AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 2. Daire
Esas No: 2011/ 353
Karar No: 2011 / 916
Karar Tarihi: 29.06.2011

(2709 S. K. m. 50) (657 S. K. m. 103, 104) (Yıllık, Mazeret, Hastalık Ve Doğum İzinleri Hakkında Genelge m. 3)

Davacı 10 Şubat 2011 tarihinde AYİM'de kayda geçen dava dilekçesinde özetle; Aralık 2009 tarihinden itibaren TSK Foto Film Mrk.K.lığında Video Montaj Uzmanı olarak görev yaptığını 2010 yılı Mart ayında hamile olduğunu öğrendiğini, hamileliğinin 32'nci haftasında hakkında, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesinin 14 Eylül 2010 tarihli ve 73893 sayılı raporu ile; 14.09.2010 tarihi itibari ile 32 haftalık gebeliği olan hastanın çalışmasında sakınca yoktur. 8 (sekiz) haftalık doğum öncesi yasal izninin 5 (beş) haftasının doğum sonrasına aktarılması uygundur şeklinde karar verildiğini, 2010 yılı içerisinde yıllık iznini kullanmamış olması ve izninin bir sonraki yıla aktarılmaması için 16 Eylül 2010 tarihinde yıllık izne ayrıldığını, yıllık izninin bitimini müteakip, 08 Ekim 2010 tarihinde göreve başladığını, doğum yapma tarihine 3 hafta kala; 01 Ekim 2010 tarihinde de dilekçe ile müracaat ederek doğum iznine ayrıldığını, 01.11.2010 tarihinde Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesinde doğum yaptığını, doğum sonrası hakkında; 02 Aralık 2010 tarihli ve 96381 sayılı heyet raporu ile Hastanın 01.11.2010 tarihinden itibaren 60 (altmış) gün istirahatı uygundur. Doğum öncesi 5 (beş) hafta yasal izninin doğum sonrasında kullanılması uygundur. şeklinde karar verildiğini, doğum öncesinden aktarılacak 5 haftalık süre ile doğum sonrası 8 haftalık yasal doğum iznimin bitmesinden sonra (1) yıl ücretsiz izine ayrılmayı düşündüğünden, özlük haklan bakımından sıkıntı yaşanmaması için, yasal izin süreleri dolmadan 21 Aralık 2010 tarihinde idareye müracaat ederek, doğum öncesinde kullanmadığı 5 haftalık yasal doğum izin süresinin, doğum sonrası 8 haftalık süreye eklenmesi, yasal doğum izninin bitiminde 2011 yılına ait 20 günlük yıllık iznimin verilmesi ve müteakiben bir yıllık ücretsiz izine ayrılma talebinde bulunduğunu, 24 Aralık 2010 tarihli ve PER.: 1360-3539- 10/Mrk.D.Svl.Me. ve İşçi Ş. Sayılı yazıyla ücretsiz izin süresinin 27.12.2010 tarihinde başlayacağı ve 27.12.2011 tarihinde sona ereceğinin tarafına bildirildiğini, yapılan bildirimden doğum öncesinde kullanmamış olduğu 5 haftalık yasal doğum iznimin doğum sonrasına eklenmediği ve 2011 yılı yıllık izni konusunda bir değerlendirilme yapılmadığı anlaşıldığından, durumunun yeniden incelenmesi için 11 Ocak 2011 tarihinde dilekçe ile müracaatta bulunduğunu, davalı idarece 37'nci haftaya ait tabip raporunun olmadığı ve doğum öncesi 8 haftalık süre içerisinde 24 günlük yasal izin kullanmış olduğu gerekçesi ile hakkında tesis edilen işlemde hata bulunmadığı ve ücretsiz izninin 27.12.2010 tarihinde başladığının 24 Ocak 2011 tarihli yazı ile bildirildiğini, davalı idare tarafından 16 Eylül 2010-08 Ekim 2010 tarihleri arasında yıllık izin kullandığı gerekçesi ile 5 haftalık sürenin doğum sonrasına eklenmediğini, yıllık izin ile doğum izni birbirinden farklı kavramlar olup 657 sayılı yasada da ayrı ayrı düzenlendiğini, doğum izninin yasada da belirtildiği gibi, mazeret izinleri arasında yer aldığını, son 3 haftaya kadar çalışabilir raporu alan bir kimsenin yıllık izin kullanmasını engelleyici bir hüküm bulunmadığını, çalışmış olduğu kurum ile yapmış olduğu şifahi görüşmelerde de son üç haftaya kadar çalışabilir raporu aldıktan sonra yıllık izin kullanmış olduğu gerekçesi ile doğum öncesi 5 haftanın doğum sonrasına aktarılmadığının bildirildiğini, bu durumun hukuka aykırı olduğunu belirterek, doğum öncesi kullanmadığı 5 haftalık doğum mazeret izninin doğum sonrasına eklenmemesi işleminin, 2011 yılında yıllık izin kullanma talebinin dikkate alınmaması işleminin ve ücretsiz izin tarihinin 27.12.2010 tarihinden başlatılması işleminin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden; davacının Aralık 2009 tarihinden itibaren TSK Foto Film Mrk.K.lığında Video Montaj Uzmanı olarak görev yaptığı, 2010 yılı Mart ayında hamile olduğunu öğrendiği, hamileliğinin 32'nci haftasında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesinin 14 Eylül 2010 tarihli ve 73893 sayılı raporu ile hakkında 14.09.2010 tarihi itibari ile 32 haftalık gebeliği olan hastanın çalışmasında sakınca yoktur. 8 (sekiz) haftalık doğum öncesi yasal izninin 5 (beş) haftasının doğum sonrasına aktarılması uygundur şeklinde karar verildiği, 2010 yılı içerisinde yıllık iznini kullanmamış olması nedeniyle 16 Eylül 2010 tarihinde yıllık izne ayrıldığı, yıllık izninin bitimini müteakip, 08 Ekim 2010 tarihinde göreve başladığı, doğum yapma tarihine 3 hafta kala; 1 Ekim 2010 tarihinde de dilekçe ile müracaat ederek doğum iznine ayrıldığı, 01.11.2010 tarihinde Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesinde doğum yaptığı, doğum sonrası 02 Aralık 2010 tarihli ve 96381 sayılı heyet raporu ile hakkında Hastanın 01.11.2010 tarihinden itibaren 60 (altmış) gün istirahatı uygundur. Doğum öncesi 5 (beş) hafta yasal izninin doğum sonrasında kullanılması uygundur. şeklinde karar verildiği, 21 Aralık 2010 tarihinde idareye müracaat ederek, doğum öncesinde kullanmadığı 5 haftalık yasal doğum izni süresinin doğum sonrası 8 haftalık süreye eklenmesi, yasal doğum izninin bitiminde, 2011 yılına ait 20 günlük yıllık iznimin verilmesi ve müteakiben bir yıllık ücretsiz izine ayrılma talebinde bulunduğu, davalı idarenin 24 Aralık 2010 tarihli ve PER.: 1360-3539-10/Mrk.D.Svl.Me. ve İşçi Ş. Sayılı onay yazısıyla ücretsiz izin süresinin 27.12.2010 tarihinde başlayacağı ve 27.12.2011 tarihinde sona ereceğinin davacıya bildirildiği, yapılan bildirimde doğum öncesinde kullanmadığı 5 haftalık yasal doğum izninin doğum sonrasına eklenip, eklenmediği ve 2011 yılı yıllık izni konusunda bir değerlendirilme yapılmadığından durumunun yeniden incelenmesi için 11 Ocak 2011 tarihinde dilekçe ile müracaatta bulunduğu davalı idarece; 37'nci haftaya ait tabip raporunun olmadığı ve doğum öncesi 8 haftalık süre içerisinde 24 günlük yasal izin kullanmış olduğu gerekçesi ile hakkında tesis edilen işlemde hata bulunmadığı ve ücretsiz izninin 27.12.2010 tarihinde başladığının 24 Ocak 2011 tarihli yazı ile bildirilmesi üzerine iş bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun yıllık izinlerin kullanılmasını düzenleyen 103'üncü maddesinin 1 inci fıkrası; Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izleyen iki yılın izni bir arada verilebilir. (Değişik cümle: 06/07/1995 -KHK - 562/2 md.) Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer. hükmünü, mazeret izini başlıklı 104 ncu maddesinin 1 nci fıkrası; A) (Değişik bend: 12/02/1982-2595/7 md;) (Değişik bend: 14/07/2004 - 5223 S.K./1.mad) *1* Memura doğum yapmasından önce 8 hafta ve doğum yaptığı tarihten itibaren 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta süre ile aylıklı izin verilir. Çoğul gebelik halinde, doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 hafta süre eklenir. Ancak sağlık durumu uygun olduğu takdirde, tabibin onayı ile memur isterse doğumdan önceki 3 haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, memurun çalıştığı süreler, doğum sonrası sürelere eklenir. Yukarıda öngörülen süreler memurun sağlık durumuna göre tabip raporunda belirlenecek miktarda uzatılabilir. Memurlara, bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin kullanımında annenin saat seçimi hakkı vardır. hükmünü Aylıksız izin başlıklı 108 nci maddesinin 3 üncü fıkrası; ...(Değişik fıkra: 14/07/2004 - 5223 S.K./2.mad) Doğum yapan memurlara istekleri halinde 104 üncü maddenin (A) bendinde belirtilen sürelerin bitiminden itibaren 12 aya kadar aylıksız izin verilir. hükmünü amirdir.

Anayasanın 50 nci maddesine göre; Dinlenmek çalışanların hakkı olup, ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.

Anayasal bir hak olan dinlenme hakkı kapsamında düzenlenen yıllık izin ile mazeret izni kapsamında düzenlenen doğum izni farklı kavramlar olup, yıllık izinler özlük hakları yönünden çalışılan sürelerden sayılır. Bu nedenle yıllık izinler ile diğer izinler birbirinden mahsup edilemez. Hizmet süresine bağlı olarak verilen yıllık izinler yasal bir hak olup, yasal bir engel bulunmadıkça bu iznin verilip verilmemesi konusunda davalı idarenin takdir yetkisi bulunmamaktadır. Nitekim Adalet Bakanlığının 01 Ocak 2006 tarihli ve 76 numaralı Yıllık, Mazeret, Hastalık ve Doğum İzinleri genelgesinde doktor raporu ile çalışabileceği belirtilen süre içerisinde yıllık izin veya mazeret izni kullanılması durumunda izinli geçirilen sürelerin doğum sonrası mazeret iznine ekleneceği, ancak anılan süre içerisinde rapor alınmak suretiyle geçirilen sürelerin doğum sonrası mazeret iznine eklenemeyeceği belirtilmektedir. Her ne kadar bu Genelgenin MSB.lığı yönünden bağlayıcılığı olmamakla birlikte, idare bir bütün olup aynı yasa maddesinin herhangi bir özel düzenleme bulunmadıkça, idarenin farklı birimlerinde, farklı şekilde uygulanması Anayasanın eşitlik ilkesine aykırıdır. Bu nedenle usulüne uygun doktor raporuna rağmen, yasa gereğince doğum öncesi verilmesi gereken 8 haftalık doğum izninin 5 haftalık kısmının davacının, bu süre içerisinde kullanıldığı yıllık kanuni izin gerekçe gösterilerek, doğum sonrasına aktarılmaması işleminin hukuka aykırı olduğu, aynı şekilde davacının aylıksız izin kullanacağı gerekçesiyle 2011 yılı yıllık izninin kullandırılmaması işleminin ve Aylıksız izninin doğum izni ve 2011 yılı yıllık izninden sonra başlatılmaması işleminin hukuka aykırı olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

1. Davacı Svl.Me.....'in doğum öncesi kullandığı 5 haftalık mazeret izninin doğum sonrasına aktarılmaması İŞLEMİNİN İPTALİNE,

2. Davacının 2011 yılı için yıllık izin kullanım talebinin reddine ilişkin İŞLEMİN İPTALİNE,

3. Davacının doğum sonrası aylıksız izninin doğum sonra izni ve 2011 yılı yıllık izninden sonra başlatılmaması İŞLEMİNİN İPTALİNE,

29 HAZİRAN 2011 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy