AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2013/ 1138
Karar No: 2014 / 377
Karar Tarihi: 16.04.2014

(Subay Sicil Yönetmeliği m. 93, 116)

Davacı vekili, 28.10.2013 tarihinde AYİM kayıtlarına geçen dava dilekçesinde ve 27.12.2013 tarihinde yine AYİM’de kayda geçen cevaba cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin aldığı toplam 2 yıl yüksek lisans kıdemi ve 1 yıl üstün başarı kıdemi sonucunda 2009 yılında binbaşı rütbesine yükseltildiğini, 2013 yılında binbaşılığının 4'üncü yılında bulunan personelin üstün başarı kıdemi kontenjanına alındığını, müvekkilinin temayüz etmiş bir personel olduğunu, sicil sıralamasında daha üst bir seviyede bulunduğunu, çok sayıda takdirinin bulunduğunu, sicil notu ortalaması en üstün olandan başlanarak kontenjan miktarı kadar personele üstün başarı kıdemi verilmesi ana kuralından iki istisna dışında ayrılmanın hukuken mümkün olmadığını belirterek müvekkiline 2013 yılı üstün başarı kıdemi verilmemesi işleminin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyası ve ekindeki belgelerden; 2013 yılında 30 Ağustos 2009 nasıplı karışık sınıf binbaşıların üstün başarı nedeniyle terfi kapsamında değerlendirmeye alındıkları, Subay Sicil Yönetmeliğinin 116’ncı maddesi a/2 bendine göre 2013 yılında 30 Ağustos 2009 nasıplı karışık sınıf için üstün başarı nedeniyle terfi kontenjanının 5 olarak belirlendiği, davacının da bu kapsamda değerlendirmeye alındığı, üstün başarı nedeniyle terfi edecek personelin sıralamasının mevcut sicil notlarının Subay Sicil Yönetmeliği’nin 116’ncı maddesi a fıkrası esasları kapsamında hesaplanması sonucuna göre yapılan “2013 yılı Üstün Başarılı Personel Sıralama Formu”nda davacının 18’nci sırada yer aldığı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı tarafından 1 l’inci sırada yer alan 1995 neşetli Müh.Bnb.S.Ş.E., 16’ncı sırada yer alan 1994 neşetli Ecz.Bnb.N.Ç., 19’ncu sırada yer alan 1995 neşetli İkm.Bnb.H.Ö., 20’nci sırada yer alan 1995 neşetli Öğ.Bnb.S.E. ve 24’üncü sırada yer alan 1995 neşetli Bkm.Bnb.K.K.’ye üstün başarı kıdemi verildiği, davacıya üstün başarı kıdemi verilmediği, davacının vekili aracılığıyla süresinde üstün başarı kıdemi verilmemesi işleminin iptali istemiyle iş bu davayı açtığı anlaşılmaktadır.

Dava konusu işlem tarihi itibariyle mevzuata baktığımızda 926 sayılı Personel Kanununun “Rütbe Terfi Şartları ve Esasları” başlıklı 38’inci maddesinin c bendinde; “(Değişik: 15.06.2005-5365/6 md.) Üstün başarılı üsteğmen, yüzbaşı ve binbaşıların terfi esasları: Üsteğmen, yüzbaşı ve binbaşıların bu rütbelerine ait bekleme sürelerinin bitiminden bir yıl önce bu rütbelere ait her yılki sicil notu, sicil tam notunun yüzde doksanbeş ve daha yukarısı ve sicil notu ortalaması da sicili tam notunun yüzde doksan ve daha yukarısı olanlardan; bu rütbelerde en iki ayrı birinci veya ikinci sicil üstünden sicil notu alanlar veya rütbe bekleme süresinin bitiminden bir yıl önce alacak olanlar, sicil notu ortalaması en üstün olandan başlanarak rütbelerine göre kendi sınıfları içerisinde ayrı ayrı sıralanırlar. Bu şekilde sıralanan subaylardan, sicil notu ortalaması en üstün olanlardan başlanmak suretiyle kuvvet komutanı, Jandarma Genel Komutanı ve Sahil Güvenlik Komutanı tarafından uygun görülenler, kendi sınıf mevcudunun, muharip sınıflar için yüzde sekizi, yardımcı sınıflar için yüzde dördü oranında bir üst rütbeye yükseltilebilir.” hükmü yer almaktadır

Subay Sicil Yönetmeliğinin “Üstün başarı nedeniyle terfi usul, esas ve şartları” başlıklı 116/a maddesinde ise, “(Değişik: 15.07.2009-27289/1 md.) Üstün başarı nedeniyle terfi usul, esas ve şartları aşağıda belirtilmiştir.

Kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Personel Başkanlıklarınca, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 38’inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan terfi şartlarını haiz olan üsteğmen, yüzbaşı ve binbaşıların rütbelerine ait bekleme sürelerinin bitiminden bir yıl önce, bu rütbelere ait her yılki sicil notu, sicil tam notunun %95 ve daha yukarısında ve sicil notu ortalaması da sicil tam notunun %90 ve daha yukarısında olanlardan; bu rütbelerde en az iyi ayrı birinci ve ikinci sicil üstünden, sicil notu alanlar ve rütbe bekleme süresinin bitiminden bir yıl önce alacak olanlar, sicil notu ortalaması en üstün olandan başlanarak rütbelerine göre kendi sınıfları içerisinde; kurmay subaylar sınıflarına bakılmaksızın kendi aralarında, muharip sınıflarda mevcudu 12 ve daha az olan sınıflar, yardımcı sınıflarda mevcudu 24 ve daha az olan sınıflar, sınıflarına bakılmaksızın birleştirilerek sıralanırlar.

Bunlardan; sicil notu ortalaması aynı olanlar, hizmette bulundukları rütbedeki geçerli sicil notlarının ortalamasına göre kendi aralarında sıralanırlar. Bu durumda da eşitlik varsa eşitlik bozuluncaya kadar sıra ile bir önceki rütbelerine ait geçerli sicil notlarını ortalamalarına bakılarak sıralama tespit edilir. Eşitliğin yine bozulmaması halinde bulundukları rütbede daha fazla sayıda ayrı birinci ve ikinci sicil üstünden sicil almış olanlar şeklinde sıralanırlar. Bu durumda dahi eşitlik bozulmaz ise bu Yönetmeliğin 93’üncü maddesi hükümleri uygulanır.

Bu şekilde, EK-4’de yer verilen “Üstün Başarılı Personel Sıralama Formu”na sıralanan subaylardan; sicil notu ortalaması en üstün olandan başlanmak suretiyle kuvvet komutanı, Jandarma Genel Komutanı ve Sahil Güvenlik Komutanınca uygun görülenler, kendi sınıf mevcudunun muharip sınıf ve kurmaylar için %8’i, yardımcı sınıflar için %4’ü oranında bir üst rütbeye yükseltilebilirler. Mevcudunun az oluşu nedeniyle birleştirilmek suretiyle değerlendirilen sınıflarda, sıralama sonucunda aynı sınıftan birden fazla personelin kontenjana girmesi halinde, bu sınıftan sadece bir personel üstün başarı nedeniyle bir üst rütbeye yükseltilebilir. Kontenjanın geri kalan kısmı ise, sıralamadaki sıraya göre diğer sınıflarda kullanılabilir. Ancak mevcutlarının az oluşu nedeniyle birleştirilmek suretiyle değerlendirilen sınıfların toplam mevcudunun, muharip sınıflar için %8’i, yardımcı sınıflar için % 4’ü, bir tam sayının altında küsuratlı çıkması halinde bu sayı, bir tam sayıya tamamlanarak dikkate alınabilir. Üstün başarı nedeniyle üst rütbeye yükseltilmede, bulunduğu rütbede daha fazla süre fiili olarak kıta komutanlığı görevi yapan personele, komando ihtisas kursu görmüş ve komando birliklerinde görev yapmış olan personele, iç güvenlik harekâtında görev yapan ve şerit rozet, madalya veya ödül ile taltif edilen personele veya subaylıkta geçen hizmet süresi fazla olan personele Kuvvet Komutanı, Jandarma Genel Komutanı ve Sahil Güvenlik Komutanınca öncelik verilebilir.

Müstakilen veya birleştirilerek hesaplanan sınıfların kontenjan tespitinde;

a) Muharip sınıfların %8’i, yardımcı sınıfların % 4’ü tam sayı çıkmadığı takdirde, küsuratın üst tama çevrilmesi,

b) Rütbelerine göre muharip sınıfların ve yardımcı sınıfların küsuratının toplamı sonucu ortaya çıkan kontenjan artışının ilgili kategorideki sınıflara taksimi,

Kuvvet Komutanı ve Jandarma Genel Komutanı ve Sahil Güvenlik Komutanınca sınıf özellikleri ve hizmet ihtiyacı dikkate alınarak yapılır.

Üstün başarı nedeniyle terfi edenlerin toplamı, o yıl rütbe bekleme süresinin bitimine bir yıl kalan üsteğmen, yüzbaşı ve binbaşılarda; kendi sınıf mevcudunun muharip sınıflar için %8’ini, yardımcı sınıflar için %4’ünü; eğer bu oranlar küsuratlı çıktıysa üst tama çevrilmeleri sonucu bulunan tam sayıyı geçemez.

Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı ve Sahil Güvenlik Komutanı yukarıdaki esaslara göre sıralanmış olan subaylardan mahkemelerce veya disiplin amirlerince cezalandırılmış olanları, askeri veya adli mahkemelerde herhangi bir suçtan yargılanması devam edenleri seçmeyebilirler.

Üstün başarı nedeniyle terfıden üsteğmen rütbesinde bir defa, yüzbaşı rütbesinde bir defa ve binbaşı rütbesinde bir defa olmak üzere en fazla üç defa yararlanılır.” hükmü yer almaktadır.
Görüldüğü üzere üstün başarı kıdemi için aranan sicil notu ve sicil üstü sayısı koşullarını taşıyan personel öncelikle sicil notu ortalamalarına göre sıralanacaktır. Sicil notu ortalaması aynı olanların kendi aralarındaki öncelik sırası ise; hizmette bulunduğu rütbedeki geçerli sicil notlarının ortalamasına göre tespit edilecek, eşitlik bozulmaz ise hizmette bulunduğu rütbede daha fazla sayıda ayrı birinci ve ikinci sicil üstünden sicil almış olanlara öncelik verilecek, bu durumda da eşitlik var ise eşitlik bozuluncaya kadar sıra ile bir önceki rütbelerine ait geçerli sicil notlarının ortalamalarına bakılacak, eşitliğin bozulmaması halinde, Subay Sicil Yönetmeliğin 93’üncü maddesi uygulanacaktır.

Diğer yandan "Üstün Başarılı Personel Sıralama Formu oluşturulurken tamamen objektif ölçütler nazara alınacaktır. Diğer bir anlatımla sıralamanın yapılmasında idarenin hiçbir takdir yetkisi bulunmamaktadır. Ayrıca üstün başarı kıdemi sıralaması ile kıdem sıra kitabının oluşturulmasında kullanılan sıralama esaslarında farklılık bulunmaktadır. Bu şekilde yapılacak sıralamadan sonra, normal olarak, sicil notu ortalaması en üstün olandan başlanmak suretiyle kontenjan miktarı kadar personele üstün başarı kıdemi verilebilecektir. Bununla beraber Yönetmelikte, bu kuraldan ayrılabilme hususunda biri olumlu, diğeri olumsuz iki tür de somut olgu belirtilmiştir. Bunlardan ilki idarenin, üstün başarı nedeniyle üst rütbeye yükseltilmede bulunduğu rütbede daha fazla süre fiili olarak kıta komutanlığı yapan personele, komando ihtisas kursu görmüş ve komando birliklerinde görev yapmış olan personele veya iç güvenlik harekâtında görev yapan ve şerit rozet, madalya veya ödül ile taltif edilen personele veya subaylıkta geçen hizmet süresi fazla olan personele öncelik verebilmesidir. Buna göre idare, Üstün Başarılı Personel Sıralama Formuna göre yapılan sıralamada geride olsa dahi bu koşulları taşıyan kişiye üstün başarı kıdemini öncelikli olarak verebilecek, diğer bir ifade ile sicil notuna göre yapılan sıralamadan ayrılabilecektir.

İdarenin sıralamadan ayrılma konusundaki ikinci göz önünde bulundurabileceği somut olgu ise, mahkemelerce veya disiplin amirlerince cezalandırılmış olan subayları seçmeyebilmesidir. Buna göre, idare, Üstün Başarılı Personel Sıralama Formuna göre yapılan sıralamada önde olsa dahi, mahkemelerce veya disiplin amirlerince cezalandırılmış olan subaylara üstün başarı kıdemi vermeyebilecektir.

Dosya kapsamından ve üstün başarılı personel sıralama formundan; mevcudun az oluşu nedeniyle birleştirilmek suretiyle değerlendirilen yardımcı sınıflara ilişkin listede davalı idarenin 2013 yılı üstün başarılı personele üstün başarı kıdemi verirken hizmet süresi fazla olan personeli esas aldığı, davacının 1998 neşetli Öğ. Bnb. olduğu, birleştirilmiş sınıf üstün başarılı personel sıralamasında 18’inci sırada yer aldığı, ancak subaylıkta geçen hizmet süresinin 15 yıl olduğu, üstün başarı kıdemi verilen 11’inci sırada yer alan 1995 neşetli Müh.Bnb.S.Ş.E.’nin subaylıkta geçen süresinin 18 yıl, 16’ncı sırada yer alan Ecz.Bnb.N.Ç.’nin subaylıkta geçen süresinin 19 yıl, 19’üncu sırada yer alan İkm.Bnb.H.Ö.’in subaylıkta geçen süresinin 18 yıl, 20’nci sırada yer alan Öğ.Bnb.S.E.’nin subaylıkta geçen süresinin 18 yıl ve 24’üncü sırada yer alan Bkm.Bnb.K.K.’nün subaylıkta geçen süresinin 18 yıl olduğu, bu kişilerin mahkemece veya disiplin amirlerince verilmiş disiplin cezalarının bulunmadığı, diğer yandan 5 kişilik kontenjan doldurulurken ayrı sınıflardan tercih yapıldığı anlaşılmaktadır.

Yönetmelikte geçen “subaylıkta geçen hizmet süresi fazla olanlara öncelik tanınabileceği” yönündeki düzenleme dikkate alındığında; subaylıkta geçen hizmet süresi fazla olan personele öncelik verilmesinde buna göre 18’nci sırada yer almakla beraber subaylıkta geçen hizmet süresi daha az olan davacıya üstün başarı kıdemi verilmemesinde hukuka aykırılık bulunmadığı kanaatine varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

Üstün başarı kıdemi verilmemesi işleminin iptaline yönelik yasal dayanaktan yoksun olan DAVANIN REDDİNE,

16 NİSAN 2014 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy