AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 2. Daire
Esas No: 2008/ 60
Karar No: 2008 / 962
Karar Tarihi: 17.09.2008

(926 S. K. m. 12) (4566 S. K. m. 3, 4, 37) (2547 S. K. m. 43) (Harp Okulları Yönetmeliği m. 48, 52, 59)

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının KHO'da akademik derslerden başarı olmasına rağmen BES derslerinden başarısız olduğu, davacının okuldan ayrılmayı müteakiben kendisine lisans diploması verilmesini talep ettiği fakat söz konusu başvurusunun reddedildiği, KHO'nun üniversite seviyesinde bir eğitim verdiği ve verilen eğitimin konusunun sistem mühendisliği olduğu, sivil üniversiteler ile KHO arasındaki en önemli farkın BES derslerinin mezuniyet için bir zorunluluk arz etmesi durumu olduğu, davacının akdeniz anemisi rahatsızlığına duçar olduğu ve bu nedenle BES derslerinden muaf tutulması gerekirken sınava tabi tutulduğu ve böylelikle anılan dersten iki yıl başarısız olması nedeniyle okulla ilişiğinin kesildiği, davacı ………….'ın yukarıda anılan ders haricinde tüm akademik derslerden başarılı olduğu, dolayısıyla davacıya başarılı olduğu akademik derslerin karşılığı olmak üzere üniversite seviyesinde bilimsel eğitim aldığını kanıtlayan lisans diploması verilmesi gerektiği, davacının subaylık değil lisans diploması verilmesini talep ettiği ve bütün bu gerekçelere rağmen davacı ………….'ın diploma isteminin reddedildiği belirtilerek, lisans diploması verilmemesi işleminin iptali talep ve dava edilmektedir.

Dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerden, davacının 2002 yılında Kara Harp Okulunda öğrenime başladığı, 2002-2003 eğitim öğretim yılında bütünleme ve not yükseltme sınavları sonucunda başarılı olarak 2 nci sınıfa geçtiği, 2003-2004 eğitim öğretim yılında ATAT dönemi Beden Eğitimi ve Spor dersinden başarısız olduğu ve devre kaybettiği, 2004-2005 eğitim öğretim yılında bütünleme sınavları sonucunda 3üncü sınıfa geçtiği, 2005-2006 eğitim öğretim yılında bütünleme sınavları sonucunda 4üncü sınıfa geçtiği, 2006-2007 eğitim öğretim yılında Beden Eğitimi ve Spor-VII ve Beden Eğitimi ve Spor VIII derslerinden başarısız olarak ikinci kez devre kaybettiği ve katsayılı ders olan beden eğitimi ve spor dersinden başarısız olması ve ikinci kez akademik başarısızlığı ve sınıf geçme koşulunu sağlayamaması ayrıca KHO lisans eğitimini öngörülen sürede başarı ile tamamlayamadığından dolayı Eğitim Öğretim Yüksek Kurulu kararı ile 01 Ekim 2007 tarihinden geçerli olmak üzere KHO ile ilişiği kesildiği anlaşılmaktadır.

926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 12 nci maddesi; Harp Okullarının kuruluşu işleyişi ve bu okullara giriş şartları, yetiştirilme usulleri ve diğer hususlar özel kanuna göre yürütülür hükmünü amir bulunmaktadır. 4566 Sayılı Harp Okulları Kanunu ve buna bağlı olarak çıkarılan Harp Okulları Yönetmeliği Eğitim Öğretim devam zorunluluğu sınıf geçme sistemi ve diploma verilmesi gibi öğrencilerle ilgili hususları özel olarak düzenleme altına almıştır.

Harp Okulları Kanununun 3 üncü maddesinin (d) fıkrasında yer alan Harp Okulu; Kuvvet Komutanlıklarının kuruluşunda, Atatürk İlke ve Devrimlerine bağlı ve askerî değerleri haiz muvazzaf subay yetiştiren; lisans ve lisansüstü düzeyde eğitim ve öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapan, bilimsel özerkliğe sahip bir yüksek öğretim kurumu olarak tanımlanmış 4 ncü maddede 4.1.1961 tarihli ve 211 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri, İç Hizmet Kanununda belirtilen asker kişilerde bulunması gerekli niteliklere sahip, liderlik özellikleri gelişmiş, yeterli fizikî yeteneğe sahip, ilgili Kuvvet Komutanlığının ihtiyacına göre belirlenen bilim dallarında lisans eğitim ve öğretimini görmüş muvazzaf subay yetiştirmek ve ilgi Kuvvet Komutanlığının ihtiyaç duyması halinde lisansüstü eğitim ve öğretim sağlamaktadır. şeklinde Harp Okullarının amacı açıklanmıştır.

2547 sayılı Yüksek öğretim Kanun'unun Lisans Düzeyinde Öğretim başlıklı 43'üncü maddesi hükmüne bakıldığında; Yükseköğretim, harca tabi olup bu kanunda belirlenen amaç ve ana ilkelere göre aşağıdaki şekilde düzenlenir. Yüksek öğretim kurumlarında, kuruluş özelliklerine ve ihtiyaçlarına göre yapılan eğitim öğretim ve buna dayalı olarak verilen diplomalarla ilgili esaslar her üniversitece hazırlanacak öğretim ve sınav yönetmeliğinde belirtilir. şeklinde düzenlenmiştir.

Harp Okulları Kanununun lisans düzeyindeki öğretimi düzenleyen 37’nci maddesi Harp okullarındaki eğitim ve öğretim parasız yatılı olarak yapılır, öğrencilerin yönetmelikte tespit edilecek ihtiyaçları Devletçe karşılanır. Harp okullarındaki yükseköğretim, bu Kanunda belirlenen amaç ve ana ilkelere göre aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir. Harp okullarında lisans eğitimi ve öğretim süresi dört yıldır. Ancak, ihtiyaç halinde, ilgili Kuvvet Komutanlığının teklifi ve Genelkurmay Başkanlığının onayı ile, harp okullarında bir yıl süreli hazırlık sınıfı açılabilir. Harp okulu öğrencileri hazırlık sınıfını bir yılda ve lisans eğitim ve öğrenimini ise sağlık nedenleri hariç beş yılda, sağlık nedenleri dahil azami altı yılda tamamlamak zorundadırlar. Harp okullarında öğrenciler askeri eğitim, beden eğitimi gibi tatbiki dersler dahil, bütün derslere devam etmek zorundadır, öğrencilerin hangi şartlarda o eğitim ve öğretim yılını kaybetmiş sayılacakları yönetmelikte belirtilir.

Savaş ve olağanüstü hallerde Genelkurmay Başkanlığınca eğitim ve öğretime ara verilebilir veya eğitim ve öğretimin süresi kısaltılabilir. Eksik öğretim görenlere daha sonra uygulanacak eğitimin ilke ve esasları Genelkurmay Başkanlığınca belirlenir. Harp okullarındaki sınav, değerlendirme ve sınıf geçme esasları çıkarılacak yönetmelikte düzenlenir. Harp okullarının kuruluş yapısına ve ihtiyaçlarına göre yapılan eğitim-öğretim ve buna dayalı olarak verilen lisans diplomaları ile ilgili esaslar, yönetmelikte gösterilir. hükmünü içermektedir.

Harp Okulları Yönetmeliğinin 48’nci maddesi Harp okullarında uygulanan lisans eğitim ve öğretim ile ilgili sınav ve değerlendirmeler aşağıdaki ana esaslar çerçevesinde yürütülür; a. Harp okullarında öğrenciler ilgili Kuvvet Komutanlığı ihtiyaçlarına uygun olarak aşağıda belirtilen konulardan sınav veya değerlendirmeye tâbi tutulurlar.(1) Kredili dersler. (2) Katsayılı dersler ve uygulamalar. (a) Yıl içi askerî eğitim dersleri ve uygulamaları, (b) Tatbikî eğitim dersleri ve uygulamaları, (c) Temel ve savaş beden eğitimi dersleri ve uygulamaları, (ç) Liderlik ve komutanlık uygulamaları,(d) Disiplin durumu... hükmünü içermektedir.

Aynı Yönetmeliğinin 52/b ve c maddesinde ise yarı yıl sonu ve yıl sonu başarı notu hesabı;

Akademik Yıl Sonu Başarı Değerlendirmesi:

(1) Öğrencilerin akademik yıl sonunda, tatbikî eğitim konuları ve disiplin durumları hariç olmak üzere başarılı sayılabilmeleri için; kredili ve katsayılı derslerin hiç birinden F başarı harfi almamış olmaları, akademik yıl sonu kredi ortalamalarının en az 2.00 olması ve bu Yönetmelikte belirtilen devamsızlık sınırını aşmamış olmaları gereklidir.

(2) Eğitim öğretim Yılı Sonu Başarı Değerlendirmesi: Akademik yılda ve tatbiki eğitim döneminde okutulan kredili ve katsayılı derslerin hiç birinden F başarı harfi olmayan ve kredili derslere ait akademik yıl sonu kredi ortalaması 2.00 ve üzerinde olan öğrenciler, başarılı olarak bir üst sınıfa geçerler. ile sıralama ve başarı derecesinin tespiti ise aynı yönetmeliğin 55/ç maddesinde;

(3) Mezuniyet Sıralama Puanı: Bir öğrencinin; başarılı olduğu dört eğitim öğretim yılına ait kredili ve katsayılı ders başarı puanları toplamının, aynı dört yıla ait kredi ve katsayılar toplamına bölünmesi ile elde edilen sayıdır. Sicile esas olan mezuniyet sırasının belirlenmesinde bu puan dikkate alınır.

Mezuniyet sıralama puanının hesaplanmasında varsa bütünleme, not yükseltme ve tek ders sınavlarından alınan notlar dikkate alınmaz. hükmünü içermektedir. Harp Okulları Diploması ise aynı yönetmeliğin 59 ncu maddesi Harp okullarındaki lisans eğitim öğretimini başarı ile tamamlayan öğrenciler, 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine göre teğmenliğe nasbedilirler. Mezuniyette, Lisans Diploması ve Subaylık Diploması olmak üzere iki ayrı diploma verilir. ile düzenlenmiştir.

Harp Okulları Yönetmeliği'nin 59 ncu maddesinin …Mezuniyette, Lisans Diploması ve subaylık diploması olmak üzere iki ayrı diploma verilir… cümlesindeki, Mezuniyet kavramından ne anlaşılması gerektiği açıklığa kavuşturulması gereklidir. Madde metnine göre, Harp Okulu öğrencilerine iki ayrı diploma verilmesi gerekmektedir. Bunlardan birincisi, tüm akademik derslerinden başarılı oldukları anlamına gelen ve bir üniversite bitirmekle eş değer olan Lisans Diploması”, ikincisi ise subaylık hak ve yetkilerini haiz olduklarını gösteren Subaylık Diploması dır.

Davacının emsalleri 30 Ağustos 2007 tarihinde teğmenliğe nasbedilirken, davacı, son sınıfta beden eğitimi ve spor dersinden başarısız olması nedeniyle KHO lisans eğitimini öngörülen sürede başarı ile tamamlayamadığından bahisle okuldan çıkarılmıştır. Dolayısıyla, davacının teğmen nasbedilmemesi nedeniyle subaylık diploması almaya hak kazanamadığı açıktır. Zaten, davacının da bu yönde bir talebi mevcut değildir. Bu bağlamda, Subaylık Diploması için mezuniyetten anlaşılması gerekenin, teğmen nasbedilme olduğu sonucuna ulaşılması gerekmektedir.

Lisans diplomasına hak kazanmak için ise Mezuniyet kavramından akademik yönden başarılı olmak gerektiğinin kabulü hukuka uygun olacaktır. Burada cevaplandırılması gereken hukuki sorun kredili akademik derslerin yanı sıra katsayılı derslerden de başarılı olunmasının zorunlu olup olmadığıdır. Katsayılı dersler incelendiğinde (Askerî Eğitim Dersleri, Tatbikî Eğitim Dersleri, Temel ve Savaş Beden Eğitimi Dersleri, Liderlik ve Komutanlık, Disiplin Durumu ) özü itibariyle Harp Okullarının kuruluş amacına uygun olarak Komutan yetiştirmeye yönelik askeri bilgi, askeri beceri ve fiziki dayanıklılık ve kabiliyetlere ilişkin olduğu görülmektedir. Bu dersler subay olabilmek, subaylık diploması almak için olmazsa olmaz konular arasında görülürken akademik yönden başarısızlık anlamına gelmeyebilecektir. Harp Okulunda 2 nci sınıfta beden eğitimi ve spor dersinden başarısız olması nedeniyle devre kaybetmesi de dikkate alındığında beş yıl eğitim ve öğretime katılan son sınıfta yine beden eğitimi ve spor dersinden başarısız olması nedeniyle Harp Okulundan çıkarılan bir öğrencinin, Lisans eğitimini başarı ile tamamlayamadığını söylemek kamu yararı ve hakkaniyet ilkesiyle bağdaşmayacağı açıktır. Davacının 4 yıllık Sistem Mühendisliği bilimsel dalındaki tüm derslerini başarıyla tamamladığı hususunda taraflar arasında bir ihtilaf bulunmamaktadır.

Bilindiği üzere, idari işlemin amaç unsuru, idari işlemin yöneldiği genel ve belirli bir kamu yararını ifade eder. Bu kabulün doğal sonucu olarak da, kamu yararı dışında ve ona yabancı herhangi bir sonucu elde etmek için girişilen ve bu nedenle

yapılan işlemler amaç yönünden hukuka aykırı düşer.

Yapılan açıklamalar doğrultusunda 4 yıllık Kara Harp Okulu Sistem Mühendisliği bölümü müfredatını başarı ile tamamlamasına rağmen özü itibariyle Komutan yetiştirmeye yönelik askeri anlamda fiziki dayanıklılık ve kabiliyetlere ilişkin katsayılı derslerden olan beden eğitimi ve spor dersinden başarısız olması nedeniyle Harp Okulundan çıkarılan davacıya subaylık diploması verilmese de lisans diploması verilmesi gerekirken, aksi yönde tesis edilen işlemin hukuka uyarlı olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

Davacı ………..’a Kara Harp Okulu Lisans Diploması verilmemesi İŞLEMİNİN İPTALİNE, (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy