AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2008/ 1189
Karar No: 2008 / 1390
Karar Tarihi: 25.12.2008

(2709 S. K. m. 157) (1602 S. K. m. 20, 21)

Davacı vekilinin 01.12.2008 tarihinde Malatya İdare Mahkemesi, 05.12.2008 tarihinde AYİM kayıtlarına giren dava dilekçesinde özetle; müvekkili …………...’in Kara Kuvvetleri Komutanlığınca 2008 yılı içerisinde açılan Piyade Komando Erbaş personel alım sınavına katıldığını, müvekkilinin yazılı sınavı müteakip mülakatta fiziki yeterlilik testlerini ve psikolojik amaçlı testleri başarıyla geçtiğini, müteakiben sağlık kurulu raporu alarak Cebeci Personel Temin Merkezi Komutanlığına başvurusunu yaptığını, Müvekkilinin güvenlik soruşturmasının da aleyhine bir durum yaratacak şekilde sonuçlanmasının mümkün olmadığını, zira herhangi bir fiil yada sabıkasının bulunmadığını, ancak davalı idarenin 03 Kasım 2008 tarihli yazısında Şahsınızdan uzman erbaş olarak istifade edilmeyeceği anlaşıldığından evrakınız ekte gönderilmiştir denilerek müvekkilinin başvurusunu reddettiğini, yapılan işlemin neden ve amaç yönünden hukuka aykırı olduğunu, kararda hiçbir gerekçe gösterilmediğini, bu nedenle Uzman erbaşlığa alınmama işleminin yürütmesinin durdurulmasını ve K.K.K.lığı Personel Temin Merkezi K.lığının 03.11.2008 tarihli göreve başlatmama işleminin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

AYİM Genel Sekreterliğinin, 17.12.2008 tarih Gensek No:2008/3580/İd.Ks sayılı yazısı ile dava konusunun Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görev alanına girmemesi nedeniyle davanın reddine karar verilmesi için dosya AYİM 3 ncü Daire Başkanlığına gönderilmiştir.

1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’na göre; davanın görevli yargı yerinde açılıp açılmadığı ilk inceleme sırasında davanın esasına girilmeden incelenecek hususlar arasında sayılmıştır. Zira görev kamu düzeni ile ilgili olup davanın her safhasında dikkate alınması hukuk alanında ihtilafsız kabul edilen bir keyfiyettir. Bu nedenle işin esasına girilmeden davanın görevli yargı yerinde açılıp açılmadığı hususu incelenmiştir.

Anayasa’nın, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevleri, üyelerinin seçimi ve özlük hakları, kuruluşu, işleyişi ile yargılama usullerine ilişkin 157’nci maddesinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimi yapan ilk ve son derece mahkemesidir. Ancak askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda ilgilinin asker kişi olması şartı aranmaz hükmü bulunmaktadır.

Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevlerini belirleyen, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun 20 nci maddesinde, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Türk Milleti adına askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösterilen görevleri yapar. Ancak, askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda, ilgilinin asker kişi olması şartı aranmaz. Bu kanunun uygulanmasında asker kişiden maksat, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman çavuş, uzman jandarma çavuş, erbaş ve erler ile sivil memurlardır hükmü, aynı kanunun idari davalar ve yargı yetkisinin sınırı başlığı taşıyan 21 nci maddesinde de, 20 nci madde de belirtilen kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlemi ve eylemden dolayı açılacak iptal ve tam yargı davalarının doğrudan doğruya ve kesin olarak Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde çözümlenip karara bağlanacağı hükmü yer almaktadır.

Anayasa’nın ve 1602 sayılı Kanunun bu hükümleri karşısında bir davaya Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde bakılabilmesi için;

1. İdari işlemin bir asker kişi göz önünde tutularak tesis edilmesi veya idari eylemin bir asker kişiye yönelmiş olması, yahut uyuşmazlığın askerlik yükümlülüğünden doğmuş olması,

2. Dava konusu idari işlem ve eylemin askeri hizmete ilişkin bulunması şartlarının birlikte gerçekleşmiş olması gerekir.

Davacının durumu incelendiğinde, davacının Kara Kuvvetleri Komutanlığınca açılan uzman erbaşlık sınavlarına katıldığı, sınav prosedürleri içerisinde bazı aşamaları geçtiği ancak idarece, belirlenen giriş koşullarından gerekli bazı şartları sağlamadığından işlemlerinin sonlanmadan durdurulduğu, dolayısıyla asker kişi hüviyetini henüz kazanmadığı anlaşılmaktadır. Sonuç olarak, söz konusu uyuşmazlığın halinde, davacının asker kişi olması koşulunun bulunmaması nedeniyle Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevli bulunmadığı kanısına varılmıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Davanın görev yönünden REDDİNE, (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy