AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 2. Daire
Esas No: 2013/ 121
Karar No: 2013 / 165
Karar Tarihi: 13.02.2013

(657 S. K. m. 68/B) (217 S. KHK. m. 2) (ANY. MAH. 06.10.1993 T. 1993/32 E. 1993/32 K.)

Davacı, 11.07.2012 tarihinde AYİM'de kayda giren dava dilekçesinde özetle; beş yıla yakın süredir zabıt katibi olarak Genelkurmay Adli Müşavirliği Disiplin Subaylığında görev yaptığını, 2012 Mayıs ayında Devlet Memurları Kanununun 68/B maddesinin uygulanması için değerlendirme kurulunun toplandığını öğrendikten sonra 17.05.2012 tarihli dilekçeyle; Adli Müşavirlik tarafından teklif edilip edilmediğini, teklif edilmiş ise Gnkur.Per.Bşk.lığınca yapılan kurul toplantısında üst dereceye intibak atamasının yapılıp yapılmadığı hususunu sorduğunu, idarenin 12.06.2012 tarihli yazısıyla değerlendirme kurulu tarafından durumunun uygun bulunmadığının bildirildiğini, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68/B maddesi ve Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görevli Devlet Memurları Hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68/B maddesinin Uygulanmasına İlişkin Yönergede belirtilen koşulları taşıdığını belirterek 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68/B maddesinden yararlandırılmama (derece yükselmesi yapılmaması) yönünde tesis edilen işlemin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden; Genelkurmay Adli Müşavirliği Disiplin Subaylığında zabıt katibi olarak görevli olan davacının, 2012 Mayıs ayında Devlet Memurları Kanununun 68/B maddesinin uygulanması için değerlendirme kurulunun toplandığını öğrendikten sonra 17.05.2012 tarihli dilekçeyle; Adli Müşavirlik tarafından teklif edilip edilmediğini, teklif edilmiş ise Gnkur.Per.Bşk.lığınca yapılan kurul toplantısında üst dereceye intibak atamasının yapılıp yapılmadığı hususunu sorduğu, idarenin 12.06.2012 tarihli yazısıyla değerlendirme kurulu tarafından durumunun uygun bulunmadığının 20.06.2012 tarihinde tebliğ edilmesi üzerine işbu davanın süresinde açıldığı anlaşılmıştır.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 'Derece Yükselmesinin Usul ve Şartları' başlığım taşıyan 68'nci maddesinde;

'A) Derece yükselmesi yapılabilmesi için:

a) (Değişik alt bent: 26/06/1984 - KHK 241/4 md.) Üst dereceden boş bir kadronun bulunması,

b) Derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3 üncü kademesinde 1 yıl bulunmuş,

c) Kadronun tahsis edildiği görev için öngörülen nitelikleri elde etmiş,

d) (Mülga bend: 13/02/2011-6111 S.K 101. mad.)

B) (Değişik bent: 04/05/1984 - KHK 199/1 md.) Eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı hariç, sınıfların 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerindeki kadrolarına, derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın, atanmasındaki usule göre daha aşağıdaki derecelerden atama yapılabilir.

(Değişik paragraf: 13/02/2011-6111 S.K 101. mad.) Ancak, bu şekilde bir atamanın yapılabilmesi için ilgilinin;

a) 1 'inci dereceli kadrolardan ek göstergesi 5300 ve daha yukarıda olanlar için en az 12 yıl,

b) 1'inci ve 2'nci dereceli kadrolardan ek göstergesi 5300'den az olanlar için en az 10 yıl,

c) 3'üncü ve 4'üncü dereceli kadrolar için en az 8 yıl,

hizmetinin bulunması ve yükseköğrenim görmüş olması şarttır. Dört yıldan az süreli yükseköğrenim görenler için bu sürelere iki yıl ilave edilir. Bu sürelerin hesabında; 8/6/1984 tarihli ve 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2'nci maddesi kapsamına dâhil kuramlarda fiilen çalışılan süreler ile Yasama Organı Üyeliğinde, belediye başkanlığında, belediye ve il genel meclisi üyeliğinde, kanunlarla kurulan fonlarda, muvazzaf askerlikte, okul devresi dâhil yedek subaylıkta ve uluslararası kuruluşlarda geçen sürelerin tamamı ile yükseköğrenim gördükten sonra özel kurumlarda veya serbest olarak çalıştıkları sürenin; Başbakanlık ve bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşlarının müsteşar ve müsteşar yardımcıları ile en üst yönetici konumundaki genel müdür ve başkan kadrolarına atanacaklar için tamamı, diğer kadrolara atanacaklar için altı yılı geçmemek üzere dörtte üçü dikkate alınır.

(Ek fıkra: 26/08/1993 - KHK - 501/1 md.; İptal Anayasa Mahkemesinin 06/10/1993 tarihli ve E. 1993/32, K. 1993/32 sayılı kararı ile)

(Değişik fıkra: 27/06/1989 - KHK - 375/7 md.) 08/06/1984 tarih ve 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2'nci maddesi kapsamına dahil kurumlarda fiilen çalışmış olması ve yüksek öğrenim görmüş bulunması şarttır. Ancak dört yıldan daha az süreli yüksek öğrenim görenler için yukarıdaki sürelere ikişer yıl ilave edilir. Yasama Organı Üyeliğinde, Kanunlarla kurulan fonlarda, muvazzaf askerlikte ve okul devresi dahil yedek subaylıkta ve uluslararası kuruluşlarda geçen sürelerin tamamı ile yüksek öğrenim gördükten sonra özel kurumlarda veya serbest olarak çalıştıkları sürenin 6 yılı geçmemek üzere 3/4'ü yukarıdaki sürelerin hesabında dikkate alınır.

Bu bent hükümlerine göre atananlar atandıkları kadronun aylık (Ek gösterge dahil) ve diğer haklarından yararlanırlar. Bu suretle üst dereceye atananların bu kadrolarda geçirdikleri her yıl kademe ilerlemesi ve her 3 yıl derece yükselmesi sayılmak suretiyle kazanılmış hak ve emeklilik keseneğine esas aylık derecelerinin yükselmesinde göz önüne alınır. Ancak atandıkları kadro aylıkları, başka görevlere atanma halinde kazanılmış hak sayılmaz.

C) (Ek bent: 13/02/2011-6111 S.K 101. mad.) Derece yükselmesi ile ilgili onay mercii atamaya yetkili amirdir. Müşterek kararla atanmış olanların derece yükselmeleri, ilgili bakanın veya yetkili kıldığı makamın onayı ile yapılır. Üst derece kadroya atanmış olup da kazanılmış hak ve emeklilik keseneğine esas aylık dereceleri daha aşağıda bulunanların (45 inci maddenin ikinci fıkrasına göre yapılan atamalar hariç), kazanılmış hak ve emeklilik keseneğine esas aylık derecelerinin yükseltilmeleri için, bu hâlin devamı süresince yukarıda belirtilen onay aranmaz.' hükmü düzenlenmiştir.

Bu düzenleme incelendiğinde, maddenin (B) bendinde, daha alt derecelerden üst derecelere yükseltme hususunda "...atama yapılabilir" denmek suretiyle davalı idareye takdir hakkı tanındığı görülmektedir. İdareye takdir hakkı veren aynı ibare davalı idare tarafından yürürlüğe konulan MSY 52-10 Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görevli Devlet Memurları Hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 68/B Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Yönergenin 2'nci Bölümün 2'nci maddesinde de yer almaktadır.

MSY 52-10 Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görevli Devlet Memurları Hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 68/B Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Yönergenin 2'nci Bölümünün 4'üncü 'Uygulama Esasları' başlıklı 4'üncü maddesinde;

a. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 68'inci maddesi (B) fıkrası, devlet memurlarının görevde iken kurum yararına yapmış oldukları üstün başarı ve hizmetlerinin derece terfi yapılmak suretiyle değerlendirilmesine olanak sağlamıştır. Derece yükselmesinin yapılabilmesi için üst dereceden boş fiili kadronun bulunması dikkate alınarak teklif edilecek devlet memurunda öncelikle;

1. Görevinin hukuki, mali, teknik veya idari sorumluluk içermesi,

2. Görevinin, bağlı olduğu MSB, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlığı çapında, kapsamlı ve etkin olması,

3. Görevinde temayüz etmiş olması,

4. 2 yıl veya daha fazla süreli yüksekokul veya fakülte mezunu olması,

5. Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları hariç diğer disiplin cezalarını almamış olması ve taksirli suçlar hariç paraya çevrilmiş veya tecil edilmiş olsa bile mahkumiyeti bulunmaması şartları aranır...' düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda belirtildiği gibi, devlet memurlarının üst dereceye yükseltilmeleri hususunda davalı idareye bir takdir hakkı tanınmış olmakla beraber, bu takdir hakkının objektif ve hukuka uygun şekilde kullanılması gerekmektedir. Davalı idarenin bunu sağlamak amacıyla takdir hakkını kullanırken uyacağı esasları Kanuna uygun önceden belirlemesi ise bu gerekliliği temine yönelik bir yükümlülüktür.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 68/B maddesi ile idareye 1, 2, 3, 4 ncü derecelerdeki kadrolara kazanılmış hak sayılmamak kaydıyla süre kaydı aranmaksızın daha alt derecelerde bulunan personelden atama yapabilme imkanı tanındığı, bu durumun genel kural değil, istisnai bir durum olduğu, idarenin kanunda yazılı şartları taşıyan herkesi bu imkandan yararlandırma zorunluluğu bulunmadığı, ancak ihtiyaç duyulan alanlarda ve temininde güçlük çekilen personel yönünden bu imkanı kullanmasında hukuka aykırılık bulunmadığı, idarenin bu kadrolara atama yapabilmesi için kanunda yazılı kısıtlamalar dışında geniş bir takdir yetkisinin bulunduğu, davacı hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 68/B maddesinin tatbik edilmesi için yapılan teklifin, davalı idare tarafından takdir yetkisi de kullanılarak yapılan değerlendirme sonucunda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 68/B maddesinden faydalandırılmaması işleminin sonuç olarak hukuka uygun olduğu, davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

Yasal dayanaktan yoksun DAVANIN REDDİNE,

13 ŞUBAT 2013 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy