AskeriYargıtay
Dairesi: Daireler Kurulu
Esas No: 2013/ 70
Karar No: 2013 / 81
Karar Tarihi: 04.07.2013

(818 S. K. m. 44) (1632 S. K. m. 144) (5237 S. K. m. 62, 257) (5271 S. K. m. 231) (YCGK 19.06.2012 T. 2012/3-97 E. 2012/245 K.) (YCGK 25.12.2012 T. 2012/13-1315 E. 2012/1871 K.)

Başsavcılık; Askeri Mahkemece mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 44’üncü maddesine göre tenkis yapılarak hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu görüşünde iken, Daire; aksi görüştedir.

Jandarma Asayiş Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesinin 17.03.2010 tarihli, 2010/63-479 Esas ve Karar sayılı hükmü ile, sanıkların ihmal suretiyle görevi kötüye kullanmak suçunu işledikleri kabul edilerek, eylemlerine uyan ASCK’nın 144’üncü maddesi delaletiyle, TCK’nın 257/2 ve 62’nci maddeleri gereğince, ayrı ayrı beşer ay hapis cezasıyla cezalandırılmalarına, CMK’nın 231’inci maddesi gereğince (hakkında verilen karar itiraza konu olmayan diğer sanık), Sağ.Astsb.Kd.Çvş. A.D. hakkındaki hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, sanıklar P.Yzb. G.D., Bkm.Kd.Üçvş. M.K. ve P.Astsb.Kd.Çvş. M.T. yönünden ise, 52.570,59 TL tutarındaki Hazine zararını ödemeleri halinde müzayaka haline düşecekleri gerekçesiyle, mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 44’üncü maddesi gereğince, ödenmesi gereken miktarın indirilerek, 10.000 TL Hazine zararının sanıklar P.Yzb. G.D., Bkm.Kd.Üçvş. M.K. ve P.Astsb.Kd.Çvş. M.T. tarafından iki yıl içinde taksitler halinde ödenmesi koşuluna bağlı olarak, CMK’nın 231’inci maddesi gereğince, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilip, süresinde itiraz edilmeyen hüküm, sanık P.Yzb. G.D. bakımından, 25.05.2010 tarihinden, sanık Sağ.Astsb. Kd.Çvş. A.D. bakımından ise, 11.08.2010 tarihinden geçerli olmak üzere kesinleştiğine işaret edildiği,

Sanıklar Bkm.Kd.Üçvş. M.K. ve P.Astsb.Kd.Çvş. M.T. tarafından karara itiraz edilmesi üzerine, 12’nci Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesince verilen 15.10.2010 tarihli, 2010/450 Evrak ve 2010/1338 DİAK Karar sayılı duruşmasız işlere ait karar ile zarar tamamen giderilmeden veya tamamen giderilmesi koşuluna bağlanmadan, tenkis yapılarak hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle, itirazın kabulüne ve söz konusu hükmün sanıklar Bkm.Kd.Üçvş. M.K. ve P.Astsb.Kd.Çvş. M.T. yönünden kaldırılmasına kesin olarak karar verilmesi üzerine, Jandarma Asayiş Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesince verilen 04.05.2011 tarihli ve 2011/223-168 Esas ve Karar sayılı hüküm ile sanıklar Bkm.Kd.Üçvş. M.K. ve P.Astsb.Kd.Çvş. M.T.’nin ihmal suretiyle görevi kötüye kullanmak suçunu işledikleri kabul edilerek, eylemlerine uyan ASCK’nın 144’üncü maddesi delaletiyle değişik TCK’nın 257/2 ve 62’nci maddeleri gereğince ayrı ayrı iki ay on beşer gün hapis cezasıyla cezalandırılmalarına, 52.570,59 TL tutarındaki Hazine zararını ödemeleri halinde müzayakaya düşecekleri gerekçesiyle, mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 44’üncü maddesi gereğince, ödenmesi gereken miktar indirilerek, 10.000 TL Hazine zararının, hakkında daha önce verilen karar kesinleşmiş olmakla birlikte, Hazine zararı bakımından durumu yeniden değerlendirilen, sanık P.Yzb. G.D. ile, sanıklar Bkm.Kd.Üçvş. M.K. ve P.Astsb.Kd. Çvş. M.T. tarafından, iki yıl içinde taksitler halinde ödenmesi koşuluna bağlı olarak, CMK’nın 231’inci maddesi gereğince, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilip, bu hüküm de süresinde itiraz edilmediğinden, Bkm.Kd.Üçvş. M.K. bakımından 08.11.2011 tarihinden, P.Astsb.Kd.Çvş. M.T. bakımından ise 22.11.2011 tarihinden geçerli olmak üzere kesinleştirildiğine işaret edildiği, hususlarında çekişme bulunmamaktadır. 5271 sayılı CMK’nın 231’inci maddesinin altıncı fıkrasında;

“Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için;

a) Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,

b) Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,

c) Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi, ...” hükmü,

9’uncu fıkrasında ise; Altıncı fıkranın (c) bendinde belirtilen koşulu derhal yerine getiremediği takdirde; sanık hakkında mağdura veya kamuya verdiği zararı denetim süresince aylık taksitler halinde ödemek suretiyle tamamen gidermesi koşuluyla da hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir. ...” hükmü, öngörülmüştür.

Diğer koşulların yanında, suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmiş olması da gerekmekte olup, mağdura veya kamuya verilen zararın, denetim süresince aylık taksitler halinde ödemek suretiyle tamamen gidermesi koşuluyla da hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilecektir.

Sanığın, zararın tamamını gidermek yönünde samimi iradesi bulunmakla birlikte, zarar miktarının derhal ödemeyi imkansız kılacak şekilde büyük olması ve failin ekonomik durumu gibi nedenlerle, zararın bir defada karşılanamaması durumunda, taksitlendirme mümkün olabilecektir. (YCGK’nun 19.06.2012 tarihli ve 2012/3-97 Esas -2012/245 Karar, 25.12.2012 tarihli ve 2012/13-1315 Esas - 2012/1871 Karar sayılı kararları da bu yöndedir.)

Görüldüğü üzere yasa koyucu, taksit seçeneği öngördüğünde dahi, mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmiş olması koşulundan ayrılmamış, ödeme güçlüğü bulunabileceğini öngördüğü durumlarda dahi, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu yönünden, mahkemeye tenkis yetkisi vermemiş, ancak, taksitlendirme seçeneği getirmiştir.

Bu çerçevede; 5271 sayılı CMK’nın 231’inci maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ve aynı maddenin dokuzuncu fıkrasının açık hükümleri karşısında, Hazine zararının (kamunun uğradığı zarar) tamamen giderilmeden veya tamamen giderilmesi koşuluna bağlanmadan, Askeri Mahkemece tesis olunan 17.03.2010 tarihli, 2010/63-479 Esas ve Karar sayılı hükmün birinci bendi ile 04.05.2011 tarihli, 2011/223-168 Esas ve Karar sayılı hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına dair kesinleşmiş hükmün kanun yararına bozulmasına karar verilmesi gerektiği kabul edilmiş, Askeri Yargıtay 2’nci Dairesinin 03.04.2013 tarihli, 2013/618-662 Esas ve Karar sayılı kararının kaldırılmasına karar verilmiştir. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy