AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2009/ 357
Karar No: 2009 / 780
Karar Tarihi: 21.07.2009

(2709 S. K. m. 125) (926 S. K. m. 119, 121) (Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliği m. 13)

Davacı, 16.03.2009 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kayda geçen dava dilekçesinde özetle; başarılı bir meslek safahatı olduğunu, 2008 yılı atamalarında 58'inci Top.Tug.K.lığı Askeri Gazino Müdürlüğü Gazino Subayı kadrosuna atandığını, yeni Tug.K.nın 18 Ağustos 2008 tarihinde göreve başlamasını müteakip hizmete ilişkin olmayan nedenlerden meydana gelen birtakım olaylar sebebiyle 02.03.2009 tarihli şikayet dilekçesini Kolordu K.lığına gönderdiğini, bu şikayet sonrasında Tug.K.nın kendisine olumsuz tavır takındığını, ardından da 12.03.2009 tarihinde atamalı olarak görevli bulunduğu 58'inci Top.Tug.K.lığı Askeri Gazino Müdürlüğündeki görevinden alınarak 58'inci Top.Tug.KYrd.na bağlı olarak geçici görevlendirildiğini, geçici görevlendirme işleminin hukuka aykırı olduğunu belirterek iptalini, söz konusu hukuka aykırı işlem nedeniyle uğradığı manevi zarar karşılığı olarak 1TL.(Bir Türk Lirası) tutarında manevi tazminat ödenmesini ve yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dairemizin 12.05.2009 tarih ve 2009/927 Gensek, 2009/357 Esas sayılı kararı ile yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir.

Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda; davacının 2008 yılı atamalarında 58'inci Top.Tug.K.lığı Askeri Gazino Müdürlüğü Gazino Subayı kadrosuna atandığı, 12.12.2008 tarihinde doldurduğu atama istek formuyla bulunduğu görevden, rütbesine uygun olan başka bir göreve atanma istediği, Tug.K.nın bu istemle ilgili olarak davacının çalışkan olduğu, sosyal tesislerde görev yapabilecek yapıya sahip olmadığı tespitini yapmak suretiyle isteminin uygun olduğuna dair mütalaa bildirdiği, davacının kendisince hizmete ilişkin olmadığını değerlendirdiği askeri gazinoyla ilgili birtakım olayları içeren 02.03.2009 tarihli şikayet dilekçesini Kolordu K.lığına gönderdiği, Tug.K.lığının 12.03.2009 tarihli emriyle davacının 14.03.2009 tarihinde yeni görev yerinde P olacak şekilde Askeri Gazino Müdürlüğünden, 58'inci Top.Tug.K.lığı Emrine geçici görevlendirildiği, ardından geçici görevlendirme işleminin iptali ve manevi tazminat istemiyle süresinde bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

926 Sayılı TSK. Personel Kanunu'nun Subayların ve Astsubayların Atanmaları başlıklı 121'inci maddesinin (a) fıkrasında asteğmen-albay rütbesindeki subayların ve astsubayların atanmalarının Kuvvet Komutanlıklarınca yapılacağı düzenlenmiş, aynı Kanunun 119'uncu maddesi de, atanma ve yer değiştirmelerde dikkate alınacak hususların bir yönetmelikle tespit edileceği belirtilmiştir.

Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliği'nin Atama Yetkileri başlıklı 13'üncü madde (a) fıkrası; asteğmen-albay rütbelerindeki subaylar ile astsubayların atamaları, Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca yapılacağını hüküm altına almış olup dava konusu işlemle ilgili uygulama fıkrası olan (f) fıkrası ise; Çeşitli nedenlerle yapılacak görevlendirmelerde; görevlendirmenin 3 aya kadar yapılması durumunda Kuvvet Komutanlığına, Jandarma Genel Komutanlığına ve Sahil Güvenlik Komutanlığına bilgi verilmek suretiyle asgari Tümen / Tugay (ve eşidi), Komutanlıklarca, görevlendirmenin 3 aydan fazla süreler için yapılması durumunda ise görevlendirme ilgili birliğin teklifi ile Kuvvet Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca yapılır. hükmünü amir bulunmaktadır.

K.K.K. Subay ve Astsubay Atama Yönergesi'nin Görevlendirme Esasları başlıklı 14'üncü bölümünde Birliğe/kuruma verilen vazifenin ifası için birlik komutanlıkları/kurum amirliklerince, zorunlu hallerde atandığı kadro görev yeri haricinde de personel görevlendirilebileceği öngörülmüştür.

Görüldüğü üzere personelin atandığı yer dışındaki bir göreve geçici görevlendirilmesi için zorunlu durumun gerçekleşmesi gerekmektedir. Öncelikle davacının geçici olarak görevlendirildiği görev yerinde herhangi bir hizmet ihtiyacının bulunmadığı açıktır. Davacının geçici görevlendirme işlemine tabi tutulmasında, Askeri Gazino Müdürlüğündeki görevinde çalışmaya devam etmesinin, hizmeti aksatacağı hususunun esas alındığı görülmektedir.

Dava dosyası ile davalı idarece özel gizlilik dereceli olarak savunma ekinde gönderilen belgelerin incelenmesinden, davalı idare tarafından zorunlu sebep olarak ileri sürülen somut olayların, davacının görevinden alınarak bir başka göreve geçici görevlendirilmesi için yeterli bulunmadığı, hizmeti aksatmasının söz konusu olmadığı, dolayısıyla işlemin tesisinde objektif sınırlar içinde kalınmadığı, kamu yararı - birey yararı dengesinin korunamadığı, bu haliyle görevlendirmenin cezalandırma amacı taşıdığı ve dava konusu geçici görevlendirme işleminde hukuka uyarlılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Davacının manevi tazminat istemine gelince; Anayasanın 125'inci maddesine göre idare kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararları ödemekle yükümlüdür. Bu açıdan idarenin sorumluluğu Anayasa prensibi olarak kabul edilmiştir. Ancak Anayasa'da idarenin sorumluluğunun hangi esaslara göre belirleneceği belirtilmemiş olup bu sorunun çözümü öğreti ve yargı kararlarına bırakılmıştır. Genel kabule göre idarenin sorumluluğu hizmet kusuru ve kusursuz sorumluluk esaslarına dayandırılmaktadır. Hangi esas üzerinde temellendirilirse temellendirilsin genel olarak idarenin tazminle sorumlu tutulabilmesi için, bir zararın varlığı, zararı doğuran eylemin veya işlemin idareye yüklenebilir olması, zararlı sonuç ile eylem veya işlem arasında nedensellik bağının bulunması zorunludur.

Bu durum karşısında, Anayasa'nın 125'inci maddesi uyarınca, idarenin tazmin sorumluluğunun oluşabilmesi için öncelikle davacının manevi tazminat istemine konu olabilecek manevi zararın mevcut olması gerektiği açıktır. Manevi zararın, kişinin bedensel, ruhsal bütünlüğü yanı sıra kişilik haklarının konusuna giren kişisel onur, şeref ve saygınlık gibi değerlere saldırılar sonucu kişinin manevi varlığında oluşan zarara karşılık geldiği hukuki bir olgudur.

Davacının geçici görevlendirilmesinin hukuka uygun şekilde gerçekleştirilmediği, anılan işleminin hizmetin yeterince iyi işlemediğini gösterdiği değerlendirilerek; hukuka aykırı geçici görevlendirme işlemi nedeniyle davacının manevi zarara uğradığı ve bu zararının da davalı idarece tazminin gerektiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

58'inci Top.Tug.K.lığı Askeri Gazino Müdürlüğünden, 58'inci Top.Tug.K.lığı Emrine geçici görevlendirme işleminin İPTALİNE, 21 TEMMUZ 2009 tarihinde Üye Topçu Kur.Alb. Dursun ÇAĞDAŞ'ın Karşı Oyu ve OYÇOKLUĞU ile karar verildi

KARŞI OY GEREKÇESİ

Davalı idarece, davacının bulunduğu göreve devam etmesinin hizmeti aksatacağı değerlendirilerek geçici olarak görevlendirildiği, keyfi davranılmadığı ve takdir yetkisinin objektif kriterlere uygun kullanıldığı, işlemin somut sebeplere binaen tesis edildiği, hukuka ve mevzuata aykırı bir yön bulunmadığı, işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından manevi zarardan da söz edilemeyeceği, dolayısıyla davanın reddine karar verilmesi gerektiği görüşünde bulunduğumdan aksine oluşan sayın çoğunluk kararına katılamadım. 21.07.2009 (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy