AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2013/ 1092
Karar No: 2014 / 303
Karar Tarihi: 26.03.2014

(2709 S. K. m. 41) (2803 S. K. m. 14, 24) (Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliği m. 14, 43)

Davacı, 26.09.2013 tarihinde Nizip Asliye Hukuk Mahkemesinde, 01.10.2013 tarihinde AYİM’de kayda geçen dava dilekçesinde ve cevaba cevap dilekçesinde özetle; 2013 yılı genel atamalarında Nizip İlçe J.K.lığı Merkez J.Krk.K.lığı emrine atandığını, 12.08.2013 tarihinde görevine başladığını, öğretmen olan eşinin 27 Ağustos 2013 tarihinde Özür grubu atamalarında Şehitkamil İlçesi Ticaret Meslek Lisesi Muhasebe öğretmeni olarak atandığını, eşinin görev yeri ile kendi görev yeri arasındaki 100 km.lik mesafe nedeniyle hem ulaşım hem de aile bütünlüğü yönünden zorluk yaşadığını, 2013 Eylül ayı atamalarında eş durumunu mazeret göstererek eşinin görev yerine yakın bir yere atanma isteğinde bulunduğunu, İl J.K.lığının 19.09.2013 tarihli yazısı ile isteminin reddedildiğinin bildirildiğini, kendi ataması belli olduktan sonra eşinin Haziran 2013 tarihinde dilekçe vererek Nizip’e atama talebinde bulunduğunu, ancak atamasının yapılmadığını belirterek dava konusu atanmama işleminin yürütmesinin durdurulmasına ve iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davacının yürütmenin durdurulması yönündeki talebi, Dairemizin 13.11.2013 tarihli, 2013/1092 Esas sayılı kararıyla reddedilmiştir.

Dava dilekçesi ve ekleri ile davalı idarenin savunması ve tüm dosya kapsamından; Davacının 1995-1997 yılları arasında Bursa’da(l-A), 1997- 1999 yılları arasında Şırnak’da (2-E), 1999-2002 yılları arasında Ankara’da (1-A), 2002-2008 yılları arasında Ankara’da (1), 2008-2009 yılları arasında Hakkari/Şemdinli’de (5), 2009-2011 yılları arasında İzmir’de (1), 2011-2013 yılları arasında Diyarbakır/Silvan’da (4) görev yaptığı, 2013 yılı genel atamalarında Gaziantep İl Jandarma Komutanlığına atandığı, il içi atamayla Nizip İlçe J.K.lığı Merkez J.Krk.K.lığı 2’nci Asayiş Tim Komutanı olarak görevlendirildiği, davacının 12.08.2013 tarihinde görevine başladığı, öğretmen olan eşinin 27 Ağustos 2013 tarihinde Özür grubu atamalarında Şehitkamil İlçesi ...Ticaret Meslek Lisesi Muhasebe öğretmeni olarak atandığı, eşinin görev yeri ile kendi görev yeri arasındaki mesafe nedeniyle aile bütünlüğünü gerekçe göstererek 28.08.2013 tarihinde dilekçe vererek eşinin görev yerine yakın bir yere atanma istediğinde bulunduğu, İl J.K.lığının 19.09.2013 tarihli yazısı ile isteminin reddedildiği, bunun üzerine atanmama işleminin iptali istemiyle AYİM’de süresinde bu davayı açtığı anlaşılmaktadır.

İşlem tarihi itibariyle yürürlükte olan dava konusu mevzuata baktığımızda; 2803 sayılı Jandarma Teşkilat Görev ve Yetkileri Kanununun 14’üncü Maddesinde; “...nokta ataması yapılmayıp, İI Jandarma Komutanlıkları emrine atanan astsubay ve uzman jandarmalardan emniyet ve asayiş görevi alacak olanların istihdam yerleri ve il içi yer değiştirmeleri İl Jandarma Komutanının teklifi üzerine Valinin onayı ile belirlenir.'" hükmü yer almaktadır. Aynı Kanununun 24’üncü maddesi uyarınca çıkarılan Jandarma Teşkilatı Görev ve Yetkileri Yönetmeliğinin “Atama ve Yer Değiştirmede Uygulanacak Esaslar” başlığı altındaki 183’üncü maddesinde; atanma ve yer değiştirmelerin, hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına bağlı olarak, memleketin ekonomik, sosyal, iklim, ulaştırma, kültür ve sağlık durumları ve bunlara benzer yer ve bölge şartları göz önüne alınarak tespit edilecek bölgelere ve garnizonlara; meslek programları, meslek içi eğitim esasları, kadro ihtiyacı, kıt’a hizmeti zorunluluğu, terfi durumu, sınıf ve ihtisasları, sağlık durumu, idari, asayiş, zaruri sebepler ve istekli bulunulan yerler göz önünde bulunarak Türk Silahlı Kuvvetlerine Mensup Subay ve Astsubayların Atanma ve Yer Değiştirmeleri Hakkındaki Yönetmelik ile buna dayalı olarak çıkartılacak yönerge esaslarına göre yapılacağı belirtilmektedir. Belirtilen hükmün atıfta bulunduğu Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliğinin 14’üncü maddesinde de benzer bir hükme yer verilmektedir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinden açıkça anlaşıldığı üzere idare, atama işlemini tesis ederken “hizmetin aksatılmadan yürütülmesi” ilkesini gözetmek durumundadır. Dolayısıyla hizmetin gerektirdiği yani idari, asayiş ve zaruri nedenlerin mevcut olması durumunda garnizon hizmet süresi tamamlanmasa dahi kişinin görevinden alınıp başka bir garnizona atanması mümkün olabilmektedir.

Yasal ve idari düzenlemelerde hizmetin zorunlu kıldığı durumların (idari, asayiş ve zaruri sebeplerin) neler olduğu belirtilmediğinden, bunların hukuki ve maddi olay olarak ne zaman gerçekleşmiş sayılacağı ve böylece atama işlemi tesis etmenin gerekip gerekmediği konusunda idareye takdir yetkisi tanındığı açıktır. Kuşku yok ki, diğer bütün kamusal yetkilerde olduğu gibi idarenin takdir yetkisi de kamu yararı amacı ve hizmet gerekleriyle sınırlı bulunmaktadır.

Aynı Yönetmeliğin “Subay ve astsubaylardan eşleri muvazzaf/sözleşmeli askerî personel olan ya da devlet kuruluşunda görevli olanların atamaları” başlıklı 43’üncü maddesinde; “Eşleri muvazzaf/sözleşmeli Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu askerî personel olan subay ve astsubaylar istekli olmaları durumunda hizmet ve kadro imkânları nispetinde eşleri ile aynı garnizona atanmaları dikkate alınır. / Eşleri Devlet kuruluşlarında görevli subay ve astsubayların atanmalarında eşlerinin memuriyet görevi göz önünde tutulur. Talep ettikleri garnizonlara atanmaları muvazene, kadro ve ihtiyaç durumu ile safahatı ve sıralı hizmet garnizonu hizmet sırası dikkate alınarak öncelikle yapılabilir./ Atama durumuna girmiş personelin çocuklarının yüksek öğretim, özel ve yatılı okullar hariç olmak üzere eğitim ve okul durumlarına bağlı istekleri, emsallerine nazaran avantaj sağlamamak kaydıyla imkânlar nispetinde karşılanabilir. ” hükmü yer almaktadır.

Görüldüğü üzere, atamada eşin çalışma durumu bir kriter olmakla beraber, atamayı doğrudan etkileyecek şekilde tek başına bir kriter de değildir. Ancak emsallerine avantaj sağlamamak şartıyla imkanlar oranında dikkate alınması gerekmektedir.

Diğer yandan Anayasanın 41/II. maddesinde, Devletin ailelerin korunması için gerekli tedbirleri alacağı belirtilmektedir. Devlete yüklenen bu yükümlülük gereği eşleri devlet kuruluşlarında görevli subay ve astsubayların atanmalarında aile bütünlüğünün korunması açısından eşlerinin memuriyet görevinin de göz önünde tutulması gerekmektedir. Ancak aile bütünlüğünün korunması yükümlüğü koşulsuz bir yükümlülük değildir. Bu yükümlülük atama ve yer değiştirmeyi düzenleyen mevzuat hükümleri çerçevesinde diğer personele avantaj sağlamayacak şekilde yerine getirilecektir.

JGY:52-12 Jandarma Genel Komutanlığı Atama Yönergesinin Dokuzuncu bölümünün 2’nci maddesinin a fıkrasında; “Eşleri Devlet Kuruluşlarında görevli subay, astsubay ve uzman jandarmaların atamalarında, eşlerinin memuriyet görevi göz önünde tutulur. Talep ettikleri garnizonlara atanmaları; muvazene, kadro ve ihtiyaç durumu ile safahatı ve sıralı hizmet garnizonu hizmet sırası dikkate alınarak öncelikle yapılmaya çalışılır. ”

c. fıkrasında; “Bulunduğu garnizonda eşinin çalıştığı kadronun kalkması, rotasyona tabi bulunması gibi ani çıkan ve personelin iradesi dışında gelişen durumlarda safahat, hizmet ve kadro ihtiyacı göz önünde tutularak atanma istekleri müteakip genel atamalarda değerlendirilir." düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda belirttiğimiz mevzuat çerçevesinde davacının atama işlemini değerlendirdiğimizde; davacının atamasının 2013 yılı genel atamalarıyla Gaziantep İl Jandarma Komutanlığına yapıldığı, Suriye'den göçen mülteciler için oluşturulan kamplardan birinin Nizip’te bulunması nedeniyle buradaki asayiş durumları gözetilerek yeni oluşturulan geçici asayiş karakollarına atamalar yapıldığı, davacının ilk istihdam olarak atamasının da bu bağlamda Nizip İlçe J.K.lığı Merkez J.Krk.K.lığı 2’nci Asayiş Tim Komutanı olarak yapıldığı, dolayısıyla davacının atamasında hizmetin sürekliliğinin sağlanmasının öngörüldüğü, yapılan atama işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı, davacının atama işleminden sonra öğretmen olan eşinin atamasının özür grubu atamalarında Şehitkamil İlçesi ....Ticaret Meslek Lisesi Muhasebe öğretmeni olarak yapıldığı, davacının, eşinin atamasından sonra dilekçe vererek eşinin bulunduğu yere veya yakınma atama yapılmasını istediği, ancak Gaziantep İl Merkezinde İl Jandarma Karargahında ve bağlı birliklerde boş kadro bulunmadığı, diğer yandan davacının atanmasında gözetilen amaç ve bölgedeki asayiş durumu dikkate alındığında; idarenin davacının atama talebini reddetmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, davacının, kendi atamasının yapılmaması üzerine eşinin atanma yerini değiştirmek için müracaat etmesinin tek başına davacının atamasını etkilemeyeceği, zira Yönerge hükmü gereği idarenin, davacının talebini bir sonraki atama döneminde değerlendirebileceği, diğer yandan devlet memuru olarak çalışan eş durumunun tek başına atamayı etkileyecek bir kriter olmadığı, ancak emsallere avantaj sağlamamak şartıyla dikkate alınması gerektiği, davacının atamasının yapılması halinde başka personelin yer değiştirmesinin gerektiği, davacının geçmişte görev yaptığı yerler de dikkate alındığında, hizmetin aksamadan yürütülmesi çerçevesinde davacının talebi üzerine atama talebinin reddi işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı kanaatine varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

Hukuki dayanaktan yoksun DAVANIN REDDİNE,

26 MART 2014 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy