AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2008/ 313
Karar No: 2008 / 937
Karar Tarihi: 10.07.2008

(926 S. K. m. 10, 127, 144) (657 S. K. m. 79)

Davacı vekili 27.02.2008 tarihinde AYİM kaydına geçen dava dilekçesinde özetle; davacının 16.11.2003-14.11.2004 tarihleri arasında staj eğitimine gönderildiğini, müteakiben talebi üzerine 16.11.2004-15.11.2005 tarihleri arasında bir yıl süreyle yurtdışı eğitim izni verildiğini ve bu süre içerisinde maaşından haksız olarak %40 oranında hazine irat kesintisinin yapıldığını, 21.11.2007 tarihinde söz konusu kesintilerin geri ödendiğini ancak yasal faiz ödenmediğini belirterek yasal faiz ödenmemesi işleminin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda; davacının 16.11.2003-14.11.2004 tarihleri arasında staj tahsil eğitimine gönderildiği, bu süre içerisinde maaşından %40 oranında kesinti yapıldığı, staj eğitimi süresini bitirmesini müteakip talebi üzerine 16.11.2004-15.11.2005 tarihleri arasında bir yıl süreyle yurtdışı eğitim izninin verildiği, yurt dışı eğitim döneminde de staj eğitim süresinde olduğu gibi maaşından %40 oranında kesintinin yapılmasına devam edildiği, bilahare yapılan kesintiler tutarı olan 9120,89 YTL’sının 26.10.2007 tarihli dilekçesine istinaden 21.11.2007 tarihinde yasal faiz işletilmeksizin ödendiği, davacının 28.11.2007 tarihli dilekçesi ile davalı idareye müracaat ederek yasal faiz ödenmesi isteminin GATA Komutanlığının 04.01.2008 tarih ve MLY. BÜT:5610-1493-08/Sb.İşl.Ks. sayılı cevabi yazısı ile reddedildiği anlaşılmıştır. 926 sayılı TSK Personel Kanununun 144 ncü maddesinde Silahlı Kuvvetlerin yurt dışı kadrolarında görev alan subay ve astsubayların aylıkları, 142 nci maddeye göre tesbit edilen aylık tutarından, alınacak vergi ve kanunlar gereğince yapılacak bütün kesintiler indirildikten sonra (OYAK kesintisi hariç) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 156 ncı maddesindeki esaslar dahilinde tespit edilecek miktar üzerinden ödenir. Staj ve öğrenim için yurt dışına gönderilen personele bu amaçla yapılacak aylık ödemeler Bakanlar Kurulu kararı ile tespit olunur. hükmüne yer verilmiş, bu hüküm uyarınca Bakanlar Kurulunun 91/1602 sayılı kararı ile; Staj ve öğrenim amacıyla yabancı ülkelere gönderilen askeri personele ekli esaslar çerçevesinde ödenek verilmesi ve 8.11.1982 tarihli ve 8/5592 sayılı Kararnamenin yürürlükten kaldırılması; Maliye ve Gümrük Bakanlığının olumlu görüsü ve Milli Savunma Bakanlığı'nın 05.03.1991 tarihli ve 1990/452-BD sayılı yazısı üzerine 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 144 ncü maddesine göre, 14.03.1991 tarihinde kararlaştırıldığı, bahse konu Bakanlar Kurulu Kararının 1 nci maddesinin de; 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa tabı personelden staj ve öğrenim amacıyla yabancı ülkelere gönderilenlere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 79 uncu maddesindeki esaslar dahilinde yetiştirilmek amacıyla yurtdışına gönderilen Devlet memurlarına verilen miktarlarda ödeme yapılır. kuralı öngörülmüştür.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 79 ncu maddesi; 78 inci maddede yazılı olanlar kadrolarında bırakılırlar. Kadro karşılığı sözleşme ile istihdam edilenlerin sözleşmeleri devam eder ve (Şahsen özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kurumlarınca kendilerine maaşsız izin verilmesi uygun görülenler hariç) aylık ve diğer her türlü ödemeleri ile sözleşme ücretlerinin Kanuni kesintilerinden sonra kalan net tutarının % 60'ını Kurumlarından alırlar. Bunların kademe ilerlemesi; emeklilik ve diğer bütün hakları ve yükümlülükleri devam eder. İzin bitiminde yol süresi hariç 15 gün içinde görevlerine dönerler.

Bunlardan kurumlarınca kendilerine maaşsız izin verilmesi uygun görülenlerin bu süreleri keseneklerinin ve karşılıklarının kendileri tarafından her ay T.C. Emekli Sandığına gönderilmesini kabul etmeleri şartıyla emeklilik yönünden eski derecelerinde değerlendirilir. Kurumlarınca gönderilenlere, gittikleri ülkelerde sürekli görevle bulunan ve dokuzuncu derecenin birinci kademesinden aylık alan meslek memurlarına ödenmekte olan yurtdışı aylığının 2/3'ü ödenir. Şahsen özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kendilerine maaşsız izin verilenler ile Bakanlar Kurulunca kurumlar itibarıyla belirlenen kontenjan dışında gönderilenler hariç olmak üzere, burslu gidenlerin aldıkları burs miktarları bu miktarın altında ise aradaki fark kurumlarınca kendilerine ayrıca ödenir. Bu suretle yapılacak fark ödeme, her türlü vergiden müstesnadır. Sürelerinin bitiminde görevlerine başlamayanlar çekilmiş sayılırlar. Bu suretle çekilmiş sayılanlar aylık ve yol giderleri de dahil olmak üzere kendilerine kurumlarca yapılmış bulunan bütün masrafları iki kat olarak ödemeye mecburdurlar.

Görevlerine başlayıp da yükümlü bulundukları mecburi hizmetini bitirmeden ayrılanlar veya bir ceza sebebi ile memurluktan çıkarılmış olanlar mecburi hizmetlerinin eksik kalan kısmı ile orantılı miktarı iki kat olarak ödemek zorundadırlar. hükmünü amir bulunmaktadır.

Diğer yandan 926 sayılı TSK. Personel Kanununun 10 uncu maddesi Subayların ve astsubayların sıhhi izin süreleri ve diğer izinleri hakkında bu kanun hükümleri uygulanır. hükmüne, 127 nci maddesinde (Değişik: 4902 - 18.6.2003 / m.27) Türk Silahlı Kuvvetleri personelinden general ve amirallere Genelkurmay Başkanlığınca, bu Kanun kapsamına giren diğer personelden; Genelkurmay Başkanlığına bağlı olanlara Genelkurmay Başkanlığınca, Milli Savunma Bakanlığına bağlı olanlara Milli Savunma Bakanlığınca, kuvvet komutanlıkları ile Jandarma Genel Komutanlığına ve Sahil Güvenlik Komutanlığına bağlı olanlara ise, kuvvet komutanlıkları ve Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığınca; a) Öğrenim için öğrenim süresi kadar, b) Mesleki bilgi ve görgüsünü artırmak maksadıyla bir yıla kadar, c) Seminer, müşahede gezisi ve ziyaretler için lüzumlu görülen süre kadar, d) Mazeret dolayısıyla yıllık izinle birlikte üç aya kadar, e) Seyahat maksadıyla yıllık izin süresi kadar, f) Askeri öğrencilere yönetmelikte gösterilecek süre ve şekil dahilinde, Yurt dışı izni verilebilir. Bu hallerde özlük hakları aynen verilir. hükmüne yer verilmiştir.

Dava konusu uyuşmazlık, davacının yurt dışı staj eğitim süresine ilişkin maaşından yapılan kesintilerin, sehven yurtdışı eğitim izini süresince de yapılması nedeniyle eksik ödenen ve bilahare 21.11.2007 tarihinde geri ödenen kesinti tutarlarına yasal faiz uygulanmasının gerekip gerekmediği hususundadır.

926 sayılı Kanun'un 127 nci maddesinde yurtdışı eğitim izini süresince özlük haklarının aynen verilmesine ilişkin hükmün varlığına karşın davacının 16.11.2004-15.11.2005 tarihleri arasında bir yıl süreyle yurtdışı eğitim izni süresince özlük haklarından %40 oranında toplam 9.120,89 YTL kesinti yapılmış, bu işlemin hukuka aykırı olduğunun anlaşılması üzerine 21.11.2007 tarihinde yasal faiz işletilmeksizin geri ödenmiştir.

Bilindiği üzere, konusu bir miktar paranın ödenmesinden ibaret olan borçlarda, borcun doğduğu veya muaccel olduğu tarihten ödemenin yapıldığı tarihe kadar bir süre geçmiş olabilir. Verilmesi gereken hakkın doğum tarihi ile verildiği tarih arasında bir süre geçmiş ise alacaklının mal varlığında bir eksilme meydana gelmiş olacaktır ve bu eksilmenin telafisi gereklidir. Faiz, konusu bir miktar paranın ödenmesinden ibaret olan borçlarda, hakkın doğduğu tarihten ödemenin yapıldığı tarihe kadar, borçlunun bu süreden yararlanarak sebepsiz zenginleşmesi nedeniyle, alacaklıya ise mal varlığında meydana gelen eksilmenin telafisi amacıyla ödenmesi gereken, asıl borcun varlığına bağlı ve fer’i bir borç niteliğinde olan para miktarı olarak tanımlanmaktadır.

Davacının maaşından yapılan kesintilerin yapıldığı tarihten bu kesintilerin geri ödendiği tarihe kadar alım gücünde meydana gelen azalmanın hakkaniyet ilkesi gereği davalı idare tarafından karşılanması gerekir. Davacının maaşından yapılan kesintiler ile ilgili olarak hakediş tarihleri esas alınarak faiz ödenmesi gerekirken aksi yönde tesis edilen işlem hukuka aykırı bulunduğundan iptaline karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Yukarıda açıklanan sebeplerle;

Davacıya yurtdışı öğrenim izini süresince maaşından yapılan ve geç ödenen kesintilerinin yasal faizlerinin ödenmemesi işleminin İPTALİNE, (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy