AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2011/ 1163
Karar No: 2012 / 495
Karar Tarihi: 10.04.2012

(1602 S. K. m. 43) (926 S. K. m. 118, 119) (Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliği m. 14, 24, 33, 49, 55, 78)

Davacı vekili, 18.04.2011 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kayda geçen dilekçesinin AYİM 1'inci Dairesinin 03.05.2011 gün ve 2011/843 Esas, 2011/948 Karar sayılı kararıyla, 18.05.2011 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kayda geçen yenilenen dilekçesinin de AYİM 1'inci Dairesinin 31.05.2011 gün ve 2011/948 Esas, 2011/1119 Karar sayılı kararıyla 1602 sayılı Kanun'un 45'inci maddesinin (B) bendi gereğince 30 gün içinde dava açılmak şartı ile reddedilmesi üzerine 21.06.2011 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kayda geçen ikinci kez yenilenen dava dilekçesinde özetle; davacının çok başarılı bir mesleki safahatı olduğunu, meslek hayatında hep yükselen bir grafikle çalışmalarını sürdürdüğünü, yapmış olduğu gayretli çalışmaları nedeniyle amirleri tarafından yurtdışı görev madalyası, eğitim ve öğretim şerit rozeti, yurtiçi öğrenim başarı şerit rozeti, idari ve lojistik hizmet şerit rozeti, yurtdışı geçici görev şerit rozeti ve 77 adet takdir aldığını, buna karşılık hakkında herhangi bir olumsuz kanaat ve vukuatı olmadığı gibi herhangi bir şekilde ceza almadığını, hakkında herhangi bir mahkeme kararı bulunmadığını, Kara-NET PBYS üzerinden kıta komutanlığı atamalarının 25.03.2011 tarihinde yayınlandığını, seçimlerde namzet olan 1991, 1992, 1993 devreleri içerisinde İstihkam Binbaşılar arasında en ön sırada yer aldığından ve Ankara Garnizonu'nda 5'inci yılında olduğundan Ankara Garnizonu içerinde yer alan istihkam sınıfı Tb. K.lıklarından birine atanmayı beklerken, kendisinden geri sırada bulunan Is. Bnb. M.T.I. nin Ankara Garnizonu'na atandığını öğrendiklerini, 2011 yılı İstihkam sınıfı Tb.K.lığı atamalarında 9 personelin İs.Tb.K.lıklarına atandırıldığını, atandırılan bu personellerden davacı ile aynı nasıplı veya daha düşük nasıplı personellerden davacıdan sicil ve diğer şartlar bakımından geri olduğunu tespit ettiklerini, davacının geçen yıl sıralı hizmet garnizonu atamaları için muhtemel tebliğ almamış olmasına rağmen 2011 yılında kati tebligat aldığını, kendi devresinden sıralı hizmet garnizonuna kendisinden önce gitmesi gereken personele kati tebligat yapılmadığı halde davacıya kati tebligat yapılması ve S.H.G.ye atandırılmasının ayrı bir hukuki takip konusu yapılacağını, davacının kasıtlı bir şekilde yarbay olarak S.H.G.ye atandırıldığını ve böylece Tb.K.lığı yapmadan albay rütbesi ile S.H.G.den dönmesinin amaçlandığını, Tb.K.lığı atamalarında S.H.G. sırasının gelmiş olmasının etkisinin bulunmadığını, KKY 52-3-(B) Subay ve Astsubay Atama Yönergesi'nin garnizon hizmet süresini tamamlamadan atandırılmayı gerektiren hallerin düzenlendiği maddede; Tb.K.lığının ayrıca sayıldığını, yine aynı Yönerge'nin Tb.K.lığına atamalara ilişkin maddesinde; garnizon hizmet süresini tamamlayan personelin dahi Tb.K.lığına atanabileceğinin düzenlendiğini, davacının Tb.K.lığına atandırılmamasında idarenin takdir yetkisini objektif kullanmadığını, mevzuat gereği emsalleri arasında temayüz etmiş personelin atamalarının, daha üst rütbelerde alacakları muhtemel görevler dikkate alınarak planlanması gerektiğini, uzun yıllar boyunca yüksek sicil notları ve olumlu kanaatler ile takdir edilen davacının, genel gidişata ve uygulamaya istisna teşkil edecek şekilde ve göze çarpacak şekilde hak ettiği Tb.K.lığı görevine atandırılmamasının hukuka aykırı olduğunu belirterek davacının 2011 yılı istihkam sınıfı Tb.K.lığı atamalarında Tb.K. olarak atandırılmama işleminin iptaline, öncelikle yürütmenin durdurulmasına ve yargılamanın duruşmalı olarak görülmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

AYİM 1'inci Dairesinin 28.06.2011 gün ve 2011/2904 Gensek, 2011/1163 Karar sayılı kararıyla yürütmenin durdurulmasına ilişkin istemin reddine, AYİM Nöbetçi Dairesinin 04.08.2011 gün ve 2011/2904 Gensek, 2011/24 Karar sayılı kararıyla yürütmenin durdurulması yönündeki ikinci istemin reddine ve AYİM 1'inci Dairesinin 27.09.2011 gün ve 2011/2904 Gensek, 2011/1163 Karar sayılı kararıyla da yürütmenin durdurulması yönündeki üçüncü istemin reddine karar verilmiştir.

Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; atamalı bulunduğu Ankara Garnizonu'nda 5'inci yılını dolduran ve 2011 yılı genel atamalarına esas olmak üzere ikinci sıralı hizmet garnizonu görevi için 2011 Şubat ayında kati hazırlık tebligatı alan davacının, 2011 Mart ayında yapılan istihkam sınıfı Tb.K.lığı seçimlerinde seçim listesine alınmayarak tabur komutanı olarak atandırılmaması üzerine vekili aracılığı ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde işbu davayı açtığı anlaşılmıştır.

926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun, Atamalarda dikkate alınacak hususlar başlıklı 118'inci maddesinde; subay ve astsubayların atanma ve yer değiştirmelerinin, hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına bağlı olarak; memleketin ekonomik, sosyal, iklim ve ulaştırma durumları ile kültür ve sağlık durumları ve bunlara benzer yer ve bölge şartları göz önüne alınarak tespit edilecek bölge ve garnizonlara; meslek programları, meslek içi eğitim esasları ve kadro ihtiyacı, sağlık durumu, idari, asayiş ve zaruri sebepler, istekli bulunduğu yerler şeklinde esaslar da dikkate alınmak suretiyle sıra ile yapılması öngörülmüştür.

Aynı Kanun'un 119'uncu maddesine dayanılarak çıkarılan ve 18.12.2005 gün ve 26027 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01.01.2006 tarihinde yürürlüğe giren Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliğinin 14'ncü maddesinde; subay ve astsubayların atamalarının, hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına ve hizmet ihtiyacı prensibine uygun olarak meslek programları ve meslek içi eğitim esasları, kadro ihtiyaçları, kıta hizmeti zorunluluğu, terfi durumu, sınıf, branş ve ihtisasları, kendisinin, eşinin ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının atamaya esas hayati önemi haiz sağlık durumları, idari, asayiş ve zaruri sebepler ve personelin atanma isteğinde belirttiği yerler şeklindeki kriterler dikkate alınarak Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından atama yönergelerinde belirtilen garnizonlar arasında sıra ile yapılması öngörülmüştür.

Anılan Yönetmeliğin 24'üncü maddesinde; sıralı hizmet garnizon görevi ihtiyacı ve kilit/kritik kadrolara atama ihtiyacı, garnizon hizmet süresini tamamlamadan atandırılmayı gerektiren haller arasında sayılmıştır.

Yönetmeliğin 55'inci maddesinin sıralı hizmet garnizonuna ikinci, üçüncü ve müteakip defa gideceklere ilişkin usul ve esasların belirlendiği (b) fıkrasında; sıralı hizmet garnizonu gidiş sırası boş bulunan kıta ve karargâh hizmetleri için kadro görevinin rütbe ve kıdem ihtiyaçlarını karşılayan nasıplılar arasından ayrı ayrı oluşturulması, sıralı hizmet garnizonuna evvelki gidiş yıllarına göre ve bunlardan bu bölgedeki evvelki hizmet süreleri az olanlar başa alınmak üzere sıra ile gönderilmesi öngörülmüştür.

Aynı Yönetmeliğin Kritik bölük komutanlıkları ile tabur ve alay (deniz, hava ve sahil güvenlikte eşidi) komutanlıklarına atama başlıklı 49'uncu maddesinde de; emsalleri arasında temayüz etmiş olan personelin atamalarının, daha üst rütbelerde alacakları muhtemel görevler dikkate alınarak planlanması, kritik bölük komutanlıkları ile tabur ve alay (deniz, hava, jandarma ve sahil güvenlikte eşidi) komutanlığı görevlerine seçimde, Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının kendi yönergelerinde belirleyeceği diğer şartlar ve personelin hizmet safahatının yanında, yeterlik derecesinin de özellikle dikkate alınması, liderlik niteliklerinden zafiyet olduğu belgelenen personelin komutanlık görevlerine atandırılmaması, komutanlık görevlerinde başarısız olan personelin garnizon hizmet süresini tamamlaması beklenmeksizin değiştirilmesi,

Piyade, Mekanize Piyade ve Tank Tabur ve Alay Komutanlıkları ihtiyaçlarının yeterince karşılanması halinde, kurmay subayların Helikopter, Muhabere, İstihkam, Topçu Tabur/Alay Komutanlığı gibi kendi sınıfları ile ilgili Tabur/Alay komutanlıklarına atamalarının yapılabileceği, kıta hizmeti mecburiyeti olmayan subayların (Binbaşı, Yarbay, Albay) kıta komutanlığına atamalarının, rütbesindeki hizmet süresi dikkate alınmaksızın ehliyet (daha önceki kıta Komutanlıklarındaki başarıları, yeterlik derecesi, takdir, ödül, ilave eğitim ve kurslar, sicilindeki müspet ve menfi kanaatler, fiziki yeterliliği ve sağlık durumu) esasına göre seçilerek yapılması öngörülmüştür.

Davalı idare, dava konusunu teşkil eden davacının tabur komutanlığına atandırılmaması işlemini; davacıya 2011 yılı atamalarına esas olmak üzere sıralı hizmet garnizonuna atanmak üzere kati hazırlık tebligatı yapılmış olması ve sıralı hizmet garnizonlarında istihkam sınıfına ait tabur komutanlıklarının bulunmamasına dayandırdığından, sıralı hizmet garnizonu sırası gelen personelin sıralı hizmet garnizonuna atandırılmayıp Yönetmeliğin 49'uncu maddesi kapsamında kritik bölük komutanlıkları, tabur ve alay komutanlıkları gibi seçimle atama yapılan görev yerlerine atandırılıp atandırılamayacakları hususu işbu davanın çözümünde önem arz etmektedir.

Yönetmeliğin 55'inci (K.K.K.lığına mensup subay ve astsubaylar için) ve 78'nci (J.Gn.K.lığına mensup subay ve astsubaylar için) maddelerinde, sıralı hizmet garnizonlarına yapılacak atamaların belirli bir sıra dahilinde yapılması öngörülmüştür.

Sıralı hizmet garnizonu sırası gelen subay ve astsubayların, Yönetmeliğin 49'uncu maddesi kapsamında kritik bölük komutanlıkları, tabur ve alay komutanlıkları gibi seçimle atama yapılan sıralı hizmet garnizonları dışındaki görev yerlerine atanabileceği yönünde atama mevzuatında açık herhangi bir düzenleme bulunmamakla ve hatta Yönetmeliğin 24'ncü maddesinde; sıralı hizmet garnizon görevi ihtiyacı ve kilit/kritik kadrolara atama ihtiyacı garnizon hizmet süresini tamamlamadan atandın İmayı gerektiren haller arasında sayılmasına rağmen sıralı hizmet garnizonu görev ihtiyacının mı, yoksa kilit/kritik kadrolara atanma ihtiyacının mı öncelikli olarak dikkate alınacağı hususu düzenlenmemekle birlikte; genel olarak atamaların hangi koşullara bağlı olarak erteleneceği hususunda düzenlemeler içeren Yönetmeliğin 33'üncü maddesini irdeleyecek olursak; maddenin ikinci fıkrasının, (a) bendinde; ertesi yıl sıralı hizmet garnizonlarına gidiş sırası gelecekler ve bu sebeple mutlaka gönderileceklerin 1 yıl için, (ç) bendinde; herhangi bir sınıf ya da branşta öğretmen veya öğretmen yardımcısı yetiştirilmek üzere yurt dışına gönderilen subay ve astsubaylardan yurda dönüşlerinde 2 yıl öğretmenlik yaptıktan sonra sıralı hizmet garnizonlarına atama sırası gelenler, kıta hizmet zorunluluğu olanlar veya garnizon hizmet süresi dolanların, mesleki gelişim paternlerine bağlı olarak 2 yıla kadar, (f) bendinde; diğer bir garnizonda konuşlu olup da; idari, asayiş ve benzeri nedenlerde geçici olarak sıralı hizmet garnizonuna intikal ettirilen birliklerde görevli personelden, sıralı hizmet garnizon sırası gelenlerden daha önceki hizmetleri sebebiyle 120 gün müktesep hakkı olanların 1 yıl, (g) bendinde de; lisans ve lisansüstü eğitim kurumlarında bizzat eğitim ve öğretim hizmetlerinde görevli olup, daha önce asgari bir defa sıralı hizmet garnizonunda görev yapan personelden bulundukları garnizonların hizmet süresini tamamlamadan sıralı hizmet garnizonuna atanma sırası gelenlerin bağlı oldukları birlik komutanlığınca başarılarından dolayı bulundukları görevde kalmaları teklif edilmesi halinde sıralı hizmet garnizonu hizmetlerinin 1 yıl, ertelenebileceği öngörülmüştür.

Görüldüğü üzere, sıralı hizmet garnizonu sırası gelen personelin sıralı hizmet garnizonuna yapılacak atamalarının ertelenmesi şartları arasında, Yönetmeliğin 49'uncu maddesi kapsamında kritik bölük komutanlıkları, tabur ve alay komutanlıkları gibi seçimle atama yapılan görev yerlerine atanma konumunda bulunup da sıralı hizmet garnizonu sırası gelen personelin sayılmadığı, bu nedenle Yönetmeliğin 49'uncu maddesi kapsamında kritik bölük komutanlıkları, tabur ve alay komutanlıkları gibi seçimle atama yapılan görev yerlerine atanma konumunda bulunup da sıralı hizmet garnizonu sırası gelen personelin, sıralı hizmet garnizonuna yapılacak atamalarının sadece bu sebebe dayalı olarak ertelenemeyeceği anlaşılmaktadır.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve açıklamalar çerçevesinde dava konusu işlem irdelendiğinde; davacının, 2006 yılında atandığı Ankara Garnizonu'nda henüz garnizon hizmet süresini doldurmamakla (5'inci yılında) birlikte, 2011 yılı atamalarında boşalacak yarbay rütbeli kadro görev yerlerinin bulunduğu 4'ncü dereceli 5 garnizona (Ağrı, Bitlis/Tatvan, Kars, Mardin ve Siirt garnizonları) 2011 yılında yapılacak atamalar için idarece (2006 ve 2007 nasıplı binbaşılardan) oluşturulan istihkam sınıfı yarbay grubundaki sıralı hizmet garnizonuna gidiş sıra listesinde 4'ncü sırada bulunduğundan 2011 yılı atamalarında sıralı hizmet garnizonuna atanmak üzere 2011 Şubat ayında kati tebligat aldığı, öte yandan dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibari ile istihkam sınıfına ait seçimle atama yapılan toplam 21 adet (3 adet Ankara Garnizonu'nda, 7 adet İzmir Garnizonu'nda, 2 adet Çanakkale/Gelibolu Garnizonu'nda, 3 adet Kıbrıs Garnizonu'nda, 1 adet Kırklareli Garnizonu'nda, 1 adet Kırklareli/Pınarhisar Garnizonu'nda, 3 adet Malatya Garnizonu'nda ve 1 adet Erzincan Garnizonu'nda olmak üzere) tabur komutanlığı bulunduğu ve bu tabur komutanlıklarının tamamının sıralı hizmet garnizonları dışındaki garnizonlarda konuşlu olduğu, başka bir ifade ile sıralı hizmet garnizonlarında konuşlu seçimle atama yapılabilecek istihkam sınıfına ait tabur komutanlıkları bulunmadığı nazara alındığında; sıralı hizmet garnizonuna atanacak olan (nitekim 2011 yılı genel atamalarında Kars/14'ncü Mknz. P. Tug. Kur. Bşk. İs. Şb. Md.lüğü atanan) davacının, sıralı hizmet garnizonlarında istihkam sınıfına ait tabur komutanlığı bulunmamasına bağlı olarak 2011 Mart ayında yapılan istihkam sınıfı tabur komutanlığı seçim listesine alınmamasında ve buna bağlı olarak istihkam sınıfı tabur komutanlıklarından birine atandırılmamasında hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan davacı vekilince, 10.04.2012 tarihinde yapılan duruşmada; biri davacının görev yaptığı Kars Garnizonu'nda olmak üzere sıralı hizmet garnizonlarında 5 adet Komuta Destek Komutanlığı adı altında idarece yeni komutanlık makamı ihdas edildiği, ancak bu kadrolara da davacının atandırılmadığı öne sürülmüş ise de; işbu davanın konusu 2011 yılı Mart ayında yapılan istihkam sınıfı tabur komutanlığı seçimlerinde davacının tabur komutanı olarak atandırılmaması işlemi olduğundan, daha sonradan ihdas edildiği öne sürülen Komuta Destek Komutanlıklarına davacının atandırılmaması işleminin işbu davada incelenemeyeceği, ayrı bir davaya konu yapılabileceği değerlendirilmiştir.

Açıklanan nedenlerle;

Hukuki dayanaktan yoksun bulunan davanın REDDİNE,

10 NİSAN 2012 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy