AskeriYargıtay
Dairesi: Daireler Kurulu
Esas No: 2011/ 41
Karar No: 2011 / 39
Karar Tarihi: 05.05.2011

(353 S. K. m. 207, 208)

Daire ile Askeri Mahkeme arasında ortaya çıkan ve Daireler Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; sanığın eyleminin yüklenen suçu oluşturup oluşturmadığına ilişkindir.

Daire, eylemin yüklenen suçu oluşturduğunu kabul ederken;

Askeri Mahkeme; yüklenen suçun kast unsuru itibari ile oluşmadığı gerekçesiyle beraate ilişkin hükmünde direnmiştir.

Dosyada mevcut delillere göre; olay tarihinde Komutanlığı emrinde görevli olan sanık Hv.Svn.Ütğm. B.M.'nin, eşi ile aralarındaki şiddetli geçimsizlik nedeniyle, ortak ikamet adresleri olan . Hava Lojmanlarındaki konuttan ayrılarak, Ekim 2007 tarihinden itibaren Beşiktaş’ta ikamet eden ailesinin yanında kalmaya başladığı, bir süre sonra sanığın lojmanlardaki evinde gizli belge bulundurduğu belirtilerek 03.12.2007 tarihinde şikayette bulunulduğu, bunun üzerine sanığın ikamet adresinde, birlik komutanlığınca 19.12.2007 tarihinde arama yapıldığı, çilingir vasıtasıyla eve girilerek yapılan bu aramada herhangi bir belgenin bulunamadığı, sadece çöp kutusu içerisine gizlenmiş şekilde sanığa ait şahsi tabancanın bulunduğu, 2008 yılında atama görerek, ... Filo Komutanlığı emrinde çalışmaya başlayan sanığın, bu atama nedeniyle 01.03.2008 tarihinden itibaren Hava Dış Lojmanları Personel Misafirhanesinde kalmakta olduğu, 09.07.2008 tarihinde de eşinin, kocasının görevi gereği birlik dışına çıkarmaması gereken, 51 adet, taslak/müsvette çalışma halindeki “GİZLİ” gizlilik dereceli belgeleri bulundurduğunu ihbar ederek, gerekli yasal işlemlerin yapılması amacıyla Lojman Üst Yönetim Kuruluna şikayette bulunduğu, dava konusu bu belgelerin ... görevli Hv.Svn.Kd.Bçvş. F.İ.Ü. tarafından eve gelinerek, kendisinden alınıp, sanığın amiri olan Hv.Svn.Alb. M.C.'ye teslim edildiği, sanığa güvenlik brifing belgesinde yer alan “... işinizle ilgili belgeyi iş yerinizden dışarı çıkartmayınız ..., Evrakı hazırlarken, yazarken, gönderirken koruyunuz ..., evrakı üzerinizde taşımayınız, bina dışına çıkartmayınız ..., Gizlilik dereceli evrak ve disketleri kontrolsüz olarak birlik, kurum ve karargah dışına çıkarmayınız.” şeklindeki emirlerin; 03.01.2006, 02.06.2006, 04.01.2007 ve 04.06.2007 tarihlerinde tebliğ edildiği, sanığın kendisine tebliğ edilen bu emirlere rağmen, Ağustos-Ekim 2007 tarihlerinde Hv.Svn.Ütğm. H.Ç., Hv.Svn.Ütğm. O.S. ve Hv.Svn.Astsb. Çvş. M.Ş.’den oluşan çalışma grubuyla birlikte hazırladıkları, bilahare “Gizli” gizlilik derecesini alan 51 adet “Protokolde yer alan intikal ihtiyaçları formları”nın taslak/müsvette belgelerini işyeri dışına çıkararak evinde bulundurduğu anlaşılmaktadır.

Askeri Mahkemece; sanığın hazırlanmasında görev aldığı belgelerin sehven evinde kaldığının birlik komutanlığınca tespit edildiği, zaman darlığı nedeniyle bu evrak üzerinde evinde de çalışma yaptığını, ancak belgelerin evde kaldığından haberi olmadığını beyan eden ve savunmalarının aksi ortaya konamayan sanığın suç işleme kastı ile hareket etmediği kabul edilerek, beraatine karar verilmiştir.

Sanık aşamalardaki savunmalarında; dava konusu belgelerle ilgili çalışmayı hem evinde, hem de işyerinde yaptığını, zaman darlığı nedeniyle bu evrakı çalışmak için eve götürdüğünü, taslak çalışmaların evde kaldığından haberi bulunmadığını, çalışmayı Ağustos-Ekim 2007 tarihleri arasında gerçekleştirdiğini, belgelerin eşi tarafından nasıl ele geçirildiğini bilmediğini beyan etmiştir.

Suça konu belgelerin ne şekilde evde kaldığı ve hangi tarihten itibaren ne kadar süredir evde bulunduğu, sanığın eşi tarafından saklanıp, saklanmadığı hususlarında şüphe bulunmakta ise de; eşi tarafından birlik dışından temin edilmesi mümkün olmayan bu belgelerin, ikrarıyla desteklendiği gibi, çok kısa bir süre için dahi olsa sanık tarafından çalışmak maksadıyla, Ağustos-Ekim 2007 tarihleri arasındaki bir tarihte eve getirildiği ve verilen emirler hilafına birlik dışına çıkarıldığı sonucuna varılmıştır.

“Kontrollü Evrak Büroları Çalışma ve Faaliyet Yönergesi”nin (MY:71-2(A), Evrak Güvenliği başlıklı 3’üncü Kısmında;

“Evrak güvenliğinden amaç: Kontrollü evrak bürolarında muhafaza edilen kontrollü evrak ve materyalin hazırlanması, kayıt işlemleri, dağıtım ve muhafazasında yetkili olmayan kimseler tarafından elde edilmesine mani olmaktır.”

Aynı kısımda yer alan Gizlilik Derecesinin Tayini başlığı altında;

“Bir evraka doğru gizlilik derecesinin verilmesi hususundaki sorumluluk evrakı çıkaran makama aittir. Kontrollü evraka gizlilik derecesini vermeye en az şube müdürleri yetkilidir. ”

Kontrollü Evrakın İhlali Halinde Yapılacak İşlemler başlıklı 3’üncü Bölüm, 3’üncü Kısımda;
“Kontrollü evrakın yetkisiz bir personel tarafından taşınması, yetkisiz personelin evraka nüfuz etmesi, evrakın sakatlandığının anlaşılması ve evrakın kaybolması halinde aşağıdaki işlemler yapılır.

ç. İhlalin soruşturulmasından, kontrollü evrakın yanlış işaretlenmesi veya yanlış bir işleme tabi tutulması gibi bir netice çıkarılmış ise bu bir idari ihlaldir. İdari ihlallerde komutan ve amirler tarafından disiplin işlemi yapılır. Daha başka bir işleme gerek yoktur.

d. Sakatlanma ve ihlal tam ise dosya, TCK ve ASCK hükümleri uygulanmak üzere askeri mahkemeye sevk edilir... ”
Aynı yönergenin “Tanımlar” kısmında;

“ İHLAL: İçindeki malumat tamamen veya kısmen yetkisiz bir şahsa veya şahıslara verilmiş ya da verilme riskine maruz kalmış gizlilik dereceli konular için kullanılan bir terim, bir güvenlik bölgesi dışında geçici olarak bile olsa kaybolan gizlilik dereceli bilgileri ihlal etmiş sayılır.

EVRAK: Doküman ve mesajlardır.

MATERYAL (GEREÇ, MALZEME): Mesajları, dokümanları, yapılmış veya yapılmakta olan donatım, makine ve silahlar gibi maddeleri içine alan genel bir terimdir.

DOKÜMAN: Mesajlar dışında kalan her türlü yazı, basılı veya teksir edilmiş etüdler, raporlar, mumlu kağıtlar, haritalar, fotoğraflar, filmler, bilgisayar disk veya disketleri ile risalelere denir.”;

“Silahlı Kuvvetler Karargah Hizmetleri Yönergesi”nin (MY:75-1(A), “ Tanımlar” kısmında ise;

“BELGE: Makine, teçhizat vs. gibi gerek imal edilmiş gerekse imal halinde olan malzeme dışında kalan mektup, not, rapor, muhtıra, mesaj, kroki gibi dokümanlara denir.


ASKERİ SIR: Türk Silahlı Kuvvetlerine ait doküman, personel, silah, araç, gereç, malzeme ve benzeri hususlara ait bilgilerin korunması, saklı tutulması gereken hususlardır. ”,

Şeklinde tanımlanmıştır.

Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı Koyma, Koruyucu Güvenlik ve İşbirliği Yönergesi” nin (MY:114-1(B) Evrak Güvenliği başlıklı, 3’üncü Bölüm, 3’üncü Kısmında da;

“Evrak ve Gerecin Kaybı, Çaldırılması ve Diğer Benzeri Hallerin Vukuunda Yapılacak İşlem” başlıklı bölümünde,

“a. Güvenlik ihlalleri:

Güvenliğe aykırı herhangi bir hareket veya bu yönergenin hükümlerine aykırı bir olay, güvenlik ihlali olarak nitelendirilir. Gizlilik dereceli bir bilgi veya evrakın, yetkisiz veya kontrolsüz yapılan açıklanmasıyla bir sakatlanmaya neden olunmuşsa aşağıdaki işlemler yapılır.

(4) Evrak bulunamaz ise ...

b. İhlalin soruşturmasından, gizlilik derecesi taşıyan evrakın yanlış işaretlenmesi veya yanlış bir işleme tabi tutulması gibi bir netice çıkarılmış ise bu bir idari ihlaldir. İdari ihlallerde komutan ve amirler tarafından disiplin işlemi yapılır. Daha başka bir işleme gerek yoktur.

c. Sakatlanma ve ihlal tam ise dosya, TCK ve ASCK hükümleri uygulanmak üzere askeri mahkemeye sevk edilir...”;

Gizlilik Dereceli Olmayan Tasnif Dışı Evrakın Güvenliği başlıklı 19’uncu maddesinde;

“b. Hiçbir gizlilik derecesi taşımasalar dahi, TSK’lerinde kullanılan ve yayınlanan emir, yönerge, yönetmelik, harita, hava fotoğrafı ve diğer çeşitli yazı, basılı evrak ve benzeri TSK’lerinin malı olup, resmi bilgi niteliğindedir. Bu gibi bilgiler izinsiz olarak alınamaz, aktarılamaz, çoğaltılamaz, kamu haberleşme araçlarında açıklanamaz ve kişisel amaçlarla kullanılamaz. Ayrıca bunlara görev veya ilişkileri sebebiyle ulaşan sivil özel ve tüzel kişilerde aynı kurallara uyarlar.

c. Gizlilik dereceli bilgilerin güvenlik ve muhafazalarında, TSK Karargah Hizmetleri Yönergesinde yazılı esaslara uyulur. Söz konusu Yönergenin ilgili maddelerine göre gizlilik derecesi verilmiş her çeşit yazı, basılı kağıt, doküman, yönerge, yönetmelik, harita, hava fotoğrafı, görüşme tutanağı, istatistiki bilgi, fotokopi, video, ses ve bilgisayar bantları, bilgisayar disket ve CD ’si, delikli kartlar ve diğer malzeme otel, orduevi ve özel ikametgahlara götürülmez.

e. TSK’ne ait evrakın birlik, kurum ve karargah dışına çıkarılmasına engel olmak maksadıyla, birlik, kurum ve karargahların istihbarat birimleri gerekli kontrol ve denetlemeleri yaparlar. ”
Şeklinde düzenlemeler yer almaktadır.

Bu düzenlemeler dikkate alındığında; sanığa müteaddit tarihlerde tebliğ edilen Güvenlik Brifing Belgesinde yer alan, bilgi ve evrak güvenliğini sağlama amacına yönelik “... İşinizle ilgili belgeyi iş yerinizden dışarı çıkartmayınız ..., Evrakı hazırlarken, yazarken, gönderirken koruyunuz ... , Evrakı üzerinizde taşımayınız, bina dışına çıkartmayınız ... , Gizlilik dereceli evrak ve disketleri kontrolsüz olarak birlik, kurum ve karargah dışına çıkarmayınız. ” şeklindeki emirlerin hizmete ilişkin olduğunda kuşku bulunmamaktadır.

Sanığın, Ağustos-Ekim 2007 tarihlerinde, dört kişiden oluşan çalışma grubuyla birlikte hazırladıkları, bilahare “Gizli” gizlilik derecesini alan 51 adet “Protokolde yer alan intikal ihtiyaçları formları”nın taslak/müsvette belgeleri; başlangıçta “Gizli” gizlilik derecesi taşımasa da, yukarıda belirtilen mevzuat uyarınca, gizli kalması gereken bilgileri içeren askeri evrak niteliğinde ve açıklanması halinde askeri hizmeti tehlikeye düşürebilecek özelliktedir.

Belirtilen nedenlerle; sanığın, kendisine tebliğ edilen hizmete ilişkin emirler hilafına hareket ederek, bilahare “Gizli” gizlilik derecesini alan taslak/müsvedde belgeleri birlik dışına çıkarmak ve içindeki malumatın yetkisiz bir şahsa veya şahıslara verilmesi riskine maruz bırakarak güvenlik ihlaline sebep olmak şeklinde sübut bulan eylemi ile, hizmete ilişkin emri hiç yerine getirmemek (evrak güvenliğinin sağlanması için getirilen yasağa aykırı hareket etmek) suretiyle emre itaatsizlikte ısrar suçunu işlediği sonucuna varıldığından; direnme hükmünün esas yönünden bozulmasına karar verilmiştir. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy