AskeriYargıtay
Dairesi: Daireler Kurulu
Esas No: 2012/ 28
Karar No: 2012 / 26
Karar Tarihi: 23.02.2012

(1632 S. K. m. 87)

Daire ile Askeri Mahkeme arasındaki uyuşmazlık, sanığın eyleminin emre itaatsizlikte ısrar suçunu oluşturup oluşturmayacağına ilişkin bulunmaktadır.

Daire, emre itaatsizlikte ısrar suçunun oluşmayacağı ve eylemin disiplin tecavüzü niteliğinde olduğu görüşünde iken, Askeri Mahkeme, emre itaatsizlikte ısrar suçunun oluştuğunu kabul etmiştir.

Dava Konusu Olayın Gelişimi

Dosya içeriğine göre; Sanığın Ankara’daki Birliğinde askerlik görevini yapmakta olduğu, 12.07.2010 ve 12.10.2010 tarihlerinde kendisine tebliğ edilmiş olan Arazi Destek Bölüğü İzin Talimatı ve Arazi Destek Bölüğü Kışlada Hareket Tarzları Talimatlarında, kışlaya izin ve benzeri bütün sebeplerle giriş ve çıkışlarda mutlaka Nizam Karakolunun kullanılacağına ilişkin düzenlemeler bulunduğu; sanığın, 23 Nisan 2010 tarihinde saat 09.30’da çıktığı çarşı izninden saat 17.00’ye kadar dönmesi gerekirken, zamanında dönmediği; gecikmesini ve alkollü olmasını da gizlemek amacıyla, saat 20.45'de kademeler bölgesindeki çevre emniyet tellerinden atlamak suretiyle ve alkollü olarak kışlaya gizlice girdiği, bu durumun nöbetçiler tarafından görülerek belirlenmesi üzerine yakalandığı anlaşılmaktadır.

Sanık savunmalarında; kendisine tebliğ edilmiş olan talimatları ve kışlaya nizamiye dışında bir yerden girilemeyeceğini bildiğini, çarşı izninde iken, nişanlısıyla olan problemleri nedeniyle alkol aldığını, nizamiyeden girmesi halinde alkollü olduğunun anlaşılacak olması nedeniyle nizamiye dışında, tel örgülerden atlayarak kışlaya girdiğini beyan etmiş; alkolmetre ile yapılan ölçümde, sanığın 0.64 mg/l alkollü olduğu belirlenmiştir.

Emre İtaatsizlikte Israr Suçu

ASCK’nın 87’nci maddesinin 1’inci fıkrasında, emre itaatsizlikte ısrar suçunun işleniş şekilleri tanımlanmış ve işleniş şekline göre farklı yaptırım öngörülmüş bulunmaktadır. Maddeye göre; hizmet emrinin hiç yerine getirilmemesi basit hal olarak düzenlenip, daha az bir ceza öngörülmüşken;

- hizmet emrinin yerine getirilmesinin söz ile açıkça reddedilmesi

- hizmet emrinin yerine getirilmesinin fiil ile açıkça reddedilmesi

- hizmet emrinin tekrar edildiği halde yerine getirilmemesi

halleri, seçimli hareketli nitelikli hal olarak düzenlenmiş ve bu haller için daha fazla yaptırım belirlenmiştir.

Suçun koruduğu hukuki menfaat, hizmet emrinin yerine getirilmesindeki kamu yararı olmakla birlikte; hizmet emrinin yerine getirilmesinin sözle veya fiille açıkça reddedilmesi hallerinde, failin hizmet emrini yerine getirmemedeki kararlılığı ve bir bakıma kastının yoğunluğu cezalandırılmak istenmiş, böylece disiplinin korunması esas alınmıştır.

Suçun basit halinin oluşması için, failin, hizmete ilişkin emri yerine getirmemesi gerekmekte; nitelikli halinin oluşumu için ise, fiilin, yukarıda belirtilen özel hallerden biri kapsamında işlenmiş olması yeterli bulunmaktadır.

Suçun oluşması için failin suç kastıyla hareket etmesi, bir başka deyişle hizmete ilişkin emre itaatsizlik amacıyla eylemini gerçekleştirmesi gerekmektedir.

Eylemin Değerlendirilmesi

Bu açıklamalar doğrultusunda dava konusu olaya bakıldığında; sanığın, çarşı izninden dönmekte geciktiğinin ve alkollü olduğunun tespit edilmemesi için, kışlaya, Nizam Karakolu yerine tel örgülerden girmeyi tercih ettiği, kışlanın hizmet yeri olduğu, sanığın da askerlik hizmeti nedeniyle kışlaya girme eylemini gerçekleştirdiği, giriş yerinin emredilenden farklı bir yer olmasının sanığın bu amacını ortadan kaldırmayacağı, emre itaatsizlikte ısrar suçunun koruduğu hukuki menfaat kapsamında, eylemin hizmetin aksamasına sebebiyet vermediği, kışlaya gecikmekle içinde bulunduğu durumu sonlandırmak niyetinde olan sanığın suç kastıyla hareket ettiğinin söylenemeyeceği ve eyleminin disiplin tecavüzü niteliğinde olduğu sonuç ve kanaatine varıldığından; sanığın, hizmete ilişkin emir gereğini kasıtlı olarak yerine getirmediği kabulüne dayanan mahkumiyet hükmünün bozulmasına karar verilmiştir. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy