AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2010/ 1111
Karar No: 2011 / 1683
Karar Tarihi: 25.10.2011

(4678 S. K. m. 3, 5) (Sözleşmeli Subay ve Astsubay Yönetmeliği m. 7) (Türk Silahlı Kuvvetleri Sınıf Okulları/Eğitim Merkezi Komutanlıkları Yönetmeliği m. 22)

Davacı vekili, 04.10.2010 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kayda geçen dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin, İngilizce öğretmenliği branşından sözleşmeli subay alımı sınavına katılarak başarılı olduğunu, ancak davalı idarece güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığı değerlendirilerek sözleşmeli subay adaylığı statüsüne son verildiğini, bu işlemin iptali istemi ile açmış oldukları dava sonucunda Ankara 4'üncü İdare Mahkemesi'nin 05.01.2010 gün ve 2009/336 Esas, 2010/7 Karar sayılı kararı ile işlemin iptaline karar verilmesi üzerine müvekkilinin 26.02.2010 tarihinde İstanbul Tuzla Piyade Okul Komutanlığı'nda Sözleşmeli Subay Temel Askerlik ve Subaylık Anlayışı Kazandırma Kurs ve Eğitimine başlatıldığını, müvekkilinin 3 aylık temel askerlik eğitimi kapsamındaki akademik dersleri ve atış görevini başarı ile tamamladığını ve bu süre içinde hiçbir disiplin cezası almadığını, ancak müteakiben idarece, güvenlik soruşturmasının olumlu olduğu yönündeki iptal kararına rağmen güvenlik soruşturmasının olumlu olduğu kabul edilemediğinden sudan bahaneler uydurularak disiplin cezaları verilmeye başlanıldığını ve disiplin puanları kırılarak davacının sözleşmeli subay adaylığına son verilme yolunun seçildiğini, davacıya isnat edilen eylem ve karşılığında kırılan disiplin puanları sonucu tesis edilen işlem ile davacıya isnat edilen eylemler arasında adil bir denge kurulamadığını, davacının kendisine verilen her görevi başarı ile yerine getirdiğini ve girmiş olduğu tüm sınavlarda da başarılı olduğunu, buna rağmen disiplin puanının tamamını yitirecek şekilde uygulama yapılarak dava konusu işlemin tesis edilmesinin kamu yararı ve hizmet gerekleri ile bağdaştırılamayacağını, tesis edilen dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğunu belirterek iptaline ve öncelikle yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini talep etmiştir.

Davacı vekilinin yürütmenin durdurulmasına ilişkin talebi, Dairemizin 21.12.2010 tarih ve 2010/4058 Gensek, 2010/1111 esas sayılı kararı ile reddedilmiştir.

Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda; davacının 23 Ağustos - 26 Eylül 2008 tarihleri arasında yapılan sınav ve seçmeler sonucunda başarılı olarak sözleşmeli subay adayı olmaya hak kazandığı, sözleşmeli subay adayı olarak Piyade Okulu Komutanlığında 6 ay süreyle tabi tutulacağı Subay Temel Askerlik ve Subaylık Anlayışı Kazandırma Eğitimine katılmazdan önce yapılan güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığı gerekçesiyle davalı idarece sözleşmeli subay adaylığı statüsüne son verildiği, bu işlemin iptali istemiyle açılan davada Ankara 4 ncü İdare Mahkemesinin 05.10.2010 tarih ve 2009/336 Esas, 2010/7 Karar sayılı kararı ile işlemin iptaline karar verilmesi üzerine bahse konu iptal kararı uyarınca 26.02.2010 tarihinde Piyade Okulu Komutanlığına katılarak bu tarihten itibaren Subay Temel Askerlik ve Subaylık Anlayışı Kazandırma Eğitimine tabi tutulduğu; Subay Temel Askerlik ve Subaylık Anlayışı Kazandırma (SUTASAK) Eğitimine 40 tam disiplin puanı ile başlayan davacının; 05.06.2010 tarihinde işlediği KIYAFET KARARNAMESİNE UYGUN GİYİNMEMEK suçundan savunması alınarak Bl.K.nı tarafından 06.06.2010 tarihinde 1GÜN İZİNSİZLİK cezası verilerek 1 disiplin puanının kırıldığı, 07.06.2010 tarihinde işlediği ELBİSE VE EŞYA DOLABINI TEMİZ VE DÜZENLİ BULUNDURMAMAK VEYA MÜSAADE EDİLMEYEN EŞYA BULUNDURMAK suçundan savunması alınarak Bl.K.nı tarafından 10.06.2010 tarihinde 2 GÜN İZİNSİZLİK cezası verilerek 2 disiplin puanının kırıldığı, 17.06.2010 tarihinde işlediği EMİR VE KOMUTLARA LAKAYT DAVRANMAK suçundan savunması alınarak Bl.K.nı tarafından 21.06.2010 tarihinde 2 GÜN İZİNSİZLİK cezası verildiği ve 2 disiplin puanının kırıldığı, 11.06.2010 tarihinde işlediği SİLAH, TEÇHİZAT VE MALZEMEYİ DEPOYA KİRLİ BIRAKMAK suçundan savunması alınarak Bl.K.nı tarafından 21.06.2010 tarihinde UYARI cezası ile cezalandırıldığı ve 1 disiplin puanının kırıldığı, 18.06.2010 tarihinde işlediği ELBİSE VE EŞYA DOLABINI TEMİZ VE DÜZENLİ BULUNDURMAMAK suçundan savunması alınarak Bl.K.nı tarafından 1 GÜN ODA HAPSİ cezası verildiği ve 4 disiplin puanının kırıldığı, 12.07.2010 tarihinde işlediği ELBİSE VE EŞYA DOLABINI TEMİZ VE DÜZENLİ BULUNDURMAMAK suçundan savunması alınarak Bl.K.nı tarafından 12.07.2010 tarihinde UYARI cezası verildiği ve 1 disiplin puanının kırıldığı, 12.07.2010 tarihinde işlediği SORUMLULUK BÖLGESİNİ KONTROL ETMEMEK suçundan savunması alınarak 14.07.2010 tarihinde Bl.K.nı tarafından 2 GÜN İZİNSİZLİK cezası verildiği ve 2 disiplin puanının kırıldığı, 14.07.2010 tarihinde işlediği TAKIM İÇİNDEKİ DİSİPLİNİ SAĞLAYAMAMAK suçundan savunması alınarak Bl.K.nı tarafından 16.07.2010 tarihinde 1 GÜN ODA HAPSİ cezası verildiği ve 4 disiplin puanının kırıldığı, 18.07.2010 tarihinde işlediği SORUMLULUK BÖLGESİNİ KONTROL ETMEMEK suçundan savunması alınarak Bl.K.Vekili tarafından 21.07.2010 tarihinde 1 GÜN ODA HAPSİ cezası verildiği ve 4 disiplin puanının kırıldığı, 21.07.2010 tarihinde işlediği KOĞUŞ DÜZENİNE UYMAMAK suçundan savunması alınarak Bl.K.Vekili tarafından 23.07.2010 tarihinde 2 GÜN İZİNSİZLİK cezası verildiği ve 2 disiplin puanının kırıldığı, 23.07.2010 tarihinde işlediği TAKIM İÇİNDEKİ DİSİPLİNİ SAĞLAYAMAMAK suçundan savunması alınarak Tb.K.nı tarafından 26.07.2010 tarihinde 2 GÜN ODA HAPSİ cezası verildiği ve 8 disiplin puanının kırıldığı, 23.07.2010 tarihinde işlediği GÜNLÜK HİZMET CETVELİNE UYMAMAK suçundan savunması alınarak Bl.K.Vekili tarafından 30.07.2010 tarihinde UYARI cezası ile cezalandırıldığı ve 1 disiplin puanının kırıldığı, 25.07.2010 tarihinde işlediği ETÜT SAATLERİNE UYMAMAK suçundan savunması alınarak 30.07.2010 tarihinde Bl.K.Vekili tarafından 1 GÜN İZİNSİZLİK cezası verildiği ve 1 disiplin puanının kırıldığı ve 27.07.2010 tarihinde işlediği Nöbet Talimatına Aykırı Hareket Etmek suçundan savunması alınarak Bl.K.Vekili tarafından 30.07.2010 tarihinde 2 GÜN ODA HAPSİ cezası verildiği ve 8 disiplin puanının kırıldığı, bu şekilde disiplin puanının -l'e düşmesi üzerine sevk edildiği İSTANBUL/Tuzla Piyade Okul Komutanlığı Disiplin Kurulunun 10.08.2010 gün ve 2010/1 sayılı kararı ile disiplinsizlik nedeniyle okuldan çıkarılmasına karar verildiği, bu kararın K.K.K.nı tarafından 12.08.2010 tarihinde onaylanmasını müteakip sözleşmeli subay adaylığı statüsüne son verilerek TSK'dan ilişiğinin kesilmesi üzerine bahse konu işlemin iptali istemiyle AYİM'de bu davanın açılmış olduğu anlaşılmıştır.

4678 sayılı Türk Silahlı Kuvvetlerinde İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay ve Astsubaylar Hakkında Kanunun Tanımlar başlıklı 3'üncü maddesi; Bu Kanunda geçen;

e) Sözleşmeli subay adayı: Sözleşmeli subay yetiştirilmek amacıyla ön sözleşme yapılarak askeri eğitime alınanları, ... ifade eder. hükmüne,

4678 sayılı Kanunun Yetiştirme başlıklı 5'inci maddesi; Sözleşmeli subay adayları, yapılacak ön sözleşmeyi müteakip askeri eğitime alınır. Askeri eğitim ve Türk Silahlı Kuvvetlerinde 16/6/1927 tarihli ve 1076 sayılı Kanun hükümlerine göre askerliğini yedek subay veya kısa dönem erbaş olarak yapanlar ile yapmakta olanlardan sözleşmeli subaylığa başvuranların tabi olacakları askeri eğitim ile ilgili esaslar yönetmelikte düzenlenir. hükmüne,

Sözleşmeli Subay ve Astsubay Yönetmeliğinin Yetiştirme başlıklı 7'inci maddesi; Sözleşmeli subay adayları ile sözleşmeli subayların yetiştirilmesi ile ilgili esaslar aşağıda gösterilmiştir.

a) (Değişik bent: 11.2.2010-27490/4 md.) Sözleşmeli subay adayları, yapılacak ön sözleşmeyi müteakip en az üç ay süreli olmak kaydıyla kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının ihtiyaçları doğrultusunda, okul, kurum, sınıf okulu, kıtalar veya eğitim merkezlerinde temel askerlik ve subaylık nosyonu kazandırma eğitimine tabi tutulurlar. Temel askerlik ve subaylık nosyonu kazandırma eğitimini sınıf okulu veya eğitim merkezleri haricindeki okul, kurum ve kıtalarda görenler hakkında da Türk Silahlı Kuvvetleri Sınıf Okulları/Eğitim Merkezi Komutanlıkları Yönetmeliğinde belirtilen hükümler uygulanır..."hükmüne,

Türk Silahlı Kuvvetleri Sınıf Okulları/Eğitim Merkezi Komutanlıkları Yönetmeliğinin Disiplin esasları ve ceza hükümleri başlıklı 22 'nci maddesi; (1) Disiplinin tesisi ile ilgili ilkeler şunlardır:

a) Subaylar, sözleşmeli subaylar, astsubaylar, sözleşmeli astsubaylar, uzman jandarmalar ve uzman erbaşlara disiplin amirlerince 22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu ve 16/6/1964 tarihli ve 477 sayılı Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkında Kanun esaslarına göre ceza verilir.

b) Sözleşmeli/muvazzaf subay adayları, yedek subay adaylar ile sözleşmeli/muvazzaf astsubay adaylarının tabi olacakları disiplin esasları;

1) Her adayın okula kabulü ile birlikte 40 disiplin notu verilir. Belli cezalar karşılığı kırılan notlar bundan düşülmek suretiyle adayın o andaki disiplin notu ortaya çıkarılır. Bu disiplin notunun tamamının kaybedilmesi halinde adaylar disiplin kuruluna sevk edilir. Disiplin notunda hangi eylemlerden dolayı kaç puan düşüleceği yönergeler ile düzenlenir.

2) Adaylara; Uyarı, İzinsizlik, Oda hapsi cezaları verilir.

3) Adaylara verilen uyarı cezası karşılığında 1 disiplin notu, izinsizlik cezası karşılığında bir hafta sonu tatiline karşılık 2 disiplin notu, disiplin amirlerince verilecek oda hapsi cezası karşılığında her bir gün oda hapsi cezası için 4 disiplin notu, disiplin mahkemesince verilecek oda hapsi cezası karşılığında her bir gün için 5 disiplin notu kırılır.

(2) Adayların astlık ve üstlük münasebetleri yönergeler ile düzenlenir. hükmüne,

KKY 51-23 Subay Temel Askerlik ve Subaylık Anlayışı Kazandırma Eğitimi Yönergesinin DİSİPLİN ESASLARI başlıklı 5 'nci Bölüm, DİSİPLİN ESASLARI VE CEZA HÜKÜMLERİ başlıklı 2 'nci maddesinin (b) fıkrası;

"...b. Sözleşmeli subay adaylarının tabi olacakları disiplin esasları;

(1) Her adaya, eğitim başlangıcında 40 disiplin notu verilir.

(2) Belli cezalar karşılığı kırılan notlar bundan düşülmek suretiyle adayın o andaki disiplin notu ortaya çıkarılır.

(3) Bu disiplin notunun tamamının kaybedilmesi halinde adaylar disiplin kuruluna sevk edilir.

(4) Disiplin notunda hangi eylemlerden dolayı kaç puan düşüleceği EK-A 'da gösterilmiştir. (Sözleşmeli subay adayları tarafından, EK-A listede yer almayan disiplin tecavüzleri işlendiğinde, disiplin amiri tarafından Askeri Ceza Kanunu hükümlerine göre uygun bir ceza takdir edilir.)

(5) Adaylara; uyarı, izinsizlik, oda hapsi cezaları verilir.

(6) Adaylara verilen;

(a) Uyarı cezası karşılığında 1 disiplin notu,

(b) İzinsizlik cezası karşılığında bir hafta sonu tatiline karşılık 2 disiplin notu,

(c) Disiplin amirlerince verilecek oda hapsi cezası karşılığında her bir gün oda hapsi cezası için 4 disiplin notu,

(ç) Disiplin mahkemesince verilecek oda hapsi cezası karşılığında her bir gün için 5 disiplin notu düşülür. ... hükmüne,

Anılan Yönergenin 5'inci Bölüm DİSİPLİN KURULU başlıklı 5'inci maddesi;

"a. Eğitimin icra edildiği, okul/SnfOkl./Snf.Okl. ve Eğt.Mrk.K.lıklarının tabi olduğu mevzuat esasları çerçevesinde teşkil edilen disiplin kurulları, SUTASAK eğitiminde bulunan sözleşmeli subay adaylarının disiplin durumlarını inceleyip karara bağlamakla yetkilidir. Disiplin kurulunun toplanma ve çalışma usulleri ilgili mevzuata göre yürütülür.

b. Görevleri:

Disiplin Kurulu, kurula sevk edilen sözleşmeli subay adaylarının disiplin ile ilgili safahatını ve yapılan işlemlerin ilgili mevzuata uygunluğunu inceleyerek, disiplinsiz olduğuna/adaylığın sona ermesine ya da yapılan işlemlerin yeniden incelenmesine karar verir. Kurul bu maksatla;

(1) Disiplin bozucu hareketlerde bulunan, ikaz veya cezalara rağmen ıslah olmayanların,

(2) Tavır ve hareketlerini ikazlara rağmen hizmetin gerektirdiği şekilde düzenlemeyenlerin,

(3) içkiye, kumara, borçlanmaya ve şahsi menfaatlerine aşırı derecede düşkün olanların,

(4) Türk Silahlı Kuvvetlerinin manevi şahsiyetine gölge düşürücü davranışta bulunanların,

(5) Tutum ve davranışları ile yasa dışı görüşleri benimsedikleri anlaşılanların,

(6) Askerliğin şeref ve haysiyetiyle bağdaşmayacak eylemlerde bulunanların, durumlarını görüşür.

c. Disiplinsiz olduğuna/adaylığının sona ermesine karar verilenler hakkındaki karar, Kara Kuvvetleri Komutanının onayı ile kesinleşir ve adayın sözleşmesi feshedilir.

ç. Disiplin kurulu kararları gerekçeli olarak yazılır. Düzenlenen tutanak kurula katılan tüm üyelerce imzalanır. Kararlar, gerekli delil ve belgeleriyle birlikte, onaylanmak üzere yetkili makamlara gönderilir. hükmüne amirdir.

Açıklanan mevzuat hükümlerine nazaran dava konusu uyuşmazlık incelendiğinde; davacının 26.02.2010 tarihinden itibaren 6 ay süreyle başlamış olduğu SUTASAK (Temel Askerlik Eğitimi Bölümü, Takım Komutanı Seviyesinde Sevk ve İdare Eğitimi Bölümü ve Subaylık Anlayışı Kazandırma Eğitimi Bölümü olmak üzere üç bölümden oluşan) eğitimi süresince ilk disiplin cezasının verildiği 06.06.2010 tarihine değin herhangi bir disiplin cezası almadığı, ancak 06.06.2010 tarihinden en son disiplin cezasının verildiği 30.07.2010 tarihine kadarki kısa sayılabilecek bir tarih aralığına sıkıştırılmış bir surette ve SUTASAK eğitiminin sona ermesine de az bir süre kalmış iken peş peşe disiplin cezaları ile cezalandırılmış olduğu; bu itibarla söz konusu disiplin cezalarının, davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığı gerekçesiyle statüsüne son verilmiş iken Ankara 4'üncü İdare Mahkemesince verilen iptal kararı gereğince tekrar statüye alınmış olması nedeniyle sözleşmeli subay adaylığı statüsüne bu kez disiplin puanının tamamını kaybettiği gerekçesiyle son verilebilmesi için sebep ve hukuki zemin yaratmak amacıyla verildiği izlenimini yarattığı göz önüne alınarak dava konusu işlemin amaç unsuru yönünden hukuka aykırı olduğu sonucuna ve kanaatine ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

Hukuka aykırı bulunan sözleşmeli subay adaylığına son verilme işleminin işleminin İPTALİNE,

25 EKİM 2011 tarihinde Üyeler P.Kur. Alb. İbrahim ÖZER ve Hv. Mu. Kur.Alb. Ali BOZKURT'un karşı oyları nedeniyle OYÇOKLUĞU ile karar verildi.


AYRIŞIK OY GEREKÇESİ

Sözleşmeli subay adayı olan davacının, SUTASAK (Subay Temel Askerlik ve Subaylık Anlayışı Kazandırma) eğitiminin 3 aylık Temel Askeri Eğitimini takip eden ikinci bölüm olan Takım Komutanı Seviyesinde Sevk ve İdare Eğitimi bölümünde disiplinsiz cezaları sebebiyle eksiye düşen puan durumuna bağlı olarak adaylığına son verilmiştir.

Her şeyden önce belirtmek gerekir ki, subaylık nosyonu kazandırmaya yönelik bir askeri eğitim sürecince, adayların zor şartlara alışmaları, fiziki ve psikolojik dayanıklıklarının artırılması ve metanetlerin ölçülmesi amacıyla sıkı ve katı bir disiplin rejimine tabi tutulmaları; buna bağlı olarak da uyumsuz ve verimsiz adayların daha işin başında elenmesi eşyanın tabiatından kaynaklanmaktadır. Bu sebeple, mesleki safahatı oluşmuş (statüdeki) asli personelden farklı olarak bir adayın kısa yetişme döneminde sıkça ceza almış olmasını, gerek sıkılaştırılmış ceza uygulaması şeklinde kabul etmek, gerek ölçüsüzlük olarak değerlendirmek mümkün değildir. Aksi halde, bu şekilde disiplinsizliği tespit edilen her adayın/kursiyerin ayrılmasının hukuka aykırı olduğu ve açılan bütün davaların otomatikman kabulünün gerektiği sonucu çıkar.

Esasen, yokluk hali ile sınırlı olarak yapılan denetim de göstermektedir ki, tesis edilen disiplin cezalarında ağır ve açık bir hukuka aykırılık da bulunmamaktadır. Bu bakımdan, gerek tek tek, gerek bütün olarak davacının puanının eksiye düşmesine yol açan cezaların, fesih işleminin sebebi olarak sakatlık taşıdığı söylenemez.

Ne var ki, adayın, SUTASAK eğitiminin ikinci Bölümündeki bu cezalarına karşılık, yine askerliğin mahiyeti gereği ve mantıken daha fazla uyumsuz hal ve hareketlerde bulunması kuvvetle muhtemel temel, askeri eğitimin verildiği Birinci Bölümde hiçbir disiplinsizliğine rastlanmamıştır. Keza, ilk eğitimin sonundaki spor faaliyetinde yaralandığı gibi, muhtelif disiplinsizlikleri sebebiyle 111 adayın toplam 386 adet yazılı savunmasının alınıp 347 adet çeşitli cezalara çarptırıldığı ve fakat bunlardan 14 adedinin salt davacıya ilişkin olduğu dikkate alındığında, Ankara 4'üncü İdare Mahkemesinin sözleşmeli subay adayı statüsüne alınmama işleminin iptaline ilişkin kararını işlevsiz hale koymak maksadıyla ceza yoluyla puan düşürerek fesih usulüne başvurulduğu kanaatine varılmıştır. İdarenin bu usule başvurmakla kamu yararı ve hizmet gerekleri dışına çıktığı, dolayısıyla fesih işleminin maksat unsuru yönünden hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 25.10.2011

KARŞI OY GEREKÇESİ

Davacı hakkında uygulanan ayırma işleminde disiplin cezalarının mevzuata uygun olarak verildiği, davacıya savunma hakkı tanındığı savunmalarının alındığı, disiplin notunun kırılması ve notların toplanmasında maddi bir hata yapılmadığı, ceza verme işlemlerinde, ceza kararlarını sakatlayacak ve hukuken yok hükmünde sayılmalarını gerektirecek bir neden bulunmadığı, davacının hissi nedenlerle okuldan çıkarılmasına zemin hazırlamak amacıyla kasti ceza verildiğine ilişkin bilgi ve belgelerin bulunmadığı, okuldan çıkarılmasına ilişkin usulü işlemlerde bir hata yapılmadığı, sonuç olarak; davacının Subay Temel Askerlik ve Subaylık Anlayışı Kazandırma Eğitiminden disiplinsizlik nedeniyle çıkarılarak sözleşmeli subay adaylığı statüsüne son verilmesi yönünde tesis edilen dava konusu işlemin tüm unsurları ile hukuka uygun olduğunu değerlendirdiğimden işlemin iptali yönündeki sayın çoğunluğun görüşüne katılamadım. 25.10.2011 (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy