(5271 S. K. m. 231) (353 S. K. m. 243) (492 S. K. 1 SAYILI TARİFE) (AYDK 18.06.2009 T. 2009/75 E. 2009/81 K.)

353 sayılı Kanun’un 243’üncü maddesi hükmü dikkate alındığında, Askeri Yargıtay’ca incelenmeksizin kesinleşen tüm hüküm veya kararlara karşı Milli Savunma Bakanı tarafından kanun yararına bozma isteminde bulunulabileceği, kararın hukuki niteliğinin bu hükmün uygulanması açısından herhangi bir öneminin bulunmadığı, bu nedenle, süresinde itiraz edilmeyerek kesinleşen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı, Milli Savunma Bakanı’nın kanun yararına bozma isteminde bulunma hakkının mevcut olduğu sonucuna ulaşılmaktadır (Askeri Yargıtay Daireler Kurulunun 18.06.2009 tarihli ve 2009/75-81 E.K. sayılı kararı da aynı doğrultudadır).

Sanık hakkında kurulan mahkûmiyet hükmünün hukuki bir sonuç doğurmamasını ifade eden hükmün açıklanmasının geri bırakılması, esas itibarıyla bünyesinde iki karar barındıran bir kurumdur; ilk karar teknik anlamda hüküm sayılan, ancak açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi nedeniyle hukuken varlık kazanamayan, bu nedenle hüküm ifade etmeyen, koşullara uyulması hâlinde düşme hükmüne dönüşecek, koşullara uyulmaması hâlinde ise varlık kazanacak olan mahkûmiyet hükmüdür. İkinci karar ise, bu ön hükmün üzerine inşa edilen ve önceki hükmün varlık kazanmasını engelleyen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararıdır. Bu ikinci kararın en temel ve belirgin özelliği, varlığı devam ettiği sürece, ön hükmün hukuken sonuç doğurma özelliği kazanamamasıdır.

Nisbi harç, sadece mahkûmiyet hükmüne bağlı olarak Hazine zararının sanığa ödettirilmesi hâlinde, 492 sayılı Harçlar Kanununun Ek-1 sayılı tarifesine göre, hüküm altına alınan Hazine zararı üzerinden hesaplanan miktarın sanıktan tahsilidir.

Somut olayda, şartlarının oluşması nedeniyle sanık hakkında Askeri Mahkemece, hazine zararının ödenmesi şartına bağlı olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamakla birlikte, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, mahkûmiyet hükmü niteliğinde olmadığından, nisbi harcın tahsiline bağlı olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi hukuka aykırı olduğundan, Milli Savunma Bakanı’nın kanun yararına bozma isteminin kabulüyle sanık hakkında … Komutanlığı Askeri Mahkemesince verilen 22.12.2014 tarihli ve 2014/517-1103 E.K. sayılı hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin kesinleşmiş kararın kanun yararına bozulmasına, bozma sebebi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden kararın dördüncü paragrafında yer alan "Sanıktan tazminen tahsiline karar verilen 787.65 TL tutarındaki hazine zararı üzerinden suç tarihi itibariyle 492 sayılı Harçlar Kanununun 1 sayılı tarifeye göre binde 59.4 oranı dikkate alınmak suretiyle 46.78 TL nisbi harç alınmasına" cümlesinin, beşinci paragrafında yer alan "...nisbi harcın ise kararın kesinleşmesinden itibaren bir ay içerisinde..", yedinci paragrafında yer alan "...ve 46.78 TL tutarındaki nisbi harcı...", sekizinci paragrafında yer alan "...nisbi harcın ise kararın kesinleşmesinden itibaren bir ay içerisinde.." ve dokuzuncu paragrafında yer alan "...nisbi harcın ise kararın kesinleşmesinden itibaren bir ay içerisinde.." ibarelerinin çıkarılmak suretiyle karardan kaldırılmasına ve kararın diğer bölümlerinin aynen muhafaza edilmesine, karar verilmiştir. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy