AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 2. Daire
Esas No: 2008/ 731
Karar No: 2009 / 74
Karar Tarihi: 21.01.2009

(657 S. K. m. 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122) (Devlet Memurları Sicil Yönetmeliği m. 13, 17)

Davacı, 19.06.2008 tarihinde Ardahan Asliye Hukuk Mahkemesi ve 26.06.2008 tarihinde AYİM kayıtlarına giren dava dilekçesinde özetle; 2005 yılı Ağustos ayından itibaren katıldığı Ardahan Askerlik Şube Bşk.lığında hiç huzurlu bir çalışma ortamı göremediğini, hakkında düşük sicil verilmesini gerektirecek, sicil belgesinde yer alan kriterlerin hiç biri ile ilgili bilgi ve belge bulunmaması yanında, her iki sicil amirince verilen 2006 ve 2007 yıllarına ait sicil notlarının ve olumsuz kanaatin geçmiş sicil safahatı ile bağdaşmayacak şekilde subjektif ölçülerle takdir edildiğini, 2006 ve 2007 yılı sicil notlarının Şube Başkanının tarafı olduğu olaya ilişkin taşıdığı subjektif yargılara bağlı olarak garez ve özel maksatlarla gerçeğe aykırı olarak olumsuz tanzim ettiğini, önceki sicil notlarını yok sayar şekilde yetersiz sicil notu verilmesi ve olumsuz kanaatler belirtilmesinin subjektif sebeplere dayandığını ve hukuka aykırı olduğunu belirterek 2006 ve 2007 yılı sicil notları ve olumsuz kanaatlerin iptalini talep ve dava etmiştir.

Dava, özlük ve sicil dosyalarının incelenmesinden; dava konusu 2006 yılı sicil döneminde 1 nci ve 2 nci sicil üstlerince davacı hakkında takdir edilen sicil notlarının iyi seviyede olduğu, 1 nci ve 2 nci sicil üstlerince davacı hakkında hem olumlu hem de olumsuz kanaatler belirtildiği, 2007 yılı sicil döneminde ise 1 nci ve 2 nci sicil üstlerince davacı hakkında takdir edilen sicil notlarının yetersiz seviyede olduğu, ayrıca her iki sicil üstünce davacı hakkında olumsuz kanaat belirtildiği, davacının diğer sicillerinin çok iyi seviyede olduğu, mesleki safahatında 5 adet takdirinin bulunduğu, 15.05.2007 tarihinde usulsüz atama müracaatında bulunmak nedeniyle kınama cezası ile, 13.12.2007 tarihinde görev sırasında amirine sözle saygısızlık etmek disiplin suçu nedeniyle 1/20 maaş katı cezası ile cezalandırıldığı, 15.01.2008 tarihinde 2007 yılı sicil raporunun yetersiz olması nedeniyle uyarıldığı anlaşılmıştır.

Devlet Memurları hakkında sicil düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 109-122 nci maddeleri ile aynı Kanunun 121 nci maddesi gereğince çıkarılmış olan Devlet Memurları Sicil Yönetmeliği ve yine aynı Kanunun 112 nci maddesi gereğince çıkarılan Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıkları Karargah ve Bağlılarında Görevli Devlet Memurları İçin Sicil Düzenleyecek Yetkili Amirler Hakkında Yönetmelikte ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 113 ncü maddesinde; Sicil amirleri belli zamanlarda düzenleyecekleri sicil raporlarında, memurların liyakat derecesini not esasına göre kıymetlendirerek tespit eder. 115 nci maddesinde; Sicil amirleri maiyetlerindeki memurların sicil raporları ile birlikte, bunların genel durum ve davranışları bakımından da olumlu ve olumsuz nitelikleri, kusur ve eksiklikleri hakkında mütalaalarını bildirirler. hükümleri yer almaktadır.

Devlet Memurları Sicil Yönetmeliğinin 17 nci maddesinde, Sicil amirleri sicil raporunu doldurdukları her memuru; a) Dış görünüşü, (Kılık, Kıyafet), b) Zekâ derecesi ve kavrayış kabiliyeti, c) Azim ve sebatkârlık, dürüstlük, sır saklamada güvenirlilik ve beşeri münasebetlerde başarısı, d) Alkol, kumar vb. alışkanlıkları memuriyetle bağdaşmayacak ölçüde sürdürme halleri, e) Güvenilir olmama, şahsi menfaatlerini aşırı ölçüde düşünme, yalan söyleme, dedikodu yapma, kıskançlık, kin tutma gibi kötü huy ve davranışları bakımından genel bir değerlendirmeye tabi tutarlar. Sicil döneminde edinilen bilgi memurların olumlu ve olumsuz yönleri, kusur ve noksanları hakkındaki düşünceler sicil raporunun şahsiyet değerlendirmesine ait bölüme ayrı ayrı, açık ve gereğine göre kısa ve teferruatlı olarak yazılır.

Sicil amirlerinin, memurların genel durum ve davranışları hakkındaki düşünceleri not takdirlerinde dikkate alınır. hükmüne yer verilmiştir.

Devlet Memurları Sicil Yönetmeliğinin 13 ncü maddesinde; Haklarında sicil raporu düzenlenecek memurların, değerlendirilmelerini yapacak sicil amirlerinin yanında en az altı ay çalışmış olmaları şarttır. Üç sicil amiri bulunan memurlar hakkında sicil verecek amirlerden bir veya ikisinin bulunmaması halinde mevcut amirlerin raporuna itibar edilir. İki sicil amiri bulunan memurlar hakkında da yukarıdaki fıkrada belirtilen durumda birinci veya ikinci sicil amirinin dolduracağı sicil raporu o yıl için geçerli sayılır. Bir sicil amiri bulunan memurlar hakkında o sicil amirinin değerlendirmesine göre işlem yapılır. Sicil amirlerinin hiçbirinin bulunmaması veya sicil verecek süre görevde kalmamaları halinde sicil raporları sonradan göreve atananlar veya vekilleri tarafından üç aylık bir sürenin sonunda derhal doldurulur. Bu uygulama sonunda da memura o yıl için sicil raporu verme imkanı bulunmazsa sicil raporu, düzenleme döneminde üç aydan az olmamak üzere memurla en fazla çalışan sicil amiri tarafından doldurulur. Sicil amirinin yanında çalışırken alınan mazeret izinleri ile yıllık izinler ve doktor veya sağlık kurulu raporuna dayanan hastalık izinleri, hizmet içi eğitimde geçen süreler, sicil raporu düzenlenmesi için gereken 6 aylık süreye dahildir. Şu kadar ki amirin yanında 3 ay fiilen çalışmış olmak şarttır. Hizmet içi eğitimin veya hastalığın sicil raporu doldurmak için gerekli sürenin geçmesine imkan vermeyecek kadar uzun sürmesi ve dolayısıyla memur hakkında sicil raporu doldurma imkanının bulunmaması halinde, bir defaya mahsus olmak üzere geriye doğru en çok üç yılın sicil notlarının ortalaması esas alınır. hükmü, 14 üncü maddesinde; Bir görevde 6 ay veya daha fazla bir süre bulunup başka göreve atananların sicil raporları, bunların atanmalarından önceki sicil amirlerince ayrıldıkları tarihi takip eden on beş gün içinde doldurulur ve yeni görev yerlerine gönderilmek üzere ilgili makamlara teslim edilir. Sicil raporlarının doldurulma zamanı gelmeden ve yeni sicil amirine sicil raporu doldurmak için yeterli süre kalmadan görevlerinden ayrılan sicil amirleri en az 6 ay beraber çalıştıkları memurların sicil raporlarının kendilerine ait bölümü, görevlerinden ayrılmadan önce doldurarak sicil raporlarını saklamakla görevli makamlara teslim ederler. hükmü yer almaktadır.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre devlet memurlarına sicil düzenleyecek amirlerin, sicil düzenleyeceği memurla birlikte en az altı ay çalışması gerekmektedir.

Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıkları Karargah ve Bağlılarında Görevli Devlet Memurları İçin Sicil Düzenleyecek Yetkili Amirler Hakkında Yönetmelik (MSB.40-10, 1987 tarihli)’in Sicillerin Tanzimi başlıklı 9 uncu maddesinde ise; ...Sicil amirleri; sicil raporlarındaki niteliklere tam bir tarafsızlık, adalet ve vicdani kanaatle not verirken, kişi ile kamu yararını gözetmek ve sicil belgesinin objektifliğini sağlamak için de, olumsuz olarak değerlendirilen her nitelik için bu değerlendirmeyi açıklayan yeterli ve geçerli belgeleri sicil raporuna eklemek zorundadırlar. hükmü yer almaktadır. Sicil üstleri emri altındakiler hakkında her sicil döneminde önceki sicillerden tamamen bağımsız surette, amirliğin en önemli olan özel yetkilerini kullanılmak suretiyle sicil düzenlerler. Türk Silahlı Kuvvetlerinin görevini en iyi şekilde yapabilmesi için sicil üstlerinin hakkında sicil düzenlenecek personeli çok iyi tanıması, her türlü tavır ve hareketlerini, disiplin ve itaatini, yeteneklerini tam ve doğru bir şekilde tespit etmesi gerekmektedir.

Sicil üstleri, önceki sicillerle bağımlı olmaksızın astlarını değerlendirir ve sicil notunu yükseltebileceği gibi daha aşağıya da indirebilir. Ne var ki sicil üstleri sicil verme görevinin yerine getirilmesinde, taktir yetkisine sahip olmakla birlikte tam bir tarafsızlık, adalet ve vicdani kanaatle değerlendirme yapmakla yükümlüdürler.

Sicil üstleri emri altındakiler hakkında sicil düzenlerken, üstlük ve amirliğin en önemli ve özel yetkilerinden birini kullandıklarının ayırtında olarak sicil belgesindeki nitelikleri tam bir tarafsızlık, adalet ve vicdani kanaatle değerlendirmekten sorumludurlar.

Sicil üstlerinin kabul edilebilir nedenlere dayanmaksızın astlarının istikrarlı olan ve yüksek seviyede gerçekleşen sicil eğiliminden ani ve açık bir sapmaya yol açacak ve safahatıyla çelişecek bir şekilde not ve kanaat belirtmeleri durumunda takdir yetkisinin hukuka aykırı kullanıldığından söz edilebilir. Diğer taraftan, sicil üstleri sicil düzenledikleri astları hakkında her sicil döneminde, önceki yıllara ait sicil notları ve kanaatleri ile bağlı olmaksızın, personelin görevinde gösterdiği çalışma düzeyini bağımsız surette takdir etmek ve değerlendirmek, objektif ve yansız surette sicil düzenlemek görev ve yetkisiyle donatılmıştır. Aksi görüşe itibar edilirse o zaman sicil üstünün sicil verdiği personelin o sicil dönemindeki çalışma seviyesini gerçeklere uygun surette değerlendirmesi olanağı kalmamış olur ki bu durum sicil müessesine ait kamu yararı ilkesine aykırı olur.

Yukarıda yapılan tespitler doğrultusunda dava konusu sicil işlemleri değerlendirildiğinde; 2006 yılı 1 nci sicil üstü olarak 31.12.2006 tarihi itibariyle sicil tanzim eden 2 nci Kısım Amiri Per.Atğm. ……………’un 16.07.2006 tarihinde göreve başladığı dikkate alındığında, sicil vermiş olduğu davacı ile 6 aylık beraber çalışma süresini tamamlamadığı, bu durumun Devlet Memurları Sicil Yönetmeliğinin 13’ncü maddesine aykırı bulunduğu, bu duruma göre tanzim olunan 2006 yılı 1 nci sicil amiri not ve kanaatlerinin hukuka aykırı olduğu kanaatine varılarak iptaline karar verilmiştir. 2006 yılı 2 nci sicil üstü not ve kanaatlerinin ise önceki sicil sefahatine nazaran bariz bir düşüş göstermediği ve sicil amirinin subjektif ölçütlere göre sicil tanzim ettiğine yönelik kanıt bulunmadığı kanaatine varılarak 2006 yılı 2’nci sicil üstü not ve kanaatlerinin iptali isteminin reddine karar verilmiş, Alb.Metin ULUKANLIGİL 2006 yılı 2’nci sicil üstü not ve kanaatlerinin de iptali gerektiği kanaatinde olduğundan bu karara muhalif kalmıştır.

2007 yılı sicil döneminde 1’nci ve 2’nci sicil üstlerince takdir edilen sicil notlarının, davacının çok iyi seviyede gerçekleşen sicil safahatı ve sicil alma eğilimine göre oldukça düşük olduğu, söz konusu düşük sicil notlarının, davacının sicil not ortalamasında ani ve bariz bir düşüşe neden olduğu, davacı hakkında takdir edilen düşük sicil notları ile hakkında her iki sicil döneminde 1’nci ve 2’nci sicil üstlerince belirtilen olumsuz kanaatleri haklı kılmaya ve açıklamaya yeterli özlük ve sicil dosyasında herhangi bir bilgi ve belgenin de bulunmadığı, 2007 yılı sicil dönemi içinde olmak üzere 15.05.2007 tarihinde davacıya kınama cezası verilmiş olmasının da bu sicil döneminde sicil notlarının bu derece düşük takdir edilmesini ve belirtilen olumsuz kanaatlere haklılık ve geçerlilik kazandırmayacağı, sonuç itibarıyla somut delillere dayanılmadan ve objektif kriterler nazara alınmadan takdir edilen 2007 yıllı 1 nci ve 2 nci sicil üstleri sicil notları ile olumsuz kanaatlerin hukuka aykırı olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

1. Davacı ……………..’in hukuka aykırı olduğu tespit edilen 2006 yılı 1 nci sicil üstü not ve kanaatleriyle, 2007 yılı 1 nci ve 2 nci sicil üstü not ve kanaatlerinin İPTALİNE, OYBİRLİĞİ İLE,

2. Davacı ……….’in 2006 yılı 2 nci sicil üstü not ve kanaatlerinin iptali isteminin REDDİNE, OYÇOKLUĞU İLE,

KARŞI OY GEREKÇESİ

Davacının sicil üstlerince değerlendirilmesinin, objektif ve her türlü hissi mülahazadan uzak yapılması gerekir. Verilen sicil notlarının, sicil üstlerince diğer yıllarda çok farklı olması halinde bunun yazılı belgelerle delillendirilmesi gerekir. Davacı hakkında 2006 yılında 2 nci sicil üstünce düzenlenen sicil işlemlerinin diğer yıllar sicil not ve kanaatleriyle uyuşmadığı gibi, yazılı belge ile de desteklenmediği, davacıya düşük not takdirini gerektirir objektif neden olmadığı, bu sicil işleminin de iptali edilmesi gerektiği düşüncesi ile çoğunluk görüşüne katılamadım. 21.01.2009 (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy