AskeriYargıtay
Dairesi: Daireler Kurulu
Esas No: 2006/ 143
Karar No: 2006 / 137
Karar Tarihi: 15.06.2006

(2709 S. K. m. 141) (353 S. K. m. 173) (5271 S. K. m. 34, 230)

Daire ile Başsavcılık arasında ortaya çıkan ve Daireler Kurulunda özümlenmesi gereken uyuşmazlık, hükmün gerekçesinin yeterli olup olmadığına ilişkin bulunmaktadır.

Daire, gerekçeli hükmün bütün olarak değerlendirilmesi sonucu, hükmün gerekçesinin yeterli olduğu sonucuna varmış; Başsavcılık ise, gerekçeli hükümde sanığın savunmasının yeterince ve bir tanığın ifadesinin hiç tartışılmamasının yasaya aykırı olduğu görüşünü öne sürmüştür.

Gerekçenin tarifi yasalarda yer almamış, neleri içermesi gerektiği konusunda düzenlemeler öngörülmüştür.

Anayasanın 141/3'üncü maddesi; "Bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazılır." hükmünü amir bulunmaktadır.

353 sayılı Kanunun 50'inci maddesi; "Askeri mahkemelerce verilen her türlü kararlar gerekçeli olarak yazılır.";

173'üncü maddesi de; "Sanık mahkum olursa, hükmün gerekçesinde mahkemece suçun kanuni unsurları olarak sabit ve gerçekleşmiş sayılan vakalar gösterilir. Eğer delil başka vakalardan çıkarılmış ise bunlar da hükümde gösterilir.

Bundan başka, hükümlülüğe dair hükmün gerekçesi Ceza Kanununun uygulanan maddesini ve ceza miktarını tayinine askerî mahkemeyi sevk eden halleri kapsar.

Ceza Kanununun genel olarak daha hafif bir cezanın uygulanmasını, hafifletici bir halin varlığına bağlı kılmış ise, bu sebeplerin kabul veya reddolunması halinde, hükmün gerekçesinde bunlar da gösterilir..." düzenlemelerini içermektedir.

Gerekçe; "yargı mercilerinin yargısal faaliyetlerine konu eylem, işlem ve kararlarının, doğru, haklı, yasal, makul, vicdana uygun ve denetlenmesine imkan verecek şekilde temellendirilmesi" biçiminde tanımlanmaktadır.

Uyum ve kararlılık gösteren Askerî Yargıtay ve Yargıtay kararlarında, gösterilen gerekçenin dosyadaki bilgi ve belgelerin yerinde değerlendirildiğini gösterir biçimde, geçerli yeterli ve yasal, tarafları tatmin edici ve denetimde kolaylık sağlayıcı özellikte olmasının gerektiği kabul edilmektedir.

Dava konusu olayda, hükmün gerekçesinde sanığın sorgu ve savunmasının, lehe ve aleyhe beyanda bulunan tanıkların ifadelerinin ve yazılı delillerin özetlendiği, maddi olayın kabul biçiminin açıklandığı, sanığın savunmasının neden kabul edilmediğinin tartışıldığı ve uygulama maddesi ile ceza miktarını tayinde esas alınan nedenlerin belirtildiği, gerekçenin bu hâli ile yasanın aradığı anlamda yeterli ve dosya içeriği ile uyumlu olduğu anlaşıldığından; Başsavcılığın yerinde görülmeyen itirazının reddine karar verilmiştir. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy