AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2009/ 776
Karar No: 2009 / 1225
Karar Tarihi: 22.12.2009

(2709 S. K. m. 41) (4924 S. K. m. 4) (926 S. K. m. 118, 119) (2803 S. K. m. 14, 24) (Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliği m. 5, 14, 23, 24) (Jandarma Teşkilatı Görev ve Yetkileri Yönetmeliği m. 183) (Sözleşmeli Sağlık Personeli Atama ve Nakil Yönetmeliği m. 8)

Davacı ve vekili 26 Haziran 2009 ve 19 Kasım 2009 tarihlerinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kaydına geçen dava ve cevaba cevap dilekçelerinde özetle; 1993 yılında Uzman Jandarma Okulundan mezun olduktan sonra 1993 -1995 yılları arasında Çorum İl J.K.lığında, 1995-1996 yılları arasında Jandarma Astsubay Okulunda, 1996-1997 yılları arasında Manisa İl J.K.lığında, 1997 -1999 yılları arasında Hakkari İl J.K.lığında, 1999-2002 yıllan arasında Bolu İl J.K.lığında, 2002-2007 yılları arasında Bitlis İl J.K.lığında, 2007-2009 yılları arasında Kırklareli İl J.K.lığında görev yaptıktan sonra 2009 yılı genel atamalarında Bitlis İl J.K.lığı emrine, buradan da il içi atamayla Mutki İlçe J.K.lığı Mrk.J.Krk.K.lığı İç Güvenlik Asayiş Tim Komutanı olarak atandığını, daha önce Bitlis İl J.K.lığı Adilcevaz İlçe J.K.lığı emrinde görevli iken eşinin 2004 yılında Sağlık Bakanlığı bünyesinde 4924 sayılı Kanun kapsamında sözleşmeli ebe olarak görev yapmaya başladığını, 4924 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan Sözleşmeli Sağlık Personeli Atama ve Nakil Yönetmeliğine göre sözleşmeli personelin atamasında eş, öğrenim durumu, sağlık durumu ve diğer hususların göz önüne alınmadığını, bu nedenle eşinin tayin hakkı bulunmadığını, 2007 yılı genel atamalarında Kırklareli İl J.K.lığına atanması nedeniyle aile bütünlüğünün bozulduğunu, eşinin, kendisinin atandığı Kırklareli İline atanması için yapmış oldukları başvuruya söz konusu kanun ve yönetmelik gerekçe gösterilerek olumsuz cevap verildiğini, bu nedenle eşi ve çocuğu ile iki yıldır ayrı olduklarını, 2009 yılı genel atamalarında J.Gn.K.lığına durumunu bildirir bir dilekçe yazarak kat'i hazırlık tebligatı aldığı 3'üncü defa sıralı hizmet garnizonu görevine yapılacak atamasında eş durumunun dikkate alınmasını ve Bitlis İline atamasının yapılmasını talep ettiğini, 2009 yılı genel atamalarında talebinin dikkate alınarak Bitlis İline atamasının yapıldığını, Bitlis İl J.K.lığına da eş durumunu bildirir bir dilekçe yazarak eşinin görev yaptığı Adilcevaz İlçesine atanmak istediğini bildirdiğini, ancak yapılan il içi atama işlemi ile tercihi dışında Mutki İlçe J.K.lığına atandığını, Mutki İlçesinin eşinin halen görev yaptığı Adilcevaz İlçesine bağlı Göldüzü Köyüne 120 km. uzaklıkta ve Adilcevaz İlçesine en uzak ilçe olduğunu, daha önce görev yaptığı Adilcevaz İlçesine atanmasına herhangi bir engel durumunun bulunmadığını, tesis edilen il içi atama işleminin hukuka aykırı olduğunu belirterek Mutki İlçesine yapılan il içi atama işleminin iptalini talep ve dava etmiştir.

AYİM Nöb. Dairesinin 27 Ağustos 2009 gün ve Gensek No:2009/2248, Esas No:2009/237 sayılı kararı ile yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir.

Dava dosyasındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde; 1993-1995 yılları arasında Çorum İl J.K.lığı emrinde, 1995 - 1996 yılları arasında Jandarma Astsubay Okulunda, 1996-1997 yılları arasında Manisa İl J.K.lığı emrinde, 1997-1999 yılları arasında Hakkari İl J.K.lığı emrinde, 19999 - 2002 yılları arasında Bolu İl J.K.lığı emrinde, 2002-2007 yılları arasında BİTLİS/Adilcevaz İlçe J.K.lığı emrinde ve 2007 -2009 yılları arasında Kırklareli İl J.K.lığı emrinde görev yapan davacının, Sağlık Bakanlığı bünyesinde 4924 sayılı Kanuna tabi sözleşmeli ebe olarak 12 Ocak 2004 tarihinden itibaren Bitlis İli Adilcevaz İlçesi Göldüzü Sağlık Ocağında görev yapmakta olan eşinden dolayı eş durumu nedeniyle 2009 yılı genel atamalarında Bitlis İl J.K.lığı emrine atanma talebinde bulunduğu, bu talebi üzerine 2009 yılı genel atamalarında Bitlis İl J.K.lığı emrine atanan davacının, yine eş durumu nedeniyle Adilcevaz İlçe J.K.lığı emrine il içi atanmayı talep etmesine rağmen il içi atama işlemi ile Mutki İlçe J.K.lığı emrine Mrk.J.Krk.K.lığı İç Güvenlik Asayiş Tim Komutanı olarak atanması üzerine söz konusu il içi atanma işleminin iptali istemi ile işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunun 118'inci maddesinde; Subay ve astsubayların atama ve yer değiştirmelerinin hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına bağlı olarak, sosyal, iklim ve ulaşım durumları ile kültür ve sağlık durumları ve bunlara benzer yer ve bölge şartları göz önünde tutularak tespit edilen bölge ve garnizonlara -(a) meslek programları, meslek içi ve kadro ihtiyacı-(b) Sağlık durumu-(c) İdari, asayiş ve zaruri sebepler -(d) istekte bulunduğu yerler dikkate alınarak sıra ile yapılacağı belirtilmektedir.

Aynı Kanunun 119'uncu maddesi de; Yukarıdaki maddede yazılı esaslar dahilinde bölge ve garnizonların tespiti, bölgelerin ve garnizonların değişen şartlara göre yeniden tespiti, buralarda kalma süreleri, atanma ve yer değiştirmelerde dikkate alınacak sair hususlar Milli Savunma ve İçişleri Bakanlıklarınca hazırlanacak yönetmelik ile tespit edilir. şeklinde düzenlenmiştir.

926 sayılı TSK Personel Kanunun 119'uncu maddesi uyarınca çıkarılan ve 01 Ocak 2006 tarihinde yürürlüğe giren Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliğinin (18 Aralık 2005 tarih ve 26027 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır) 14'üncü maddesinde; Subay ve astsubayların atamaları, hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına ve hizmet ihtiyacı prensibine uygun olarak aşağıdaki kriterler dikkate alınarak Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından atama yönergelerinde belirtilen garnizonlar arasında sıra ile yapılır, a) Meslek programları ve meslek içi eğitim esasları, b) Kadro ihtiyaçları, c) Kıta hizmeti zorunluluğu, ç) Terfi durumu, d) Sınıf, branş ve ihtisasları, e) Kendisinin, eşinin ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının atamaya esas hayati önemi haiz sağlık durumları, f) İdari, asayiş ve zaruri sebepler, g) Personelin atanma isteğinde belirttiği yerler. Subay ve astsubaylar, kendileriyle eşlerinin memleketleri ve daimi ikametgahlarının bulunduğu garnizonlar dahilinde, mümkün olduğu kadar, sıkıyönetim hizmetleri, sosyal tesis (orduevi, özel eğitim merkezi, askerî gazino, ve benzeri), levazım amirlikleri, ihale/muayene ve kabul komisyon üyelikleri, inşaat-emlak, asker alma ile jandarma (eğitim görevleri hariç) ve sahil güvenlik hizmetleri gibi halkla doğrudan ilişkili görevler veya mal ve hizmet alımı ile ilgili görevlere verilmez veya atandırılmazlar. Ancak, son genel nüfus sayımına göre büyükşehir belediye/belediye hudutları içindeki nüfusu 500.000'i aşan yerler için bu fıkra hükmü uygulanmaz. düzenlemesi mevcuttur.

5'inci maddesinde; Atamalarda kadro görev yerinin özellikleri esas alınır. Bu Yönetmelikte ve bu Yönetmeliğe dayalı olarak çıkarılan Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı atama yönergelerinde gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, kadrosu olmayan bir görev yerine atama yapılmaz. Barışta kıta, karargah ve kurumlara kadrolarda belirtilen rütbelerden ast rütbe ile asil olarak kimse atanamaz. düzenlemesi yer almaktadır.

Aynı Yönetmeliğin 11'inci maddesinde; Subay ve astsubayların atandığı garnizonda hizmet süresini tamamlamaları esastır. Subay ve astsubaylar bu Yönetmeliğin 23 ve 24'üncü maddelerde belirtilen sebepler hariç olmak üzere garnizon değiştirmek suretiyle atamaya tabi tutulmazlar. hükmü düzenlenmiş, 23'üncü maddesinde de; Aşağıdaki hallerde, genel atama dönemine bakılmaksızın her zaman atama yapılabilir, a) Kendisinin, eşinin ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının hayati önemi haiz atamaya esas sağlık durumu ve buna bağlı kadroların boşalması, b) Terfi, c) İstifa, emeklilik veya ölümden dolayı kadroların boşalması, ç) Sicil (sicil notu, sicil tam notunun yüzde altmış (%60)ından aşağı düşen subay ve astsubaylar, öncelikle bulundukları garnizon dahilinde, bunun mümkün olmaması halinde garnizon hizmet süresine bakılmaksızın diğer garnizonlara, sicil üstleri değişecek şekilde atandırılabilirler.), d) Sıralı sicil üstlerince görevde verimli olunamadığının saptanması, e) Kuvvet veya sınıf değişikliği, f) Gördüğü kurs veya öğrenimle ilgili olan boş kadrolara atanma, g) Atamayı gerektiren bir eğitime seçilme nedeniyle boşalan kadrolara atama veya aynı nitelikli bir eğitimden göreve atanma, ğ) Eş veya çocuklarının ölümü, h) Görev ihtiyaçları, ı) Kilit/kritik kadroların zorunlu boşalması, i) Konuş, kuruluş ve kadro değişiklikleri, j) Astsubaylıktan subaylığa geçirilmesi, k) Diğer idari, asayiş ve zaruri sebepler. hükmüne yer verilmiştir.

2803 sayılı Jandarma Teşkilat Görev ve Yetkileri Kanununun ... nokta ataması yapılmayıp, İl Jandarma Komutanlıkları emrine atanan astsubay ve uzman jandarmalardan emniyet ve asayiş görevi alacak olanların istihdam yerleri ve il içi yer değiştirmeleri İl Jandarma Komutanının teklifi üzerine Valinin onayı ile belirlenir. hükmünü içeren 14'üncü maddesinden alan Jandarma personelinin il içi atama işlemlerine, aynı Kanunun 24'üncü maddesi uyarınca çıkartılan Jandarma Teşkilatı Görev ve Yetkileri Yönetmeliğinin Atamada ve Yer Değiştirmede Uygulanacak Esaslar başlıklı 183'üncü maddesinin göndermesi uyarınca Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliği ile Jandarma Genel Komutanlığı Atama Yönergesi hükümleri uygulanmaktadır.

J.Gn.K.lığı Atama Yönergesi (JGY:52-12)'nin 9'uncu bölüm 2'nci maddesinin (ç) bendi; ... /ç. Atanma durumuna giren personelin, çalışan eşi dolayısıyla, eşinin başka bir garnizonda görev yerinin bulunmaması nedeniyle bir önceki görev yaptığı garnizona tekrar atanma isteği, kadro, rütbe ve muvazene imkanları ile safahatı göz önünde bulundurularak değerlendirilir. İsteği uygun görülenlerin önceki görev yaptığı aynı göreve veya aynı birliğe atandırılmamasına dikkat edilir... hükmüne amirdir.

T.C. Anayasasının Ailenin korunması başlıklı 41'inci maddesi; Aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır./ Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar. hükmünü içermektedir.

4924 sayılı Kanunun 4'üncü maddesine dayanılarak çıkarılan Sözleşmeli Sağlık Personeli Atama ve Nakil Yönetmeliğinin Atamalara İlişkin Usul ve Esaslar başlıklı 8'inci maddesinin (b) bendi; sözleşmeli personel atamalarında eş, öğrenim, sağlık durumu ve diğer hususlar göz önüne alınmaz. hükmüne amirdir.

Yukarıda açıklamalar çerçevesinde; Sağlık Bakanlığı bünyesinde 4924 sayılı Kanuna tabi sözleşmeli ebe olarak 12 Ocak 2004 tarihinden itibaren BİTLİS/Adilcevaz İlçesi Göldüzü Sağlık Ocağında görev yapmakta olan ve 4924 sayılı Kanunun 4'üncü maddesine dayanılarak çıkarılan Sözleşmeli Sağlık Personeli Atama ve Nakil Yönetmeliğinin 8'inci maddesinin (b) bendinin sözleşmeli personel atamalarında eş, öğrenim, sağlık durumu ve diğer hususlar göz önüne alınmaz hükmüne istinaden eş durumu nedeniyle atama görmesine imkan bulunmayan davacının eşinin durumu davalı idarece göz önüne alınarak yukarıda belirtilen mevzuata uygun olarak davacının isteği doğrultusunda 2009 yılı genel atamalarında davacı Bitlis İl J.K.lığı emrine atanmış ise de; il içi atamalarına esas olmak üzere yine yukarıda belirtilen eşinin durumu nedeni ile Adilcevaz İlçe J.K.lığı emrine il içi atanmayı talep eden davacının, dava konusu il içi atama işlemi ile Mutki İlçe J.K.lığı emrine atandırılmasının hukuka aykırı olduğu, zira her ne kadar davalı idarece davacının talebinin karşılanmamasına gerekçe olarak J.Gn.K.lığı Atama Yönergesinin 9'uncu bölüm 2'nci maddesinin (ç) bendi hükmü gösterilmiş ise de; J.Gn.K.lığı Atama Yönergesinin 9'uncu bölüm Eşleri Devlet Kuruluşlarında Çalışan Personele Uygulanacak Esaslar başlıklı 2'nci maddesinin (ç) bendinde; atanma durumuna giren personelin, çalışan eşi dolayısıyla eşinin başka bir garnizonda görev yerinin bulunmaması nedeniyle bir önceki görev yaptığı garnizona tekrar atanma isteğinin, kadro, rütbe ve muvazene imkanları ile safahatı göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi, isteği uygun görülenlerin önceki görev yaptığı aynı göreve veya aynı birliğe atandırılmamasına dikkat edilmesi öngörülmüştür. Görüldüğü üzere J.Gn.K.lığı Atama Yönergesinin 9'uncu bölüm 2'nci maddesinin (ç) bendinde; eşi Devlet kuruluşlarında çalışan ve eşinin başka bir garnizonda görev yeri bulunmayan personelin, bir önceki görev yaptığı garnizona tekrar atanma istemesi durumunda; kadro, rütbe ve muvazene imkanları ile safahatı açısından engel bir durumu söz konusu olmadığında bir önceki görev yaptığı garnizona isteği doğrultusunda atanmasına olanak sağlanmıştır. Bu bağlamda, davacının, Sağlık Bakanlığı bünyesinde 4924 sayılı Kanuna tabi sözleşmeli ebe olarak Adilcevaz İlçesi Göldüzü Sağlık Ocağında görev yapmakta olan ve eş durumu nedeniyle başka bir garnizona atanma durumu bulunmayan eşinin durumu nedeniyle bir önceki görev yaptığı garnizon olan Adilcevaz İlçe J.K.lığı emrine atanma talebinin; kadro, rütbe ve muvazene imkanları ile safahatı açısından engel bir durum söz konusu olmadığı takdirde karşılanması ve talebi doğrultusunda Adilcevaz İlçesine il içi atamasının yapılmasının gerektiği, davalı idarece, davacının Adilcevaz İlçesine il içi atanma suretiyle atanmasına kadro, rütbe ve muvazene imkanları ile safahatı açısından bir engel bulunduğu hususunda somut bir sebep ileri sürülmediği gibi önceki görev yeri olan Adilcevaz İlçe J.K.lığında, önceki görevi olan 3'üncü Asyş. Tim K.lığı görevi dışında bir görev yerinde görevlendirme imkanının bulunmadığının da öne sürülmediği nazara alındığında; davacının Adilcevaz İlçe J.K.lığı emrine atanma isteği dikkate alınmayarak dava konusu il içi atama işlemi ile Mutki İlçe J.K.lığı Mrk.J.Mrk.K.lığı İç Güvenlik Asayiş Tim Komutanı olarak atanmasında, idare tarafından takdir yetkisinin; objektif kriterlere bağlı kalınarak, kamu yararı amacına uygun, kamu hizmetinin verimliliği, etkinliği dikkate alınmak suretiyle ve kamu yararı ile kişi yararı arasında bir denge gözetilerek kullanıldığını söylemek hukuken mümkün değildir dolayısıyla tesis edilen dava konusu il içi atama işleminin hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

Hukuka aykırı bulunan il içi atama işleminin İPTALİNE, (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy