AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 2. Daire
Esas No: 2010/ 834
Karar No: 2010 / 1347
Karar Tarihi: 08.12.2010

(657 S. K. m. 68)

Davacı, 18.06.2010 tarihinde AYİM'de kayda geçen dava dilekçesinde ve cevaba cevap dilekçesinde özetle; Genelkurmay Strateji Daire Başkanlığı Avrupa Güvenlik Şube Müdürlüğünde AB Uzmanı olarak görev yapmakta iken 21 Nisan 2009 tarihinde istisnai memurluğa tefrik edildiğini, Genelkurmay Merkez Daire Başkanlığına, Devlet Memurları Kanunun 68/B maddesi kapsamında derece yükselmesi yapılması için, Gnkur. Bşk.lığının 30 Haziran 2009 tarihli, Gn.P.P. 1490-4-58941-09/ SEK(5700-2718) sayılı yazısı ile teklifte bulunulduğunu, ancak Gnkur.Bşk.lığının 13 Nisan 2010 tarihli, PER:1490-1062-10/Mrk.D.Svl.Me.ve İşçi Ş. sayılı onayında İstisnai Memur Değerlendirme Kurulu’nun karan gereğince bir üst dereceye yükseltilmediğinin bildirildiğini, yaptığı başvuru üzerine Gnkur.Mrk.D.Bşk.lığınca, İstisnai memurlara 68/B kapsamında derece yükselmesinin yapılamayacağının bildirildiğini belirterek, söz konusu işlemin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmektedir.

Dava dosyasının incelenmesinden; Gnkur. Strateji Daire Başkanlığı Avrupa Güvenlik Şube Müdürlüğünde AB Uzmanı olarak görev yapan davacının, 21.04.2009 tarihinde istisnai memurluğa ayrıldığı, Genelkurmay Plan Prensipler Başkanlığının Gn.P.P.1490-4-58941-09/SEK(5700-2718) sayılı yazısıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 68/B maddesine göre derece yükseltilmesi yapılabilmesi için Genelkurmay Merkez Daire Başkanlığına teklifte bulunulduğu, Genelkurmay Başkanlığının 13 Nisan 2010 tarihli ve PER.:1490-1062-10/Mrk.D.Svl.Me.ve İşçi Şb. Sayılı yazısıyla bir üst dereceye yükseltilmediği hususunun bildirildiği, 28.04.2010 tarihli dilekçeyle idari müracaatta bulunarak 657 sayılı Kanununun 68/B maddesine göre bir üst dereceye yükseltilmesini yeniden talep ettiği bu talebine idarenin 06.05.2010 tarihili yazısıyla menfi cevap verilmesi üzerine iş bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun Derece Yükselmesinin Usul Ve Şartları başlığını taşıyan 68'nci maddesinde (Değişik madde: 12/02/1982 -2595/5 md.)

A) Derece yükselmesi yapılabilmesi için:

a) (Değişik alt bent: 26/06/1984 - KHK 241/4 md.) Üst dereceden boş bir kadronun bulunması,

b) Derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3 üncü kademesinde 1 yıl bulunmuş,

e) Kadronun tahsis edildiği görev için öngörülen nitelikleri elde etmiş,
d) Sicil bakımından üst dereceleri yükselebilecek nitelikte bulunduğunun saptanmış, olması şarttır.

B) (Değişik bent: 04/05/1984 - KHK 199/1 md.) Eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı hariç, sınıfların 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerindeki kadrolarına, derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın, atanmasındaki usule göre daha aşağıdaki derecelerden atama yapılabilir.

Ancak, bu şekilde bir atamanın yapılabilmesi için ilgilinin;

a. 1 inci dereceli görevlerden ek göstergesi 650(5300) ve daha yukarıda olanlar için en az 12 yıl,

b. 1 ve 2 nci derece görevlerden ek göstergesi 650 (5300)'den az olanlar için en az 10 yıl,

c. 3 ve 4 üncü dereceli görevler için en az 8 yıl,

(Ek fıkra: 26/08/1993 - KHK - 501/1 md.; İptal Anayasa Mahkemesinin 06/10/1993 tarihli ve E. 1993/32, K. 1993/32 sayılı kararı ile)

(Değişik fıkra: 27/06/1989 - KHK - 375/7 md.) 08/06/1984 tarih ve 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesi kapsamına dahil kurumlarda fiilen çalışmış olması ve yüksek öğrenim görmüş bulunması şarttır. Ancak dört yıldan daha az süreli yüksek öğrenim görenler için yukarıdaki sürelere ikişer yıl ilave edilir. Yasama Organı Üyeliğinde, Kanunlarla kurulan fonlarda, muvazzaf askerlikte ve okul devresi dahil yedek subaylıkta ve uluslararası kuruluşlarda geçen sürelerin tamamı ile yüksek öğrenim gördükten sonra özel kurumlarda veya serbest olarak çalıştıkları sürenin 6 yılı geçmemek üzere 3/4'ü yukarıdaki sürelerin hesabında dikkate alınır.

Bu bent hükümlerine göre atananlar atandıkları kadronun aylık (Ek gösterge dahil) ve diğer haklarından yararlanırlar. Bu suretle üst dereceye atananların bu kadrolarda geçirdikleri her yıl kademe ilerlemesi ve her 3 yıl derece yükselmesi sayılmak suretiyle kazanılmış hak ve emeklilik keseneğine esas aylık derecelerinin yükselmesinde göz önüne alınır. Ancak atandıkları kadro aylıkları, başka görevlere atanma halinde kazanılmış hak sayılmaz. şeklinde bir düzenleme yer almaktadır.

Davalı idare tarafından yürürlüğe konulan MSY 52-10 Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görevli Devlet Memurları Hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 68/B Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Yönergenin 2'nci Bölümünde yer alan uygulama esaslarını belirleyen 4'ncü maddesinde derece yükseltilmesinden yararlandırılacak devlet memurlarının belirlenmesine yönelik kriterler belirlenmiştir. Yönergenin anılan maddesinin (a) bendinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 68'nci madde (B) fıkrası, devlet memurlarının görevde iken kurum yararına yapmış oldukları üstün başarı ve hizmetlerinin derece terfi yapılmak suretiyle değerlendirilmesine olanak sağlamıştır. Derece yükseltilmesi yapılabilmesi için üst dereceden boş fiili kadronun bulunması dikkate alınarak teklif edilecek devlet memurunda öncelikle;

1. Görevinin, bağlı olduğu Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlığı çapında, kapsamlı ve etkin olması,

2. Görevinin hukuki, mali, teknik veya idari sorumluluk içermesi,
3. Görevinde temayüz etmiş olması,

4. 2 yıl veya daha fazla süreli yüksekokul veya fakülte mezunu olması,

5. Son sicil notunun olumlu ve son 6 yıllık sicil notu ortalamasının 95 ve üzerinde olması,

6. Uyarma, kınama, aylıktan kesme cezaları hariç diğer disiplin cezalarını almamış olması ve taksirli suçlar hariç paraya çevrilmiş veya tecil edilmiş olsa bile mahkumiyeti bulunmaması şartları aranır hükmüne yer verilmiştir.

Ancak, bu düzenlemeler incelendiğinde, maddenin (B) bendinde, daha alt derecelerden üst derecelere yükseltme hususunda ...atama yapılabilir denmek suretiyle davalı idareye takdir hakkı tanındığı görülmektedir. Bu takdir hakkının objektif ve hukuka uygun şekilde kullanılması gerekmektedir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 68/B maddesi ile idareye 1, 2, 3, 4 ncü derecelerdeki kadrolara kazanılmış hak sayılmamak kaydıyla süre kaydı aranmaksızın daha alt derecelerde bulunan personelden atama yapabilme imkanı tanınmıştır. Bu durumun genel kural değil, istisnai bir durum olup, idarenin kanunda yazılı şartları taşıyan herkesi bu imkandan yararlandırma zorunluluğu bulunmamaktadır. İdarenin bu kadrolara atama yapabilmesi için kanunda yazılı kısıtlamalar dışında geniş bir takdir yetkisi bulunmaktadır. Davalı idare başvuran adayların durumunu inceleyerek ihtiyaç duyduğu alanlarda temininde güçlük çekilen personel yönünden bu imkanı kullanarak personelin motivasyonunu artırmak amacıyla uygun gördüğü personeli bu imkandan yararlandırılabilecektir. Somut olayda da davalı idarenin 657 sayılı Kanun'un 68/B maddesinden yararlanmak için başvuran diğer adaylarla birlikte davacının bu talebini değerlendirerek reddetmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı davacının istisnai memur statüsünde olmasının Kanun'un 68/B maddesinden mutlaka yararlanmasına gerekçe teşkil etmediği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

Yasal dayanaktan yoksun davanın reddine,

08 Aralık 2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy