AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 2. Daire
Esas No: 2006/ 1237
Karar No: 2008 / 1080
Karar Tarihi: 05.11.2008

(2709 S. K. m. 125) (5434 S. K. Ek m. 79)

Davacı vekili, 18.10.2006 tarihinde Sivas İdare Mahkemesinde, 20.10.2006 tarihinde AYİM’de kayda geçen dava dilekçesinde özetle; davacının askerlik hizmetini yerine getirmekte iken J.Er …………..’un arazide bulduğu el bombasını koğuşa getirip kurcalaması sonucu meydana gelen patlamada yaralandığını ve görme fonksiyonunu büyük ölçüde yitirdiğini, başkasına muhtaç hale geldiğini, davacının yaralanmasında davalı idarenin hizmet kusuru bulunduğunu belirterek, davacının uğradığı maddî ve manevi zararların yasal faiziyle birlikte tazminini adli yardım istemiyle birlikte talep ve dava etmiştir.

Davacının adli yardım istemi AYİM İkinci Dairesinin 01.11.2006 tarih ve Esas No.:2006/1237 sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

Dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerden; Bingöl-Kiği-Bilice J.Krk.K.lığı emrinde askerlik görevini yapmakta olan J.Er ……………’un, karakol dışında gerçekleştirilen bir görev dönüşü bulduğu el bombasını Karakol tel örgülerinin dışında bir taşın yanına koyarak sakladığı, 17.03.2004 tarihinde saat 20.30 sularında kendi ifadesine göre söz konusu bombayı üstlerine teslim etmek amacıyla spor çantasının içerisinde koğuşa soktuğu, koğuşta davacı …………… haricinde 5 erin daha bulunduğu, J.Er ……………’un el bombasını çantasından çıkartmasının akabinde ……………’a göstermek amacıyla yanına gittiği ve davacının adı geçen eri el bombasının patlayabileceği hususunda uyardığı, bu esnada el bombasının patladığı ve davacı ile birlikte koğuşta bulunan tüm askerlerin çeşitli yerlerinden yaralandıkları, patlama sonucu yaralanan davacının olay yerinde yapılan ilk müdahalesinin ardından diğer yaralılarla birlikte askeri helikopterle Elazığ Askeri Hastanesine sevk edildiği, olaya sebebiyet veren J.Er ……………… hakkında Büyük zararlar veren itaatsizlik suçundan Elazığ 8.Kor.As.Mah.nde 2006/900 Esasında açılan davanın yargılamasının mahkumiyetle sonuçlandığı, davacının yapılan tedavisi sonucu GATA Sağ.Krl.nun 03.05.2006 gün ve 1526 sayılı raporu ile bilateral penetral yaralanma tanısı ile D/6 F1, D/9 F1 Askerliğe Elverişli Değildir. 1. Yaşamını tehlikeye sokmadığı, 2. Her iki gözde görme kaybının ayrı ayrı uzuv tadili niteliğinde olduğu, 3. SSK Sağlık İşlemleri Tüzüğüne göre çalışma gücünün en az 2/3’ünü kaybetmiş sayılacağı, 4. Genel vücut kayıp oranının %95 olduğu kararı verilmesi üzerine terhis edildiği anlaşılmıştır.

Anayasanın 125 nci maddesine göre idare kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararları ödemekle yükümlüdür. Ancak, Anayasada idarenin sorumluluğunun hangi esaslara göre belirleneceği belirtilmemiş; bu esasların tespiti doktrin ve yargı kararlarına bırakılmıştır. Doktrin ve yargı kararları idarenin sorumluluğunu hizmet kusuru ve kusursuz sorumluluk ilkelerine dayandırmaktadır. Her iki ilke için de geçerli olmak üzere genel olarak idarenin tazmin borcunun doğabilmesi için bir zararın mevcudiyeti, zarar yol açan eylemin idareye yüklenebilir nitelikte bulunması, zarar ile eylem arasında illiyet bağının bulunması zorunludur.

Dava konusu olayda davacının, davalı idare ajanın suç teşkil eden eylemi sonucunda yaralandığı, davalı idare ajanın eyleminden önce yazılı olarak tebliğ edilen emirlerle uyarıldığı belirtilmiş ise de, idarenin hizmetin ifası sırasında kimsenin zarar görmemesi için gerekli tedbirleri alması, bu meyanda ajanlarını eğitim, denetim ve kontrol ile önleyici tedbirleri alması gerekeceği, yalnızca emir tebligatının doğabilecek zararları önleyici ve yeterli sayılabilecek nitelikte bulunmadığı değerlendirildiğinden, davacının zararlarının davalı idarece karşılanması gerektiği sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.

Mahkememiz içtihatlarına göre T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu iştirakçisi olmayan kimselere olay sebebiyle kurumca yapılan ödemeler maddi zararlarından mahsubu gerektirir yarar kabul edildiğinden, bu husus araştırılmış, T.C.S.G.K. Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğünün 04.07.2008 tarih ve B.07.1.EMS.0.10.01.01/83.571.079 sayılı yazısı ile davacıya 1 nci derece Vazife Malullüğü aylığı bağlandığı, ayrıca 5434 sayılı Kanun Ek-79 ncu maddesi uyarınca 2006 yılı (4 aylık) ve 2007 yılı için ek ödeme tahakkuk ettirildiği anlaşılmıştır.

Davacının maddi zararlarının tespiti için resen seçilen bilirkişi tarafından tanzim olunarak Mahkememize ibraz olunan 16.09.2008 tarihli bilirkişi raporuna göre davacının maddi tazminat hak edişinin 33.463,00 YTL. olduğu bildirilmiştir. Taraflara tebliğ olunan ve süresi içerisinde itiraz olunmayan bilirkişi raporu, Mahkememizce kabul edilen kıstaslara, ilmi verilere uygun bulunduğundan, rapor doğrultusunda uygulama yapılmasına karar verilmiştir.

Davacının olay nedeniyle duyduğu ve ömür boyu duyacağı acı ve ıstırabı kısmen de olsa telafi edebilmek amacıyla olayın oluş şekli, tarihi, davacının askerlik statüsü, paranın alım gücü ve olay tarihinden itibaren işletilecek yasal faiz dikkate alınarak uygun miktarda manevi tazminat verilmesi kabul edilmiştir.

Açıklanan nedenlerle;

1. Bilirkişi raporu uyarınca davacı ………’a 33.463,00 YTL. (OTUZÜÇBİNDÖRTYÜZALTMIŞÜÇ YENİ TÜRK LİRASI) MADDİ TAZMİNAT VERİLMESİNE, fazlaya ait isteminin REDDİNE,

2. Davacı ………….’a takdiren 30.000,00 YTL. (OTUZBİN YENİ TÜRK LİRASI) MANEVİ TAZMİNAT VERİLMESİNE, fazlaya ait isteminin REDDİNE,

3. Hükmolunan maddi tazminat miktarına davacının yeniden gelir elde etmeye başlayacağı varsayılan 21.01.2005 tarihinden 31.12.2005 tarihine kadar yıllık %12 (YÜZDE ON İKİ ), 01.01.2006 tarihinden ödeme tarihine kadar yıllık %9 (YÜZDE DOKUZ) yasal faiz YÜRÜTÜLMESİNE,

4. Hükmolunan manevi tazminat miktarına olay tarihi olan 17.03.2004 tarihinden 31.12.2004 tarihine kadar yıllık %15 (YÜZDE ONBEŞ), 01.01.2005 tarihinden 31.12.2005 tarihine kadar yıllık %12 (YÜZDE ONİKİ), 01.01.2006 tarihinden ödeme tarihine kadar yıllık %9 (YÜZDE DOKUZ) yasal faiz YÜRÜTÜLMESİNE,

YANLIŞLIĞIN DÜZELTİLMESİNE İLİŞKİN KARAR

Davalı İçişleri Bakanlığının 18 Aralık 2008 tarihinde AYİM’de kayda geçen dilekçesinde özetle; AYİM İkinci Dairesinin 05 Kasım 2008 gün ve Esas No.:2006/1237, Karar No.:2008/1080 sayılı kararda davalı idarenin sehven Milli Savunma Bakanlığı yazıldığı belirtilerek karardaki yanlışlığın düzeltilmesine karar verilmesi talep edilmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinde, davalı İçişleri Bakanlığı talebi yerinde görülerek 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 70 nci maddesi uyarınca AYİM İkinci Dairesinin 05 Kasım 2008 gün ve Esas No.:2006/1237, Karar No.:2008/1080 sayılı kararında davalı olarak sehven yazılan Milli Savunma Bakanlığı’nın İçişleri Bakanlığı olarak DÜZELTİLMESİNE, kararın taraflara TEBLİĞİNE, (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy