AskeriYargıtay
Dairesi: 4. Daire
Esas No: 2017/ 95
Karar No: 2017 / 106
Karar Tarihi: 14.03.2017

(5237 S. K. m. 257) (353 S. K. m. 243) (5271 S. K. m. 223)

… Askeri Mahkemesinin 26.2.2015 tarihli ve 2013/540 E., 2015/135 K. sayılı kararı ile; sanığın, 14.4.2011 ve önceki tarihlerde işlemiş olduğu zincirleme surette görevi kötüye kullanma suçundan mahkumiyetine ve Hazine zararının ödenmesi koşuluyla hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, ayrıca nispi harca hükmolunmuştur.

Süresi içinde taraflarca itiraz edilmeyen karar, 3.5.2015 tarihi itibarıyla kesinleştirilmiştir.

Milli Savunma Bakanı tarafından, ortada bir mahkumiyet hükmü bulunmamasına rağmen, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı ile birlikte nispi harca hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, karara karşı kanun yararına bozma isteminde bulunulmuştur.

Yapılan incelemede;

Askeri Yargıtay Daireler Kurulunun 18.6.2009 tarihli ve 2009/75-81 E.K. sayılı ilamında da belirtildiği üzere; 353 sayılı Kanun’un 243’üncü maddesindeki düzenleme gereği, Askeri Yargıtay’ca incelenmeksizin kesinleşen tüm hüküm veya kararlara karşı Milli Savunma Bakanı tarafından kanun yararına bozma isteminde bulunulabileceği, kararın hukuki niteliğinin ise bu müessesenin tatbiki açısından herhangi bir önem taşımadığı kabul edilmekte, bu nedenle süresinde itiraz edilmeyerek kesinleşen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı, Milli Savunma Bakanı’nın kanun yararına bozma isteminde bulunma hakkının mevcut olduğunda bir tereddüt bulunmamaktadır.

Sanık hakkında kurulan mahkumiyet hükmünün hukuki bir sonuç doğurmamasını ifade eden ve doğurduğu sonuçlar itibariyle karma bir özelliğe sahip bulunan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu, denetim süresi içinde kasten yeni bir suçun işlenmemesi ve yükümlülüklere uygun davranılması hâlinde, geri bırakılan hükmün ortadan kaldırılarak kamu davasının 5271 sayılı CMK'nın 223'üncü maddesi uyarınca düşürülmesi sonucu doğurduğundan, bu niteliğiyle sanık ile Devlet arasındaki cezai nitelikteki ilişkiyi sona erdiren düşme nedenlerinden birisini oluşturmaktadır.

Sanık hakkında kurulan mahkumiyet hükmünün hukuki bir sonuç doğurmamasını ifade eden hükmün açıklanmasının geri bırakılması, esas itibarıyla bünyesinde iki karar barındıran bir kurumdur; ilk karar teknik anlamda hüküm sayılan, ancak açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi nedeniyle hukuken varlık kazanamayan, bu nedenle hüküm ifade etmeyen, koşullara uyulması hâlinde düşme hükmüne dönüşecek, koşullara uyulmaması hâlinde ise varlık kazanacak olan mahkumiyet hükmüdür. İkinci karar ise, bu ön hükmün üzerine inşa edilen ve önceki hükmün varlık kazanmasını engelleyen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararıdır. Bu ikinci kararın en temel ve belirgin özelliği, varlığı devam ettiği sürece, ön hükmün hukuken sonuç doğurma özelliği kazanamamasıdır.

Mahkumiyet kararına bağlı olarak Hazine zararının sanığa ödettirilmesi hâlinde, 492 sayılı Harçlar Kanununun Ek-1 sayılı tarifesine göre, hüküm altına alınan Hazine zararı üzerinden hesaplanan nispi harcın sanıktan tahsiline karar verilmesi gerekmektedir.

Belirtilen nedenlerle; sanık hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesine rağmen, ancak mahkumiyet kararı ile birlikte hükmolunması gereken nispi harcın sanıktan tahsiline karar verilmesi kanuna aykırı olduğundan, Milli Savunma Bakanının yerinde görülen kanun yararına bozma isteminin kabulü doğrultusunda, …… Askeri Mahkemesinin 26.2.2015 tarihli, 2013/540 E. 2015/135 K. sayılı hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının bozulmasına ve 353 sayılı Kanun’un 243/4-A madde ve bendi uyarınca duruşma açılıp bu konuda yeniden bir karar vermek üzere dava dosyasının mahal Askeri Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

SONUÇ VE KARAR: Açıklanan nedenlerle;

1) Milli Savunma Bakanının yerinde görülen 2.2.2017 tarihli, MÜS.YRD.: 51393309-9010-924-17/As.Adlt. ve Kan.Gn.Md.As.Adlt.Czev. ve Müt.D.Rap.Tet. ve İşl.Ş.(31-120-16) sayılı kanun yararına bozma isteminin, 353 sayılı Kanun’un 243’üncü maddesinin 1 ve 3’üncü fıkraları uyarınca KABULÜNE,

2) … Askeri Mahkemesinin 26.2.2015 tarihli ve 2013/540 E., 2015/135 K. sayılı hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına dair kararının, 353 sayılı Kanun’un 243/4-A maddesi gereğince KANUN YARARINA BOZULMASINA,

3) 353 sayılı Kanun’un 243/4-A madde ve bendi gereğince, yeniden duruşma açılarak karar verilmek üzere, dava dosyasının görevli ve yetkili … Askeri Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,

14.3.2017 tarihinde, oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy