AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 2. Daire
Esas No: 2013/ 1285
Karar No: 2013 / 166
Karar Tarihi: 13.02.2013

(1111 S. K. Geç. m. 46, 50)

Davacı vekili, 18.10.2012 tarihinde İzmir Bölge İdare Mahkemesi'nde, 22.10.2012 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kayda geçen dava dilekçesinin Dairemizin 07.11.2012 tarih ve 2012/1022-988 E. K. sayılı kararı ile reddedilmesinden sonra 13.12.2012 tarihinde İzmir Bölge İdare Mahkemesi'nde, 18.12.2012 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kayda geçen dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin bedelli askerlik hizmetinden yararlanmak üzere 15.06.2012 tarihinde askerlik şubesine müracaat ettiği, ancak Tatvan Askerli Şubesi Başkanlığı'nın 14.09.2012 tarihli yazısı ile müracaatının kabul edilmesinin 1'inci Kontrol muayenesinin yapılmasına bağlandığını, oysa müvekkilinin yasada belirtilen tüm koşulları taşıdığını, şayet daha önce verilen raporun usulüne uygun verilmediği belirtiliyorsa, buna ilişkin soruşturmanın bedelli askerlik hizmetinden yararlanmaya engel olmadığını, bu nedenle müvekkilinin anılan düzenlemeden yararlandırılmaması işleminin usul ve yasaya açıkça aykırı olduğunu ileri iptaline ve öncelikle yürütmesinin durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

AYİM Genel Sekreterliğinin 12.02.2013 tarih ve GENSEK:2012/4474 Teb.Md. sayılı yazısı ile davacının yürütmenin durdurulması istemi olduğundan bu hususta bir karar vermek üzere dava dosyası Dairemize gönderilmiştir.

Dava dosyasındaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; Davacının 2002 yılında askerlik hizmeti öncesinde yapılan son yoklama sırasında İzmir 600 Yataklı Mevki Asker Hastanesinin 13.09.2002/4758 tarih ve protokol sayısı ile "komplikasyon yapmış hipertansiyon" tanısıyla "42/D/l Askerliğe Elverişli değildir" kararı verildiği, daha sonra bu raporun sahte olduğu şüphesiyle hakkında Ege Ordu K.lığı Askeri Savcılığınca "askerlikten kurtulmak için hile yapmak" suçundan dolayı soruşturma başlatıldığı, başlatılan bu soruşturma gereği 1 'inci kontrol muayenesi için Ankara Mevkii Hastanesine şevkinin istendiği, ancak davacının müteaddit yazışmalara rağmen asker hastanesine şevkinin mümkün olmadığı, bu arada 1111 sayılı Askerlik Kanununa eklenen Geçici 46'ncı maddeden (bedelli askerlik hizmeti) yararlanmak üzere 06.06.2012 tarihinde Eyüp Askerlik Şubesi Başkanlığına müracaat ettiği ve 14.06.2012 tarihinde 1'inci taksiti 15.000 TL olarak ödediği, akabinde dekontunu askerlik şubesi başkanlığına teslim ettiği, bu suretle bedelli askerlik hizmetinden yararlanma başvurusunun kabul edildiği, bu arada Doğubayazıt Askerlik Şubesi Başkanlığının 04.07.2012 tarihli yazısı ile davacının bedelli askerlik hizmetinden yararlanmak için müracaat ettiğinin Tatvan Askeralma Bölge Başkanlığı ile Ege Ordu K.lığı Askeri Savcılığına bildirdiği, akabinde Tatvan Askeralma Bölge Başkanlığının da 13.07.2012 tarihli yazı ile bedelli askerlik hizmetinden yararlanmak için başvuran davacının kontrol muayenesine sevk edilip edilmeyeceği hususunu MSB.lığından sorulduğu, bunun üzerine MSB.lığının 02.08.2012 tarihli yazısı ile davacının l'nci kontrol muayenesi işlemini tamamlatması gerektiği yönünde Tatvan Askeralma Bölge Başkanlığına emir verildiği, söz konusu emir üzerine Doğubayazıt Askerlik Şubesi Başkanlığınca davacıya hitaben yazılan 14.09.2012 tarihli yazıda bedelli askerlik başvurusunun kabul edilmesi için 1'inci kontrol muayenesini yaptırmak üzere en yakın askerli şubesine müracaat etmesi gerektiğinin belirtildiği, bunun üzerine davacının vekili aracılığıyla bedelli askerlik hizmetinden yararlanma başvurusunun kabul edilmemesi işleminin iptali istemiyle işbu davayı açtığı, bu arada bedelli askerlik için 2'nci taksiti de 15.000 TL olarak 12.12.2012 tarihinde yatırdığı, müteakiben 13.12.2012 tarihinde askerlikten muaf tutulduğuna dair belgenin davacıya elden teslim edildiği, akabinde de askerlik hizmetinden çıkartılarak doğrudan yedeğe aktarılması için Doğubayazıt Kaymakamlığına 07.01.2013 tarihinde yazı yazıldığı anlaşılmıştır.

1111 sayılı Askerlik Kanununa eklenen Geçici Madde 46 ve Geçici Madde 50 ile 81'inci Maddesinde yapılan "mahkemece resmi hastane doğum kayıtları esas alınarak yapılanlar hariç" şeklindeki değişiklik hükmü gereğince, bedelli askerlikten yararlanabilmenin şartları şu şekilde belirlenmiştir;

a. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte (15.12.2011) her ne sebeple olursa olsun henüz fiili askerlik hizmetine başlamamış olmak (temel askerlik eğitimini tamamladıktan sonra bedelli veya dövizli askerlik hizmeti kapsamından çıkarılan yükümlüler hariç),

b. 31 Aralık 2011 tarihi itibariyle (bu tarih dahil) 30 yaşından gün almış olmak, (yani 31.12.1982 ve daha yaşlı doğumlu olmak, askerlik çağına girdikten sonra mahkemece resmi hastane doğum kayıtları esas alınarak yapılan yaş değişiklikleri hariç)

c. 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu ile 1111 sayılı Askerlik Kanununa tabi yükümlü olmak,

ç. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde (geçici 50'nci madde kapsamında olanlar için on iki ay içinde) askerlik şubelerine (yurt dışında bulunanların Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluklarına) başvurmak,

d. 30.000 Türk Lirası parayı ödemek (Öngörülen miktarı başvuru sırasında defaten ödeyebilecekleri gibi, yarısını başvuru sırasında diğer yarısını ise başvuru tarihinden itibaren altı ay içinde de ödeyebilirler.) şeklinde sayılmıştır.

Görüldüğü üzere bedelli askerlik hizmetinden yararlanmak için aranan şartlar yasada ayrıntılı düzenlenmiş olup, anılan şartların sağlanması bu haktan yararlanmak için yeterli görülmüştür. İdare tarafından bu şartlar dışında bir yükümlülük getirilmesi yasaya uyarlı değildir.

Bu açıklamalar ışığında somut olaya dönüldüğünde; davacının bedelli askerlik hizmetinden yararlanabilmesi için yasada belirtilen şartları taşıdığı hususunda taraflar arasında herhangi bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kaldı ki, davalı idare de davacının başvurusunu kabul etmiş ve yükümlülüklerini yerine getirmesine müteakip askerlik hizmetinden çıkartılarak doğrudan yedeğe aktarmıştır. Ancak bu işlemlerin devamı sırasında, MSB.lığının talimatının tahminen yanlış anlaşılması nedeniyle, 1'inci kontrol muayenesine sevk edilmesi gerekirken, davacıya aynı zamanda yerli askerlik şubesince bu muayeneye göre bedelli askerlikten yararlanma başvurusunun kabul edileceği hususunun bildirilmiş olduğu, davacının da bu işlemle birlikte başvurusunun kabul edilmediğini düşünerek vekili aracılığıyla işbu davayı açtığı, yanlışlıkla da olsa ortada tesis edilmiş olan olumsuz bir işlem bulunduğu, oysa yukarıda ayrıntısıyla açıklandığı üzere bedelli askerlik hizmetinden yararlanmak için ek bir şartın getirilemeyeceği gibi başvurunun kabul edilmesinin başka bir koşula da bağlanamayacağı, bu haldeyken davanın devamı sırasında davacının ikinci taksiti yatırmasıyla askerlikten muaf tutulduğuna dair belgenin düzenlendiği ve askerlik hizmetinden çıkartılarak yedeğe aktarıldığı, bu şekilde dava devam ederken yapılan söz konusu işlemin "kabul" mahiyetinde olduğu ve davayı kabul; davacının, talep sonucuna, davalının kısmen veya tamamen muvafakat olarak Hukuk Mahkemeleri Kanununun 308'inci maddesinde tanımlanmış olup, uyuşmazlığı kesin surette sona erdiren ve davanın esasına girilmesini önleyen taraf beyanı olduğundan, davanın esasına girilmeyerek uyuşmazlığın esası hakkında bir karar verilmesine yer olmadığı kanaat ve sonucuna ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

Davacı...'nun Bedelli askerlik hizmetinden yararlandırılmama işleminin iptali istemiyle açtığı davanın, idarece kabul edilmesi nedeniyle UYUŞMAZLIĞIN ESASI HAKKINDA BİR KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,

13 ŞUBAT 2013 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy