AskeriYüksekİdareMahkemesi
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2009/ 274
Karar No: 2009 / 217
Karar Tarihi: 03.03.2009

(926 S. K. m. 36, Ek. Geç. m. 85) (Subay Sicil Yönetmeliği m. 4)

Davacı 27.06.2008 tarihinde kayda geçen yenileme dava dilekçesinde özetle: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi dalındaki yüksek lisans öğrenimini 27.08.2007 tarihinde tamamladığını; 13.09.2007 tarihli dilekçesi ile davalı idareye müracaat ederek yüksek lisans öğrenim kıdemi verilmesi isteminde bulunduğunu, bu müracaatının sicil şartını sağlamadığı gerekçesiyle reddedilerek yüksek lisans öğrenim kıdeminin verilmediğini; bu durumun 1992, 1993 ve 1995 yılı sicil dönemlerinde hissi davranışlardan dolayı tarafına düşük sicil verilmesinden kaynaklandığını öne sürerek 1992, 1993 ve 1995 yılları sicil işlemleri ile yüksek lisans öğrenim kıdemi verilmemesi işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

Dava ve özlük dosyalarında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda; Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde Eğitim Yönetimi ve Denetimi dalında yüksek lisans öğrenimini 27.08.2007 tarihinde tamamlayan davacının, 13.09.2007 tarihli dilekçesi ile davalı idareye müracaat ederek yüksek lisans öğrenim kıdemi verilmesi isteminde bulunduğu; davacının bu isteminin, müracaat tarihindeki mevcut sicil notları ortalamasının sicil tam notunun %90 ve daha üstünde olması şartını sağlamaması nedeniyle K.K.K.lığının 07.03.2008 gün ve PER: 1430-89041-08/Tyn.D.Sic.ve Kd.Ş.Sb.Ks. sayılı cevabi yazısı ile reddedildiği; red işlemini 20.03.2008 tarihinde tebellüğ eden davacının, dilekçe reddine konu 15.05.2008 tarihinde kayda geçen dava dilekçesi sonrasında 27.06.2008 tarihinde kayda geçen yenileme dava dilekçesi ile AYİM'de bu davayı tesis ettiği anlaşılmıştır.

Davacı hakkında tesis edilen lisansüstü öğrenim kıdemi verilmemesi işleminin sebep unsurunu davacının sicil notları ortalamasının sicil tam notunun %90'ımn altın olması olgusu oluşturduğundan öncelikle iptali istenen sicil işlemlerinin yargısal denetimi yapılmalıdır.

Sicil işlemlerinin iptali istemine ilişkin olarak:

Dava dosyası, özlük dosyaları ile sicil belge ve defterlerinin incelenmesi neticesinde; 1985 yılında teğmen nasbedilen davacının 1986 yılından itibaren sicil almaya başladığı; genel olarak meslek yaşamının ilk yarısında ortalamaları nispeten düşük, ikinci yarısında ise yüksek seviyede gerçekleşen bir sicil safahatı sergilediği; 1992 ve 1993 sicil dönemlerinde 1'nci sicil üstü tarafından çok iyiye yakın iyi seviyesinde, 2'nci sicil üstü tarafından ise iyi seviyesinde not takdir edildiği; 1995 sicil döneminde, 1'nci sicil üstü tarafından çok iyi, 2'nci sicil üstü tarafından iyi, 3'üncü sicil üstü tarafından ise çok iyiye yakın iyi seviyesinde not takdir edildiği ve 2'nci sicil üstü tarafından olumsuz kanaat belirtildiği; anılan sicil dönemlerine ilişkin olarak 1993 ve 1995 sicil dönemlerinde birer kez takdirname ile taltif edilen davacının anılan dönemlerde cezasının bulunmadığın belirlenmiştir.

İşlem tarihinde yürürlükte olan 21.1.1972 tarihli Subay Sicil Yönetmeliğinin Sicil üstlerinin görev ve sorumluluğu başlıklı 4'üncü maddesinde; Sicil üstleri emri altındakiler hakkında sicil düzenlerken; üstlük ve komutanlığın en önemli olan özel yetkilerinden birini kullanırlar. Sicil üstleri; bu görevin önemini göz önünde tutarak, emri altındakiler hakkında sicil düzenlerken sicil belgelerindeki niteliklere tam bir tarafsızlık, adalet ve vicdani kanaatle not takdir etmelidirler. Aksi hal ehliyetli olmayanların, layık olmadıkları rütbe ve makamlara yükselmelerini, dolayısıyla Türk Silahlı Kuvvetlerinin yetenekten yoksun kişilerin elinde görevini yapamaz duruma düşmesi sonucunu doğurur... denilmektedir.

Bilindiği üzere, özünde değerlendirme unsurunu barındırdığı ve bir değerlendirme sürecinin sonunda ortaya çıktığı için sicil işlemleri, idarenin diğer işlemlerine nazaran takdir yetkisini yoğun olarak kullandığı işlem grubu içerisinde yer alır. Kuşkusuz sicil üstünün tesis ettiği sicil işleminin tamamen üst'ün hareket alanı içinde kaldığını varsaymak da mümkün değildir. Diğer bütün kamusal yetkilerde olduğu gibi takdir yetkisi de eşit, adil, objektif ve hizmet gereklerine uygun olarak kullanılmalıdır.

Sicil işlemlerinde, takdir yetkisinin kullanılma sürecindeki hukuka aykırılık ise; uzun yıllar, belirgin bir çoğunlukla çok yüksek sicil notları ve olumlu kanaatler ile takdir edilmiş personele, genel safahatına ve uygulamaya istisna teşkil edecek ve göze çarpacak nitelikte (birden bire düşüşü izah eden makul ve kabul edilebilir nedenler öne sürülmeksizin) çok düşük sicil notları takdir edilmesi ve hakkında olumsuz kanaatler belirtilmesi durumunda ortaya çıkmaktadır.

Yukarıda belirtilen ölçütler doğrultusunda dava konusu sicil işlemleri değerlendirildiğinde; dava konusu 1992, 1993 ve 1995 yıllarında davacı hakkında 2'nci sicil üstleri tarafından takdir edilen iyi seviyesindeki sicil notunun gerek davacının sicil alma eğilimine gerekse aynı yıllarda diğer sicil üstlerinin takdir ettikleri notlara göre bariz şekilde düşük gerçekleştiği ve bu yönde not takdirini haklı kılan bir nedenin (disiplin cezası, rapor, tutanak vb.) bulunmadığı, aksine davacının dava konusu yıllarda iki kez takdirname ile taltif edildiği nazara alınarak 1992, 1993 ve 1995 yıllarında 2'nci sicil üstü sicil notlarının hukuka aykırı olduğu; anılan yıllardaki 1 ve 3 'üncü sicil üstü sicil notları yönünden ise safahatı ile uyumlu olması, diğer bir anlatımla safahatında benzer notların bulunması nedeniyle herhangi bir hukuka aykırılıktan söz edilemeyeceği değerlendirilmiştir.

Yüksek lisans kıdemi verilmemesi işleminin iptali istemine ilişkin olarak; Bilindiği üzere 926 sayılı T.S.K. Personel Kanununun Nasıp Düzeltilmesi başlıklı 36/1'inci maddesinin 28.06.2001 tarihli ve 4699 sayılı Kanunla değişik (d) bendinin 3'üncü alt bendinde Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı insan gücü temin ve yetiştirme planlarında belirtilecek ihtiyaç duyulan dallarda yüksek lisans (bilim uzmanlığı, yüksek mühendislik, master) öğrenimi yapanlara bir yıl, bunlardan doktora yapanlara bir yıl, doğrudan doktora yapanlara iki yıl, doçent olanlara ayrıca bir yıl olmak üzere toplam üç yıl kıdem verileceğine dair hüküm yer almaktayken; 05.04.2007 tarihli ve 5621 sayılı Kanunla (R.G.: 17.04.2007/26496) yapılan değişiklikle, Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personel temin ve yetiştirme planlarında belirtilecek ihtiyaç duyulan bilim dallarında yüksek lisans öğrenimi yapanlardan; yüksek lisans eğitimi bitiriş notu, lisans eğitimi bitiriş notu, sicil notu ortalaması, mükafatlar ve cezalar ile Türk Silahlı Kuvvetleri Lisansüstü Öğrenim Yönetmeliğinde belirtilen diğer şartlar esas alınarak yapılacak sıralamada Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı namına ve kendi namına olmak üzere ayrı ayrı olarak bilim dalı karşılığında tahsisi yapılan kontenjanlara giren subaylara bir yıl, bunlardan doktora yapanlara bir yıl, doğrudan doktora yapanlara iki yıl, doçent olanlara ayrıca bir yıl olmak üzere toplam üç yıl kıdem verileceği hükmü getirilmiştir. Keza yine 5621 sayılı Kanunla 926 sayılı Kanuna eklenen EK Geçici 85'inci maddenin 2'nci fıkrası ile de; bu Kanunun (5621 sayılı Kanunun) yürürlüğe girdiği tarihten önce yüksek lisans öğrenimine başlamış veya yüksek lisans eğitimini tamamlamış ve henüz kıdem almamış olan subayların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten (17.04.2007 tarihinden) itibaren yedi ay içerisinde yüksek lisans öğrenim kıdemi almak maksadıyla müracaat etmeleri halinde, bu Kanundan önceki esaslar dahilindeki yüksek lisans kıdeminden istifade edecekleri belirtilmiştir.

Davacının lisansüstü öğrenim kıdemi için 13.09.2007 tarihinde (yani geçiş döneminde) müracaatta bulunduğu nazara alındığında, 926 sayılı Kanunun 36/1-d maddesinin 05.04.2007 tarihli ve 5621 sayılı Kanunla yapılan değişiklik öncesi hükümlerinden bir bütün olarak istifade edebileceği açıktır.

Buna göre; yüksek lisans öğrenim kıdemi verilmesi için müracaat ettiği 13.09.2007 tarihi itibariyle, yukarıda değinilen ve hukuka aykırı olduğu sonucuna varılan 1992, 1993 ve 1995 yılları 2'nci sicil üstü notlan hesaba katılmaksızın davacının sicil notları ortalaması (basit ortalama) hesaplandığında, sicil notunun sicil tam notunun %90 ve daha üstünde olması şartını sağladığı, keza tamamladığı yüksek lisans öğreniminin 2004-2012 KKPL: 52-2 K.K.K.lığı Uzman Personel Temin ve Yetiştirme Planında öğretmen sınıfı subaylar için lisansüstü öğrenim kıdemi verilecek dallar arasında sayıldığı anlaşılmakla, davacının, mezuniyet tarihi itibariyle lisansüstü öğrenim kıdemine müstahak olduğu, böylelikle tesis edilen yüksek lisans öğrenim kıdemi verilmemesi işleminin hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

1. Hukuki dayanaktan yoksun bulunan 1992 ve 1993 yılı 1'inci; 1995 yılı 1'inci ve 3'üncü sicil üstü sicil notlarının iptali isteminin REDDİNE,

2. Hukuka aykırı bulunan 1992, 1993 ve 1995 yılı 2'inci sicil üstü sicil notlarının İPTALİNE, (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy