AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2008/ 652
Karar No: 2009 / 7
Karar Tarihi: 08.01.2009

(2330 S. K. m. 1, 2, 3, 10) (Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik m. 2, 19)

Davacı vekili 16.04.2008 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kayda geçen dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin Ordu İl Jandarma Komutanlığı emrinde görevli olduğu sırada 15.04.2005 tarihinde yapılan bir yangın ihbarı üzerine önleyici hizmet devriyesi olarak görevlendirildiğini, el freni bozuk olduğu halde kendilerine tahsis edilen bir araçla bu göreve giderken aracın stop etmesi ve sürücüsü tarafından tekrar çalıştırılamaması üzerine müvekkilinin araç komutanı olarak araca müdahale ettiğini, bu esnada aracın kayarak hareket etmesi neticesinde müvekkilinin üzerinden geçerek %80’den fazla iş gücünü kaybedecek şekilde yaralanmasına sebebiyet verdiğini, müvekkiline bu olay nedeniyle nakdi tazminat ödenmesi gerekirken davalı idarece hukuka aykırı olarak bu istemin reddedildiğini belirterek nakdi tazminat ödenmemesi işleminin iptaline ve yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda; davacının Uzm.J.II.Kad.Çvş. sınıf ve rütbesiyle Ordu/Mesudiye İlçesi Topçam Jandarma Karakol Komutanlığı emrinde görevli olduğu, 15.04.2005 günü saat 13.30 sıralarında alınan bir yangın ihbarının araştırılması için 752065 plaka numaralı askeri araçla, araç şoförü ve diğer görevli erlerin yanı sıra davacının da araç komutanı olarak görevlendirildiği, Ordu/Mesudiye İlçesi Topçam-Güzelce Köyü bölgesinde askeri aracın arızalanarak stop ettiği, araç şoförünün aracı tekrar çalıştıramaması üzerine davacının aracı çalıştırmak için şoför mahalline binmek istediği sırada aracın geri geri kayarak takoz olarak kullanılan taştan kurtulup hareket ettiği, bunun sonucunda davacının yere düşüp hareket eden aracın altında kalarak yaralandığı, söz konusu yaralanma olayı ile ilgili olarak J.Gn.K.lığı Nakdi Tazminat Komisyonunun 18.01.2008 gün ve 2008/29 sayılı kararı ile yaralanma olayının doğrudan emniyet ve asayiş görevinin yerine getirilmesi esnasında meydana gelmediğinin kabulü ile nakdi tazminat ödenmemesine karar verildiği anlaşılmıştır.

Nakdi Tazminatın ödenme usul ve esasları 3.11.1980 tarih ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun ile Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelikte düzenlenmiştir.

2330 sayılı Kanunun Amaç başlığı altındaki 1 nci maddesinde, bu kanunun amacı; Barışta güven ve asayişi korumak, kaçakçılığı men, takip ve tahkikle görevli olanların bu görevlerinden dolayı ya da görevleri sona ermiş olsa bile yaptıkları hizmet nedeniyle derhal veya bu yüzden maruz kaldıkları yaralanma veya hastalık sonucu ölmeleri veya sakat kalmaları halinde ödenecek nakdi tazminat ile birlikte bağlanacak aylığın ve bu yüzden yaralanmaları halinde ödenecek nakdi tazminatın esas ve yöntemlerinin düzenlenmesidir. şeklinde belirtilmiştir.

Kanunun 2 nci maddesinde ise, iç güvenlik ve asayişin korunması veya kaçakçılığın men, takip ve tahkikle görevlendirilen personelle kimlerin amaçlandığına açıklık getirilerek kanun kapsamında bulunan personel sayılmıştır.

Aynı Kanunun 10 ncu maddesinin 1 nci fıkrasında; Kanuna göre verilecek nakdi tazminatların ödeme şekli ile 3 ncü maddenin (b) bendi uyarınca ödenecek tazminatların tutarları ile bu kanunla ilgili diğer hususların hazırlanacak bir yönetmelikle düzenleneceği öngörülmüştür.

Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmeliğin Kapsamla ilgili 2 nci maddesinde, iç güvenlik ve asayişin korunması ile kaçakçılığın men, takip ve tahkiki konularında görevlendirilen personel sayılmakta, bu görev ve yardımlardan dolayı veya görev ve yardımları sona ermiş olsa bile yaptıkları bu görev ve yardımları nedeniyle ya da Devlet güçlerini sindirme amacına yönelik saldırı sonucu, derhal veya bu yüzden maruz kaldıkları yaralanma ve hastalık sonucu ölmeleri halinde hak sahiplerine verilecek Nakdi Tazminat ile bağlanacak aylığın, sakat kalmaları halinde kendilerine verilecek nakdi tazminatın esaslarını kapsayacağı açıklanmıştır.

Yönetmeliğin 19 ncu maddesinde, Nakdi tazminat ödenmesi, aylık bağlanması, öğretim ve sağlık yardımlarıyla ilgili hükümlerinin; ölüm, sakatlanma ve yaralanmanın görevin sebep ve tesiriyle olmayıp da görevli kişinin kendi kasdı sonucu meydana geldiğinin idarece saptanması halinde uygulanmayacağı belirtilmiştir.

Belirtilen hükümlere göre nakdi tazminat ödenebilmesi için; iç güvenlik ve asayişin korunması, kaçakçılığın men, takip ve tahkiki konularında görevli olunması ya da görevli kişinin 2330 Sayılı Kanunun 2 nci maddesinde belirtildiği derecede yakını bulunulması, ölüm, sakatlanma ve yaralanmanın, belirtilen görevlerin yapılışı sırasında veya görev sona ermiş bulunsa bile görevden dolayı meydana gelmiş olması, ölüm, yaralanma ve sakatlanmanın oluşumunda ilgilinin kasdının bulunmaması koşullarının bir araya gelmesi gerekmektedir.

Dava konusu uyuşmazlıkta davacının ifa ettiği sırada yaralandığı yangın ihbarının araştırılmasına yönelik görev, Jandarmanın mülki görevi kapsamında bulunmaktadır. Bununla birlikte davacının yaralanması ile sonuçlanan araç kazasının meydana gelmesinde aracın el freninin arızalı olmasının neden olduğu buna karşın yerine getirilen mülki görevin sebep ve tesirinin bulunmadığı anlaşıldığından davacıya nakdi tazminat ödenmemesi işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Davacıya nakdi tazminat ödenmemesine ilişkin işlemin iptali istemli davanın yasal dayanaktan yoksun bulunması nedeniyle REDDİNE, (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy