AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 2. Daire
Esas No: 2012/ 828
Karar No: 2013 / 203
Karar Tarihi: 13.02.2013

(926 S. K. m. 67, 68) (4752 S. K. m. 29, 31)

Davacı vekili 26.07.2012 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kayıtlara giren dava dilekçesinde özetle; Davacının 20.04.2012 tarihinde Astsubay temel askerlik ve astsubaylık anlayışı kazandırma eğitimine başladığını, 11.07.2012 tarihinde ilişiğinin kesildiğini, dilekçe ekinde sunulan tutanaktan ilişik kesme işleminin güvenlik soruşturmasının olumlu çıkmamasına dayandığının anlaşıldığını, davacı ve ailesinin İstihbarata Karşı Koyma ve Koruyucu Güvenlik Yönergesinin "Askeri Öğrenci Olmayı Engelleyen Sakıncalı Haller" başlıklı 9'uncu maddenin (d) bendinde sıralanan sakıncalı hallerle hiçbir ilgisi olmayan, Türk Silahlı Kuvvetlerinin manevi şahsiyetine gölge düşürmemiş ve askerliğin şeref ve haysiyeti ile bağdaşmayacak fiil ve hareketlerde bulunmamış, toplumca tasvip edilmeyen kazanç yollarında çalışmamış, Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı, tarikat, dergah, dernek vb. teşekküllerle bir ilgisi olmayan, namuslu bir yaşamı kendilerine ilke edinmiş, hiçbir suçtan mahkum olmamış insanlar olduklarım, davaya konu söz konusu işlemin hukuka uyarlı olmadığını belirterek iptaline ve öncelikle yürütmesinin durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davacı vekilinin yürütmenin durdurulması yönündeki talebinin, AYİM 2'nci Dairenin 26.09.2012 tarih ve 2012/828 Esas sayılı kararı ile kabulüne karar verilmiştir.

Dava dosyası ile idare tarafından "gizli" gizlilik derecesiyle gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davacının 20.04.2012 tarihinde Astsubay temel askerlik ve astsubaylık anlayışı kazandırma eğitimine başladığı, 11.07.2012 tarihinde Dış Kaynaktan Muvazzaf Astsubay Temin Yönetmeliğinin 6'ncı maddesi a fıkrası c bendinde belirtilen başvuru şartını taşımadığının kabulü ile güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğuna oy çokluğu ile karar verilmesi üzerineAstsubayTemelAskerlikveAstsubaylıkAnlayışı Kazandırma Eğitiminden çıkarılması üzerine Astsubay Temel Askerlik ve Astsubaylık Anlayışı Kazandırma Eğitiminden çıkarılma işleminin iptali talebiyle AYİM'de süresinde bu davanın açılmış olduğu anlaşılmıştır.

926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 67'nci maddesinde, astsubay kaynaklarının; a) Astsubay meslek yüksek okulları, b) Fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulları olduğu belirtilmiş, aynı Kanunun 68'inci maddesi 2'nci fıkrası (b) bendinde; astsubay okullarına girişte aranacak nitelikler, okulların öğrenim, eğitim süre ve şekilleri, öğrencilerin azami öğrenim süresiyle görev ve sorumlulukları ve ilgili diğer hususların yönetmelikle düzenleneceği hükmü öngörülmüştür. Yine aynı Kanunun 68'inci maddesi 2'nci fıkrası (d) bendinde; öğrencilik niteliğini kaybettiren haller sayılmış, sayılan haller arasında Yönetmelikte tespit edilecek esaslar dahilinde askeri öğrencilik niteliklerini kaybettiklerine dair disiplin kurullarınca haklarında karar verilenler ile Yönetmelikte tespit edilecek giriş koşullarına uymadıkları sonradan anlaşılanlar da belirtilmiştir. Maddenin 2'nci fıkrası (e) bendinde; bu maddenin (d) bendi gereğince öğrencilik niteliğini kaybedenlerin ilişiklerinin kesileceği, (f) bendinde ise, astsubay okulu öğrencilerinin ilişiklerinin kesilmesi ve ilişikleri kesilenler ile ilgili diğer hususların yönetmelikle düzenleneceği hükümleri yer almıştır.

4752 sayılı Astsubay Meslek Yüksek Okulları Kanunu'nun "Kaynak ve giriş şartları" başlıklı 29'uncu maddesi 3'üncü fıkrasında; astsubay meslek yüksek okullarına giriş koşulları, yabancı ülke öğrencilerinin seçimiyle ilgili esaslar ve kayıt kabul şartları ile ilgili hususların yönetmelikle düzenleneceği, "Disiplin ve okuldan çıkarılma" başlıklı 31'inci madde 2'nci fıkrasında; astsubay meslek yüksek okullarında öğrenim gören öğrencilerin okuldan çıkarılmalarını gerektiren hallerin sayıldığı, bu hallerden olmak üzere maddenin (f) bendinde "Giriş koşullarını taşımadıkları öğrenim sırasında anlaşılanlar veya öğrenim süresi içinde bu niteliklerini kaybedenler." hükmüne yer verildiği anlaşılmaktadır.

Bahsedilen yasa hükümlerine istinaden çıkarılan Dış Kaynaktan Muvazzaf Astsubay Astsubay Temin Yönetmeliğinin 6'ncı maddesi, (a) fıkrası, 5 numaralı bendinde; yapılacak güvenlik soruşturmasında olumlu sonuç almak giriş koşullarından birisi olarak düzenlenmiştir.

Silahlı Kuvvetlere alınacak askeri öğrenciler hakkında yapılacak güvenlik soruşturmasının esasları ise Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliğinin 9'uncu maddesine istinaden çıkarılan Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı Koyma, Koruyucu Güvenlik ve İşbirliği Yönergesinde (MY 114-1(C), 2011) düzenlenmiştir.

Silahlı Kuvvetler İKK, Koruyucu Güvenlik ve İşbirliği Yönergesinin (MY 114-1(C), 2011) Genel İlkeler başlığı altında 3'üncü Bölüm, 1'inci Kısım 2/c maddesinde: Güvenlik Soruşturması "Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde işliği ile adlî sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığının, ahlaki durumunun, yabancılar ile ilgisinin ve sır saklama yeteneğin mevcut kayıtlardan ve yerinden araştırılmak suretiylesaptanmasıvedeğerlendirmesidir."şeklindetanımlanmıştır. Aynı yönergenin Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasında Araştırılacak Hususlar 3'üncü Bölüm, 1'inci Kısım 2/d-(3) maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre: "Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında kişinin içinde bulunduğu ortam da dikkate alınarak; terör örgütleri, yasa dışı oluşumlar, cebir veya tehdit kullanarak dini, siyasi sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatleri değiştirmeye çalışan unsurlarla ilişkisi; bu tür faaliyetlerde bulunup bulunmadığı ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanuna ve Atatürk İlke ve İnkılâplarına aykırı davranıp davranmadığı," hususları araştırılacaktır.

Aynı yönergenin 3'üncü Bölüm, 1'inci Kısım 5/c-(l) maddesinde; Askerî Öğrencilerin Arşiv Araştırmaları ve Güvenlik Soruşturmaları başlığı altında "Silahlı Kuvvetlerde mevcut askeri okullarla, Silahlı Kuvvetler adına fakülte ve yüksek okullarda öğrenim görecek öğrenciler hakkında yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında öğrencinin içinde bulunduğu ortam da dikkate alınır. Alt kademe askerî okuldan bir üst kademe askeri eğitim kurumuna gelen öğrenciler halkında yeniden güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yaptırılmaz. Ancak sivil kaynaktan alınan öğrenciler hakkında usulüne uygun olarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yaptırılır." hükmü,

3'üncü Bölüm, 1’inci Kısım 6/d maddesinde; "güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonuçlanan askeri öğrenciler, içerisinde bulundukları ortam da dikkate alınarak; güvenlik soruşturması olumlu sonuçlananlar, haklarında olumsuz bilgi tespit edilenler ve haklarında kesin karar verilemediği için soruşturmaları derinleştirilmesi gerekenler olmak üzere üç kategoriye ayrılırlar...

(2) Haklarında olumsuz bilgi tespit edilen öğrencilerin güvenlik soruşturma sonuçlan, gereği için ilgili okul komutanlığına, bilgi için okulun bağlantı durumuna göre ilgili Kuvvet Komutanlığına gönderilir. Olumsuz sonuçlanan güvenlik soruşturmalarının ilgili okul komutanlığına ulaşmasını müteakip, okul komutanlıklarınca bahse konu öğrenci hakkında gerekli işlem yapılır. Gerek görüldüğünde bağlantı durumuna göre üst komutanlığa bilgi verilebilir.".. .hükmü

3'üncü Bölüm, 1’inci Kısım 6/e-(l) maddesinde; Askeri öğlencilerle ilgili olarak yaptırılan güvenlik soruşturması ve araştırması sonucunda elde edilen bilgilerin olumsuz olması halinde, askeri öğrencinin durumu öncelikle okul komutanlıklarınca oluşturulacak Değerlendirme Kurulu (kesin Karar kurulu), tarafından değerlendirilir ve kesin karar olarak karara bağlanır." hükmü yer almaktadır.

Yönergenin 3'üncü Bölüm, 1’inci Kısım 13'üncü maddesinde; güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonuçları, soruşturma konusu şahsın içinde bulunduğu ortam da dikkate alınarak değerlendirilir. Bu değerlendirme, TSK bünyesinde alınacak şahıslar hakkında karar verirken, idarenin takdir hakkının en uygun adaydan yana kullanılmasını sağlamaya yöneliktir denilerek hangi hallerde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz kabul edileceği belirtilmiştir.

İdare hukukunda kişilerin suç teşkil etsin etmesin bazı davranışları kamu görevlerinin dağıtımında önem kazanmaktadır. İdari normlar çerçevesinde, bünyesine alacağı ve barındırdığı kişiler de farklı özellikler arayan Silahlı Kuvvetlere öğrenci olarak alınacakların, sadece kendilerinin değil, yakın çevrelerinin de araştırılması Silahlı Kuvvetlerin üstlendiği seçkin kamu hizmetinin bir gereğidir. Silahlı Kuvvetler bünyesinde bilfiil görev alacak personelin kanun ve nizamlara uyan, her türlü siyasi ve ideolojik akımlardan uzak, görev alacakları bölgelerde kendileri ve yakınları hakkında geçmişleri ile ilgili de olsa söylenti çıkarılmayacak kişilerden seçilmesi, kendisinin veya kendisini etkileyebilecek yakın çevresinin, Yönetmelik ve Yönergelerde belirtilen askeri öğrenci olmayı engelleyen sakıncalı halleri görülenlerin Silahlı Kuvvetlerden çıkarılmaları mevzuat ve kamu yararına uygun düşmektedir.

Yasal mevzuat doğrultusunda davacı hakkında yapılan işlem değerlendirildiğinde; Astsubay Meslek Yüksek Okulunda Astsubay Temel Askerlik ve Astsubaylık Anlayışı Kazandırma Eğitimi görmekte olan davacı hakkında Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı Koyma, Koruyucu Güvenlik ve İşbirliği Yönergesi kapsamında yaptırılan güvenlik soruşturması, davalı idare tarafından olumsuz (menfi) kabul edilerek davacının okuldan çıkarılmasına karar verilmiş ise de, davalı idarenin savunması ekinde yer alan "Gizli" gizlilik dereceli belgelerin incelenmesinde; güvenlik soruşturmasında elde edilen bilgilerin doğrudan davacı ile ilgili olmayıp davacının yakın bir akrabasının eşine ait olduğu, davacının da belgede belirtilen durumla ilişkili olduğuna, bu durumun kendisini de etkileyebileceğine dair somut herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı, olumsuz kabul edilen bu durumun Yönerge hükümlerine göre davacının okuldan ve eğitimden çıkarılması sonucunu doğuracak nitelikte yeterli bilgi ve belgeler olmadığı değerlendirilerek, Astsubay Temel Askerlik ve Astsubaylık Anlayışı Kazandırma Eğitiminden çıkarılma işleminin, sebep ve amaç yönünden mevzuata ve hukuka aykırı bulunduğu, işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

Davacı A...'in Astsubay Temel Askerlik ve Astsubaylık Anlayışı Kazandırma Eğitiminden çıkarılma İŞLEMİNİN İPTALİNE,

13 ŞUBAT 2013 tarihinde OYÇOKLUĞU ile karar verildi.

KARŞI OY GEREKÇESİ

Silahlı Kuvvetlere alınacak askeri öğrenciler hakkında yapılacak güvenlik soruşturmasının esasları Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı Koyma, Koruyucu Güvenlik ve İşbirliği Yönergesinde (MY 114-1(C)) düzenlenmiştir. Güvenlik soruşturması ve arşiv yönetmeliğinin; 9'uncu maddesi;

"Türk Silahlı Kuvvetlerinin kadro ve kuruluşlarında yer alacak personelin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Türk Silahlı Kuvvetlerince bu yönetmeliğe uygun olarak hazırlanacak yönerge uyarınca yapılır." şeklindedir.

Davalı idarece 1602 sayılı Kanun'un 52'nci maddesi uyarınca "Gizli" gizlilik derecesiyle gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde; davacı hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması sonucunda tespit edilen durumun, "Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı Koyma, Koruyucu Güvenlik ve İşbirliği Yönergesi"nin 3'üncü Bölüm 1’inci Kısım 9/d maddesinde gösterilen hallerden olduğu, davacının bu durumu itibariyle "Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı Koyma, Koruyucu Güvenlik ve İşbirliği Yönergesi (MY 114-1(C))" esaslarına göre askeri öğrencilikle bağdaşmayacak konuma geldiği, bir başka ifade ile güvenlik soruşturmasının menfi sonuçlandığı anlaşılmıştır. Bu durumda davacının Astsubay Temel Askerlik ve Astsubaylık Anlayışı Kazandırma Eğitiminden çıkarılması işleminin mevcut mevzuata ve hukuka uygun olarak yapıldığını değerlendirdiğimizden işlemin iptali yönünde alının çoğunluk kararına katılmadık. 13.02.2013 (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy