AskeriYargıtay
Dairesi: Daireler Kurulu
Esas No: 2007/ 48
Karar No: 2007 / 52
Karar Tarihi: 11.05.2007

(1632 S. K. m. 87) (211 S. K. m. 8)

Daire ile askeri mahkeme arasındaki uyuşmazlığın konusu, emre itaatsizlikte ısrar suçunun sübutu açısından noksan soruşturma bulunup bulunmadığından ibarettir.

Dosyadaki delil durumuna göre; ...Marmaris/Aksaz Ordonat Grup Komutanlığı emrinde görevli sanığın, 30 Ocak 2005 günü 16.00-20.00 saatleri arasında 10 no.lu kule nöbetçisi olduğu, erbaş ve er nöbet listelerinin bir gün öncesinden, hafta sonlarında ise Cuma gününden koğuşlar bölgesinde ve nöbetçi astsubaylığında bulunan emirler levhasına asılmak suretiyle nöbetlerin tebliğ edildiği, sanığın anılan saatler arasındaki nöbetini hiç tutmadığı sabit olup, esasen bu konuda Daire ile askeri mahkeme arasında herhangi bir uyuşmazlık da bulunmamaktadır.

Ancak, Daire; Sanığın savunmaları göz önünde bulundurularak, çarşı izninin, nöbet listesini hazırlayan güverte takım komutanı tarafından ya da mesai haricinde nöbetçi amiri veya nöbetçi subayı tarafından (sanığın bu nöbeti bilinerek) verilmesi halinde, sanığın savunması da dikkate alındığında suç kastının varlığından söz edilemeyeceğinden;

Sanığın 30.1.2005 tarihinde çarşı iznine çıkıp çıkmadığının, çıkmış ise hangi saatte dönmesi gerektiğinin,

Bu izninin kim tarafından verildiğinin ve izni veren yetkilinin sanığın nöbet saatlerinden haberi olup olmadığının,

Sanığın gelmemesi üzerine nöbete kimin gönderildiğinin,

Sanığın çarşı izninin usulüne uygun olarak verilmesi halinde, nöbetini değiştirmesi için bölük yazıcısına müracaat edip etmediğinin, keza Er F.C.'ye nöbetini tutması için ricada bulunup bulunmadığının,

İlgili mercilerden sorulup araştırıldıktan ve ilgili kişilerin ifadeleri alındıktan sonra, suç kastının oluşup oluşmadığının tartışılıp değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, mahkûmiyet hükmünün noksan soruşturma sebebiyle bozulmasına karar vermiş iken,

Askeri mahkemece; Sanığın savunmasında belirttiği ve bozma ilamında noksan soruşturma olarak belirtilen hususların yapılan araştırma sonucunda doğruluğu tespit edilse dahi, bu hususlar sanığın emre itaatsizlikte ısrar kastıyla hareket etmediğini değil, aksine sanığın olay günü nöbetinin bulunduğunu bildiğini ve bu nöbet hizmetini ifa etmemek için birtakım çareler aradığını, bu kapsamda yasal çarelerden biri olarak nöbet hizmetini değiştirtmeye çalıştığı, bunu başaramayınca yasal olmayan çarelere yöneldiği ve nöbet hizmeti yetkili personel tarafından değiştirilmeksizin, başka bir eri yasal olmayan bir şekilde kendisi yerine nöbet tutmaya göndermeye çalıştığı, sonuç olarak kendisine askeri hizmete ilişkin olarak verilen nöbet hizmeti gereğini yerine getirmemek bilinç ve iradesiyle hareket ettiği, dolayısıyla emre itaatsizlikte ısrar kastıyla hareket ederek olay günü nöbet hizmetinin gereğini hiç yerine getirmediği kabul edilerek, önceki mahkûmiyet hükmünde direnilmesine karar verilmiştir.

Uyuşmazlık konusuna ilişkin olarak yapılan incelemede; Sanık sorgusunda; nöbetten haberi olduğunu, ancak aynı gün çarşı izninin de bulunduğunu, çarşı iznine çıkmadan önce bölük yazıcısına nöbetini değiştirmesini söylediğini, fakat kabul etmediğini, bu defa arkadaşı F.C.'ye nöbeti tutmasını rica ettiğini, onun da nöbeti tuttuğunu, aynı gün çarşı izni olduğu ve saat 18.00'da döndüğü için nöbetini tutamadığını beyan etmiştir.

Olayla ilgili olarak nöbetçi heyetince düzenlenen tutanakta; ...30.1.2005 tarihinde saat 16.00-20.00 arası 10 no.lu kule emniyet nöbetçisi olan sanığın, anılan saatler arasındaki nöbetini hiç tutmadığı... şeklindeki tespit ve bilgilerin yer aldığı görülmüştür.

Askeri mahkemenin hüküm gerekçesinde yer alan, ...Dosyada saklı, altında nöbetçi astsubayın da imzası bulunan 30 Ocak 2005 tarihli tutanak ile, sanığın olay günü nöbetine gelmediği sabittir. Bu tutanak altında olay günü nöbetçi astsubay olan personelin de imzası bulunduğuna göre, sanığın nöbetinin değiştirilmediği de açıktır. Sanığın olay günü usulüne uygun olarak verilen çarşı izni uyarınca çarşı iznine çıktığının kabul edilmesi halinde dahi, sanığın nöbetini değiştirmesi için bölük yazıcısına müracaat edip etmediğinin, Er F.C.'ye nöbetini tutması için ricada bulunup bulunmadığının dava konusu suçun oluşumu yönünden herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Sanığın nöbetinin değiştirilmesi için bölük yazıcısına müracaat ettiğinin kabul edilmesi halinde dahi, sanığın bu başvurusu sonucunda nöbeti değiştirilmediğine, nöbet hizmetinin değiştirildiğine yönelik dosyada herhangi bir belge bulunmadığına, sanığın da bu yönde herhangi bir savunması bulunmadığına göre, bunun suçun oluşumuna herhangi bir tesirinin bulunmadığı hususu da açıktır. Keza sanığın nöbetini tutması için Er F.C.'den ricada bulunmasının, sanığın nöbetini Er F.C.'nin tutmuş olmasının da suçun oluşumuna herhangi bir tesirinin bulunmadığı hususu da açıktır. Bu hususlar olsa olsa temel cezanın tayininde dikkate alınabilecek hususlardır. ... şeklindeki değerlendirme ile, suçun sübuta erdiğinin kabul edildiği görülmektedir.

Askeri Ceza Kanununun 87/1'inci madde birinci cümlesinde yazılı emre itaatsizlikte ısrar suçunun oluşabilmesi için, amir tarafından verilmiş bir emrin bulunması, emrin konusunun hizmete ilişkin olması, bu hizmet emrinin suçun faili olan ast yönünden özelleştirilerek somut hale getirilmesi ve ast olan failin emre itaatsizlikte ısrar kastıyla hareket ederek emri hiç yapmaması gerekmektedir.

Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun 8'inci maddesinde emir; Hizmete ait bir talep veya yasağın sözle, yazı ile ve sair surette ifadesidir. şeklinde tanımlanmaktadır.

Emrin (talep veya yasağın) yerine getirilmemesine ilişkin hareketin yapılması ile netice de gerçekleşmiş olup, emre itaatsizlikte ısrar suçu da tamamlanmış olmaktadır.

Dava konusu olayımızda sanığın, 30.1.2005 tarihinde saat 16.00-20.00 arası 10 nolu kule emniyet nöbetçisi olarak görevlendirildiğini gösteren nöbet listesinin 28.1.2005 Cuma günü koğuşlar bölgesinde ve nöbetçi astsubaylığında bulunan emir levhalarına asılmak suretiyle tebliğ edildiği, sanığın da bu nöbetinden haberi olduğunu kabul ettiği, buna rağmen çarşı iznine gittiği için nöbetini hiç tutmayan sanık hakkında tutanak düzenlendiği, sanığın savunmasında belirttiği ve bozma ilamında noksan soruşturma olarak belirtilen hususların doğruluğu tespit edilse dahi, sanığın aynı gün olan çarşı izni nedeniyle nöbetinin değiştirilmesi için önceden bölük komutanı veya astsubayı ile görüşme imkanı varken bu yolu seçmediği görülmekle, kendisine askeri hizmete ilişkin olarak verilen nöbet hizmeti gereğini yerine getirmemek bilinç ve iradesiyle hareket ettiği ve böylece sanığın eyleminin, maddi ve manevi unsurları itibarıyla ASCK'nın 87/1'inci maddesinde düzenlenen emre itaatsizlikte ısrar suçunu oluşturduğu sonucuna varılmakla; Güney Deniz Saha Komutanlığı Askeri Mahkemesince, sanığın işlediği sabit görülen emre itaatsizlikte ısrar suçundan dolayı direnilmek suretiyle verilen 16.5.2006 gün ve 2006/874-246 E.K. sayılı mahkûmiyet hükmünde, usul, sübut, tavsif, takdir ve uygulama yönlerinden kanuna aykırılık bulunmadığından, askeri savcının temyiz nedenlerinin reddi ile hükmün onanmasına karar verilmiştir. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy