AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 2. Daire
Esas No: 2008/ 164
Karar No: 2008 / 1262
Karar Tarihi: 24.12.2008

(403 S. K. m. 7) (2709 S. K. m. 72) (1111 S. K. m. 1, 2)

Davacı vekili 29.01.2008 tarihinde AYİM’de kayda geçen dava dilekçesinde; davacının 28.06.1993 tarihinde Türkiye'ye giriş yaptığını ve 02.08.1994 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlığına kabul edildiğini, Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlığına kabul edilmeden önce Irak’ta askerlik görevini ifa ettiğinden kendisinin askerlik hizmetinden muaf tutulmasının gerektiğini belirterek askerlik hizmetinden muaf tutulmama işlemin iptaline karar verilmesini yürütmenin durdurulması istemiyle birlikte talep ve dava etmiştir.

Davacının yürütmenin durdurulması istemi Dairemizin 26.03.2008 tarih ve E.2008/164 sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

Dava dosyasındaki bilgi ve belgelerden, davacının 01 Temmuz 1973 doğumlu olup, Bahçelievler ilçe Nüfus Müdürlüğünün 26 Ekim 2007 tarihli Nüfus Kayıt örneği ile 403 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 7'nci maddesi gereğince Bakanlar Kurulunun 02 Ağustos 1994 tarihli ve 94/5935 sayılı kararı ile yabancı statüsünde Türk vatandaşlığına alındığı, Türk Vatandaşlığına alındığı tarihte ve doğum tarihi (01.07.1973) itibariyle 21 yıl 1 ay 1 günlük olduğu, 16 Ocak 2008 tarihinde yoklama kaçağı takibine alındığı, halen yoklama kaçağı olarak aranmakta olduğu anlaşılmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın Vatan hizmeti başlıklı 72’nci maddesi aynen Vatan hizmeti her Türk’ün hakkı ve ödevidir. Bu hizmetin Silahlı Kuvvetlerde veya kamu kesiminde ne şekilde yerine getirileceği veya getirilmiş sayılacağı Kanunla düzenlenir. şeklindedir.

1111 Sayılı Askerlik Kanununun 1’nci maddesi ise; Türkiye Cumhuriyeti tebaası olan her erkek, iş bu Kanun mucibince askerlik yapmaya mecburdur. hükmünü amirdir.

1111 Sayılı Kanunun 3358 Sayılı Kanunla değişik 2 nci maddesinin birinci fıkrasında askerlik çağının nüfus kütüğünde yazılı olan yaşa göre yirmi yaşına girildiği senenin Ocak ayının birinci gününden başlayacağı, 41 yaşına girildiği senenin Ocak ayının birinci günü biteceği belirlenmiştir.

1111 Sayılı Kanunun 2580 Sayılı Kanunla değişik 2 nci maddesinin 10 ncu fıkrası Kanunen muhacir tanınmayan mülteciler ve ecnebilerden Türk Vatandaşlığına girenler vatandaşlığa alındıkları tarihte hangi yaşta iseler o yaştaki yerli erbaş ve er gibi askerliğini yaparlar. şeklinde düzenleme getirmiştir.

1973 doğumlu iken 02.08.1994 tarihinde yabancı statüsünde Türk vatandaşlığına alınan davacının, doğum tarihine göre emsali olan 1973/1 tertiplerin 21.02.1993 tarihinde silah altına alındığı, 15 aylık hizmet süresi hesabına göre de normal terhis tarihinin 21.05.1994 olduğu hususunda bir tereddüt bulunmamaktadır.

Ancak davalı idarece; 1973/1 tertiplerin terhislerinin Bakanlar Kurulunun 20.12.1993 tarih ve 93/5098 sayılı kararıyla 4 ay uzatıldığı, bu nedenle 1973/1 tertiplerin normal terhis tarihinin 21.09.1994 olduğu belirtilerek, emsallerinin, 02.08.1994 tarihinde silah altında olduğunu belirterek davacının askerlik hizmetine tabi tutulması gerektiği savunulmuştur.

Askerlik hizmet sürülerinin tespitine ilişkin o dönem Bakanlar Kurulu Kararları incelendiğinde; daha önce 18 ay olan askerlik hizmet süresinin Bakanlar Kurulunun 11.07.1992 gün ve 92/3772 sayılı kararıyla 10.09.1992 tarihinden geçerli olmak üzere 15 aya indirildiği, Bakanlar Kurulunun 20.12.1993 gün ve 93/5098 sayılı kararıyla 1972/4, 1973/1, 1973/2 tertiplerin terhislerinin 4 ay süre ile durdurulduğu, Bakanlar Kurulunun 10.10.1994 gün ve 94/6102 sayılı kararıyla 1973/3 tertiplerin terhislerinin 3 ay süre ile durdurulduğu, Bakanlar Kurulunun 26.12.1994 gün ve 94/6340 sayılı kararıyla 06.01.1995 tarihinden geçerli olmak üzere askerlik hizmet süresinin 15 aydan yeniden 18 aya çıkarıldığı anlaşılmıştır.

Bakanlar Kurulu kararları incelendiğinde; 10.09.1992-06.01.1995 tarihleri arasında askerlik hizmet süresinin 15 ay olarak uygulandığı, bu tarihler arasında, bazı tertiplere mahsus olmak üzere (1972/4, 1973/1, 1973/2 tertipler 4 ay, 1973/3 tertipler 3 ay), terhislerin durdurulması suretiyle askerlik hizmet süresinin (19 ay ve 18 ay) fiilen uzatıldığı anlaşılmaktadır.

Davacının emsal alındığı 1973/1 tertipler için, esasen askerlik hizmet süresi 15 aydır. Bu dönemde terhislerin durdurularak askerlik süresinin uzatılması ile ilgili Bakanlar Kurulu Kararları incelendiğinde uygulamanın belirli tertiplere münhasır olduğu, nitekim 26.12.1994 tarih ve 94/6102 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında askerlik hizmet süresinin 06.01.1995 tarihinden itibaren 15 aydan 18 aya çıkarıldığının belirtilmiş olması karşısında, davacının 15 aylık askerlik hizmet statüsünün devam ettiği bir dönemde vatandaşlığa alınmışken, güncel ihtiyaçlara binaen, sadece o tarihte silah altında olanlara uygulama amacıyla çıkarılmış ve uygulanmış olan istisnai bir kararın (terhislerin bir süre için durdurulması) genişletilerek davacıya uygulanmasının hukuka aykırı olduğu ve davacının askerlik hizmetinden muaf tutulması gerekirken aksi yönde tesis edilen işlemin hukuka aykırı olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle

Davacı ………..’nin askerlik hizmetinden muaf tutulmaması İŞLEMİNİN İPTALİNE, (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy