AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2012/ 674
Karar No: 2012 / 1295
Karar Tarihi: 29.11.2012

(926 S. K. m. 109, 110, Ek Geç. m. 80, 81, 82, 83)

Davacı, 06.12.2011 tarihinde Adana Nöbetçi İdare Mahkemesinde kayıt altına alınan ve bu kanaldan AYİM'e ulaşan dava dilekçesinin, Dairemizin 12.01.2012 tarih ve 2012/9 E. 2012/8 K sayılı kararı ile reddedilmesi ve peşinden 23.02.2012 tarihinde verdiği yenileme dilekçesinin de, yine Dairemizin 20.03.2012 tarih ve 2012/349 E. 2012/290 K. sayılı Kararı ile reddedilmesi üzerine, 16.04.2012 tarihinde verdiği yenileme dilekçesinde özetle; 30.08.1981 tarihinde Mu.Astsb.Çvş. rütbesiyle astsubay naspedildiğini, 1992 yılında açılan subaylık sınavını kazanarak 1993 yılında subay olarak TSK saflarına katıldığını, ancak nasbinin 1992'ye götürüldüğünü, bilahare 2007 yılma kadar normal rütbe bekleme sürelerini tamamlayarak üst rütbelere terfi ettiğini, ancak herhangi bir üniversitenin 4 yıllık lisans bölümünü 2007 yılına kadar bitirmediği için yüzbaşı rütbesinde 6 yıl yerine 9 yıl beklediğini, 2010 yılı Mayıs döneminde Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesinden mezun olunca 30.08.2010 tarihinde binbaşı rütbesine naspedildiğini, yüzbaşılık rütbesinde fazladan 3 yıl beklediği için 926 sayılı Kanunun Ek Geçici 80'inci maddesine göre, bu fazladan beklediği 3 yılın binbaşılık rütbe bekleme süresinden sayılması için 24.08.2011 tarihinde dilekçeyle amirlerine başvurduğunu, ancak K.K.K.lığının 10.10.2011 tarihli cevabi yazısıyla talebinin reddedildiğini beyanla, yüzbaşılıkta fazladan beklediği 3 yılın binbaşılık rütbe bekleme süresinden sayılmaması işleminin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden; 1981 neşetli astsubay iken, 1992 yılında girdiği subaylık sınavında başarılı olan ve 1993 yılı Haziran ayında teğmen rütbesiyle subay naspedilen davacının nasbinin da 30.08.1992 tarihine götürüldüğü, böylece emsali olan 1992 neşetli subaylarla birlikte 1995 yılında üsteğmen rütbesine ve 2001 yılında da yüzbaşı rütbesine yükseltildiği, ancak yüzbaşılıkla 6 yıl olan rütbe bekleme süresini 2007 yılında tamamlamasına rağmen, bu tarih itibariyle henüz lisans öğrenimini bitirmediğinden 2010 yılına kadar binbaşı rütbesine yükselemediği, 2010 yılı Mayıs ayı itibariyle Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesinden mezuniyetini bildirir başvurusu üzerine

30.08.2010 tarihinde binbaşı rütbesine naspedildiği, yüzbaşılıkta 9 yıl beklemesi nedeniyle, 926 sayılı Kanunun Ek Geçici 80/son maddesine göre, fazladan beklediği 3 senenin binbaşılık rütbe bekleme süresinden sayılması için 24.08.2011 tarihli dilekçeyle idari müracaatta bulunduğu, ancak K.K.K.lığının 10.10.2011 tarihli cevabi yazısı ile talebi reddedilince süresinde işbu davayı açtığı anlaşılmıştır.

926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun Astsubaylıktan subay olma şartları başlığını taşıyan 109'uncu maddesi, Silahlı Kuvvetlerin ihtiyacına göre her yıl tespit edilecek kontenjan oranında, emsali arasında temayüz etmiş ve maddede sayılan şartlan taşıyan astsubayların gönderilecekleri okul ve kursları başarıyla bitirmeleri halinde teğmen rütbesiyle subay naspedilecekleri, okul ve kurslarda geçen sürelerinin nasıp tarihine eklenmesi suretiyle teğmenlik bekleme süresinden sayılacağı, bu şekilde bulunacak nasıplarına göre terfi ve kademe ilerlemesine esas olacak nasıplarının, naspın gittiği yılın 30 Ağustos tarihi olacağı şeklinde düzenlemeler içermekte iken, anılan madde 03.07.2003 tarih ve 4917 sayılı Kanunun 3'üncü maddesiyle değiştirilmiş ve astsubaylıktan subay olma şartlarında önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu değişikliklerin başında ise, ilk kez 4917 sayılı Kanunla getirilen en az dört yıl süreli fakülte veya yüksek okul bitirme şartı gelmektedir. 4917 sayılı Kanun 10.07.2003 tarih ve 25164 sayılı Resmi Gazete ile yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Davacı da, herhangi bir fakülte veya dört yıllık yüksek okul mezunu olmadığı halde, 926 sayılı Kanunun 109'uncu maddesinin 4917 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki halinde aranan diğer şartları taşıması nedeniyle 1993 yılında teğmen rütbesiyle subay naspedilmiş, okul ve kursta geçen süreleri teğmenlik rütbe bekleme süresinden sayılarak naspı 30.08.1992 tarihine götürülmüştür.

Diğer taraftan, 926 sayılı TSK Personel Kanununun Astsubaylıktan subay olanların rütbeleri başlığını taşıyan ve halen mülga durumdaki 110'uncu maddesine göre de, davacı gibi 926 sayılı Kanunun 109'uncu maddesinin 4917 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki hali uyarınca (fakülte veya dört yıllık yüksek okul bitirmeden) subay naspedilen personelin teğmen rütbesinde bekleme süresi 3 yıl ve yaş haddi 41, üsteğmen rütbesinde bekleme süresi 6 yıl ve yaş haddi 46, yüzbaşı rütbesinde bekleme süresi 6 yıl ve yaş haddi 55'tir. Bu maddeye göre, astsubaylıktan subay olanların ulaşabilecekleri en yüksek subay rütbesi yüzbaşı rütbesidir ve görevdeyken fakülte veya 4 yıllık yüksek okul bitirseler dahi daha üst rütbelere nasıpları mümkün değildir.

Ancak, 926 sayılı Kanunun yukarıda sözü edilen 110'uncu maddesi de, 4917 sayılı Kanunun 4'üncü maddesiyle yürürlükten kaldırılmış ve Kanunun yürürlüğe girdiği 10.07.2003 tarihinden sonra uygulama kabiliyetini yitirmiştir. Zira 4917 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler sayesinde, astsubaylıktan subay olmanın temel şartı olarak fakülte veya dört yıllık yüksek okul bitirmek öngörülmüş ve bu durumdakilerin daha önce yüzbaşı olarak belirlenen rütbe tahdidi de kaldırılmıştır. 4917 sayılı Kanundan sonra astsubaylıktan subaylığa geçenler için rütbe tahdidi böylece kaldırılmış olmakla birlikte, 109'uncu maddenin önceki haliyle öngörülen astsubaylıktan subaylığa geçiş şartlarının değiştirilmesi ve 110'uncu maddenin ilga edilmesi nedeniyle, daha önce 109'uncu madde uyarınca subay naspedilenlerle ilgili bir boşluk oluşacağından, bu konuda geçiş düzenlemesi yapılması gereği hasıl olmuş, bu geçiş düzenlemesi de 4917 sayılı Kanunla 926 sayılı Kanuna eklenen Geçici 80-83'üncü maddelerle yapılmıştır.

Sözü edilen Ek Geçici 80'inci madde; Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 109 uncu maddesine göre astsubaylıktan subaylığa geçirilenlerin yükselebilecekleri rütbe, rütbe bekleme süreleri ve yaş hadleri aşağıda belirtilmiştir.

Rütbeler Normal Bekleme Süreleri Yaş Haddi
Teğmen 3 yıl 41
Üsteğmen 6 yıl 46
Yüzbaşı 6 yıl 55

Bunlar astsubay iken bulundukları rütbe karşılığı derece ve kademelerine bir kademe ilave edilerek subay nasbedilirler. Müteakip yıllarda ulaşabilecekleri rütbelere ait ilk derece ve kademeleri ile aylık gösterge tablosu EK-VII sayılı cetvelde düzenlenmiştir. Rütbe, rütbe normal bekleme süreleri, yaş hadleri dışında kalan hususlar için bunlara subaylar hakkındaki hükümler uygulanır. Bunlardan nasbedildikleri teğmen rütbesinin aylığından fazla derece ve kademe aylığı alanlar daha önce emsal oldukları astsubayların derece, kademe ve yükselecekleri yeni derece ve kademe aylıklarına göre aylık almaya devam ederler. Ancak, yükselecekleri subaylık rütbe ve rütbe kıdemliliğindeki aylık derece ve kademeleri, emsali astsubayların aylık derece ve kademelerine eşit hale gelince, emsali subaylar hakkındaki aylık derece ve kademelerine tabi tutulurlar.

Bunlardan subay nasbedildikten sonra fakülte veya yüksekokul bitirenlerin intibakı; personelin fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulunu bitirdiğine dair resmî belgeyi ibraz edip müracaatını yaptığı tarihteki derece ve kademelerine, iki yıl süreli yüksek öğrenim için bir kademe, üç yıl süreli yüksek öğrenim için iki kademe, dört yıl süreli yüksek öğrenim için bir derece ilave edilerek yapılır. İki ve üç yıl süreli yüksek öğrenimini tamamlayarak intibakları yapılmış olanların daha sonra lisans öğrenimlerini tamamlamaları halinde intibak işlemleri bir defaya mahsus olmak üzere tekrar yapılır. Yüksek öğrenimden dolayı bir defadan fazla yapılan intibak işlemleri toplamı bir dereceden fazla olamaz. Beş yıl ve üzerindeki öğrenimlerin dört yıldan fazlası için kademe verilmez.

Bunlardan en az dört yıl süreli fakülte veya yüksek okul bitirenler, ihtiyaca göre kendi sınıflarında veya öğrenimleriyle ilgili sınıflarda istihdam edilebilirler. Bunlara; rütbe, rütbe normal bekleme süreleri, yaş hadleri de dahil olmak üzere diğer hususlar için, muvazzaf subaylar hakkındaki hükümler uygulanır. Bu Kanunun yayımı tarihinde en az dört yıl süreli fakülte veya yüksek okul bitirenlerden yüzbaşı rütbesinde bulunup, normal rütbe bekleme süresini tamamlamış olanlar, 38 inci maddede belirtilen rütbe terfi şartları ve esasları dahilinde binbaşı rütbesine terfi ettirilirler. Bunların terfi ve kademe ilerlemesine esas olacak nasıpları, yüzbaşı rütbesinde normal rütbe bekleme süresini tamamladıkları takvim yılının 30 Ağustosudur. Ancak, nasıp düzeltmesinden dolayı, maaş, maaş farkı ödenmez ve diğer özlük hakları verilmez. hükmünü taşımaktadır.

Yine 926 sayılı Kanunun Ek Geçici 81'inci maddesi de; Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 109 uncu maddesine göre astsubaylıktan subaylığa geçirilenlerden, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra; yüzbaşı rütbesinde rütbe bekleme süresini tamamlamayı müteakip, en az dört yıl süreli yüksek öğrenimi tamamlayanlar, 38 inci maddede belirtilen terfi şartları ve esasları dahilinde, mezun oldukları tarihin takvim yılının 30 Ağustosundan geçerli olarak binbaşı rütbesine terfi ettirilirler. şeklindedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre, astsubay statüsünde Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapmakta iken, herhangi bir fakülte ya da dört yıllık yüksek okul bitirmediği halde, 926 sayılı TSK Personel Kanununun 109'uncu maddesinin 4917 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki hükümlerine göre 1993 yılında subay statüsüne geçirilen ve bu statüdeyken 2010 yılında fakülte bitiren davacının, Ek Geçici 81'inci madde hükmü uyarınca fakülte mezuniyet yılı dikkate alınarak 30.08.2010 tarihinde binbaşı rütbesine naspedilmiş olmasında hukuka ve mevzuata aykırı bir yön bulunmadığı, her ne kadar Ek Geçici 80'inci maddenin son fıkrası uyarınca yüzbaşılıkta fazladan beklediği 3 yılın binbaşılık rütbe bekleme süresinden sayılmasının gerektiğini ileri sürmekte ise de,

Ek Geçici 80'inci maddenin anılan düzenlemesinden yararlanabilmesi için, 4917 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 10.07.2003 tarihi itibariyle yüzbaşılık rütbe bekleme süresini doldurmuş ve 4 yıllık fakülte veya yüksek okul bitirmiş olmasının gerektiği, ancak davacının anılan tarihi itibariyle bu şartları taşımadığı, dolayısıyla işlemin tüm yönleriyle hukuka uygun olduğu sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

Hukuki dayanaktan yoksun bulunan davanın REDDİNE,

29 KASIM 2012 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy