AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2012/ 487
Karar No: 2013 / 225
Karar Tarihi: 20.12.2013

(1602 S. K. m. 52) (6191 S. K. m. 2, 9)

Davacı vekili, 01.03.2012 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kayda geçen dava dilekçesinde ve 29.05.2012 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kayda geçen cevaba cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin sözleşmeli er sınavını kazanarak 25.11.2011 tarihinde kıtasına katıldığını, müvekkilinin sözleşmesinin herhangi bir sebep gösterilmeksizin 01.02.2012 tarihinde feshedildiğini, geçen yıl içinde bir yanlışlık sonucu müvekkili hakkında Yalova 3'üncü Asliye Ceza Mahkemesi'nde dava açıldığını, müvekkilinin kişide hata sonucu yapıldığını düşündüklerini, müvekkilinin terhis edilme nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, söz konusu yargılama nedeniyle güvenlik soruşturmasının olumsuz değerlendirildiğini düşündüklerini, (cevaba cevap dilekçesinde) yanlışlık mahkemece anlaşıldığından Yalova 3'üncü Asliye Ceza Mahkemesi'nce müvekkili hakkında beraat kararı verildiğini, tesis edilen işlemin hukuka aykırı olduğunu belirterek davacı hakkında tesis edilen sözleşmeli er adayı ön sözleşmesinin feshi işleminin iptaline ve statü dışında geçirdiği sürelere ilişkin özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgeler ile davalı idarece 1602 sayılı Kanun'un 52'nci maddesinin dördüncü fıkrasının ikinci cümlesi kapsamında incelenmek üzere gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden; K.K.K.lığının 2011 yılı sözleşmeli er temin faaliyetleri kapsamında başvurusu kabul edilerek piyade sınıfında sözleşmeli er olarak istihdam edilmek üzere 26.11.2011 tarihinde ön sözleşme yapılarak sözleşmeli er adayı olarak askeri eğitime alınan davacının, yaptırılan güvenlik soruşturması neticesinde; Yalova Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 04.10.2011 gün ve 2011/2871 Esas sayılı iddianamesiyle; davacının, H.A. ile birlikte 23.07.2010 tarihinde H.S.ye karşı Yaralama suçunu işlediği iddiasıyla kamu davası açıldığı ve yargılamanın Yalova 3'üncü Asliye Ceza Mahkemesi'nde devam ettiğinin tespit edilmesi üzerine, K.K. Değerlendirme Komisyonu'nun 25.01.2012 tarihli kararıyla; elde edilen mevcut bilginin, MY 114-1 (C) Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı koyma, Koruyucu Güvenlik ve İşbirliği Yönergesi'nin 3'üncü bölüm, 1'inci kısım, 13'üncü madde kapsamına girdiğine ve bu nedenle davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğuna karar verilmesini müteakip davalı idarece, askeri eğitim süresinin bitimine 2 gün kala 01.02.2012 tarihinde davacının ön sözleşmesinin feshedilerek ilişiğinin kesildiği, davacının, anılan işlemin iptali ve statü dışında geçirdiği sürelere ilişkin özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemi ile vekili aracılığıyla süresi içerinde AYİM'de işbu davayı açtığı, Yalova 3'üncü Asliye Ceza Mahkemesi'nin 29.03.2012 gün ve 2011/168 Esas, 2012/170 Karar sayılı kararıyla; yaralamanın diğer sanık H.A. tarafından yapıldığı, müştekinin, duruşmada davacının kendisine vurmadığını beyan ettiği tespitine yer verilerek davacı hakkında Kasten Yaralama suçundan beraatına karar verildiği, bu kararın 18.04.2012 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.

Konu ile ilgili mevzuat hükümleri irdelendiğinde; 6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu'nun; Tanımlar başlıklı 2'nci maddesinin (1) numaralı fıkrasının, (b) bendinde; ön sözleşmenin; Türk Silahlı Kuvvetleri (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı dahil) birlik, karargah, kurum ve kuruluşları ile sözleşmeli er adayları arasında; askeri eğitime alınmaları konusunda yapılan ve askeri eğitim dönemi başlangıcı ile sözleşme yapılıncaya kadar geçecek süreyi kapsayan sözleşmeyi ifade eder. şeklinde, (ç) bendinde; sözleşmeli er adayının da; Sözleşmeli er yetiştirilmek amacıyla ön sözleşme yapılarak askeri eğitime alınanları ifade eder. şeklinde tanımlandığı, aynı Kanun'un 4'üncü maddesinin (1) numaralı fıkrasında; sözleşmeli er adaylarının, ön sözleşme yapılarak askeri eğitime alınmalarının ve askeri eğitimi başarı ile tamamlayanlarla, dört yıldan fazla olmamak kaydıyla en az üç yıllık sözleşme yapılmasının öngörüldüğü, anılan Kanun'un Sözleşmenin idarece feshi başlıklı 6'ncı maddesinin (1) numaralı fıkrasının (c) bendinde; sözleşmeli er adayı olma şartlarından herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılmak veya sözleşme süresi içinde bu şartlardan herhangi birini kaybetmek şartının, sözleşmeli er adaylarının ön sözleşmelerinin sürenin bitiminden önce feshedilmesi şartları arasında sayıldığı, Kanun'un Kaynak başlıklı 3'üncü maddesinin (3) numaralı fıkrasının (f) bendinde; sözleşmeli erlik için aranacak nitelikler arasında güvenlik soruşturması olumlu sonuçlanmış olmak şartına yer verildiği, 6191 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin (2) numaralı fıkrasına dayanılarak çıkarılan Sözleşmeli Erbaş ve Er Yönetmeliği'nde de benzer düzenlemelere yer verildiği anlaşılmıştır.

Görüldüğü üzere, sözleşmeli er adayı olma şartlarından herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılan veya sözleşme süresi içinde bu şartlardan herhangi birini kaybeden sözleşmeli er adaylarının, ön sözleşmelerinin feshedilmesi öngörüldüğünden ve güvenlik soruşturması olumlu sonuçlanmış olmak şartı sözleşmeli erlik için aranan şartlar arasında sayıldığından, güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlanan sözleşmeli er adaylarının ön sözleşmeleri idarece feshedilecektir.

Öte yandan, 4045 sayılı Kanun'un 1 'inci maddesine dayanılarak çıkarılan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği'nin Türk Silahlı Kuvvetlerince Yapılacak Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması başlıklı 9'uncu maddesi; Türk Silahlı Kuvvetlerinin kadro ve kuruluşlarında yer alacak personelin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Türk Silahlı Kuvvetlerince bu Yönetmeliğe uygun olarak hazırlanacak yönerge uyarınca yapılır. hükmüne amir olduğundan, bu hükme uygun olarak hazırlanan MY 114-1(C) Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı Koyma, Koruyucu Güvenlik ve İşbirliği Yönergesi'nin 3'üncü bölüm, 1'inci kısım 13'üncü maddesinde; Türk Silahlı Kuvvetleri'nde sürekli ve geçici hizmet görecek subay/sözleşmeli subay, askeri memur, astsubay/sözleşmeli astsubay, uzman erbaş/uzman jandarma, sivil personel, yedek subaylar, sözleşmeli er ve erbaşlar, erbaş ve erler, askeri öğrenciler için yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmalarının hangi hallerde olumsuz kabul edileceği hususu tek tek sayma suretiyle belirlenmiştir.

Belirtilen mevzuat hükümleri kapsamında dava konusu işlem irdelendiğinde; davacının, yaptırılan güvenlik soruşturması neticesinde; Yalova Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 04.10.2011 gün ve 2011/2871 Esas sayılı iddianamesiyle; davacının, H.A. ile birlikte 23.07.2010 tarihinde H.S.ye karşı Yaralama suçunu işlediği iddiasıyla kamu davası açıldığı ve yargılamanın Yalova 3'üncü Asliye Ceza Mahkemesi'nde devam ettiğinin tespit edilmesi üzerine, K.K. Değerlendirme Komisyonu'nun 25.01.2012 tarihli kararıyla; elde edilen mevcut bilginin, MY 114-1 (C) Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı koyma, Koruyucu Güvenlik ve İşbirliği Yönergesi'nin 3'üncü bölüm, 1'inci kısım, 13'üncü madde kapsamına girdiğine ve bu nedenle davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğuna karar verilmesini müteakip davalı idarece, askeri eğitim süresinin bitimine 2 gün kala 01.02.2012 tarihinde davacının ön sözleşmesi feshedilerek ilişiği kesilmiş ise de; davacının güvenlik soruşturmasının yapıldığı esnada Kasten Yaralama suçundan yargılanıyor olması olgusunun, MY 114-1(C) Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı Koyma, Koruyucu Güvenlik ve İşbirliği Yönergesi'nin 3'üncü bölüm, 1'inci kısım 13'üncü maddesinde tek tek sayılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmalarının olumsuz kabul edileceği hallerden hiçbirisinin kapsamına girmediği, bu itibarla; davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığı söylenemeyeceğinden, davacının, sözleşmeli erlik için aranacak nitelikler arasında sayılan güvenlik soruşturması olumlu sonuçlanmış olmak şartını taşımadığının sonradan anlaşıldığını veya sözleşme süresi içinde bu şartı kaybettiğinin de söylenemeyeceği, bu nedenle tesis edilen dava konusu sözleşmeli er adayı ön sözleşmesinin feshi işleminin hukuka ve mevzuata aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.

Davacı hakkında tesis edilen sözleşmeli er adayı ön sözleşmesinin feshi işleminin hukuka ve mevzuata aykırı olduğunun tespiti karşısında; bir diğer dava konusu olan davacının sözleşmeli er adayı statüsünden kaynaklanan maddi zararlarının yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

1. Hukuka aykırı bulunan sözleşmeli er adayı ön sözleşmesinin feshi işleminin İPTALİNE,

2. Davacının sözleşmeli er adayı statüsünden kaynaklanan maddi zararlarının yasal faizi ile birlikte ÖDENMESİNE,

3. Duruşmasız olarak yapılan yargılama sonucunda hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifeleri uyarınca saptanan 1.320 TL. (Bin Üç Yüz Yirmi Türk Lirası) vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,

4. 1602 sayılı Kanunun 71'inci maddesi uyarınca yargılama giderlerinin davalı idareye yükletilmesine, buna göre sarf edilen 28,00-TL. (Yirmi Sekiz Türk Lirası) posta giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, genel bütçeye dahil davalı idare 492 sayılı Harçlar Kanununun 13/j maddesi uyarınca harçtan muaf olduğundan ayrıca harca hükmedilmesine yer olmadığına, davacının peşin yatırmış olduğu 77,00 TL. (Yetmiş Yedi Türk Lirası) harcın istemi halinde kendisine iadesine,

5. Gizlilik dereceli belgelerin iadesine,

20 ŞUBAT 2013 tarihinde Üye Hv.Mu.Kur.Alb. Ali BOZKURT ve Üye Topçu Kur.Yb. Salih BUÇUKOĞLU'nun Karşı Oyları ve OYÇOKLUĞU ile karar verildi.

KARŞI OY GEREKÇESİ

Davacının; Yalova Cumhuriyet Başsavcılığının 04.10.2011 gün ve 2011/2871 Esas sayılı iddianamesiyle, kasten yaralama suçunu işlediği iddiasıyla hakkında kamu davası açıldığı ve yargılamasının Yalova 3'üncü Asliye Ceza Mahkemesi'nde devam ettiğinin tespit edilmesi üzerine, güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğuna karar verilmesini müteakip askeri eğitim süresinin bitimine 2 gün kala 01.02.2012 tarihinde Sözleşmeli Er ön sözleşmesinin feshedildiği görülmektedir.

MY 114-1(C) Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı Koyma, Koruyucu Güvenlik ve İşbirliği Yönergesi'nin Üçüncü Bölüm, Birinci Kısım'da yer alan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasının Olumsuz Kabul Edileceği Haller başlıklı 13'üncü maddesinin ı fıkrasının (8)'inci bendinde; (8) Belli hakları kullanmaktan sürekli, süreli veya geçici bir kamu görevinin üstlenilmesinden; atamaya veya seçime tabi bütün memuriyet ve hizmetlerde istihdam edilmekten yoksun bırakılmayı gerektirecek bir suç işlediği veya yargılamasının devam ettiği, ...hususlarında bilgi verilenlerin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz kabul edilir. hükmü bulunduğu, davacının da kasten yaralama suçunu işlediği iddiasıyla hakkında kamu davası açıldığı dikkate alındığında, güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğuna karar verilmesinin ve Sözleşmeli Er ön sözleşmesinin iptal edilmesi işleminin hukuka uygun olduğu kanaatinde olduğumuzdan, aksi yönde oy kullanan sayın çoğunluğun görüşüne katılmadık. 20.02.2013 (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy