AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2008/ 372
Karar No: 2008 / 1177
Karar Tarihi: 16.10.2008

(926 S. K. m. 137)

Davacı 13.03.2008 tarihinde AYİM kayıtlarına geçen dava dilekçesinde özetle; 24.06.2007 tarihinde vefat eden murisleri Hv. Uçk. Bkm. Bçvş. ……………’nın ön lisans programını 04.06.2007 tarihinde bitirmiş olması nedeniyle üst öğrenim intibakının yapılması yönündeki başvurularının reddedilmesi işleminin hukuka aykırı olduğunu belirterek, iptaline ve ödenmeyen maaş farklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmektedir.

Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda; davacıların eşi ve babası olan Hv. Uçk. Bkm. Bçvş. ……………’nın 04.06.2007 tarihinde 2 (iki) yıl süreli Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Hava Kuvvetleri Meslek Eğitimi Programı öğrenimini tamamlayarak bu tarih itibariyle ön lisans diploması almaya hak kazandığı, ancak çıkış belgesi veya diplomayı alamadan 24.06.2007 tarihinde trafik kazası sonucu vefat ettiği, bilahare davacının 03.12.2007 tarihli dilekçesi ile davalı idareye müracaat ederek eşinin mezuniyeti nedeniyle intibak işleminin yapılması isteminde bulunduğu, istemin Hava Kuvvetleri Komutanlığının 26.12.2007 tarihli cevabi yazısı ile reddedilmesi üzerine intibak işleminin yapılmaması işleminin iptali istemiyle AYİM’de bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Dava konusu uyuşmazlık, hak sahibi personelin vefatından sonra intibak işleminin yapılıp yapılamayacağı noktasındadır. Astsubay personelin intibak işlemlerinin düzenlendiği Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 137/c maddesinin 1 nci fıkrası; Astsubaylar hakkındaki gösterge tabloları EK-VIII sayılı cetvelde gösterilmiştir. Yüksek öğrenim yapmış olan astsubayların intibakları; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Genel İdare Hizmetleri Sınıfında aynı yüksek öğrenimi bitirenler için tespit edilen derece ve kademelerden hizmete başlamış kabul edilerek yapılır. Bu intibaklar personelin fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulunu bitirdiğine dair resmi belgeyi ibraz edip müracaatını yaptığı tarihteki derece ve kademelerine, 2 yıl süreli yüksek öğrenim için 1 kademe, 3 yıl süreli yüksek öğrenim için 2 kademe, 4 yıl yüksek öğrenim için 1 derece ilave edilerek yapılır. 2 ve 3 yıl süreli yüksek öğrenimini tamamlayarak intibakları yapılmış olanların, daha sonra lisans öğrenimini tamamlamaları halinde intibak işlemleri bir defaya mahsus olmak üzere tekrar yapılır. Yüksek öğrenimden dolayı bir defadan fazla yapılan intibak işlemleri toplamı 1 dereceden fazla olamaz, 5 yıl ve üzerindeki öğrenimlerin 4 yıldan fazlası için kademe verilmez. şeklinde düzenlenmiştir.

Somut olayda, müteveffa personel 2 yıl süreli yüksek öğrenimi başarıyla tamamlamasına rağmen, çıkış belgesini alamadan ve diplomanın tanzim tarihinden önce vefat etmiştir. Dolayısıyla diplomanın (veya çıkış belgesi) hemen düzenlenmemesi nedeniyle, bu öğrenim değişikliğinin getireceği imkânlardan istifade etmek için idareye müracaat edememiştir.

Müteveffanın eşi ve kızı olan davacıların talep ettikleri üst öğrenim intibakı, mirasçıların maddi imkânlarında artışa yol açacağından, söz konusu işlemin hukuksal sonuçlarının mirasçılarına intikal edecek nitelikte olduğunda şüphe bulunmamaktadır.

Yapılan incelemede, astsubay personelin intibak işlemlerine ilişkin olarak mevzuatta bazı şartlar aranmakla beraber, yüksek öğrenimi tamamlayan personelin bizzat kendisinin hayatta iken müracaat etmesine ilişkin bir şartın öngörülmediği anlaşılmaktadır. Davacı ………………..’nın üst öğrenim intibakına ilişkin müracaatına karşı idare tarafından verilen olumsuz cevapta; müteveffanın intibakının yapılması ile ilgili müracaatının olmadığı, Personel Kanununun 137/c maddesi gereği söz konusu intibak işleminin görevde personele uygulandığı belirtilmiş, dolayısıyla yalnızca müteveffanın müracaatının bulunmaması olumsuz işleme dayanak yapılmış, başka bir deyişle yüksek öğrenimi tamamlayan personelin kişisel müracaatı intibak işleminde değerlendirme şartı olarak kabul edilmiştir.

Sonuç olarak, üst öğrenim intibakının yapılabilmesi için, üst öğrenimin bitirilmesinin yanı sıra, mevzuatta öngörülen diğer şartları yerine getirmek gerekli olup, yüksek öğrenimini yapanın hayatta iken bizzat müracaat etmesi gereğine ilişkin inşai unsur niteliğinde bir şart öngörülmemiştir. Personel Kanununun 137/c-1 nci maddesindeki …müracaatını yaptığı tarihteki derece ve kademelerine… şeklindeki cümleden derece ve kademe verilmesiyle doğacak mali hakların başlangıcında, müracaat tarihinin esas alınacağı anlaşılmaktadır. Üst öğrenimi bitiren müteveffa personelin diploma almaya hak kazanmış olması ve intibak işleminin hukuksal sonuçlarının mirasçılara intikal edecek nitelikte olması sebebiyle, mirasçıların müracaatını intibak işleminin görevdeki personele uygulandığından bahisle değerlendirmeye almayan red işleminde hukuka uygunluk olmadığı, mevzuattaki şartlarının mevcudiyeti halinde mirasçıların intibak işleminin hukuki sonuçlarından, müracaat tarihinden itibaren istifade etmeleri gerektiği sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Davacıların talebi doğrultusunda intibak yapılmaması işleminin İPTALİNE,

KARŞI OY GEREKÇESİ

926 Sayılı Kanunun 137 nci maddesi (c) fıkrası (Değişik: 28.06.2001 - 4699 S.K./20. maddesi) Astsubaylar hakkındaki gösterge tabloları EK-VIII sayılı cetvelde gösterilmiştir. Yüksek öğrenim yapmış olan astsubayların intibakları; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Genel İdare Hizmetleri Sınıfında aynı yüksek öğrenimi bitirenler için tespit edilen derece ve kademelerden hizmete başlamış kabul edilerek yapılır. Bu intibaklar personelin fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulunu bitirdiğine dair resmi belgeyi ibraz edip müracaatını yaptığı tarihteki derece ve kademelerine, 2 yıl süreli yüksek öğrenim için 1 kademe, 3 yıl süreli yüksek öğrenim için 2 kademe, 4 yıl yüksek öğrenim için 1 derece ilave edilerek yapılır. 2 ve 3 yıl süreli yüksek öğrenimini tamamlayarak intibakları yapılmış olanların, daha sonra lisans öğrenimini tamamlamaları halinde intibak işlemleri bir defaya mahsus olmak üzere tekrar yapılır. Yüksek öğrenimden dolayı bir defadan fazla yapılan intibak işlemleri toplamı 1 dereceden fazla olamaz, 5 yıl ve üzerindeki öğrenimlerin 4 yıldan fazlası için kademe verilmez.

Fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarını bitirdikten sonra astsubay sınıf okulunu bitirip astsubay nasbedilenlerin yüksek öğrenim intibakları astsubay çavuşluğa nasıplarında yapılır. Yüksek öğrenim intibakı yapılan astsubayların sonraki rütbelerinin ilk kademeleri, intibak yoluyla verilen derece ve kademe miktarı kadar fazladır.

(Ek alt bend: 28/05/2003 - 4861 S.K./9. md.) Astsubay meslek yüksek okulu mezunları ve kendi nam ve hesabına fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulunu bitirerek temel askerlik eğitiminde başarılı olup astsubay çavuşluğa nasbedilenler, EK-VIII/A sayılı cetvele göre 9 uncu derecenin birinci kademesinden göreve başlarlar. Bunlar görevde oldukları süre içerisinde lisans tamamlama eğitimi yaptıkları veya en az dört yıl ve daha fazla süreli bir fakülte veya yüksek okulu bitirdikleri takdirde, mezun olduklarına dair resmi belgeyi ibraz edip müracaatını yaptığı tarihteki derece ve kademelerine iki kademe ilave edilerek intibakları yapılır. Birden fazla fakülte veya yüksek okul öğrenimi dikkate alınmaz. Bu şekilde intibakı yapılan astsubayların sonraki rütbelerinin ilk kademeleri intibak yolu ile verilen kademe miktarı kadar fazladır. hükmünü içermektedir.

Yukarıdaki madde gereğince; davacının ön lisans programını bitirmeyi müteakip, sağlığında bitirme belgeleri ile intibak onayı yapmaya yetkili idareye başvurması sonucunda özlük haklarının düzenleneceği hususunda bir şüphe bulunmamaktadır. Bu kapsamda davacı öğretim kurumundan çıkış belgesi veya diplomayı alamadan vefat ettiği için intibak işleminin yapılmasının mümkün olmadığından sayın çoğunluğa katılamadım. 16.10.2008 (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy