AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2013/ 687
Karar No: 2014 / 251
Karar Tarihi: 11.03.2014

(926 S. K. m. 118, 119) (1602 S. K. m. 21) (Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliği m. 14)

Davacı 11.06.2013 tarihinde AYİM’de kayda geçen dava dilekçesinde özetle; 2012 yılı genel atamaları ile KTBK Topçu Alayı l’inci Topçu Tb. K.lığı görevine atandığını, 29.03.2013 tarihli atama emriyle kendisinin yerine başka bir personelin atandığını, 2013 yılı genel atamaları ile de KTBK MUHSİMDER görevine atandığını, görevini layığı ile ve başarılı bir biçimde yerine getirdiğini, taktirler ve ödüller aldığını, denetlemelerde de iyi bir sonuç elde ettiğini, ikiz görevli olarak yürüttüğü kantin başkanlığı görevini de başarılı bir biçimde ifa ettiğini, atamasının haklı bir sebebinin bulunmadığını, görevinde başarısız olduğu gerekçesine istinaden yapılan ataması sebebiyle derinden sarsıldığını, duyduğu utanç nedeniyle mesleki itibarının sarsıldığını, dava konusu atama işleminin atama mevzuatına da aykırı olduğunu, hukuki dayanaktan yoksun ve sübjektif saiklerle tanzim olunan değerlendirme formuna istinaden Tb.K.lığı görevinden alınarak atamaya tabi tutulmasının hukuka aykırı olduğunu belirterek, atama işleminin iptaline ve yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davacının yürütmeyi durdurma talebinin AYİM Nöbetçi Dairenin 21.08.2013 tarihli, 2013/320 Esas sayılı kararıyla reddine karar verilmiştir.

Dava dosyasından; davacının 2012 yılı genel atamaları ile KTBK Topçu Alayı 1’inci Topçu Tb. K.lığı görevine atandığı, burada görevine devam ederken 2013 yılı Tabur Komutanlığı genel atamalarıyla Tabur komutanlığı görevinden alınarak KTBK MUHSİMDER görevine atandığı, kendi yerine de Top.Bnb.A.O.Y.’ün atandığı, davacının yapılan kendi atama işleminin iptali istemi ile AYİM’de bu davayı süresinde açtığı anlaşılmaktadır.

Konuyla ilgili işlem tarihi itibariyle yürürlükte olan mevzuata baktığımızda; Anayasanın 125/4’üncü maddesinde; yargı yetkisinin, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olduğu, bu yetkinin hiçbir surette yerindelik denetimi şeklinde kullanılamayacağı belirtilmektedir. 1602 sayılı AYİM Kanununun 21/2’nci maddesinde de benzer hükümler yer almaktadır.

926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 118’inci maddesinde; subayların ve astsubayların atanma ve yer değiştirmelerinin, hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına bağlı olarak, memleketin ekonomik, sosyal, iklim, ulaştırma, kültür ve sağlık durumları ve bunlara benzer yer ve bölge şartları göz önüne alınarak tespit edilecek bölgelere ve garnizonlara; meslek programları, meslek içi eğitim esasları, kadro ihtiyacı, sağlık durumu, idari, asayiş, zaruri sebepler ve istekli bulunulan yerler dikkate alınarak sıra ile yapılacağı belirtilmektedir.

Aynı Kanunun 119’uncu maddesi uyarınca çıkarılan ve 01.01.2006 tarihinde yürürlüğe giren Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliğinin 14’üncü maddesinde; ‘‘Subay ve astsubayların atamaları, hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına ve hizmet ihtiyacı prensibine uygun olarak aşağıdaki kriterler dikkate alınarak Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından atama yönergelerinde belirtilen garnizonlar arasında sıra ile yapılır.

a) Meslek programları ve meslek içi eğitim esasları,

b) Kadro ihtiyaçları,

c) Kıta hizmeti zorunluluğu,

ç) Terfi durumu,

d) Sınıf branş ve ihtisasları,

e) Kendisinin, eşinin ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının atamaya esas hayati önemi haiz sağlık durumları,

f) İdari, asayiş ve zaruri sebepler,

g) Personelin atanma isteğinde belirttiği yerler.

ğ) (Ek bent:RG-20/4/2013-28624) Bakmakla yükümlü olduğu ve aynı çatı altında yaşayan anne, baba veya yargı kararıyla vasi tayin edilmesi kaydıyla kardeşin atamaya esas hayati önemi haiz sağlık durumları.

Subay ve astsubaylar, kendileriyle eşlerinin memleketleri ve daimi ikametgahlarının bulunduğu garnizonlar dahilinde, mümkün olduğu kadar, sıkıyönetim hizmetleri, sosyal tesis (orduevi, özel eğitim merkezi, askerî gazino, ve benzeri), levazım amirlikleri, ihale / muayene ve kabul komisyon üyelikleri, inşaat-emlak, asker alma ile jandarma (eğitim görevleri hariç) ve sahil güvenlik hizmetleri gibi halkla doğrudan ilişkili görevler veya mal ve hizmet alımı ile ilgili görevlere verilmez veya atandırılmazlar. Ancak, son genel nüfus sayımına göre büyükşehir belediye / belediye hudutları içindeki nüfusu (Değişik ibare:RG-20/4/2013-28624) 1.000.000'u aşan yerler için bu fıkra hükmü uygulanmaz. ” düzenlemesi,

Aynı Yönetmeliğin “Kritik Bölük Komutanlıkları ile Tabur ve Alay (Deniz, Hava Ve Sahil Güvenlikte Eşidi) Komutanlıklarına Atama" başlıklı 49’ncu maddesinde; “Emsalleri arasında temayüz etmiş olan personelin atamaları, daha üst rütbelerde alacakları muhtemel görevler dikkate alınarak planlanır. Kritik bölük komutanlıkları ile tabur ve alay (deniz, hava, jandarma ve sahil güvenlikte eşidi) komutanlığı görevlerine seçimde, Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının kendi yönergelerinde belirleyeceği diğer şartlar ve personelin hizmet safahatının yanında, yeterlik derecesi de özellikle dikkate alınır.

Liderlik niteliklerinden zafiyet olduğu belgelenen personel komutanlık görevlerine atandırılmazlar. Komutanlık görevlerinde başarısız olan personel, garnizon hizmet süresinin tamamlanması beklenmeksizin değiştirilir.

Piyade, Mekanize Piyade ve Tank Tabur ve Alay Komutanlıkları ihtiyaçlarının yeterince karşılanması halinde, kurmay subayların Helikopter, Muhabere, istihkam, Topçu Tabur/Alay Komutanlığı gibi kendi sınıfları ile ilgili Tabur/Alay komutanlıklarına atanmaları yapılabilir.
Kıta hizmeti mecburiyeti olmayan subayların (Binbaşı, Yarbay, Albay) kıta komutanlığına atanmaları, rütbesindeki hizmet süresi dikkate alınmaksızın ehliyet (daha önceki kıta Komutanlıklarındaki başarıları, yeterlik derecesi, takdir, ödül, ilave eğitim ve kurslar, sicilindeki müspet ve menfi kanaatler, fiziki yeterliliği ve sağlık durumu) esasına göre seçilerek yapılır. ’’ düzenlemesi yer almaktadır.

KKY 52-3 (B) Kara Kuvvetleri Subay ve Astsubay Atama Yönergesinin Onbirinci Bölümünün 2’nci maddesinin “Seçimle Yapılan Atamalar” Başlıklı b. Bendinde;

“b. Seçimle Yapılan Atamalar:

(1) Genel Esaslar:

(a) Alay Komutanlığı ve eşiti birlik komutanlığı, Tabur Komutanlığı ve eşiti birlik komutanlığı ve kritik görev yerlerine atama seçimle yapılır.

(b) Seçimle yapılan atamalarda görev süresi asgari iki yıldır. Ancak kurmay subayların alay ve eşiti birlik komutanlığı görevleri idarenin ihtiyacına bağlı olarak bir yıl süre ile yaptırılabilir.

(c) Liderlik niteliklerinde zafiyet olduğu belgelenen personel komutanlık görevlerine atanmaz. Görevlerinde başarısız olduğu Alay /Tabur ve Eşiti Birlik K. Değerlendirme Formu (EK-I) ile belgelenen;

(I) A./Tb. ve Eşiti Birlik Komutanı personel ile,

(II) Seçimle Kritik Kadro Görevlerine Atanan Personel kadronun müsait olması durumunda garnizon içinde, gerektiğinde garnizon hizmet süresinin tamamlanması beklenmeksizin garnizonlar arası ataması yapılarak değiştirilir. ” düzenlemesi yer almaktadır.

Görüldüğü üzere Tabur Komutanlığı görevi seçimlik bir görevdir. Tabur Komutanlığına ataması yapılacak personelin yeterlik derecesinin özellikle dikkate alınması, atandıktan sonra da komutanlık görevlerinde başarısız olan personelin, garnizon hizmet süresinin tamamlanması beklenmeksizin değiştirilmesi gerekmektedir. Diğer yandan Tabur Komutanlığına atanmış personelin başarısızlığının ölçüsü somut olarak belirtilmemiştir. Bu konuda idarenin geniş bir taktir yetkisi bulunmaktadır. Bu yetki kullanılırken açık bir takdir hatasına düşülmemesi ve ölçülülük ilkesine uygun kullanılması gerekmektedir.

Yukarıda belirtilen açıklamalar ışığında dava konusu atama işlemini değerlendirdiğimizde; davacın yukarıda belirtilen Yönerge esaslarına uygun olarak seçilerek Tabur Komutanlığı görevine atandığı, görevine devam ederken hakkında Yönergede belirtilen EK-İ adlı “Alay/Tabur ve Eşiti Birlik Komutanı Değerlendirme Formu” düzenlendiği, formda birçok alanda menfi kanaat belirtildiği, kanaatlerin genelde davranış kurullarına yönelik olduğu, Formun sonuç bölümünde; “görevinde başarılıdır” kanaati işaretlenmesine rağmen ayrıca “Birliği ile daha fazla ilgilenmelidir, kendini yetiştirmelidir” şeklinde kanaat yazıldığı, bu kanaate İkinci Sicil Amirinin de katıldığı, yazılan menfi kanaatler karşısında işaretlenmesi gereken bölümün "görevinde yetersizdir” hanesi olması gerekirken “görevinde başarılıdır” bölümünün işaretlendiği, bu durumun da formun kendi içinde çelişkili olduğunu gösterdiği, diğer yandan davacının denetlemelerde başarılı olması nedeniyle l’nci sicil üstünce takdir edildiği, bu durumda davacının tabur komutanlığından alınması için gerekli olan “başarısız olma” koşulunun gerçekleşmediği, buna göre; yapılan atama işleminin hukuka aykırı olduğu ve iptaline karar verilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

Davacının KTBK Top.A.l’inci Top.Tb.Tb.Kh.K.Ms. (Tb.K.)’ndan KTBK MUHSİMDER Muh.Simülasyon Drsh. (Ate Des.Nezaretçi Kont.) görevine yapılan ataması işleminin hukuka aykırı bulunması nedeniyle İPTALİNE,

11 Mart 2014 tarihinde Üye Hv.S/S. Kur.Alb. Turgay AKGÜL ve Topçu Kur. Alb. Salih BUÇUKOĞLU’nun karşı oyu ve OYÇOKLUĞU ile karar verildi.

KARŞI OY GEREKÇESİ

Dava dosyasında yer alan ve davacı ile ilgili belgeler muvacehesinde; davacı ile ilgili birinci ve ikinci sicil üstü tarafından Alay/Tabur ve Eşiti Birlik Komutanı Değerlendirme Formu tanzim edilmiş olup birinci sicil üstü tarafından yazılan menfi değerlendirmelere ikinci sicil üstü de katılmıştır. Davacının yeterli olmadığı, kendini yetiştirmeye ihtiyacı olduğu değerlendirmeleri ile kamu yararı ve hizmetin gerekleride dikkate alınarak, idarece tesis edilen atama işleminde kanuni mevzuata aykırı bir husus görülmediğinden, işlemin iptali yönünde oy kullanan sayın çoğunluğun görüşüne katılamadık. 11.03.2014 (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy