AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 2. Daire
Esas No: 2009/ 1043
Karar No: 2009 / 1000
Karar Tarihi: 30.09.2009

(1602 S. K. m. 20) (2709 S. K. m. 157)

Davacı vekili, 14.09.2009 tarihinde Kadıköy Asliye 4. Hukuk Mahkemesinde, 17.09.2009 tarihinde ise Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kayda geçen dava dilekçelerinde özetle; Davacının oğlu, ..........'in 26.04.2009 tarihindeki öğrenci seçme sınavını kazandığını, 24.07.2009 tarihinde Kuleli Askeri Lisesinin ön sağlık, bedeni yeterlilik koşullarını sağlamayı müteakip 6 nolu mülakat komisyonunda mülakata girdiğini, mülakat sırasında davacının oğlu, ...........'a sözlü olarak S harfini söyleyemediği, peltek olduğu, dil bağının arkada olduğu ve öne alınması gerektiğinin ifade edildiği ve nihai karar komisyonuna sevk edilerek burada kendisine seçim kriterlerini sağlayamadığının tebliğ edilmesiyle Askeri Liseye girme olanağının elinden alındığı, davacının buna karşılık Eğitim ve Doktrin Komutanlığı ile Kuleli Askeri Lisesi Komutanlığı'na itiraz ettiği ve gerekirse .............'in GATA'ya sevk edilmesini talep ettiği ancak herhangi bir sonuç alamadığı, 27.08.2009 tarihinde KKK.lığı Personel Temin Merkezi Komutanlığı'nın Per:1040-09/Per.İşl.D.Per.Tem.Mrk.Per.Tem.Pl.Ş.230920 sayılı yazısı ile Davacının oğlu, .........'m askeri normlar açısından yeterli görülmediği ve Mülakat Komisyonu üyeleri tarafından verilen mülakat notlan ortalamasının baraj notu olan 30'un altında kalması nedeniyle sıralamaya girmeye hak kazanamadığının bildirildiği, davacı tarafından oğlu .........'in askeri öğrenci olmaya engel bir hali olmadığının belirtilmesi sonucunda, askeri okula kabul edilmeme şeklinde tesis edilen işleminin iptaline ve davacının hak kaybına uğramaması için öncelikle yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyası AYİM Genel Sekreterliğinin 24 Eylül 2009 gün ve GENSEK:2009/3207 /İd.Ks. sayılı yazısı ile dava konusunun AYİM'in görevine girmediğinden bahisle ve bu hususta bir karar verilmek üzere AYİM 2 nci Dairesine gönderilmiştir.

1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununa göre, davanın görevli yargı yerinde açılıp açılmadığı ilk inceleme sırasında davanın esasına girilmeden incelenecek hususlar arasında sayılmıştır. Zira görev kamu düzeni ile ilgili olup davanın her safhasında dikkate alınması hukuk alanında ihtilafsız kabul edilen bir keyfiyettir. Bu nedenle işin esasına girilmeden davanın görevli yargı yerinde açılıp açılmadığı hususu incelenmiştir.

Anayasanın, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevleri, üyelerinin seçimi ve özlük hakları, kuruluşu, işleyişi ile yargılama usullerine ilişkin 157 nci maddesinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimi yapan ilk ve son derece mahkemesidir. Ancak askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda ilgilinin asker kişi olması şartı aranmaz hükmü bulunmaktadır.

Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevlerini belirleyen, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 2508 sayılı Kanunla değişik 20 nci maddesinde, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Türk Milleti adına askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösterilen görevleri yapar. Ancak, askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda, ilgilinin asker kişi olması şartı aranmaz. Bu kanunun uygulanmasında asker kişiden maksat, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman çavuş, uzman jandarma çavuş, erbaş ve erler ile sivil memurlardır hükmü, aynı kanunun idari davalar ve yargı yetkisinin sınırı başlığı taşıyan 21 nci maddesinde de, 20 nci madde de belirtilen kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlemi ve eylemden dolayı açılacak iptal ve tam yargı davalarının doğrudan doğruya ve kesin olarak Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde çözümlenip karar bağlanacağı hükmü yer almaktadır.

Anayasanın ve 1602 sayılı Kanunun bu hükümleri karşısında bir davaya Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde bakılabilmesi için;

1. İdari işlemin bir asker kişi göz önünde tutularak tesis edilmesi veya idari eylemin bir asker kişiye yönelmiş olması yahut uyuşmazlığın askerlik yükümlülüğünden doğmuş olması,

2. Dava konusu idari işlem ve eylemin askeri hizmete ilişkin bulunması şartlarının birlikte gerçekleşmiş olması gerekir.

Bu yasal mevzuat çerçevesinde davacı ..........'ın durumu incelendiğinde, davacının askeri öğrenci statüsüne girmediği, öğrenci aday adayı sivil kişi iken iptali istenen işlemin tesis edildiği, dolayısıyla davacının asker kişi sıfatının bulunmadığı, bu nedenle 1602 sayılı AYİM Kanununun 20 nci maddesine göre idari işlemin asker kişiyi ilgilendirme şartının gerçekleşmediği anlaşılmakla davanın görev ve çözüm yerinin mahkememiz olmayıp Genel İdari Yargı Yeri olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

Davanın görev yönünden REDDİNE, (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy