AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2011/ 1217
Karar No: 2011 / 1881
Karar Tarihi: 06.12.2011

(926 S. K. m. 118, 119) (Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliği m. 6, 14, 63, 65)

Davacı, 13.05.2011 tarihinde Marmaris 1'inci Asliye Hukuk Mahkemesinde kayıt altına alınan ve bu kanalla 31.05.2011 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'ne ulaşan dava dilekçesinde ve savunmadan sonra sunduğu cevap dilekçesinde özetle; 1995 yılında Deniz Astsubay Sınıf Okulundan radar astsubayı olarak mezun olduğunu ve 1999 yılına kadar TCG Nusret K.lığında radar astsubaylığı görevi yaptığını, 1999 yılında tefrik edildiği Helikopter Uçuş Operatör Özel İhtisas Kursunu başarıyla tamamlayarak Helikopter Uçuş Operatörü olduğunu ve bu nedenle 2007 yılına kadar 351'inci Dz.Helikopter Filo K.lığında çalıştığını, aynı yıl yapılan sağlık kontrolü sonucunda miyop astigmat rahatsızlığı yüzünden uçuculuk niteliğinin kaybettiğinin anlaşılması üzerine 2008 yılına kadar 1 yıl süreyle Dz.Hv.Us K.lığında Hrk.Astb. görevini yürüttüğünü, mevcut uygulamada Dz.Hv.Us K.lığı ve bağlılarının ihtiyacı olan Muhabere Destek ve Muhabere Hizmet Destek Birliklerindeki (Hava Trafik Kontrol Operatörlüğü, Karargah, Eğitim Birimi, Simülatör Eğitmeni/Öğretmeni vb. görevlerde) Deniz Helikopter Filosu ve Dz.Hv.Filosu kadrolarından aktif uçucu personel atanabildiğim ve bunun da aktif olarak göreve gidebilecek uçuş operatörü sayısını azaltarak, uçuş operatörleri üzerindeki görev yoğunluğunun artmasına neden olabildiğini, ayrıca bahse konu görevlere verilen uçuş operatörlerinin de uçuş Cinsiyetlerini azalttığını, kendisinin uçuş operatörlüğü niteliğini sağlık nedeniyle yitirmiş olması ve sahip olduğu 9 yıllık bilgi birikim ve tecrübesiyle bu görevleri layıkıyla yerine getirebileceğini, böylece kendisinin uçuş operatörü olarak yetiştirilmesi için gönderildiği kurslar nedeniyle yapılan masrafların da boşa gitmemiş olacağını, bu nedenle 2011 yılı atama istek formunda bu durumu belirterek anılan kadrolara atama talep ettiğini, ancak Dz.K.K.lığının 2011 yılı genel atamalarıyla isteği olan kadro görev yerlerine değil, yüzer birlik olan TCG Akar K.lığı bünyesine atandığını, anılan atama işleminin hukuka aykırı olduğunu öne sürerek işlemin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; 1995 neşetli radar astsubayı olan davacının, 1999 yılına kadar TCG Nusret K.lığında (yüzer birlik) görev yaptığı ve aynı yıl tefrik edildiği kursta başarı göstererek Helikopter Uçuş Operatörü olması üzerine 1999 yılında Dz.Hv.Us K.lığı (Kocaeli) (kara birliği) bünyesine Helikopter Uçuş Operatörü olarak atandığı ve bu görevi 2007 yılına kadar sürdürdüğü, 2007 yılında yapılan sağlık muayeneleri sonucunda uçuşa elverişsiz olduğunun anlaşılması nedeniyle aynı yıl Dz.Hv.Us K.lığı Hrk.ve Mu.Ş.Hrk.Ks.Rad.Astsb. (Marmaris-Muğla) (kara birliği) kadrosuna atandığı, burada 1 yıl görev yaptıktan sonra 2008 yılı genel atamalarıyla TCG Akar K.lığı SHM Branşı Rad.Astsb. kadrosuna (yüzer birlik) atamasının gerçekleştirildiği, burada da 1 yıl çalışmasının ardından psikolojik rahatsızlığı nedeniyle sevk edildiği askeri hastane tarafından verilen 1 yıl süreli kara görevi raporu nedeniyle 2009 yılında aynı garnizonda kara görevine alınarak Aksaz Dz.Üs K.Üs Svn.Brl.K.Üs Svn.Hrk.Mrk.Hrk.Mrk.Ks.E/O ve S/Ü.Rad.Konsl.Opr. kadrosuna atandığı, bu kadroda da 2 yıl görev yapmasının ardından Dz.K.K.lığının 2011 yılı genel atamaları ile yeniden TCG Akar Shm.Brş.Rad.Astsb. (Marmaris-Muğla) (yüzer birlik) kadrosuna atandığı ve anılan atama işleminin iptali amacıyla süresi içinde işbu davayı açtığı anlaşılmaktadır.

Dava konusu atama işleminden sonra davacının, Aksaz Asker Hastanesinde yapılan muayenesi sonunda 08.09.2011 tarih ve 286 numaralı Sağlık Kurulu Raporu ile, Unipolar Depresyon tanısına bağlı olarak Bir yıl süreyle denizin kara teşkillerinde görevlendirilmesi uygundur şeklinde karar verilmesi üzerine, 28.10.2011 tarihli atama emriyle yeniden kara birliğine alındığı ve Çanakkale Boğaz K.Üs Svn.Brl.K.Üs Svn.Hrk.Mrk.A.Kumkale SGR İst.K. Hrk.Ks.Rad.Astb. (Kumkale-Çanakkale) kadrosuna atandığı anlaşılmakta ise de; tesis edilen bu yeni atama işleminin, dava konusu atama işlemini tüm sonuçlarıyla ortadan kaldırıcı ve uyuşmazlığı sonlandırıcı niteliğinin bulunmadığı, dolayısıyla davayı kabul anlamına da gelmediği, işbu davanın konusuz kalmadığı ve uyuşmazlığın devam ettiği, dolayısıyla işin esastan incelenerek karara bağlanmasının gerektiği değerlendirilmiştir.

Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli subay ve astsubayların atamasında dikkate alınacak hususlar, 926 sayılı TSK Personel Kanununun 118'inci maddesinde ve aynı Kanunun 119'uncu maddesine dayanılarak çıkarılan Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliğinde düzenlenmiş bulunmaktadır.

926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunun 118'inci maddesi; Subayların ve astsubayların atanma ve yer değiştirmeleri, hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına bağlı olarak; memleketin ekonomik, sosyal, iklim ve ulaştırma durumları ile kültür ve sağlık durumları ve bunlara benzer yer ve bölge şartları gözönüne alınarak tespit edilecek bölgelere ve garnizonlara aşağıdaki esaslar da dikkat nazara alınarak sıra ile yapılır:

a) Meslek programları, meslek içi eğitim esasları ve kadro ihtiyacı,

b) Sağlık durumu,

c) İdari, asayiş ve zaruri sebepler,

d) İstekli bulunduğu yerler. hükmünü taşımaktadır.

Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliğinin Hizmet ihtiyacına göre değişik garnizonlara atama ilkesi başlıklı 6'ncı maddesi; Subay ve astsubaylar; Türk Silahlı Kuvvetlerinin hizmet ihtiyacı esas alınarak ve bu Yönetmelikte düzenlenmiş esaslar kapsamında, meslek hayatları boyunca değişik garnizonlarda vazife görecek şekilde atama işlemine tabi tutulurlar. hükmüne,

Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesi; Subay ve astsubayların atamaları, hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına ve hizmet ihtiyacı prensibine uygun olarak aşağıdaki kriterler dikkate alınarak Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından atama yönergelerinde belirtilen garnizonlar arasında sıra ile yapılır.

a) Meslek programları ve meslek içi eğitim esasları,

b) Kadro ihtiyaçları,

c) Kıta hizmeti zorunluluğu,

ç) Terfi durumu,

d) Sınıf, branş ve ihtisasları,

e) Kendisinin, eşinin ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının atamaya esas hayati önemi haiz sağlık durumları,

f) İdari, asayiş ve zaruri sebepler,

g) Personelin atanma isteğinde belirttiği yerler.

Subay ve astsubaylar, kendileriyle eşlerinin memleketleri ve daimi ikametgahlarının bulunduğu garnizonlar dahilinde, mümkün olduğu kadar, sıkıyönetim hizmetleri, sosyal tesis (orduevi, özel eğitim merkezi, askerî gazino, ve benzeri), levazım amirlikleri, ihale / muayene ve kabul komisyon üyelikleri, inşaat-emlak, asker alma ile jandarma (eğitim görevleri hariç) ve sahil güvenlik hizmetleri gibi halkla doğrudan ilişkili görevler veya mal ve hizmet alımı ile ilgili görevlere verilmez veya atandırılmazlar. Ancak, son genel nüfus sayımına göre büyükşehir belediye / belediye hudutları içindeki nüfusu 500.000'i aşan yerler için bu fıkra hükmü uygulanmaz. hükmüne,

Yine aynı Yönetmeliğin Garnizon dereceleri başlıklı 63'üncü maddesi; Deniz Kuvvetleri mensupları için atama bakımından kadrolarda mevcut hizmet yerleri Kara Birlikleri ve Yüzer Birlikler olarak ikiye ve bu kapsamda 5 ayrı dereceye (Kara Birlikleri 1, 2, 3 ve 4'üncü dereceler, Yüzer birlikler 5 inci derece) ayrılmışlardır. Garnizonların Deniz Kuvvetleri Komutanlığınca belirlenen derecelerine ait liste Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Atama Yönergesinde gösterilir. hükmüne,

Aynı Yönetmeliğin Garnizon hizmet süreleri başlıklı 65 inci maddesi; Subay ve Astsubayların kara ve yüzer birliklerdeki hizmet süreleri:

a) Kara birliklerinde 1 ve 2'nci derece garnizonlarında asgari 3 yıl, 3 ve 4'üncü derece garnizonlarında ise asgari 2 yıl kalış süresi uygulanır. Hizmetin gereği ve benzeri zaruri sebeplerle personelin kara birliklerinde kalış sürelerinin uzatılması veya kısaltılması mümkündür.

b) Yüzer birlikler 5'inci garnizon derecelerindendir. Yüzer birliklere yönelik olarak muharip sınıf subay ve astsubaylar için hizmetin yüzer birliklerde geçirilmesi esastır. Yüzer birliklerde garnizon kalış süresi uygulanmaz. hükmüne amir bulunmaktadır.

Anılan Yönetmelik uyarınca çıkarılmış olan Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Atama Yönergesi (DKY 51-18) ile de, kara birliklerinin bulunduğu garnizonlar ve dereceleri belirlenmiş. Yönetmeliğin 65'inci maddesi hükmü tekrarlanarak 1 ve 2'nci derece garnizonlarda hizmet süresinin asgari 3 yıl, 3 ve 4'üncü derece garnizonlarda ise asgari 2 yıl olacağı, yüzer birliklerde garnizon kalış süresi bulunmadığı belirtilmiştir.
Yine aynı Yönergenin;

Birinci Bölüm 5'inci maddesinin (b) bendi; Subay ve astsubaylar; TSK'nin hizmet ihtiyacı esas alınarak ve TSK Subay Astsubay Atama Yönetmeliği ile bu Yönergede düzenlenmiş esaslar kapsamında, meslek hayatları boyunca değişik garnizonlarda vazife görecek şekilde atama işlemine tabi tutulurlar. hükmünü,

Birinci Bölüm 5'inci maddesinin (c) bendi; Subayların ve astsubayların atanmaları, TSK Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliği esaslarını ve meslek programlarının maksadını gerçekleştirecek şekilde hazırlanmış sınıf/branş/ihtisas mesleki gelişim plan/paternlerine uygun olarak, atamada planlı değişimi sağlayacak şekilde yapılır. hükmünü,

İkinci Bölüm 2'nci maddesinin (a) bendi; Subay ve astsubayların atamaları, hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına ve hizmet ihtiyacı prensibine uygun olarak aşağıdaki kriterler dikkate alınarak EK-A'da belirtilen garnizonlar arasında sıra ile yapılır.

(1) Meslek programları ve meslek içi eğitim esasları,

(2) Kadro ihtiyaçları,

(3) Kıt'a hizmeti zorunluluğu,

(4) Terfi durumu,

(5) Sınıf, branş ve ihtisasları,

(6) Kendisinin, eşinin ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının atamaya esas hayati önemi haiz sağlık durumları,

(7) İdari, asayiş ve zaruri sebepler,

(8) Personelin atamaya esas bilgi formlarında belirttiği yerler. hükmünü.

İkinci Bölüm 2'nci maddesinin (c) bendi; Atama planlamalarında; istek, aile bütünlüğü, çocuklarının ilk ve orta öğrenimi ile devamlılık arz eden tedaviler, kadro ihtiyaçları ölçüsünde göz önüne alınır, personele eşit ve dengeli olarak görevde / bölgede kalış süresi uygulanır. hükmünü,

İkinci Bölüm 2'nci maddesinin (ç) bendi; Atamalarda hizmet ihtiyacının yanında; personelin kişisel nitelikleri ile imkanlar nispetinde kendisi eş ve çocuklarının durumları göz önüne alınarak hizmetin zorlukları ve kolaylıklarını personele eşit olarak dağıtacak şekilde planlama ve uygulama yapılır. Bu kapsamda personel, Atamaya Esas Bilgi Formunu doğru, eksiksiz ve zamanında doldurmaktan ve Personel Bilgi Sistemindeki kişisel bilgilerini doğru ve eksiksiz olarak zamanında güncellemekten sorumludur. hükmünü,

İkinci Bölüm 3'üncü maddesinin (ç) bendi; Atamalar, hizmetin aksatılmadan yürütülmesi, kadro yerleri ve personelin sınıfı / branşı ile hizmet safahatı esas olmak üzere mesleki gelişim paternine uygun olarak kara ve yüzer birlikler arasında/dahilinde yapılır. hükmünü taşımaktadır.

Yukarıda yer verilen düzenlemeler ışığında somut olay incelendiğinde; davacının Dz.K.K.lığı bünyesinde radar astsubayı (muharip sınıf) olarak görev yaptığı ve emsali radar astsubaylarının şimdiye kadar 10-14 yıl süreyle yüzer birliklerde görev yapmış olmalarına rağmen, davacının henüz 5 yıllık yüzer birlik görevinin bulunduğu, daha önce yüzer birliklerde görevlendirilmesini engelleyen Helikopter Uçuş Operatörü ihtisasından 2007 yılında sağlık nedeniyle çıkarıldığı ve dava konusu atama işleminin tesis edildiği tarih itibariyle yüzer birliklerde görevlendirilmesini engelleyen başka bir mazeretinin de bulunmadığı gözetildiğinde, yüzer birlik görevi açısından emsallerine yetiştirilmesi ve böylece subay ve astsubay atamaları konusundaki en temel prensip olan sıra ile atama prensibinin gerçekleştirilmesini sağlayacak şekilde 2011 yılı genel atamalarıyla yüzer birliklerden TCG Akar K.lığına ve rütbe, kıdem, sınıf ve ihtisasına uygun bir göreve atamasının yapıldığı, davacının daha önce 8 yıl süreyle helikopter uçuş operatörü ihtisasıyla yapmış olduğu görevlerden kaynaklanan tecrübelerinden yararlanılabilmesi amacıyla, Dz.Hv. Üs K.lığı bünyesindeki uygun bir göreve atandırılıp atandırılmaması konusundaki takdir yetkisinin ise davalı idareye ait olduğu ve anılan Komutanlıktaki hizmet ihtiyacını mevcut personel vasıtasıyla giderdiği ve davacının burada hizmetine ihtiyaç duymadığı anlaşılan davalı idarenin bu takdir yetkisini hukuka uygun ve objektif kullanmadığını gösterir somut bir delil sunulmadığı, dolayısıyla hizmetin aksatılmadan yürütülmesi ilkesi çerçevesinde ve atamada sıra esası gözetilerek tesis edilen işlemde hukuka aykırı bir yön bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

Hukuki dayanaktan yoksun bulunan davanın REDDİNE,

06 ARALIK 2011 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy