AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2011/ 1081
Karar No: 2012 / 554
Karar Tarihi: 08.05.2012

(3466 S. K. m. 16, 32) (1602 S. K. m. 52)

Davacı vekili, 07.06.2011 tarihinde AYİM'de kayda geçen dava dilekçesinde ve cevaba cevap dilekçesinde özetle: Müvekkilinin 2008 yılında uzman jandarma öğrencisi olarak Uzman Jandarma Okulunda eğitime devam ederken (güvenlik soruşturma sonucu hatalı değerlendirilerek) Okul Disiplin Kurulunun kararıyla disiplinsizlik bahanesiyle okuldan çıkarıldığını, söz konusu çıkarma kararının iptali için açtıkları davanın Askeri Yüksek İdare Mahkemesi 2'nci Dairesince kabul edildiğini ve bu karara binaen müvekkilin Uzman Jandarma Okulunda eğitimini tamamlayarak 06.09.2010 tarihinde Balıkesir-Susurluk İlçe Merkez Jandarma Karakol Komutanlığında görev başı eğitimine başladığını; müvekkilinin ilk bir ay içerisinde hiçbir eğitim ve öğretime tabi tutulmadığını; müvekkiline sadece hizmet kağıdı, evrak kayıt defteri ve zimmet defteri kayıtlarının tutturulduğunu, müvekkilinin bu durumu İlçe Jandarma Komutanına ileterek 4 ay sonra sınava tabi tutulacağından dolayı kendisine eğitim ve öğretime yönelik bir program uygulanmasını talep ettiğini; müvekkilinin bu hareketinin Merkez Jandarma Karakol Komutanı tarafından tepkiyle karşılandığını ve bundan sonra Merkez Jandarma Karakol Komutanı tarafından müvekkiline husumet duyulduğunu; İlçe Jandarma Komutanının emri üzerine müvekkilinin, Merkez İlçe Jandarma Komutanlığı 2'nci Tim Komutanlığı emrinde görevlendirildiğini, müvekkilinin burada kendisine verilen tüm görevlerde başarılı olduğunu, komutanları tarafından sürekli takdir edildiğini, ayrıca İl Jandarma Komutanlığının Susurluk İlçe Jandarma Komutanlığında yaptığı denetimde de kendisine yöneltilen sorulara başarı ile cevap verdiğini ve yapılan tüm testlerde başarılı olduğunu; tüm başarılarına rağmen kendisine ilgi gösterilmediğini, ancak müvekkilinin kendisini geliştirmeye devam ettiğini; staj döneminde diğer birimlerde de çalışmasına rağmen kendisine staj puanı verilmediğini, hiç çalışmadığı personel, asayiş, istihbarat, idari işler, hizmet muhafız kısımlarında çalışmış gibi gösterilerek düşük puan verildiğini; görev başı eğitimi sırasında müvekkiline yanlı davranıldığını; seminerde, sporda, atışta hak ettiğinden düşük puan verildiğini; sınav komisyonunun Yönergeye uygun oluşturulmadığını; 2'nci Tim'de olmasına rağmen Tim K.na sicil düzenlettirilmediğini; başarılı sayılmak için 50 puan yeterli iken 58 puanla başarısız sayıldığını; tesis edilen ayırma işleminin hukuka aykırı olduğunu belirterek iptaline ve yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini talep etmiştir.

Dairemizin 16.09.2010 tarihli kararı ile yürütmenin durdurulması talebini reddine karar verilmiştir.

Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerden: 2008-2009 eğitim ve öğretim yılında Uzman J. Okulunda öğrenim görmekte iken 11.06.2009 tarihli onayla (40) disiplin puanının tamamını kaybettiğinden bahisle davacının okuldan iliğinin kesildiği; AYİM 2'nci Dairesinin 02.06.2010 tarihli ve 2009/1057 E., 2010/730 K. sayılı kararıyla okuldan çıkarılma işleminin iptaline karar verildiği; 30.08.2010 tarihinde Uzm. J. Çavuşluğa nasbedilen davacının 06.09.2010 tarihinde Balıkesir İl. J. Susurluk İlçe J. K.lığında tabi tutulduğu görevbaşı eğitimi sonunda komisyon tarafından yürütülen Görevbaşı Eğitimi Değerlendirme Sınavları neticesinde görevbaşı eğitiminde başarısız olduğundan bahisle 3466 sayılı Kanununun 16'ncı, Uzman Jandarma Atama ve Sicil Yönetmeliğinin 83'üncü ve Uzman Jandarma Görev başı Eğitim Yönergesinin 5'inci Bölüm 7/f maddesi uyarınca J.Gn.K.lığının 21.04.2011 tarihli onayı ile ilişiğinin kesilmesine karar verildiği, 26.04.2011 tarihinde fiilen ilişiği kesilen davacının söz konusu işlemin iptali istemiyle vekili aracılığıyla işbu davayı açtığı anlaşılmıştır.

3466 sayılı Uzman Jandarma Kanununun 16'ncı maddesinde; stajyer olarak görev başı eğitimine tabi tutulan uzman jandarmalardan başarısız olanların Jandarma Genel Komutanının onayı ile ilişiklerinin kesileceği, aynı kanunun 32'nci maddesinde de, ayırma ve ilgili diğer hususların Uzman Jandarma Atama Sicil Yönetmeliğinde gösterileceği belirtilmiştir.

Uzman Jandarma atama ve Sicil Yönetmeliğinin 83'üncü maddesinde ise; Uzman Jandarma Okulunu bitirip kura ile atananların altı ay süreli görev başı eğitimine tabi tutulacakları, görev başı eğitiminin 5'inci ayı sonunda mesleki ve askeri konularda nazari ve ameli sınava tabi tutulacakları, bu sınavı başaramayanların ilişiğinin kesileceği, sınav konuları ve konulara ait standartların ve sınav şeklinin ise hazırlanacak Yönergede gösterileceği belirtilmiştir. Diğer bir ifadeyle idare, görev başı eğitimin icrası ve değerlendirilmesi yönünden takdir yetkisini Yönerge ile objektifleştirmiştir.

30.08.2009 tarihinde yürürlüğe giren 06.07.2009 tarihli Uzman Jandarma Görevbaşı Eğitimi Yönergesinin (JGY 51-2 (B)) 5'inci Bölümünde, Uzman jandarma çavuşların, görevbaşı eğitiminin 6, 12, 18 ve 24'üncü haftalarında elli sorudan oluşan ve altmış dakika süreli test usulü (çoktan seçmeli) ara sınavlara tabi tutulacakları (Md. 2/a); Uzman jandarma çavuşlar tarafından, sınav sonuçlarına, sınav sonuçlarının tebliğ edilmesini müteakip hafta sonlan hariç 3'üncü gün saat 17.00'ye kadar dilekçe ile itiraz edilebileceği (Md. 2/ı); görevbaşı eğitiminin 25'inci haftasında İl Jandarma Komutanlıklarında toplanan tüm uzman jandarma çavuşların katılımı ile dönem sonu seminerleri yapılacağı (Md. 3/a); yapılan hesaplamalar sonucunda uzman jandarma çavuşlara (100) puan üzerinden bir Seminer Notu verileceği (Md. 3/f); Uzman jandarma çavuşlar tarafından yalnız kendi seminer sonucuna olmak üzere, sonuçların tebliğ tarihinden itibaren hafta sonlan hariç 3'üncü gün saat 17.00'ye kadar dilekçe ile itiraz edilebileceği (Md.3 /ğ); duruma dayalı uygulamalı sınavların görevbaşı eğitimi değerlendirme komisyonu tarafından yapılacağı ve (100) puan üzerinden değerlendirileceği (Md. 4/f); (Md. 4/ğ); Uzman jandarma çavuşlar tarafından yalnız kendi duruma dayalı uygulamalı sınav sonucuna olmak üzere, sonuçların tebliğ tarihinden itibaren hafta sonları hariç 3'üncü gün saat 17.00'ye kadar dilekçe ile itiraz edilebileceği (Md. 4/h); görevbaşı eğitiminin 26'ncı haftasında bu eğitime katılan tüm uzman jandarma çavuşların, Uzman Jandarma Görevbaşı Eğitimi Fiziki Yeterlilik Testleri Puan Tablosu/Çizelgesindeki konulardan fiziki yeterlilik testlerine tabi tutulacakları (Md. 5/a-1); fiziki yeterlilik testlerinin Uzman Jandarma Görevbaşı Eğitimi Fiziki Yeterlilik Testleri Puan Tablosu/Çizelgesinde yer alan ve testlerde ulaşılacak süre/tekrar sonuçlarına göre tespit edilen not/puan değerleri kullanılarak (100) puan üzerinden değerlendirileceği (Md.5/a-7); uzman jandarma çavuşların, görevbaşı eğitiminin 26'ncı haftasında taşıdıkları/kullandıkları silahlarla ilgili atış yeteneklerini değerlendirmek maksadıyla atış testlerine tabi tutulacakları (Md. 5/b-l); atış testlerinin, komisyon tarafından yaptırılacağı, hedefteki vuruşların (100) puan üzerinden değerlendirileceği (Md. 5/b-7); Uzman jandarma çavuşların, görevbaşı eğitiminin 26'ncı haftası içerisinde veya haftası sonunda uzman jandarma görevbaşı eğitimi eğitim programında yer alan konulardan genel bir sınava tabi tutulacakları (Md. 6/a); görevbaşı eğitimi değerlendirme komisyonunun İl J. K. yardımcısı veya Harekat ve Eğitim Ş. Md. (subay olmadığı takdirde Asayiş Ş. Md.) başkanlığında, İl J. K.lığınca uygun görülecek bir İl Merkez/İlçe J. K. (subay), en az iki yıl Krk. K.lığı yapmış nitelikli iki astsubay, en az beş yıl kıta hizmeti bulunan iki uzman jandarmadan oluşacağı (EK-AMd. 10) belirtilmiştir.

Uzman Jandarmaların başarı durumlarının nasıl belirleneceği ise Yönergenin 5'nci Bölümünün Değerlendirme Esasları Başlığı altındaki 7'nci maddesinde belirtilmiştir. Anılan maddede: İl Jandarma Komutanlıkları tarafından her uzman jandarma çavuşun Görevbaşı Eğitimi Başarı (Bitirme) Notunun hesaplanacağı ve görevbaşı eğitimi sonucunda başarılı/başarısız olup olmadığının tespit edileceği (Md./b); Görevbaşı Eğitimi Başarı (Bitirme) Notunun, Uzman jandarma çavuşların, İl Merkez/İlçe Jandarma Komutanlıklarında ara sınavlardan aldıkları notlar ile İl Merkez/İlçe Jandarma Komutanı, Karakol veya Asayiş Tim Komutanı ve diğer personel tarafından verilecek kanaat notlarının toplamlarının aritmetik ortalamasının % 20'si, Uzman jandarma çavuşların İl Merkez/İlçe Jandarma Komutanlıklarındaki görev/faaliyetlerini değerlendirmek maksadıyla şahsi gelişim kartında personelin şahsi gelişim notu olarak belirtilen notun % 5'i, Dönem sonu semineri, fiziki yeterlilik testi, atış testi, duruma dayalı uygulamalı sınavlardan aldıkları notların toplamlarının aritmetik ortalamasının % 25'i ile Dönem sonu değerlendirme sınavından aldıkları notun % 50'sinin toplamı olduğu (Md. 7/c); yapılan değerlendirmeler sonucunda; (100) puan üzerinden (60) puan ve üzerinde not alan uzman jandarma çavuşların, görevbaşı eğitimini başarıyla bitirmiş sayılarak görevlerine devam ederken, (60) puanın altında not alan uzman jandarma çavuşlar başarısız sayılacakları ve Jandarma Genel Komutanlığı tarafından Jandarma Genel Komutanının onayı ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiklerinin kesileceği (Md. 1/f) öngörülmüştür.

Dava konusu işlemin sebep unsurunu teşkil eden görev başı eğitiminde başarısızlık olgusunun gerçekleşip gerçekleşmediği yönünde yapılan değerlendirmede, davalı idare tarafından 1602 sayılı Kanunun 52'nci maddesi kapsamında savunma ekinde gönderilen belgelerden, davacının görevbaşı eğitimi sırasında 4 ayrı ara sınavına tabi tutulduğu ve ara sınavları not ortalamasının 70 puan olduğu; hakkında Yönerge hükümlerine uygun olarak ilgili personel (İlçe J. K., J. Krk. K, Hrk. Eğt. Ks. A. Vek., Asyş. İsth. Ks. A., Per. Loj. Ks. A., Hiz. Mhfz. Ks. K. Vek., İdr. İşi. Elm.) tarafından kanaat notu kullanıldığı ve kanaat notu ortalamasının 77 puan olduğu; hakkında şahsi gelişim kartı tutulduğu, her bir ay hakkında değerlendirme yapıldığı, mevzuat bilgisi not ortalamasının 68 puan, uygulama yeteneği not ortalamasının 69 puan, kendisine verilen görevleri yerine getirme istek ve arzusunun not ortalamasının 67 puan, buna göre hesap edilen şahsi gelişim notunun da 68 puan olduğu; diğer taraftan davacının fiziki yeterlik testi aritmetik not ortalamasının 71 puan; atış testi aritmetik not ortalamasının 43 puan; Duruma dayalı sınav notunun 67 puan; seminer notunun ise 69 puan olduğu; davacının Görevbaşı Eğitimi Dönem Sonu Değerlendirme sınavından ise 49 puan aldığı görülmüştür.

Sonuç puanın (görevbaşı eğitimi başarı notunun) doğru tespit edilip edilmediği yönüyle yapılan incelemede ise; ara sınav not ortalaması ile kanaat not ortalamasının aritmetik ortalamalarının 74 puan, bunun %20'sinin ise 15 puan olduğu; 68 puan olan şahsi gelişim notunun %5'inin ise 3 puana tekabül ettiği; 63 olan dönem sonu semineri, fiziki yeterlilik testi, atış testi ve duruma dayalı uygulamalı sınav ortalamasının %25'inin 16 puan olduğu; 49 puan olan dönem sonu değerlendirme sınav notunun %50'sinin ise 25 puan ettiği, yüzdelere göre hesap edilen ağırlıklı puanların toplamının ise (15+3+16+25=59) 59 puan olmakla görev başı eğitiminde başarılı sayılmak için Yönergenin öngördüğü 60 puanın altında puan toplayan davacının başarısız sayılması gerektiği açıktır. Başarısız sayılan davacının ilişiğinin kesilmesi kanunun amir hükmü olduğundan, başka türlü hareket etme imkânı bulunmayan idarenin tesis ettiği işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı değerlendirilmiştir.

Davacı vekili görev başı eğitiminde davacıya haksız ve kasıtlı olarak düşük puan verildiğini ve sınav komisyonun fiilen bir subay, bir astsubaydan oluştuğunu ileri sürmüş ise de, davacının tamamen somut veriler çerçevesinde puanlamaya tabi tutulan ara sınavları ortalaması 70 iken davacı vekilinin düşük puan verildiğini ileri sürdüğü kanaat notları ortalamasının bundan daha yüksek (77 puan) olduğu; atış puanının hesabında idarenin bir takdir yetkisinin bulunmadığı, nitekim makineli tabanca atışından 100 puan alan davacının diğer atışlarda başarısız olması nedeniyle atış ortalamasının 43 olduğu; keza spor testinin de atış testi gibi objektif verilere dayandığı, puan hesabında idarenin herhangi bir takdir yetkisinin bulunmadığı; seminerde davacıya hak ettiğinden düşük not verildiği iddiasının soyut bir iddia olduğu, verilen notun davacının genel durumuna uygun bir not olduğu; esasen sonuç puanın 60 puanın altında gerçekleşmesinin en büyük nedeninin % 50 ağırlığa sahip olan dönem sonu değerlendirme sınavından davacının 49 puan alması olduğu; sınav komisyonunun Yönerge hükmü doğrultusunda iki subay, iki astsubay ve iki uzman jandarmadan oluştuğu ve kayıtlarda bu kişilerin tamamının imzasının bulunduğu; bu somut veriler karşısında davacı vekilinin soyut iddialarına hukuken itibar etmenin mümkün bulunmadığı değerlendirilmiştir. Keza bu bağlamda davacı vekilinin bilirkişi incelemesi yapılması yönündeki talebine iştirak edilmemiş, idari yargılama usulünde tanık dinlenebilmesi mümkün bulunmadığından bu yöndeki talebi ise değerlendirmeye alınmamıştır.

Sonuç olarak görevbaşı eğitiminde başarılı sayılması için 100 tam puan üzerinden (davacı vekilinin iddiasının aksine) 60 puanı elde etmesi gerekirken 59 puan almakla başarısız olduğu anlaşılan davacının, değerlendirme sürecinde maddi ve hukuki hata da yapılmadığı gözetilerek, mevzuat hükümleri gereği TSK'dan çıkarılması işleminde hukuka aykırı bir yön bulunmadığı vicdani kanısına varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

Hukuki dayanaktan yoksun bulunan davanın REDDİNE,

08 MAYIS 2012 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy