AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 2. Daire
Esas No: 2011/ 176
Karar No: 2011 / 1772
Karar Tarihi: 14.07.2011

(2709 S. K. m. 128) (2629 S. K. m. 15)

Davacı 13.12.2010 tarihinde Diyarbakır Bölge İdare Mahkemesi ve bu yolla 17.12.2010 tarihinde AYİM kayıtlarına geçen dava dilekçesinde özetle; arama kurtarma ihtisaslı personel (AKİP) olarak uçuş ekibine dahil olduğunu ve arama kurtarma görevlerine katıldığını, ancak 2009 yılında görev yaptığı Malatya 7'nci Ana Jet Üs Arama Kurtarma Filo K.lığında çeşitli uçuş disiplinsizlikleri yapıldığına ilişkin bir haberin internet ortamında yayınlanması üzerine başlatılan idari tahkikat neticesinde Hv.K.K.lığı Uçuş Kıymetlendirme Kurulu kararı ile AKİP ihtisasından çıkarılıp uçuculuğuna son verildiğini, oysa ki kendisinin söz konusu uçuş emniyetsizlikleri ve disiplinsizlikleri ile ilgisinin bulunmadığı gibi, uçuşun yapıldığı hava vasıtasını sevk ve idaresine yönelik bir rolünün de bulunmadığını, yaşanan disiplinsizlikler ve bunların doğurduğu emniyetsizliklerden dolayı tedirgin olduğunu ve bu tedirginliğini zaman zaman üstlerine ilettiğini, bunun dışında bir eyleminin bulunmadığını, dolayısıyla uçuculuğuna son verilmesinin hukuka uygun düşmediğini belirterek, işlemin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiş, davacı vekili 25.02.2011 tarihinde AYİM kayıtlarına geçen cevap dilekçesinde aynı iddia ve talepleri tekrarlamıştır.

Dava dosyasının incelenmesinden; 2002 yılından itibaren AKİP ihtisaslı personel olarak görev yapan ve 2007 yılında Malatya 7'nci Ana Jet Üs Arama Kurtarma K.lığı emrine atanan davacının, burada görevin devam ettiği sırada söz konusu birliğin helikopterleri ile icra edilen uçuşlarda çeşitli disiplinsizlikler ve emniyetsizlikler yapıldığına ilişkin haberlerin 2009 yılında internet ortamında yayınlanması üzerine 7'nci Ana Jet Üs K.lığı tarafından konuya ilişkin olarak idari tahkikat icra edildiği, bu tahkikat neticesinde ayrıntıları celp edilen gizlilik dereceli belgelerde yer aldığı üzere; Arama Kurtarma K.lığında görevli bazı pilot subayların keyfi ve emniyetsiz şekilde uçuş disiplinsizlikleri yaptıklarının, bunların arasında lider personel durumundaki kişilerinde bulunduğunun, bu olayların ve ayrıca lider personelin bazı yönetim hata ve zaaflarının Arama Kurtarma K.lığı personeli arasında huzursuzluklara ve sorunlara yol açtığının, bu durum kendisine bildirildiği halde lider personel tarafından gerekli tedbirlerin alınmadığı gibi yanlı ve yanlış uygulamalara devam edildiğinin tespit edildiği, bu kapsamda idari tahkikattan önce yaşanan disiplinsizlikler ile ilgili olarak, davacının bir arama kurtarma eğitimi görevinde pilot subay ile tartışması üzerine amiri tarafından savunmasının istendiği, davacının savunma isteyen ilk amirinden, konuyla ilgili olarak 2'nci disiplin amiri ile görüşmek için izin istediği, bu iznin verilmemesine rağmen 2'nci disiplin üstüne giderek yaşanan disiplinsizlikler ve emniyetsizlikler hususunda bilgi verdiği, bilahare yapılan idari tahkikat sonucunda, davacının yaşanan uçuş disiplinsizliklerini bildiği halde, sıralı üstlerine bildirmediği, ancak başka bir eylemi ile ilgili olarak savunması alındığında kendisini kurtarabilmek için bu olayları 2'nci disiplin amirine bildirdiği, bu şekilde samimiyetsiz davrandığı kanaatine ulaşılarak başka bazı personel ile beraber Hv.K.K.lığı Uçuş Kıymetlendirme Kurulu'na şevkine karar verildiği, bu kurul tarafından 29-30.07.2010 tarihlerinde yapılan toplantı sonunda davacının uçuculuğuna son verilmesine, AKİP ihtisasından çıkarılmasına ve 21 gün göz hapsi ile cezalandırılmasına karar verildiği, davacının bu karara karşı itiraz yoluna gittiği, yaptığı itirazın reddedildiği ve keyfiyetin Hv.K.K.lığının 13.10.2010 tarihli bir yazısı ile davacıya tebliğ edilmesi üzerine süresinde bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Taraflar arasındaki uyuşmazlık, önce davacının Kurul'a şevkine, ardından uçuştan çıkarılmasına esas teşkil eden tespit ve değerlendirmelerin uçuş emniyetini ihlal eden bir uçuş disiplinsizliği olup olmadığı noktasındadır. Davacı ve vekili, hava aracının sevk ve idaresiyle ilgili olarak asli veya tali bir görevi söz konusu olmadığından uçuş disiplinsizliğinin bulunmadığını, keza idari tahkikata konu emsal olaylara göre verilen kararın orantısız olduğunu belirtmelerine karşın, davalı taraf tesis edilen işlemin tüm unsurları yönünde hukuka uygun olduğunu belirtmektedir.

Anayasa'nın kamu hizmeti görevlileriyle ilgili hükümlerin düzenlendiği bölümün Genel İlkeler başlıklı 128/2 inci maddesinde; Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işlerinin kanunla düzenleneceği belirtilmiştir.

2629 Sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanununun Statünün Kaybı başlıklı 15'inci maddesi;

Kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığınca teşkil edilecek yetkili kurullar tarafından uçucu, paraşütçü, denizaltıcı, dalgıç ve kurbağa adamlardan görevlerinin gerektirdiği nitelikleri kaybettikleri veya görev isteklerini yerine getirmedikleri anlaşılanların bu statülerine son verilir hükmünü amirdir. Hava Kuvvetleri Komutanlığındaki arama kurtarma ihtisaslı personelin görevlerinin gerektirdiği niteliklerin neler olduğu, hangi koşullarda uçuş ekibine katılacakları, hangi koşullarda uçuşlarının durdurulup uçuş hizmetinden çıkarılacakları ve bu konudaki yetki kademeleri ile yapılacak işlemler Kanunun verdiği yetkiye istinaden Hava Kuvvetleri Komutanlığı HKY 164-41(B) Arama Kurtarma İhtisaslı Personel Eğitim Yönergesinin 9'ncu Bölümünde düzenlenmiştir. Buna göre;

GENEL ESASLAR

1. AMAÇ: Uçuş ekibi statüsündeki AKİP'in hangi koşullarda uçuşlarının durdurulup uçuş hizmetinden çıkarılabileceği ve bu konudaki yetki kademeleri ile yapılacak işlemleri açıklamaktır.

2. ESASLAR:

a. AKİP:

(1) Tekamül veya tazeleme eğitimlerinde yetersizliğine (disiplin, başarısızlık vb) kanaat getirilmesi veya standardize karar kontrolü amacıyla kontrole alınıp başarısız olması durumunda MAK Eğt.K.lığı tarafından,

(2) Diğer kuvvet komutanlıklarında, yurt dışı kurs ve sivil, kamu kurum ve kuruluşları ile federasyonlardan alınan eğitimlere tertip edilip disiplinsizlik, başarısızlık ve isteksizlik durumunda Hv.K.K.Hrk.Bşk.lığı tarafından,

(3) Uçuş disiplinsizliği, çekingenlik, isteksizlik halinde birlik komutanı tarafından.

(4) Görev ve tatbikatlarda yetersizlik, disiplinsizlik, isteksizlik nedenlerinden dolayı görevin yerine getirilememesi veya eksik yerine getirilmesi durumlarında Hv.K.K.Hrk.Bşk.lığı veya birlik komutanı tarafından, durumu değerlendirilmek üzere AKİP kıymetlendirme kuruluna sevk edilir.

b. AKİP kıymetlendirme kuruluna çıkan personelin durumu, sonuç ne olursa olsun dibrifıng defterine işlenir.

c. AKİP kıymetlendirme kuruluna sevk işlemlerinin yönergelere uygunluğu Hv.K.K.Hrk.Bşk.lığı tarafından kontrol edilir.

ç. Birlik komutanı tarafından verilen uçuş ve görevle ilgili her türlü uyarı ve ceza yazılarının bir kopyası, ilgilinin şahsi dosyasında ve uçuş dosyasında muhafaza edilir.

d. Bir uçucu hakkında zafiyetler, olumlu kanaatler, yapılan uyanlar muhakkak kayda alınmalı, uçuşun durdurulması halinde hazırlanan kanaat raporları ve siciller, bu kayıtlar vasıtası ile açıklığa kavuşturulmalıdır.

e. AKİP için doldurulan dibrifıng defterleri ile EK-K'deki AKİP Yeterlilik Formu'nun doldurulmasında titiz davranılmalı ve ileride doğacak çelişkilerden kaçınılmalıdır.

f. Kurul kararıyla, uçuştan ayrılan personelin uçuş ekibi statüsü sona erer, Hv.K.K.lığı ihtisas numarası değiştirilir ve bir daha uçuşa alınmazlar.

İKİNCİ KISIM

ARAMA KURTARMA İHTİSASLI PERSONEL KIYMETLENDİRME KURULU

5.KURULUN YETKİLERİ:

Kurul üyeleri; aşağıda yer alan seçeneklerden, bir veya birkaçının müştereken devamlı veya belirli bir süre için uygulanmasına karar verir.

a. Uçuş ekibi statüsünden çıkarılmasına ve arama kurtarma ihtisas numarasının değiştirilmesine,

b. Uçuş ekibi statüsünün devamına,

c. Uçuculuk statüsünün devamı ile beraber disiplin yolu ile cezalandırılmasına,

ç. Birliğinin değiştirilmesine,

d. Komutanlık, öğretmenlik veya standardize yetkisinin alınarak görevine iadesine,

e. Bir kez daha eğitim tekrarı ve karar kontrolüne alınmasına,

f. Yukarıda yer alan seçeneklerden birinin veya birkaçının beraberce devamlı veya belirli bir süre için uygulanmasına,

g. Gerekli gördüklerinde kurulda oluşacak görüş birliğine bağlı olarak yukarıdaki seçenekler dışında karar verir.

Davacı hakkındaki uçuş kıymetlendirme kurulu raporunda Değ. ve Dent. Bşk.lığı tarafından: yaşadığı ve duyduğu uçuş emniyetsizliklerini zaman zaman Yzb...'a bildirdiği, herhangi bir işlem yapılmaması üzerine tepkisini uçuş tavır davranış ve konuşmalarına yansıttığı, Yzb. ... tarafından şikayet edileceğini öğrenmesi sonrasında uçuş disiplinsizliklerini bildirmesinin samimiyetsizliğinin bir göstergesi olduğu değerlendirmesiyle kurula sevk edilmiştir. denildikten sonra, raporun gerekçeler bölümünde yaşanan uçuş disiplinsizliklerini bildiği, bazı disiplinsizlik olaylarının olduğu görevlerde yer aldığı, bunları ilgili makamlara zamanında rapor etmediği, kendisine verilen savunmalar ve hakkında verilen şikayet dilekçesinden sonra, yaşanan uçuş disiplinsizliklerini rapor ederek samimiyetsiz davrandığı, üstlerine ve amirlerine karşı askerlik adabıyla bağdaşmayacak söz ve davranışlarda bulunduğu, birlik ve beraberlik ruhuna zarar verdiği belirtilmiştir.

Yukarıda belirtilen davacının AKİP Kıymetlendirme Kuruluna sevk edilerek uçuş ekibi statüsünden çıkarılmasına ilişkin kararın gerekçeleri incelendiğinde; söz konusu raporda zaten hava vasıtasının sevk ve idaresinde doğrudan doğruya görevi bulunmayan davacının bir bölümü internet ortamına da yansıyan helikopterle domuz avı, buzda helikopter kaydırma gibi uçuş disiplinsizliklerine katıldığına veya herhangi bir uçuş vazifesini tehlikeye düşüren bir eylemde bulunduğuna dair somut bir bilgiye yer verilmediği, davacıya isnad edilen eylemlerin genel olarak uçuş disiplinsizliklerini bildiği halde, bu disiplinsizlikleri zamanında haber vermemek ve kendisi hakkında şikayet dilekçesi verilmesinden sonra uçuş disiplinsizliklerini rapor etmesi olduğu, bu eylemlerin uçuş vazifesini tehlikeye düşürecek tutum ve davranışlar olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, davacının bu eylemleri ile raporda tarif edilen üst ve amirlerine karşı askerlik adabıyla bağdaşmayacak, birlik ve beraberlik ruhuna zarar verici söz ve davranışlardan bulunmasının ise TSK İç Hizmet Kanunu ve Askeri Ceza Kanunu kapsamında Disiplin cezaları ile cezalandırabilecek davranışlar olduğu, uçuculuk vasıf ve şartları açısından disiplin cezası ile karşılanması mümkün olan bir disiplin ihlalinin davacının Arama Kurtarma İhtisaslı personel statüsünün kaybettirilmesi nedeni olarak kabul edilmesinin hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmış, davacının AKİP ihtisasından ve uçuş ekibinden çıkarılması işleminin iptaline karar verilmiştir.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Davacının uçuş ekibinden çıkarılması işleminin İPTALİNE, 14 TEMMUZ 2011 tarihinde üye Deniz Kurmay Albay M. Nuri ÇİMENOĞLU'nun karşı oyu ve OYÇOKLUĞU ile karar verildi.

KARŞI OY GEREKÇESİ

Davacının uçuş disiplinsizliği yaptığı gerekçesi ile yetkili Uçuş Kıymetlendirme Kuruluna sevk ve bu kurul tarafından uçuş ekibinden çıkarılması şeklinde tesis edilen işlemde, takdir hakkının yerinde ve uygun olarak kullanıldığı, herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığını değerlendirdiğimden, davanın reddi gerekirken aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmadım. 14.07.2011 (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy