AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 3. Daire
Esas No: 2007/ 134
Karar No: 2008 / 800
Karar Tarihi: 01.05.2008

(2709 S. K. m. 125) (1602 S. K. m. 35, 40, 45)

Davacı vekili 15.01.2007 tarihinde AYİM kaydına geçen yenileme dilekçesinde özetle; müvekkilinin askeri öğrenciliğe giriş muayenesinde sağlam olduğunu, Komando olup olamayacağının tespiti için gönderildiği Etimesgut Asker Hastahanesinin 11.10.2000 tarih ve 1422 sayılı raporu ile Diskromatopsi tanısı konularak yeniden sınıflandırılması gerektiği konusunda karar verildiğini bu rapor gereği Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünce adi malul kabul edilmesi ve J.Gn.K.lığınca da sınıfının değiştirilmesi gerekirken, Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünce rapora itiraz edilerek GATA Profesörler Kuruluna sevk edildiği, GATA Profesörler Sağlık Kurulunun 24.09.2001 tarih ve 201 sayılı raporu ile gerçeği yansıtmayacak şekilde Diskromatopsi tespit edilmediği, sağlam olup sınıfı görevini yapar kararı verildiğini, halbuki çeşitli sivil ve asker hastahaneleri sağlık kurullarının sekiz ayrı raporu ile müvekkilinin diskromatopsi rahatsızlığı olduğunun sabit olduğu halde aksi yönde rapor tanzim edilmesinin hukuka aykırı olduğunu, müvekkilinin askeri hastahaneler dışında bir devlet hastahanesine veya Yüksek Sağlık Şurasına sevkedilmesi halinde durumun açıklığa kavuşacağını, müvekkilinin haksız yere askerlikten kurtulmak için hile yapmak suçundan yargılandığını ve sonuçta beraat ettiğini belirterek GATA Profesörler Sağlık Kurulunca düzenlenen 24.09.2001 tarih ve 201 sayılı rapor ile bu rapora ek olarak düzenlenen 25.10.2004 tarih ve 168 sayılı raporların ve müvekkili hakkında sınıf değişikliği yapılmaması işlemlerinin öncelikle yürütmenin durdurulmasına ve iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

AYİM 3 ncü Dairesinin 01.02.2007 tarih ve Gensek No:2007/106, Esas No:2007/134 sayılı kararı ile yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden; Davacıya Ankara 600 Yt. Etimesgut Hava Hastahanesince 11.10.2000 gün ve 1422 sayılı sağlık kurulu raporu ile Diskromatopsi tanısı konularak A/8 F 1 TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği 2 numaralı çizelgede (+) işaretli sınıflarda yeniden görevlendirilmesi uygundur kararı verilmesi üzerine, maluliyetinin tespiti için ilgili belgelerle birlikte anılan raporunda Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne gönderildiği, Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünce söz konusu raporun yeterli görülmeyerek 26.07.2001 gün ve B.07.1 EMS.0.10.06.01/67.583.035 sayılı yazısıyla davacıyı GATA Profesörler sağlık kuruluna sevk ettiği, bu talep üzerine yapılan muayene sonucunda, GATA Profesörler sağlık kurulunca düzenlenen 24.09.2001 gün ve 201 sayılı rapor ile sağlam sınıfı görevini yapar kararı verildiği, bu rapor üzerine davacı malul kabul edilmeyerek sınıf değişikliği de yapılmadığı, ayrıca Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünce hakkında suç duyurusunda bulunulduğu, hakkında Ağrı 12 nci Mknz.P.Tug.K.lığı Askeri Savcılığının 10.03.2003 gün ve 2003/37-142 sayılı iddianamesi ile Askerlikten kurtulmak için hile yapmak suçundan kamu davası açıldığı, Trabzon 48 nci İç Güvenlik P.Tug.K.lığı Askeri Mahkemesinin 23.12.2005 gün ve E.:2005/133, K.:2005/759 sayılı kararı ile davacının beraatine karar verildiği ve bu kararın 31.12.2005 tarihi itibariyle kesinleştiği, yargılama sürecinde davacının yeniden GATA Profesörler kuruluna sevkedildiği 25.10.2004 tarih ve 168 sayılı ek raporla sağlam sınıfı görevini yapar kararı verildiği, son olarak maluliyet ve sınıf değişikliği yönünden yaptığı müracaat üzerine yeniden GATA Profesörler Sağlık Kuruluna sevkedildiği, sağlık kurulunun 25.09.2006 tarih ve 119 sayılı raporu ile Sağ aşil tendon eski tamir ameliyatlısı teşhisi konularak A/61 F 5sınıfı görevini yapar kararı verildiği, davacının vekili aracılığıyla 04.08.2006 tarihinde yaptığı müracaatına cevap verilmemesi üzerine 21.11.2006 tarihinde dava açtığı AYİM Drl.Krl.nun 01.12.2006 tarihli kararı ile dilekçenin reddine karar verilmesi üzerine yenileme dilekçesi ile iş bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Davalı İçişleri Bakanlığı iptali istenen raporların tesis ve yürütmesinde bir dahli bulunmadığı husumet mevkiinden çıkarılması gerektiğini ileri sürmüş ise de, sınıf değişikliği işleminin J.Gn.K.lığınca yapılması gerektiğinden talebi yerinde görülmemiştir.

Dava açma süresinin, kamu düzenine ilişkin olması nedeniyle, davanın her aşamasında gerek tarafların talebi üzerine ve gerekse re’sen mahkemece dikkate alınması gerekmektedir. Anayasanın 125 ve 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 40’ncı maddelerinde, dava açma süresinin her çeşit işlemlerde yazılı bildirim tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı belirtilmiş ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin 5.12.1983 gün ve E.1983/11, K.1983/17 sayılı İçtihatları Birleştirme Kurulu Kararında da dava açma süresinin yazılı bildirimi takip eden tarihten başlayacağı hükme bağlanmış bulunmaktadır.

1602 sayılı Kanunun Dava Açma Süresi başlığını taşıyan 40’ncı maddesinde; ...Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde dava açma süresi her çeşit işlemlerde yazılı bildirim tarihinden itibaren kanunlarda ayrı süre gösterilmeyen hallerde 60 gündür. Adresleri belli olmayanlara özel kanunlardaki hükümlere göre ilan yolu ile bildirim yapılan hallerde; özel kanunda aksine hüküm bulunmadıkça ilan tarihinden itibaren onbeş gün sonra başlar... hükmü yer almaktadır.

Kanunun İhtiyari Müracaat ve İdari Makamların Sukutu başlıklı 35 nci maddesinin (a) bendi, İhtiyari müracaat; Kesin işlem yapmaya yetkili makamlarca tesis edilen idari işlemlerin geri alınması, kaldırılması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması, üst makamdan yoksa işlemi yapmış olan makamdan idari dava açmak için belli olan süre içinde istenebilir. Bu müracaat işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurur. Altmış gün içinde cevap verilmez ise, istek reddedilmiş sayılır. İsteğin reddi üzerine dava açma süresi başlar ve müracaat tarihine kadar geçmiş olan süre de hesaba katılır. hükmünü amirdir.

Kanunun 35/b maddesinde ise; İlgililer, hakkında idari davaya konu olabilecek bir eylem veya işlemin yapılması için idari makamlara başvurabilirler. Bu halde yetkili makamlar en çok altmış gün içinde bir cevap verirler. Bu süre içinde cevap verilmez ise, istek reddedilmiş sayılır. İlgililer altmış günün bitiminden itibaren idari dava açma süresi içinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde dava açabilirler. denmektedir.

Kanunun 45’nci madde (A) bendinde, süresi dışında açılan davaların reddine karar verileceği belirtilmektedir.

Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde somut olay değerlendirildiğinde; davacının iptalini istediği raporların 24.09.2001 ve 25.10.2004 tarihinde düzenlendiği söz konusu raporların davacıya tebliğine dair bir belge bulunmamakla birlikte 48 nci İç Güvenlik Piyade Tugayı Komutanlığı Askeri Mahkemesinin 23.12.2005 tarih ve E:2005/133, K:2005/759 sayılı gerekçeli kararının incelenmesinden, davacının bu yargılama sürecinde iptalini istediği 24.09.2001 tarihli rapordan haberdar olduğu, 25.10.2004 tarihli ek raporun ise bu ceza yargılaması sürecinde askeri mahkemenin davacıyı sevketmesi üzerine alındığı, her iki rapora da ceza yargılaması sırasında muttali olduğu konusunda hiçbir tereddüt bulunmadığı, dolayısıyla davacının iptalini istediği raporları en geç askeri mahkeme kararının yüzüne karşı okunarak tebliğ edildiği 23.12.2005 tarihinde öğrendiği kabul edilse dahi, 60 gün içerisinde dava açılmadığı gibi idari müracaatta da bulunulmadığı, yasal süre geçtikten sonra 04.08.2006 tarihinde yapılan idari müracaatın geçmiş olan dava açma süresini canlandırmayacağı, anılan raporların iptali için açılan davada süre aşımı bulunduğu sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.

Davacı vekili müvekkili hakkında GATA Profesörler Kurulu raporlarına itibar edilmeyerek sınıfının değiştirilmesi gerektiğini ileri sürmüştür. Davacı hakkında çeşitli Asker Hastahaneleri ile Devlet Hastahanelerinin sağlık kurulları tarafından diskromatopsi rahatsızlığı mevcut olduğuna dair raporlar mevcut olmakla birlikte davacı hakkında Ankara GATA K.lığı tarafından düzenlenen üçü Profesörler Sağlık kurulu raporu olmak üzere dört ayrı sağlık kurulu raporunda söz konusu diskromatopsi rahatsızlığının olmadığı bildirilmiştir. TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği ve TSK Sağlık Muayenesi Yönergesi hükümlerine göre GATA Profesörler sağlık kurulunun tıbbi kararlar konusunda en üst karar mercii olması, ayrıca GATA Komutanlığı göz kliniğinin diskromatopsi rahatsızlığının teşhisi bakımından Türkiye’de özel ya da resmi hiçbir merkezde mevcut olmayan renk muayene kitap ve cihazları ile donatılmış olması karşısında davacının sınıfı görevini yapar kararlı GATA Profesörler Sağlık Kurulu raporlarına dayanılarak sağlık nedeniyle sınıf değişikliği yapılmaması işleminde hukuka aykırı bir yön bulunmamaktadır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

1. GATA Profesörler Sağlık Kurulunun 24.09.2001 tarih ve 201 sayılı raporu ile 25.10.2004 tarih ve 168 sayılı ek raporunun iptali isteminin süre aşımı yönünden REDDİNE,

2. Sınıf değişikliği yapılmaması işleminde hukuka aykırılık bulunmadığından bu yönde açılan davanın REDDİNE, (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy