AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2009/ 764
Karar No: 2009 / 1266
Karar Tarihi: 29.12.2009

(2709 S. K. m. 125) (1602 S. K. m. 21)

Davacı vekili, ilk kez 01.04.2009 tarihinde Ovacık Asliye Hukuk Mahkemesinde, 09.04.2009 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kayda geçen ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Daireler Kurulunun 27.04.2009 tarih ve E.2009/29, K.2009/32 sayılı kararı ile dilekçenin reddine karar vermesi üzerine 08.06.2009 tarihinde Adana Nöb. İdare Mahkemesinde, 11.06.2009 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kayda geçen dava dilekçesinde özetle; davacının 14.04.2005 tarihinde stajyerlik eğitimi tamamladığını, Gölbaşı İlçe J.K.lığına bağlı Ahiboz J.Krk. K.lığına atamasının yapıldığını, 2005 yılı sicil döneminde 27.06.2005 tarihinde sicil düzenlendiğini, bu sürenin yaklaşık bir ayında davacının başka bir karakolda geçici görevli ve (20) gününün de yıllık planlı izinde olduğunu, bu nedenle sicil amirinin sicil verebilmesi için gerekli süre olan (3) ay çalışma şartının yerine getirilmediğini, bu sicil döneminde hakkında olumsuz sicil verilebilecek bir durumun söz konusu olmadığını, 2006 yılı sicil döneminde de 1’inci sicil üstünün değiştiğini ancak yine olumsuz bir sicil alma durumunun olmadığını sicil amirinin 2005 yılında düzenlenen sicilin etkisi altında kalarak sicil verebileceğini, davacının astsubaylığa geçiş için başvurduğunu ancak sınava katılmaya hak kazanamadığını, davacının yapmış olduğu araştırma neticesinde de 2005 ve 2006 yıllarına ait sicil notlarının düşük olması sebebiyle sınava katılamayacağını öğrendiğini yapılan değerlendirmelerin hukuka aykırı olduğunu iddia ederek sicil işleminin iptalini talep ve dava etmiştir.

Dava dosyası, özlük dosyaları ile sicil belge ve defterlerinin incelenmesi neticesinde; davacının 2005 yılından itibaren sicil almaya başladığı; dava konusu 2005 yılı sicil döneminde 27.06.2005 tarihli normal yıllık sicil işleminde 1’inci sicil üstünce yeterli seviyesinde sicil düzenlendiği, sicil belgesinin olumsuz kabul edilen alt kıstaslarından nota tahvil edilen bir adedine (22-C) işaretleme yapıldığı, 27.06.2005 tarihli normal yıllık sicil işleminde 2'nci sicil üstünce yeterli seviyesinde sicil düzenlendiği, sicil belgesinin olumsuz kabul edilen alt kıstaslarından nota tahvil edilen bir adedine (22-C) işaretleme yapıldığı, 27.06.2005 tarihli mülki sicil üstü tarafından düzenlenen yıllık sicil işleminde alt düzeyde iyi seviyesinde sicil düzenlendiği, bu sicil döneminde takdirinin ve cezasının bulunmadığı; 2006 yılı sicil döneminde 02.05.2006 tarihli normal yıllık sicil işleminde 1’inci sicil üstünce yeterli seviyesinde sicil düzenlendiği, sicil belgesinin olumsuz kabul edilen alt kıstaslarına işaretleme yapılmadığı ve ilave kanaat belirtilmediği, 02.05.2006 tarihli normal yıllık sicil işleminde 2'nci sicil üstünce yeterli seviyesinde sicil düzenlendiği, sicil belgesinin olumsuz kabul edilen alt kıstaslarına işaretleme yapılmadığı ve ilave kanaat belirtilmediği, mülki sicil üstü tarafından düzenlenen yıllık sicil işleminde iyi seviyesinde sicil düzenlendiği, bu sicil döneminde takdirinin ve cezasının bulunmadığı; mesleki safahatı süresince 6 adet takdirinin ve bir adet cezasının bulunduğu görülmüştür.

Davacı 14.04.2005 tarihinde Gölbaşı İlçe J.K.lığına bağlı Merkez J.Krk.K.lığında yapmakta olduğu stajyerlik eğitimini tamamladığım, aynı tarihte Gölbaşı İlçe J.K.lığına bağlı Ahiboz J.Krk.K.lığına katılış yaptığını, 27.06.2005 tarihinde 2005 yılı sicilini tebliğ ettiğini ve üç aylık çalışma şartını tamamlamadan kendisi hakkında sicil düzenlendiğini belirterek yetki unsuru bakımından sicilinin geçersiz sayılması gerektiğini belirttiğinden dolayı dava konusu olan tüm yıllarda yapılan sicil işlemleri öncelikle yetki yönünden incelenmiştir. Dava ile ilgili dosya ve belgelerin incelenmesi neticesinde; Ankara İl Jandarma Komutanlığının 19 Nisan 2005 gün ve PER.: 4031-237-05/Uzm.J./Uzm.Erb.İşl.(777)(6923) sayılı Göreve Başlayan Personel konulu yazısında davacının yeni birliği olan Gölbaşı İlçe Jandarma Komutanlığı, Ahiboz J.Krk.K.lığı 1’inci Önl. ve Müd.Mng.K. görevine 14.04.2005 tarihinde katıldığı belirtilmiştir. Ayrıca; 2005 yılı sicil işleminde 1’inci ve 2'nci askeri sicil üstü ile mülki sicil işlemlerinin 27.06.2005 tarihinde düzenlendiği görülmekle asgari çalışma süresi olan 3 aylık çalışma şartı sağlanmadığı halde tesis edilen sicil işleminin hukuka aykırı olduğu, 2006 yılı sicil işlemleri ise sıralı sicil üstleri tarafından ve üç aylık çalışma şartı göz önüne alınarak düzenlendiğinden yetki unsuru yönünden hukuka uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

Uzman Jandarma Atama ve Sicil Yönetmeliğinin Sicil Üstlerinin Görev ve Sorumluluğu başlıklı 29'uncu maddesinde; Sicil üstleri emri altındakiler hakkında sicil düzenlerken; üstlük ve komutanlığın en önemli olan özel yetkilerinden birini kullanırlar. Sicil üstleri; bu görevin önemini göz önünde tutarak, sicil belgelerindeki nitelikleri tam bir tarafsızlık, adalet ve vicdani kanaatle değerlendirmekten sorumludurlar. Aksi durum, ehliyetli olmayanların layık olmadıkları rütbe ve makamlara yükselmelerini, dolayısıyla Türk Silahlı Kuvvetlerinin yetenekten yoksun kişilerin elinde görevini yapamaz duruma düşmesi sonucunu doğurur. Hissi ve aşırı merhamet duygusuyla verilecek sicillerin, hak eden başka personelin hakkını ihlal edeceği, daima göz önünde bulundurulur... denilmektedir.

Bilindiği üzere, askerlik müessesesinde her türlü yükselme, taltif, yurtiçi ve yurtdışı kurs, öğrenim ve görevlendirmelerde personelin sicilleri büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle sicil üstleri üstlük ve komutanlığın en önemli özel yetkilerinden olan sicil verme yetkisini kullanırken mutlaka objektif olmak durumundadırlar. Ayrıca her ne kadar sicil işlemlerinin idarenin diğer işlemlerine göre takdir yetkisinin daha yoğun olarak kullanıldığı işlemler grubunda olması ve T.C. Anayasasının 125/4 ve 1602 sayılı Kanunun 21/2'nci maddelerinde belirtildiği üzere, takdir yetkisini ortadan kaldıracak biçimde yargı kararı verilemeyeceği göz önünde tutulsa da, burada denetlenemeyecek olan husus hukuka uygun kullanıldığı tespit edilen takdir yetkisi olup, bu yetkinin hukuka aykırı ve yanlış kullanıldığının anlaşılması halinde, idarenin sicil tanzimi konusundaki takdir yetkisi de denetlenebilecektir.

Sicil işlemlerindeki hukuka aykırılığın kendisini gösterdiği durum ise; uzun yıllar boyunca belirgin bir çoğunlukta çok yüksek sicil notları ve olumlu kanaatler ile takdir edilen personelin, genel gidişata ve uygulamaya istisna teşkil edecek biçimde ve göze çarpacak nitelikte, ayrıca birden bire düşüşü açıklayan makul nedenler öne sürülmeksizin düşük sicil notları ile takdir edilmesi ve hakkında olumsuz kanaatlerin belirtilmiş olmasıdır.

Yukarıda belirtilen ölçütler doğrultusunda dava konusu sicil işlemleri değerlendirildiğinde;

2005 yılı sicil döneminde 1'inci ve 2'nci sicil üstü ile mülki sicil üstü sicil işlemlerinin yetki yönünden hukuka aykırı olduğu,

2006 yılı sicil döneminde 1'inci ve 2'nci sicil üstünce yapılan değerlendirmelerin (işaretlemelerin ve bunların nota tahvil edilmesi sonucunda ortaya çıkan sicil puanının) yeterli seviyesinde olmakla anılan sicil notunun davacının sicil safahatı içerisinde ani ve açık bir düşüş meydana getirdiği, takdir yetkisinin objektif sınırlar içinde kullanılmadığı değerlendirilerek, 2006 yılı 1’inci ve 2'nci sicil üstü sicil işlemlerinin hukuka aykırı olduğu, mülki sicil üstünce yapılan değerlendirmelerin (işaretlemelerin ve bunların nota tahvil edilmesi sonucunda ortaya çıkan sicil puanının) iyi seviyesinde olmakla, anılan sicil notunun davacının sicil safahatı ile uyumlu olduğu, sicil üstünce takdir yetkisinin objektif ölçütlere uygun olarak kullanılmadığından söz edilemeyeceği, birkaç puanlık farkın sicil üstlerinin takdir yetkisi sınırları içinde bulunduğu değerlendirilerek, 2006 yılı mülki sicil üstü sicil işlemlerinin hukuka uygun olduğu kararına ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle,

1. Hukuka aykırı olan 2005 yılı 1’inci ve 2'nci askeri sicil üstü ile mülki sicil üstü sicil işlemlerinin yetki yönünden İPTALİNE,

2. Hukuka aykırı olan 2006 yılı 1’inci ve 2'nci sicil üstü sicil işlemlerinin İPTALİNE,

3. Hukuka uygun olan 2006 yılı mülki sicil üstü sicil işlemlerinin iptali isteminin REDDİNE, (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy