 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bilindiği üzere kanun değişiklikleri, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren düzenleme getirdiği alandaki tüm olaylara uygulanır. Bir statünün sonuçlarıyla ilgili olarak kanunla yapılan değişiklik, o statüde bulunan, henüz statüden çıkmamış olan tüm ilgili kişilere uygulanır. Kanun değişikliğinden önce statüye girmiş olmak, değişiklikten etkilenmemeyi gerektirmez. Dolayısıyla, 5085 sayılı Kanunun yayınlanarak yürürlüğe girdiği 17 Şubat 2004 tarihi itibariyle halen Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapmakta olan uzman erbaşlar hakkında, 3269 sayılı Kanunun 10'uncu maddesinin getirdiği yeni düzenlemeler uygulanacaktır. Davacının da sözleşmesinin kendi isteği ile 04.06.2008 tarihinde feshedildiği dikkate alındığında 5085 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik uyarınca askeri hastanelerden görev yaptığı sürenin yarısı kadar ücretsiz yararlandırılması mümkündür.

Davacı vekili, davacının 5085 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikten önce (04.06.2003 tarihinde) son sözleşmesini yapmış olması nedeniyle yapılan değişikliğin davacıya uygulanamayacağını, aksi durumun kazanılmış hakkın ihlaline yol açacağını, ayrıca 5085 sayılı Kanunun geçici 4'üncü maddesi hükmünün de Kanun koyucunun amacını ortaya koyduğunu ileri sürmüştür.

Öncelikle davacının dava konusu uyuşmazlıkla ilgili olarak kazanılmış hakkının bulunup bulunmadığı incelenmelidir. Bilindiği üzere temelde asli bir yetkiye dayanılarak yürürlüğe konulan kanun ile bağlı bir yetkiyle çıkarılan tüzük, yönetmelik, kararname gibi yürütmenin genel düzenleyici işlemlerini içeren kural işlemler, nesnel ve genel hukuksal durumlar yaratırken düzenledikleri konularda statü oluştururlar. Kişilerin bu statülere alınmaları özel ve kişisel bir işlemle olanaklıdır. Nesnel ve genel hukuksal durumun bu şart işlemle özel hukuksal duruma dönüşmesi kazanılmış hak yönünden yeterli değildir. Nitekim bir kişinin memur ya da emeklilik statüsüne sokulması, bu statüde hiçbir halde değişiklik yapılmayacağı anlamına gelmez. Kural işlemler her zaman değiştirilebilir ya da yargı organları tarafından Anayasaya veya yasaya aykırı görülerek iptal edilebilir. Kural işlemin değişmesi ya da ortadan kaldırılması, ona bağlı kişi ile ilgili şart işlemi de etkiler. Bu durumda ilerisi için kazanılmış haktan söz edilemez. Ancak kişi, yeni kural tasarrufa göre oluşan statüde yerini alır. Kazanılmış hak, kişinin bulunduğu statüden doğan (maaş gibi) tahakkuk etmiş ve kendisi yönünden kesinleşmiş, kişisel alacak niteliğine dönüşmüş kişisel haklar için söz konusudur (Anayasa Mahkemesinin 12.12.1983 gün ve 1989/11, E.1989/48, K. Sayılı kararı). Bu kapsamda davacı da daha önceki Kanun hükmünün yürürlükte bulunduğu 04.06.2003 tarihi itibariyle sözleşmesini yenilemiş olmakla birlikte; yeni yasal düzenlemenin yürürlüğe girdiği 17.02.2004 tarihi itibariyle henüz sözleşme süresi sona ermediğinden ve kendisine, sözleşmesi sona ermiş personele verilmiş olan sağlık karnesi henüz verilmediğinden, durumunun kazanılmış hak olarak değerlendirilemeyeceği sonucuna varılmıştır.

5085 sayılı Kanunun Geçici 4'üncü maddesindeki düzenlemenin de davacıya uygulanması mümkün değildir. Zira geçiş hükmü niteliğindeki; Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 3269 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrası hükümlerinden yararlandırılanların bu hakları saklıdır düzenlemesinin, sözleşmesini 5085 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden önce yenileyen uzman erbaşları değil, bilakis yararlandırılanların ifadesi ile, sözleşmesini bu tarihten (17.02.2004) önce kendi istekleri ile sona erdirmiş ve kendilerine (3269 sayılı Kanunun 10/3 maddesinin eski düzenlemesine göre) sağlık karnesi verilmiş olan uzman erbaşları kapsamakta olduğu ve halen bu statüde bulunan 3269 sayılı Kanunun 10/3'üncü maddesi gereğince askeri hastanelerden hizmet süresi kadar yararlanma haklarının devamını sağlamaya yönelik olduğu anlaşılmaktadır.

Dolayısıyla, davacının ve hak sahibi aile fertlerinin askeri hastanelerden ücretsiz yararlanma süresi belirlenirken, sözleşmesini kendi isteği ile yenilemediği tarihte yürürlükte olan mevzuata göre belirlenmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, bu bağlamda davacıya, 3269 sayılı Kanunun 10'uncu maddesinde 2004 yılında 5085 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikten önceki düzenlemenin uygulanmasına hukuken olanak bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Yasal dayanaktan yoksun DAVANIN REDDİNE, (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy