AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 2. Daire
Esas No: 2008/ 1015
Karar No: 2009 / 883
Karar Tarihi: 09.09.2009

(1602 S. K. m. 43, 45, 86)

Davacı vekilinin 08.09.2008 tarihinde kayda geçen dilekçesinde özetle; müvekkilinin J.Kd.Ütğm. Olarak görevini yaptığı dönemde, 18 nci Jandarma Sınır Bölük Komutanlığına bağlı Berizinciri Üs Bölgesinde yapılan eğitim sırasında uçaksavar silahının yol açtığı ateşli silah yaralanması sonucu sakatlanması nedeniyle 80.000,00 TL maddi, 20.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle beraber ödenmesini talep ve dava etmiştir.

Dosyada mevcut bilgi ve belgelerden; davacının 18.07.2005 günü saat 18.00 sıralarında 18 nci J.Snr.Bl.K. lığına bağlı Berizinciri Üs Bölgesinde Birliğe yeni katılan personele arazinin tanıtılması, üs bölgesinde bulunan destek silahlarının taktik kullanımını ve özellikleri ile atışının nasıl yapıldığının gösterilmesi eğitimini verdiği sırada, 12,7 mm uçaksavar silahı ile atış yaptığı esnada boş kovan parçasının bir kısmının vücuduna isabet etmesi neticesinde yaralandığı, olay yerinde yapılan incelemede, davacı sağ ayak üst baldırına isabet eden kovan parçasının etkisiyle kanamanın meydana geldiği, olay yerinde tampon uygulandığı ve araç ile bölük merkezine şevkinin yapıldığı, ilk müdahalenin Bölük merkezinde bulunan tabipçe yapılmasını müteakiben, Hakkari Dağ ve Komando Tugayına ait helikopter ile Hakkari 30 Yataklı Seyyar Asker Hastanesine sevkinin yapıldığı, burada yapılan müdahalede bacak baldır üst kısmında, toplar damarın olduğu bölgede boş kovan parçasının bulunduğu, yırtılma ve sinir yaralanması teşhisi ile önce Van 100 Yataklı Askeri Hastanesine, buradan da Diyarbakır Asker Hastanesine sevkinin yapılarak tedavisinin yapılmasının sağlandığı, davacının devam eden tedavileri sonucu GATA Sağlık Kurulunun 18.04.2007 tarih ve 478 nolu rapor ile biliteral sensörinörol işitme kaybı ve 657.10 deraned sinir lezyonu teşhisi ile 7/A F2, 19/A F3, 11/B/El Sınıf Görevini yapamaz, yeniden sınıflandırılması uygundur kararı verildiği ve kararın 25.05.2007 tarihinde onaylandığı, davacının maddi ve manevi zararlarının karşılanması talebi ile vekili vasıtası ile 01.04.2008 tarihinde kayda geçen dilekçe ile davalı idareye yaptığı müracaata 04.07.2008 tarihinde olumsuz cevap verilmesi üzerine maddi ve manevi tazminat istemli dava açıldığı anlaşılmıştır.

Davalı idarece, dava konusu olayın 18.07.2005 tarihinde meydana geldiği ve davacının 01.04.2008 tarihinde müracaatta bulunduğu, davacının idari başvuru için öngörülen 1 yıllık hak düşürücü süreyi geçirdiğinin ileri sürülmüş olduğu dikkate alınarak, öncelikle davanın süresi içerisinde açılıp açılmadığı hususu incelenmiştir.

1602 Sayılı AYİM Kanununun Doğrudan doğruya tam yargı davası açılması başlığını taşıyan 43/1 nci maddesi İdari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde dava açmadan önce, bu eylemlerin yazılı bildirimi üzerine veya başka suretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde yetkili makama başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri lazımdır. Bu isteklerin kısmen veya tamamen reddi halinde bu konudaki işlemin tebliği tarihinden ve altmış gün içinde cevap verilmediği takdirde bu sürenin bittiği tarihten itibaren altmış gün içinde tam yargı davası açabilirler hükmünü amirdir. 1602 Sayılı AYİM Kanununun 45 nci maddesinin (A) bendinde ise, süresi dışında açılan davaların reddine karar verileceği belirtilmiştir.

Dava dosyasındaki bilgi ve belgelerin incelenmesinde; davacının tedavi süreci sonunda hakkındaki sınıf değişikliğinin gerektiğine dair raporun 18.04.2007 tarihinde verildiği ve 25.05.2007 tarihinde raporun kesinleştiği, Mahkememizin içtihatları uyarınca, davacının zararın doğduğunu öğrendiği kabul edilen rapor onay tarihinden itibaren bir yıl içerisinde 01.04.2008 tarihinde idareye başvurduğu, bunun yanında, 01.04.2008 tarihinde idareye yaptığı başvurunun 03.04.2008 tarihinde davalı idareye ulaştığı ve bu tarihten itibaren 60 gün içerisinde cevap vermeyen idarenin zimni reddini müteakip 60 gün dava açma süresi hesaplandığında davacının en geç 02.08.2008 tarihinde dava açması gerektiği, bu tarih adli tatile rastladığından, 1602 sayılı Kanunun 86 nci maddesinin ...(süre) ayrıca bir karar vermeye lüzum kalmaksızın, ara vermenin sona erdiği 6 Eylülden itibaren yedi gün uzatılmış sayılır... hükmü dikkate alındığında, davacının adli tatilin bitim tarihi olan 06.09.2008 tarihini müteakip 7 gün içerisinde, 08.09.2008 tarihinde dava dilekçesini Mahkememize sunduğu anlaşıldığından, süre aşımı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Olayın bir kamu hizmetinin ifası sırasında meydana geldiği hususunda taraflar arasında bir ihtilaf bulunmadığı, olayla ilgili olarak yapılan idari tahkikat raporu ile herhangi bir personel kusurunun bulunmadığı ve silahın atış esnasında çıkan kovanı kesmesinin çentik kırığı sebebine dayandığı, çentik kırığının neden kaynaklandığı hususunun tam olarak tespit edilemediği, oluşan yaralanma olayının meydana gelmesinde hizmetin kurulması ve işletilmesinden kaynaklanan idareye atfı kabil bir hizmet kusurunun varlığından söz edilemeyeceği, ancak, zararlı sonucu doğuran olay ile hizmet arasında illiyet bağı bulunduğundan kusursuz sorumluluk ilkesine göre zararın zarar gören üzerinde bırakılmayarak topluma yayılmasının adalet, eşitlik, hakkaniyet esaslarına daha uygun düşeceği, davacının zararlarının bu esaslara göre karşılanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Davacı .........'nin GATA Hastanesi Baştabipliği'ne müracaatının sağlanarak olay nedeniyle meydana gelen yaralanması sonucunda hali hazırdaki durumu itibarıyla kalıcı sakatlığının bulunup bulunmadığının, kalıcı sakatlığı varsa ne olduğunun ve çalışma gücü kayıp oranın Sağlık Kurulu raporu ile tespit edilerek Mahkememize bildirilmesi için alınan ara kararımız uyarınca sevk edildiği GATA Adli Tıp Ana Bilim Dalı Başkanlığınca düzenlenen 09.03.2009 tarihli rapor ile davacının kulağındaki işitme kaybı dikkate alınmaksızın sadece olay nedeniyle meydana gelen sinir lezyonunun sınıf değişikliğine sebep olduğu ve 11.10.2008 tarih ve 27021 sayılı RG' de yayımlanan Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğinin Sosyal Sigortalar Sağlık İşlemleri Tüzüğünün A Cetveli XII nci Liste Pelvis ve Alt Ekstremite Arızaları 38-A' ya göre takdiren genel vücut çalışma gücü kayıp oranının %15 olduğu belirtilmiştir.

Davacı muharip bir sınıf olan jandarma komando sınıfına mensup bir subay iken, Silahlı Kuvvetler Sağlık Yeteneği Yönetmeliğine göre artık muharip sınıf olan jandarma komando sınıfı içinde kalmasına imkân bulunmadığından, muharip sınıflara göre daha az bedeni güç ve efor isteyen, büro görevi olma yanı ağır basan yardımcı sınıf olan maliye sınıfına geçirilmiş ve hizmete devam etmiştir. Dolayısıyla davacının maliye sınıfında görev alması ile, jandarma komando olarak elde edeceği gelire oranla kaybının olduğu ortada olduğundan, jandarma komando sınıfı ile maliye sınıfı arasında oluşan gelir farkından doğan zararının tazmininin gerektiği kanaatine varılmış, davacının, maddi zararının tespiti için hesap bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş ve resen seçilen bilirkişi tarafından düzenlenerek Mahkememize ibraz edilen 28.05.2009 tarihli bilirkişi raporunda; davacının 9.978,00 TL. maddi tazminat hak edişinin olduğu bildirilmiştir.

Taraflara tebliğ edilen ve itiraz edilmeyen bilirkişi raporu, Mahkememizce kabul edilen kıstaslara ve ilmi verilere uygun bulunduğundan bilirkişi raporu doğrultusunda uygulama yapılmıştır.

Davacıya, olay sebebiyle duyduğu ve ömür boyu duyacağı acı ve ıstırabını kısmen de olsa karşılayabilmek amacıyla olayın meydana geliş şekli, tarihi, askerlik statüsü, sosyal durumu, paranın alım gücü ve işletilecek yasal faiz dikkate alınarak olay tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte uygun miktarda manevi tazminat verilmesi kabul edilmiştir.

Açıklanan nedenlerle;

Bilirkişi raporu uyarınca ve takdiren 9.978.00 TL. (DOKUZBİNDOKUZYÜZYETMİŞ SEKİZ TÜRK LİRASI) maddi tazminat VERİLMESİNE, fazlaya ilişkin isteminin REDDİNE, (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy