AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 2. Daire
Esas No: 2011/ 297
Karar No: 2013 / 76
Karar Tarihi: 23.01.2013

(2709 S. K. m. 72) (1076 S. K. m. 3) (1111 S. K. m. 5, 103)

Davacı vekili, 31.01.2011 tarihinde Pazar Asliye Hukuk Mahkemesinde, 10.02.2011 tarihimde ise AYİM’de kayda geçen dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin 4 yıllık fakülte mezunu olması nedeniyle yedek subay aday adayı olarak askerlik kararı aldırdığını, akabinde kısa dönem olarak askerlik hizmetini yerine getirdiğini, terhisini müteakip askerlik şubesi tarafından üniversite diplomasının sahte olduğundan bahisle denklik belgesinin iptal edilmesine bağlı olarak askerlik kararının tadil edilip uzun dönem er olarak bakiye hizmetini tamamlamak üzere silah altına çağırıldığını, oysaki müvekkilinin lisans diploması ile ilgili denklik belgesinin iptali işlemiyle ilgili olarak idari dava açtıklarını, bu dava sonuçlanmadan müvekkilinin askerlik kararının tadil edilmesinin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek davacının askerlik kararının tadil edilmesi işleminin iptaline ve öncelikle yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davacı vekilinin yürütmenin durdurulması yönündeki talebi, Dairemizin 23.02.2011 gün ve 2012/297 E. sayılı kararı ile kabul edilmiş, bu kararın kaldırılmasına ilişkin idarenin talebi 30.03.2011 gün ve 2012/297 E. sayılı kararı ile reddedilmiş ve yine davacı vekilinin yeniden yürütmenin durdurulmasına ilişkin talebi de Dairemizin 11.12.2012 gün ve 2012/297 E. sayılı karan ile kabul edilmiştir.

Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; 1975 doğumlu olan davacının KKTC Yakın Doğu Üniversitesine ait diploma ve YÖK tarafından verilen denklik belgesini ibraz ederek kayıtlı bulunduğu askerlik şubesinde son yoklamasını yaptırdığı ve yedek subay aday adayı olarak askerliğine karar alınıp şevkinin yapıldığı, 279’uncu kısa dönem er olarak 02.04.2001 tarihinde eğitim birliğine katıldığı, müteakiben askerlik hizmetini Kuleli Askeri Lisesi Destek Kıtaları K.lığında tamamlayarak 21.11.2001 tarihinde terhis olduğu, terhisini müteakip yapılan araştırma sonucunda KKTC Yakın Doğu Üniversitesi’nin 15.09.2010 tarihli yazısından; davacının üniversiteye kayıt yaptırdığı, ancak mezun olmadığının tespit edildiği, ayrıca YÖK’ün 19.10.2010 tarihli yazıyla davacının diploma almaya hak kazanmadığı tespit edildiğinden Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun 29.09.2010 tarihli kararı ile önceden verilmiş olan denklik belgesinin iptal edildiğinin bildirildiği, bunun üzerine, davalı idare tarafından 06.12.2010 tarihli işlemle, davacı hakkındaki askerlik kararının tadil edilerek 15 aylık er statüsüne dahil edildiği,

04.01.2012 tarihli yazıyla da eksik askerlik hizmetinin tamamlanması için müracaatının istendiği, bunun üzerine söz konusu işlemin iptali istemli olarak işbu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki mevzuat incelendiğinde; T.C. Anayasasının 72’nci maddesinde, askerlik hizmetinin her Türk’ün hakkı ve ödevi olduğu, bu hizmetin Silahlı Kuvvetlerde veya kamu kesiminde ne şekilde yerine getirileceği veya getirilmiş sayılacağının kanunla düzenleneceği belirtilmiştir. Anayasanın bu hükmüne uygun olarak askerlik hizmeti, 1111 sayılı Askerlik Kanunu ve 1076 sayılı Yedek Subay ve Yedek Askeri Memurlar Kanununda düzenlenmiştir.

1076 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinde; dört yıl ve daha fazla süreli fakülte, akademi, yüksekokul ve enstitüler ile Milli Eğitim Bakanlığınca bunların dengi olduğu kabul edilen yurtdışı öğrenim kurumu mezunu olup da Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğine göre askerliğe elverişli olanların yedek subay olabileceği ancak yükümlülerin Silahlı Kuvvetlerin ihtiyaç duyduğu yedek subay miktarından fazla olması halinde, isteklilerin yükümlülüklerini erbaş-er olarak yerine getirebilecekleri, isteklilerin ayrılmasından sonra kalan yükümlüler ihtiyaçtan fazla ise Silahlı Kuvvetlerin ihtiyacı bunların arasından seçilerek saptanacağı, yedek subayların hizmet sürelerinin 18 ay olduğu, hizmet sürelerinin barışta Genelkurmay Başkanlığının teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile oniki aya kadar indirilebileceği belirtilmiştir.

Madde metninden de anlaşılacağı gibi yedek subay adayı statüsünde askere alınacak yükümlülerin dört yıl ve daha fazla süreli fakülte, akademi, yüksek okul ve enstitüler ile Milli Eğitim Bakanlığınca bunların dengi olduğu kabul edilen yurtdışı bir yükseköğrenim kurumundan mezun olmaları gerekmektedir.

1111 sayılı Askerlik Kanununun 5’inci maddesinde; 1076 sayılı Kanun hükmüne tabi yükümlülerden; bu yükümlülüklerini istekleriyle veya seçim sonucu yedek subay adayı olmadıkları için erbaş veya er olarak yerine getireceklerin hizmet süresinin, aynı celbe tabi olup yedek subay adayı olarak ayrılanların hizmet süresinin yarısı kadar olduğu hükmüne yer verilmiştir.

Bakanlar Kurulunun 23 Haziran 2003 tarih ve 2003/5795 sayılı kararı ile 15 Temmuz 2003 tarihinden geçerli olmak üzere ve silâh altındaki yükümlüleri de kapsayacak şekilde, askerlik hizmetinin erbaş ve erler için 18 aydan 15 aya, yedek subaylar için 16 aydan 12 aya indirilmesine karar verildiğinden; bugün için yedek subay adayı olarak ayrılanların hizmet süresi 12 ay olarak belirlenmiş olup, yedek subay olabilme imkânı ve hakkı mevcutken yedek subay adayı olamadıkları için yükümlülüklerini erbaş ve er olarak yerine getirecek olanların hizmet süresi belirtilen 12 aylık sürenin yarısı olan 6 aydır. Bu kapsamda 6 aylık hizmete tabi tutulacak yükümlülerde öncelikle yedek subay adayı olabilme şartı aranacaktır. Yedek subay adayı ve dolayısıyla yedek subay olabilme şartlarını taşımayan yükümlüler ise 1111 sayılı Askerlik Kanunu gereğince, er statüsünde asker edilecekler ve bunların muvazzaflık hizmet süreleri aynı Kanunun 5’inci maddesi gereğince 15 ay olacaktır.

Ayrıca yurt dışındaki yüksek öğrenim kurumlarından alınmış diplomaların denkliğini tespit etme yetkisi, 04 Kasım 1981 tarihinde kabul edilen 2547 sayılı Kanunla Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Bşk.lığına verilmiş ve MSY: 70-1C Askeralma Yönergesinin 8 nci bölüm 1 nci kısım 2 nci madde e fıkrası 5 nci bendi ile de, askerliklerine yedek subay aday adayı olarak karar alınacak yurt dışı yüksek öğrenim kurumu mezunu yükümlülerden, yurt dışında dört yıl ve daha fazla süreli yüksek öğrenim gördüklerine dair, YÖK. Başkanlığınca onaylı lisans denklik belgesi isteneceği öngörülmüştür.

Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde; davacının üniversiteden mezun olduğunu gösteren diploma belgesine dayanılarak askerliğine “yedek subay aday adayı” olarak karar alınmasından sonra, askerliğini 279’uncu kısa dönem er olarak yaptığı, ancak davacının ibraz ettiği KKTC Yakın Doğu Üniversitesi’nden mezun olduğuna dair mezuniyet belgesinin sahte olduğunun anılan kurumun yazısından anlaşıldığı, mezuniyet belgesinin sahte olduğunun tespit edilmesi üzerine YÖK tarafından düzenlenen denklik belgesinin iptal edildiği, akabinde bahse konu denklik belgesinin iptali işleminin iptali istemli olarak açılan davanın Ankara 2’nci İdare Mahkemesi’nin 30.05.2012 tarihli kararıyla reddedildiği, bu haliyle davacının hukuken 4 yıl veya daha fazla süreli fakülte, akademi, yüksekokul ya da enstitü mezunu statüsünde bulunmadığının anlaşıldığı, bu nedenle 1076 sayılı Yedek Subay ve Yedek Askeri Memurlar Kanununun 3’üncü maddesinde düzenlenen yedek subay aday adaylığı için gerekli eğitim şartını haiz olmadığı tespit edilen davacının yedek subay aday adayı olarak alınan askerlik kararının er olarak tadil edildiği, bu itibarla 1111 sayılı Askerlik Kanunu’nun 103’üncü maddesi uyarınca davacının 15 ay hizmet yapmak üzere eksik askerlik hizmetinin tamamlattırılması işleminde herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı, söz konusu işlemin tüm unsurları ile hukuka ve mevzuata uygun olduğu ve davanın reddine karar verilmesi gerektiği kanaat ve sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

Yasal dayanaktan yoksun bulunan DAVANIN REDDİNE,

23 OCAK 2013 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy