AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2013/ 111
Karar No: 2013 / 132
Karar Tarihi: 29.01.2013

(2709 S. K. m. 41) (926 S. K. m. 118, 119) (1602 S. K. m. 52) (Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliği m. 5, 14, 43)

Davacı, 09.07.2012 tarihinde kayıt altına alınan dava dilekçesinde ve savunmadan sonra sunduğu cevap dilekçesinde özetle; daha önce muhtelif görevler icra ettikten sonra 2007 yılında Bursa garnizonuna atandığında binbaşı rütbesinde ve 16 yıllık subay olduğunu, bunun 8 yılını sıralı hizmet garnizonlarında geçirdiğini, Bursa'ya atanınca, 8 yıllık garnizon hizmet süresi nedeniyle yerleşik bir hayata başlamayı ümit ettiğini, ancak 2009 yılında, Işıklar Askeri Lisesinin Hv.K.K.lığına devredildiği gerekçesiyle ve talebi bulunmadığı halde Ankara garnizonuna atandığını, oysa eşinin Bursa'da hakim olarak görev yaptığını, çocuğunun iyi bir okulda burslu öğrenim gördüğünü, bu nedenle ailesini Bursa'da bırakıp Ankara'ya geldiğini, buradaki 2 yıllık garnizon hizmet süresini tamamlayınca tekrar Bursa'ya atanmak istediğini, ancak talebinin kabul görmediğini, bu işleme karşı AYİM'de açtığı davanın ise olumsuz sonuçlandığını, kendisinin talebini uygun kadro bulunmadığı gerekçesiyle reddeden idarenin, bu süreçte kendisine emsal oluşturan P.Bnb.T.E.E.yi Ankara'dan Bursa'ya tekrar atadığını, idarenin bu atamayı hiçbir şekilde açıklayamadığını, bu yargılama devam etmekteyken 2012 yılı genel atamalarına ilişkin Atama İstek Formunu doldurduğunu ve yeniden Bursa'ya atanmak istediğini, genel atamaların hemen öncesinde Askeri Veteriner Okulu ve Eğitim Merkezi K.lığının TMK'sında değişiklik yapıldığını ve komutanlık karargahında 7 yeni kadro açıldığını, hatta bu kadrolardan 3 tanesine intibak ataması yapıldığını, intibak ataması yapılan kadroların özellikleriyle (sınıf, rütbe, ihtisas ve kategori mevcutları) ile atanan personelin özellikleri karşılaştırıldığında, kendisinin de boş durumdaki diğer 4 kadrodan birine atanmasına engel bulunmadığını, buna rağmen atamasını gerçekleştirmeyen idarenin hukuka aykırı davrandığını, oysa atama mevzuatına göre eş durumundan dolayı Bursa'ya atanmasının gerektiğini, böylece aile bütünlüğünün sağlanabileceğini, idarenin daha önce açmış olduğu iptal davası nedeniyle hasmane bir tutum geliştirdiğini ve kendisini mağdur ettiğini, safahatı itibariyle yeniden birinci derece garnizonlarda çalışamayacağını, Bursa ve Ankara garnizonlarının birinci derece olduğunu ve Ankara'daki garnizon hizmet süresini tamamladığında bile artık yeniden Bursa'ya atanma şansının kalmayacağını, savunmada Ankara'nın başkent olduğundan ve eğitim ve sağlık imkanları bakımından yeterli olduğundan bahseden idarenin, Bnb.T.E.E.yi çocuğunun sağlık raporuna istinaden Ankara'dan Bursa'ya atarken bunu göz ardı ettiğini ve çelişkili davrandığını, işlemin hukuka aykırı olduğunu beyanla iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; 2007 yılı genel atamalarıyla Bursa Garnizonuna atanan ve garnizon hizmet süresini doldurmamasına rağmen 2009 yılında Ankara Garnizonuna atanan ve ailesini Bursa'da bırakan davacının, Ankara'da 2 yılını tamamlamasını müteakip yeniden Bursa Garnizonuna atanmak üzere idari müracaatta bulunduğu, ancak talebinin kabul edilmemesi üzerine Mahkememizde iptal davası açtığı, yapılan yargılama sonunda AYİM 1.Dairesinin 29.05.2012 tarih ve Esas:2011/1589, Karar:2012/696 sayılı Kararı ile ve "Bursa'da davacının atanabileceği uygun kadro bulunmadığı" gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, bu yargılama sırasında davacının 2012 yılı genel atamalarına yönelik atama istek formunu doldurduğu ve yeniden Bursa Garnizonuna atanma talebinde bulunduğu, ancak K.K.K.lığının 2012 yılı genel atamalarıyla talebi yerine getirilmeyip Ankara'da bırakılınca işbu davayı açtığı anlaşılmaktadır.

Davacının safahatına bakıldığında; 1992-1996 yılları arasında KIRKLARELİ Gamizonu'nda (l/B), 1996-1997 yılları arasında KRKLARELİ/Vize Gamizonu'nda (l/C), 1997-2000 yılları arasında ŞANLİURFA/Akçakale Gamizonu'nda (2/E), 2000-2005 yılları arasında AMASYA/Merzifon Gamizonu'nda (1/B) ve 2005-2007 yılları arasında BİTLİS/Tatvan Gamizonu'nda (2/C) görev yaptıktan sonra üçüncü sıralı hizmet garnizonu görevinin ardından 2007 yılı genel atamalarıyla 1'inci dereceli garnizon statüsündeki Bursa Gamizonu'nda konuşlu K.K.Eğt. ve Okl.D.Bşk. Işıklar As.Lis. Loj.Des.Kliği emrine (Hrk.Eğt.ve İsth.Sb.Ol.Gör.Üz.) atandırıldığı, 24.08.2007-20.09.2007 tarihleri arasında bu kadroda ve 21.09.2007-29.06.2008 tarihleri arasında Bursa/IŞIKLAR As.Lis.Öğr.A.Snf.A. (İsth. ve İKK Sb.) kadrosunda görev yaptıktan sonra Işıklar Askeri Lisesi'nin Hv.K.K.lığına devredilmesini müteakip düzenlenen protokol gereği 2008-2009 Eğitim-Öğretim yılında bir yıl süre ile görev yapmak üzere 2008 yılı genel atamalarında Bursa/Hv.K.K.lığı Işıklar As. Hv.Lis.Öğr.Gr.l'inci Filo K.lığı emrine atandığı, 2009 yılı genel atamalarında, Bursa Garnizonu'nda atanabileceği kadro görev yeri bulunmadığından bahisle yine 1'inci dereceli garnizon statüsünde bulunan Ankara Garnizonu'na Kr.Hvcl.Okl.Öğt.Bşk.Gn.Konular (Gn. Konular Öğ.) olarak atandırıldığı, son olarak 2010 yılında Ankara/K.KMrk.D.Bşk. Basımevi ve Basılı Evrak Dp. Tek.Gr.A. olarak atama gördüğü ve halen bu görevi yürüttüğü görülmektedir.

926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunun 118'inci maddesinde, subay ve astsubayların atama ve yer değiştirmelerinin hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına bağlı olarak, sosyal, iklim ve ulaşım durumları ile kültür ve sağlık durumları ve bunlara benzer yer ve bölge şartları göz önünde tutularak tespit edilen bölge ve garnizonlara sıra esasıyla yapılacağı, atamalar sırasında meslek programları, meslek içi eğitim esasları ve kadro ihtiyacı, sağlık durumu, idari, asayiş ve zaruri sebeplerle istekde bulunduğu yerlerin dikkate alınacağı belirtilmiş, 926 sayılı Kanunun 119'uncu maddesine dayanılarak çıkarılan Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliğinin 14'üncü maddesinde de benzer düzenleme yapılmıştır.

Ayrıca Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliğinin "Kadroya göre atama ilkesi" başlığını taşıyan 5'inci maddesinde; atamalarda kadro görev yerinin özelliklerinin esas alınacağı, bu Yönetmelikte ve bu Yönetmeliğe dayalı olarak çıkarılan Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı atama yönergelerinde gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, kadrosu olmayan bir görev yerine atama yapılmayacağı, barışta kıta, karargâh ve kurumlara kadrolarda belirtilen rütbelerden ast rütbe ile asil olarak kimsenin atanamayacağı belirtilmekte, yine aynı Yönetmeliğin "Subay ve astsubaylardan eşleri muvazzaf/sözleşmeli askerî personel olan ya da devlet kuruluşunda görevli olanların atamaları" başlıklı 43'üncü maddesinde; eşleri muvazzaf/sözleşmeli Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu askerî personel olan subay ve astsubayların; istekli olmaları durumunda hizmet ve kadro imkânları nispetinde eşleri ile aynı garnizona atanmalarının dikkate alınacağı, eşleri Devlet kuruluşlarında görevli subay ve astsubayların atanmalarında eşlerinin memuriyet görevinin göz önünde tutulması ve talep ettikleri garnizonlara atanmalarının muvazene, kadro ve ihtiyaç durumu ile safahatı ve sıralı hizmet garnizonu hizmet sırası dikkate alınarak öncelikle yapılabileceği, atama durumuna girmiş personelin çocuklarının yüksek öğretim, özel ve yatılı okullar hariç olmak üzere eğitim ve okul durumlarına bağlı isteklerinin, emsallerine nazaran avantaj sağlamamak kaydıyla imkânlar nispetinde karşılanabileceği öngörülmektedir.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre, "personelin atanma isteğinde belirttiği yerler"; atamalarda dikkate alınması gereken bir kriter olmakla birlikte, tek başına veya öncelikli olarak dikkate alınması gereken bir kriter olmayıp, hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esası ve hizmet ihtiyacı prensibine uygun olarak diğer atama kriterleri ile birlikte ele alınıp değerlendirilmesi gereken bir kriterdir ve ilke olarak kadrosuz personel çalıştırılmaz.

Ayrıca, Anayasanın 41'inci maddesi gereğince devlet; ailenin ve aile bütünlüğünün korunması için gereken önlemleri almakla yükümlüdür. Ancak bu koşulsuz bir yükümlülük olmayıp atama ve yer değiştirmeyi düzenleyen mevzuat hükümleri çerçevesinde yerine getirilmesi kaçınılmazdır. Zira devlet, ailenin ve aile bütünlüğünün korunmasıyla yükümlü olduğu kadar, milli güvenliğin sağlanmasından da sorumludur. Dolayısıyla atama işlemleri tesis edilirken idarenin dikkat edeceği tek husus aile bütünlüğünün korunması olmayacak, bu husus "hizmetin aksatılmadan yürütülmesi", "sıra esası", "muvazene", "kadro" ve "ihtiyaç durumu" gibi ilkeler ile birlikte değerlendirilecektir. Ailenin bütünlüğünün korunmasından bahsedilerek söz konusu ilkelerin göz ardı edilmesi mümkün değildir.

Yukarıdaki açıklamalar ışığında dava konusu uyuşmazlık incelendiğinde; Aile bütünlüğünün sağlanması amacıyla 2012 yılında yeniden Bursa Garnizonuna atanma isteyen davacının bu isteğinin yerine getirilebilmesi için, öncelikle Bursa Garnizonunda sınıfı, rütbesi ve branşına uygun "boş" kadro bulunması gerektiği, zira mevzuata göre, ilke olarak kadrosuz personel çalıştırılamayacağı, oysa davalı idarenin savunmasından ve 1602 sayılı Kanunun 52'nci maddesi kapsamında savunma ekinde gönderilen "özel" gizlilik dereceli belgelerden anlaşıldığı üzere; Bursa garnizonunda muvazene, kadro ve hizmet ihtiyaçları gereğince davacının atanabileceği kadro bulunmadığı, her ne kadar davacı aynı Garnizondaki Askeri Veteriner Okulu ve Eğitim Merkezi K.lığının TMK'sında değişiklik yapıldığını ve komutanlık karargahında 7 yeni kadro açıldığını, hatta bu kadrolardan 3 tanesine intibak ataması yapıldığını, geri kalan 4 kadronun ise halen boş olduğunu beyanla, anılan kadrolardan birine atanabileceğini ileri sürmekte ise de; davacının sözünü ettiği 7 yeni kadrodan 5 tanesinin sefer kadrosu "bir (1)" iken, barış kadrosunun "sıfır (0)" olduğu, barış kadrosu da "bir (1)" olan iki kadroya (Sınıf Danışmanı kadroları) ise garnizon içinden intibak ataması yapılmak suretiyle bu kadroların doldurulduğu, sözü edilen bu 2 kadrodan birinin, Askeri Veteriner Okulu ve Eğitim Merkezi K.lığı emrinde görev yapmakta olan ve emre atama kriterlerini karşılamadığı için atanma zorunluluğu doğan P.Alb.A.B. ile doldurulduğu, diğer kadronun ise, daha önce Özel Kuvvetler K.lığı bünyesinde görev yapmakta iken 2012 yılında Özel Kuvvetler K.lığı dışına çıkarılan ve henüz Bursa'daki garnizon hizmet süresini tamamlamayan P.Yb.S.H.nin atanmasıyla doldurulduğu, dolayısıyla barış kadroları "Sıfır (0)" olan diğer beş kadrodan birine davacının atanmasının mümkün olmadığı, ayrıca eşinin Bursa'da hakim olarak görev yaptığı ve çocuğunun burslu eğitim gördüğü gerekçeleriyle Bursa'ya atanmak isteyen davacının eşinin de Ankara Garnizonunda çalışabileceği, ancak bu konuda şimdiye kadar bir girişimde bulunmadıkları, keza Ankara İlinin eğitim ve öğretim imkanlarının Bursa İlinden daha geniş olduğu, dolayısıyla aile bütünlüğünün Ankara Garnizonunda da sağlanabileceği, tüm bu nedenlerle davacının Bursa Garnizonuna atanma talebinin reddedilmesinde hukuka aykırı bir yön bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Her ne kadar, yukarıda sözü edilen ve Askeri Veteriner Okulu ve Eğitim Merkezi K.lığında açılan 7 yeni kadrodan barış kadrosu "Sıfır (0)" olan 5 tanesinden birine (Eğitim, Öğretim ve Spor Subayı kadrosu), As.Vet.Okl.ve EM Loj.Des.K.lığı Hz.Bl.Kh.(Bl.K.) kadrosunda görev yapan ve 2012 yılında binbaşı rütbesine yükselmesi nedeniyle, önceki görev yerinde rütbe-kadro uyumsuzluğuna düşecek olan P.Kd.Yzb.B.U. atanmış ise de, Dairemizin yukarıda sözü edilen 29.05.2012 tarih ve Esas:2011/1589, Karar:2012/696 sayılı Kararında da vurgulandığı üzere, anılan subayın barış kadrosu "sıfır (0)" olan bir kadroya atanmasının davacı için emsal kabul edilmesi ve idarenin yükümlülük altına sokulması hukuken mümkün görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle;

Hukuki dayanaktan yoksun davanın REDDİNE,

29 Ocak 2013 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy