AskeriYargıtay
Dairesi: Daireler Kurulu
Esas No: 2011/ 52
Karar No: 2011 / 49
Karar Tarihi: 02.06.2011

(353 S. K. m. 21, 26)

Daire ile Başsavcılık arasında ortaya çıkan ve Daireler Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; B Kolordusu Askeri Mahkemesi ile A Kolordusu Askeri Mahkemesi arasında ortaya çıkan olumsuz yetki uyuşmazlığının çözümlenmesine ilişkindir.

Daire; sanığın görevli olduğu Zırhlı Tugay Komutanlığının, 01.04.2010 tarihinden itibaren B Kolordusuna bağlanması ve H... Garnizonundan B... Garnizonuna konuş değiştirmesini dikkate alarak, 353 sayılı Kanun’un 21/1’inci maddesi gereğince, yargılama yetkisinin B Kolordusu Askeri Mahkemesine ait olduğunu kabul ederken;

Başsavcılık; suç tarihinde sanığın askerlik hizmetini yaptığı birliğin, adli yetki bağlantısında henüz değişiklik yapılmamış olması nedeniyle A Kolordusu Askeri Mahkemesinin adli yetki sahasında olduğunu ve sanık hakkında yargılama yapma görev ve yetkisinin A Kolordusu Askeri Mahkemesine ait olduğunu ileri sürerek, Daire kararına itiraz etmiştir.

353 sayılı Kanun’un “Genel olarak yetki” başlıklı 21’inci maddesi; “Askeri mahkemelerin yetkisi, teşkilatında askeri mahkeme bulunan kıt ’a komutanı veya askeri kurum amirinin kadro ve kuruluş itibariyle emirleri altında bulunan kişiler ile adli bakımdan kendisine bağlanmış birlik veya askeri kurum mensupları hakkında caridir.”;

“Yetki genişletilmesi ve daraltılması” başlıklı 26’ncı maddesi de; “Askeri mahkemelerin yetkileri, Kuvvet Komutanlıklarının gösterecekleri ihtiyaç üzerine veya doğrudan doğruya Genelkurmay Başkanlığının göstereceği lüzuma göre Milli Savunma Bakanlığınca genişletilip daraltılabilir. ” hükümlerini içermektedir.

Bu maddelerden anlaşıldığı üzere; askeri mahkemelerin genel yetkisi, 5271 sayılı CMK’dan farklı olarak, suçun işlendiği yere göre değil, yetki genişletilmesi veya daraltılması mümkün olmakla beraber, sanıkların kadro ve kuruluş itibarıyla bağlı oldukları Komutanlığa göre belirlenmektedir.

Bu durumda, uyuşmazlık konusunun çözümünde, sanığın suç tarihinde hangi birliğin kadro ve kuruşunda görev yaptığının tespiti ve dikkate alınması gerekmektedir.

Dosyanın incelenmesinde; sanığın, 20.02.2010 tarihinden itibaren Zh.Tug. 1’inci Tnk.Tb. 3’üncü Tnk.Bl.K.lığı emrinde askerlik hizmetini yaptığı, Zırhlı Tugay Komutanlığının, daha önce A Kolordusuna bağlı ve H... Garnizonunda konuşlu iken, KKK.lığının 12.03.2010 ve 1’inci Or.K.lığının 19.03.2010 tarihli, “Kışlaların Birleştirilmesi Kapsamında Bazı Birliklerin Konuş ve Teşkilat Değişikliği” konulu uygulama emirleri gereğince, 01.04.2010 tarihinden itibaren B Kolordusuna bağlanarak, H. Garnizonundan B. Garnizonuna konuş değiştirdiği ve suç tarihi olan 02.09.2010 tarihinde B... Garnizonunda konuşlu bulunduğu, dolayısıyla B Kolordusu Askeri Mahkemesinin adli yetkisine dahil olduğu anlaşılmaktadır.

Milli Savunma Bakanlığının 25.10.2010 tarihli yazısıyla, Zırhlı Tugay Komutanlığının, konuş değiştirmesi ve B Kolordusuna bağlanması nedeniyle, 353 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesi gereğince, 01.11.2010 tarihinden geçerli olmak üzere B Kolordusu Askeri Mahkemesinin adli yetkisine dahil edildiği görülmekte ise de, söz konusu adli yetki değişikliği, mevcut bir durumun tespitinden ibaret olup, 353 sayılı Kanun’un 21’inci maddesindeki genel yetki kuralını değiştiren bir yönü bulunmamaktadır.

Bu itibarla; sanığın görev yaptığı Zırhlı Tugay Komutanlığının, daha önce A Kolordusuna bağlı ve H. Garnizonunda konuşlu iken, 01.04.2010 tarihinden itibaren B Kolordusuna bağlandığı ve B.. .Garnizonuna konuş değiştirdiği dikkate alındığında, suçun işlendiği 02.09.2010 tarihi itibarıyla Zırhlı Tugay Komutanlığının emri altında bulunan asker kişiler bakımından yargılama yetkisinin B Kolordusu Askeri Mahkemesine ait olduğu; Milli Savunma Bakanlığınca, suçun işlendiği 02.09.2010 tarihinde veya daha öncesinde, genel yetki kuralının dışına çıkılmasını gerektiren herhangi bir yetki genişletilmesi veya daraltılması yönüne gidilmemiş olması nedeniyle, suçun işlenmesinden sonra yayımlanan ve mevcut durumun tespitinden ibaret olan 25.10.2010 tarihli yetki değişikliği yazısının, B Kolordusu Askeri Mahkemesinin 01.04.2010 tarihinde yapılan “Teşkilat ve Konuş Değişikliği” üzerine, bu tarihten itibaren geçerli olan adli yetkisini 01.11.2010 tarihinden başlatacak şekilde ortadan kaldırmayacağı için, Daire kararında isabetsizlik bulunmadığı sonucuna varıldığından; Başsavcılık itirazının reddine karar verilmiştir. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy