AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2009/ 907
Karar No: 2010 / 820
Karar Tarihi: 06.07.2010

(926 S. K. m. 36) (Türk Silahlı Kuvvetleri Lisansüstü Eğitim-Öğretim Yönetmeliği m. 10, 11) (Subay Meslek Programları Yönetmeliği m. 29)

Davacı, 26.06.2009 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kayıtlarına geçen dava dilekçesinin reddedilmesi üzerine 02.09.2009 tarihinde Gölcük 1'inci Asliye Hukuk Mahkemesi ve 03.09.2009 ile 03.12.2009 tarihlerinde AYİM kayıtlarına geçen yenileme ve savunmaya cevap dilekçelerinde özetle; 2006 yılında Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünde 2 sene görev sorumluluğu verilmeden yüksek lisans öğrenimine tefrik edildiğini, bu süre içerisinde derslerini 4 üzerinde 3.50 genel not ortalaması ile başarıyla bitirdiğini, ancak tez çalışmasını bitiremediğini, 25.06.2008 tarihinde idareye müracaat ederek 1 yarıyıl (6 ay) ek süre talep ettiğini, bu talebinin uygun görüldüğünü, ancak görev sorumluluğu verilmeden olan öğrenim izninin görev üzerinden olacak şekilde değiştirilerek, Araştırma Merkezi Komutanlığı Yazılım Üretim Mühendisliği kadrosuna atandığını ve tez çalışmasını tamamlaması için Şubat 2009'a kadar kendisine süre verildiğini, okuldan kaynaklanan sorunlar nedeniyle verilen ek süre içinde de tezini tamamlayamadığını, 26.02.2009 tarihli dilekçesiyle 1 yarı yıl daha ek süre talep ettiğini, dilekçesine tez danışmanı ve sıralı sicil amirlerinin görüşlerini mütalaa formunu da eklediğini, Dz. K. K.lığının 13.05.2009 tarihli yazısı ile üsteğmenlik rütbe bekleme süresinin 693 gün süreyle uzatıldığını, bu hususun 21.05.2009 tarihinde tebliğ edildiğini, bu arada çalışmalarını tamamlayarak 08.06.2009 tarihinde tezini sunduğunu ve 12.06.2009 tarihinde diplomasını aldığını, Boğaziçi Üniversitesi Lisansüstü Giriş Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği, YÖK Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği ve Harp Okulları Yönetmeliğinin tezini jüri önünde savunması için en fazla iki yarı yıl ek süre verilebilir hükmünü içerdiğini, ayrıca Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından Kuvvet nam ve hesabına yurt içinde veya yurt dışında görev sorumluluğu verilmeden yüksek lisans eğitimine tefrik edilen subaylara ilişkin liste incelendiğinde, genellikle 3 yıl 6 ay süreyle öğrenim izni verildiğinin görüldüğünü, kendisine sadece 1 öğretim dönemi (6 ay) ek süre verildiğini, işlemin haksız ve adaletsiz olduğunu belirterek, rütbe bekleme süresinin uzatılması yönündeki idari işlemin iptaline ve yürütmesinin durdurulmasına karar verilmesini talep etmiştir.

Dairemizin 15.09.2009 gün ve 2009/3080 - 907 Gensek, Esas numaralı kararı ile yürütmenin durdurulması talebinin reddine karar verilmiştir.

Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davacının, Eylül 2006 - Eylül 2008 tarihleri arasında görev sorumluluğu verilmeden Dz. K. K.lığı nam ve hesabına Boğaziçi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Bölümünde yüksek lisans öğrenimine tefrik edildiği, bu nedenle Deniz Harp Okulu Komutanlığı Deniz Bilimleri ve Mühendisliği Enstitü Müdürlüğü emrine atandığı, 01.09.2006 tarihinde öğrenimine başladığı, verilen süre içinde yüksek lisans kredili derslerini ve seminer dersini başarıyla tamamladığı, ancak; tez çalışmasını bitiremediği, 23.06.2008 tarihli dilekçe ile müracaatta bulunarak, 1 yarı yıl (6 ay) ek öğrenim izni talep ettiği, Dz. K. K.lığınıin 09.08.2008 tarihli yazısı ile talebinin kabul edilerek, yüksek lisans öğrenim izninin Şubat 2009 tarihine kadar uzatılmasının uygun görüldüğü, ancak görev sorumluluğu verilmeden Dz. K. K.lığı nam ve hesabına yürüttüğü yüksek lisans öğreniminin görev üzerinden Dz. K. K.lığı izni/onayı ile kendi nam ve hesabına statüsüne çevrilerek, İstanbul Pendik Araştırma Merkezi Komutanlığı Yazılım Geliştirme Grup Başkanlığı Yazılım Üretim Mühendisliği görevine atandığı, verilen ek süre içerisinde de tezinin hazırlanmasında kullandığı öğrenim gördüğü Üniversitenin simülasyon alt yapısından kaynaklanan teknik sorunlar nedeniyle tez çalışmasını tamamlayamadığı, bu kez 24.02.2009 tarihli dilekçe ile başvuruda bulunarak, 1 yarıyıl daha ek öğrenim izni talep ettiği, bu kez talebinin kabul edilmediği, Dz. K. K.lığının 11.05.2009 tarih ve 2009-11-117 sayılı kararı ile; görev sorumluluğu verilmeden yaptırılan yüksek lisans programını belirlenen sürede tamamlayamadığından; TSK Personel Kanununun 36-b maddesi gereğince Deniz Harp Okulu Komutanlığı Deniz Bilimleri ve Mühendisliği Enstitü Müdürlüğü emrinde 01.09.2006 - 25.07.2008 tarihleri arasında geçirdiği 693 günün üsteğmenlik bekleme süresine eklenmesine karar verildiği, bu kararın 21.05.2009 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, davacının tez çalışmasını tamamlayarak, 12.06.2009 tarihinde yüksek lisans diplomasını almaya hak kazandığı, bilahare süresi içinde işbu davayı açtığı anlaşılmıştır.

926 TSK Personel Kanununun 36/b maddesi; Silahlı Kuvvetler hesabına veya izinli olarak yurt içinde veya yurt dışında her çeşit öğrenim, kurs ve staja gönderilen subaylardan, öğrenim, kurs veya stajlarını bu kanun hükümlerine göre hazırlanacak yönetmelikte gösterilen süre ve şartlar içinde bitiremeyen başarısızlık veya diğer sebeplerle bu yönetmelikte gösterilen sürelerden fazla sınıfta kalmak suretiyle bu süre içerisinde bitirmelerine imkan olmayan üniversiteler, yüksek okullar veya sınıf okulları yönetmeliklerine göre öğrencilikle ilişikleri kesilen, devamsızlık, başarısızlık, uygunsuz hallerinden dolayı eğitimlerine son verilen veya devre kaybedenlerin öğrenim, kurs veya stajda kaldıkları süreler kadar bekleme süreleri uzatılır. Yurt dışına öğrenim, kurs veya staja gönderilenler için bu süre yurt dışına çıkış ve dönüş tarihleri arasında geçen süredir. hükmünü içermektedir.

Anılan Kanun; yüksek lisans öğrenim süresinin ne kadar olacağı hususunda düzenleme getirmemiş, bu sürenin çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenmesi esasını benimsemiştir.

Türk Silahlı Kuvvetleri Lisansüstü Eğitim - Öğretim Yönetmeliğinde lisansüstü öğrenimin ne kadar süre içinde bitirilmesi gerektiğine ilişkin bir hüküm yer almamaktadır.

Türk Silahlı Kuvvetleri Lisansüstü Eğitim - Öğretim Yönetmeliğin 11'inci maddesinde; Lisansüstü eğitime ilişkin detaylı usul, esas ve şartlar ile diğer hususlar kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından çıkarılacak yönergelerle düzenlenir. hükmü yer almaktadır.

Bu Yönetmeliğin 11'inci maddesine dayanılarak çıkarılan Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Lisansüstü Öğretim Yönergesinin ikinci bölümünde yer alan görev sorumluluğu verilmeden Dz. K. K.lığı nam ve hesabına yaptırılan lisansüstü öğretim başlıklı 2'nci maddesinin ilkeler başlıklı a fıkrası; ....(3) Öğrenime başlayan personelin kendisine verilen süre içersinde eğitimini tamamlaması zorunludur.

(4) Öğrenim süresi ancak sağlık ve öğrenim yapılan kurumdan kaynaklanan gecikmelere bağlı olarak Dz.K.K.lığının onayı ile uzatılabilir.

(5) Öğrenime başlayan personel, Üniversitelerarası Kurul Başkanlığının Lisansüstü Öğretim Yönetmeliği ve ilgili üniversitenin Lisansüstü Öğretim Yönetmeliğinde belirtilen esaslara uymak zorundadır...,

Eğitimden geri çağrılma ve öğrenim izninin iptal edilmesine ilişkin hususlar başlıklı d fıkrasının (3) numaralı bendi Gönderildiği program/dalda dönem sonu aldığı notlar söz konusu öğrenimi Dz. K. K.lığınca saptanan sürede tamamlayamayacak düzeyde düşük olan (sağlık ve öğrenim yapılan kurumdan kaynaklanacak nedenler hariç) subayların Dz. K K.lığınca öğrenim izinleri iptal edilir ve öğrenimden geri çağrılarak haklarında 926 sayılı TSK Personel Kanununun ilgili maddelerince yasal işlem yapılır,

Diğer hususlar başlıklı e fıkrasının (9) numaralı bendi; Başarısızlık halinde 926 sayılı TSK Personel Kanununa göre öğrenim süresi kadar rütbe bekleme süresi uzatılır.,

Yönergenin aynı bölümünde yer alan görev üzerinden Dz. K.K.lığının izni ile kendi nam ve hesabına yurt içi üniversitelerde yapılacak lisansüstü öğretim başlıklı 3'üncü maddesinin İlkeler başlıklı a fıkrası; …(4) Öğretime başlatılan personel, Üniversitelerarası Kurul Başkanlığının Lisansüstü Öğretim Yönetmeliği ve ilgili üniversitenin Lisansüstü Öğretim Yönetmeliğinde belirtilen esaslara uymak zorundadır.

(5) Personelin, Dz. K. K.lığınca ilgili üniversitenin lisansüstü öğretim yönetmeliği dikkate alarak saptayacağı sürede öğrenimini tamamlaması zorunludur.,

Öğrenim izninin iptal edilmesi başlıklı d fıkrasının (3) numaralı bendi; Öğrenim için izin verilen lisansüstü program için öngörülecek sürede lisansüstü öğretimi tamamlayamaması hallerinde öğrenim izni iptal edilir. hükümlerini içermektedir.

Yönergenin yukarıda belirtilen maddeleri ile diğer maddelerinde de lisansüstü öğrenimin ne kadar süre içinde bitirilmesi gerektiğine ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Yönergede Dz. K. K.lığı tarafından personele bir süre tanınacağı, bu sürenin ise Üniversitelerarası Kurul Başkanlığının Lisansüstü Öğretim Yönetmeliği ve ilgili üniversitenin lisansüstü öğretim yönetmeliği hükümleri gözetilerek belirleneceği düzenlenmiş bulunmaktadır.

Subay Meslek Programları Yönetmeliğinin 29'uncu maddesinde; Silahlı Kuvvetler hesabına veya izinli olarak yurtiçinde veya yurtdışında her çeşit öğrenim kurs ve staja gönderilen subaylar, öğrenim kurs veya stajlarını aşağıdaki belirtilen sürelerde bitirmek zorundadırlar....

b) Yüksek lisans ve doktora için 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu gereğince çıkarılan Lisansüstü Öğretim Yönetmeliğinde gösterilen süre içinde...

Yukarıda belirtilen süre ve şartlar içinde öğrenimlerini bitiremiyenler hakkında 926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 36'ncı madde (b) fıkrası... hükümleri uygulanır. hükmü yer almaktadır.

Yukarıda belirtilen tüm mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; davacının, gönderildiği lisansüstü öğrenimini ne kadar bir süre içinde bitirmesi gerektiği 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu gereğince çıkarılan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği ile öğrenim gördüğü Boğaziçi Üniversitesi Lisansüstü Giriş Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği hükümlerine göre belirlenecektir.

Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin süre başlıklı 10'uncu maddesinde; a) Tezli yüksek lisans programını tamamlama süresi dört yarıyıldır. Daha kısa sürede mezun olabilecek bir öğrenciyle ilgili düzenlemeler, ilgili senato tarafından kabul edilen yönetmelikte belirtilir. İlgili yönetmelikler uyarınca başarısız olan öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişiği bu süreden önce kesilebilir.

b) Dört yarıyıl sonunda kredili derslerini ve seminer dersini başarıyla tamamlayamayan veya yükseköğretim kurumunun öngördüğü en az genel not ortalamasını tutturamayan öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişiği kesilir.

c) Tez çalışmasından üst üste iki kez veya aralıklı olarak üç kez başarısız not alan öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişiği kesilir.

d) Kredili derslerini ve seminer dersini başarıyla bitiren, ancak tez çalışmasını Madde 10-a'da belirtildiği üzere dört yarıyıl sonuna kadar tamamlayamadığı için tez sınavına giremeyen bir öğrenciye, ilgili enstitü anabilim dalı başkanlığının önerisi ve Enstitü Yönetim Kurulu onayı ile tezini jüri önünde savunması için en fazla iki yarıyıl ek süre verilebilir.,

Boğaziçi Üniversitesi Lisansüstü Giriş Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin tezli yüksek lisans programında süre başlıklı 10'uncu maddesinde; Tezli yüksek lisans programım tamamlama süresi, bilimsel hazırlık süresi hariç dört yarıyıldır. Bu süre içerisinde bütün derslerini en az 3,00 GNO ile tamamlamış, ancak tez çalışmasını tamamlayamamış öğrenciye ilgili ana bilim dalının önerisi ve ilgili yönetim kurulunun kararı ile en fazla iki yarıyıllık ek süre verilebilir. hükümleri yer almaktadır.

Görüldüğü üzere belirtilen yönetmelik hükümlerine göre 4 yarı yıllık tezli yüksek lisans öğrenim süresinin 2 yarıyıl uzatılması mümkün olduğu, dolayısıyla en geç 6 yarıyıl içinde bitirilmesinin gerektiği, davacının Eylül 2006 - Eylül 2008 tarihleri arasında kendisine verilen 4 yarıyıllık öğrenim izni süresi içinde yüksek lisans derslerini 4 üzerinden 3,50 genel not ortalaması (GNO) ile başarıyla bitirdiği, bu süre içinde tez çalışmasını tamamlayamaması nedeniyle; Dz. K. K.lığı tarafından öğrenim izninin Şubat 2009 tarihine kadar 1 yarıyıl uzatıldığı, ancak uzatılan süre içerisinde öğrenim gördüğü kurumdan kaynaklanan teknik sorunlar nedeniyle tez çalışmasını tamamlayamaması nedeniyle öğrenim izninin Dz.K.K.lığı Lisansüstü Öğretim Yönergesi uyarınca Dz. K. K.lığınca 1 yarıyıl daha uzatılması gerekir iken; uzatılmadığı, Dz. K. K.lığınca verilen öğrenim izni süresi içinde olmamakla birlikte; konuya ilişkin akademik yönden ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak, 6 yarı yıllık süre içerisinde tez çalışmasını tamamlayarak, 12.06.2009 tarihinde yüksek lisans diplomasını almaya hak kazandığı, dolayısıyla süresi içinde yüksek lisans öğrenimi bitirememesi söz konusu olmadığından ve davacı bakımından 926 Sayılı TSK Personel Kanununun 36/b maddesinde belirtilen hiçbir durum gerçekleşmediğinden; Dz. K. K.lığının 11.05.2009 tarih ve 2009-11-117 sayılı karar ile tesis edilen Deniz Harp Okulu Komutanlığı Deniz Bilimleri ve Mühendisliği Enstitü Müdürlüğü emrinde 01.09.2006 - 25.07.2008 tarihleri arasında geçirdiği 693 günün üsteğmenlik bekleme süresine eklenmesine dair işlemin hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle,

Hukuka aykırı bulunan davacının rütbe bekleme süresinin uzatılması işleminin İPTALİNE, 06 TEMMUZ 2010 tarihinde OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy