(1632 S. K. m. 144) (5237 S. K. m. 51, 62, 257) (353 S. K. m. 221)

Askeri Mahkemece; sanığın, 17.08.2012 tarihinde ihmal suretiyle görevi kötüye kullanmak suçunu işlediği sabit görülerek, eylemine uyan ASCK’nın 144’üncü maddesi delaletiyle TCK’nın 257/2 ve 62’nci maddeleri uyarınca iki ay onbeş gün hapis cezası ile cezalandırılmasına, TCK’nın 51’inci maddesi uyarınca hapis cezasının ertelenmesine karar verilmiştir (Dz. 772).

Bu hüküm sanık tarafından esasa yönelik sebepler ileri sürülerek temyiz edilmiş (Dz.774);

Tebliğnamede; mahkûmiyet hükmünün esas yönünden bozulması görüşü bildirilmiştir.

Diğer sanıklar İkm.Yb. B.Ö., Bkm.Kd.Bçvş. C.E., Bkm.Kd.Bçvş. A.T. ve Bkm.Uzm.Çvş. R.B. hakkında verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları, itiraz Kanun yoluna tabi olması nedeniyle temyiz incelemesi dışında tutulmuştur.

Katılan aleyhine sonuç doğuran tebliğname, Dairemiz ara kararı gereğince katılan ve vekiline tebliğ edilmiştir.

Yapılan incelemede;

… Merkez Komutanlığının ihtiyacı olan 41 kalem kişisel koruyucu donanım malzemesi alım ihalesinin 23.03.2012 tarihinde … Komutanlığı İhale Komisyonunca 2012/19496 kayıt numarası ile yapıldığı, teklif verenler arasında … Gıda ve İhtiyaç Maddeleri San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin en avantajlı birinci teklif olması nedeniyle 26.03.2012 tarihinde ihale yetkilisi tarafından ihale sonucunun onaylandığı (Dz. 220), ihale sonucuna göre 03.05.2012 tarihinde bu şirket ile sözleşme imzalandığı (Dz.200-218), sözleşmenin 10'uncu maddesine göre malların teslim süresinin sözleşmenin imzalanmasını müteakip 40 (kırk) gün olduğu, buna göre malların son teslim tarihinin 12.06.2012 tarihi olduğu (Dz. 216), yüklenicinin sözleşmeye konu malları belirtilen süre içinde teslim edemediği, sözleşmenin 34'üncü maddesine göre yükleniciye … Merkez Komutanlığı tarafından on beş gün cezalı süre tanınarak 12.06.2012 tarihinde ihtar yapıldığı (Dz. 116), sözleşmeye konu malların yüklenici tarafından 21.06.2012 tarihinde getirilerek idare adına Malzeme Yönetim Merkezi (MYM) Tesellüm Kısım Amiri İkm.Kd.Üçvş. H.A.'ya taşınır mal geçici teslim tesellüm belgesi ile teslim edildiği (Dz. 114-115), teslim alınan malların muayene ve kabul işlemlerine başlanması hususunda … Merkezi K.lığı Mal Saymanlığınca 26.06.2012 tarihinde muayene muhtırası tanzim edildiği, tanzim edilen muayene muhtırasında Mal Saymanı Vekili olarak Bkm.Bçvş. C.E., Hesap Sorumlusu olarak Svl.Me. M.S. ve Mal Sorumlusu olarak Svl.Me. İ.A.'nın imzalarının bulunduğu (Dz.111-113), Muayene ve Kabul Komisyonunca 06.07.2012 günü saat 09.30'da fiziksel muayene işlemlerine başlanıldığı (Dz.98,99), muayene işlemlerine mal sorumlusu olarak Svl.Me. İ.A.'nın katıldığı, yüklenici firma sahibi E.C.'nin talebi üzerine sivil şahıs B.K.'nın da ürünlerin tanıtımı maksadıyla yüklenici ile birlikte muayene işlemlerine katıldığı, Muayene Kabul Komisyonunca yapılan muayene sonucunda bazı ürünlerin çeşitli niteliklerinin şartnameye uygun olmadığının saptandığı, bazı ürünlerden numune alınarak 30.07.2012 tarihinde fonksiyon muayenesine gönderildiği, … Merkezi Komutanlığından oluşturulan 16 kişilik Fonksiyon Muayene Heyetince yapılan muayene sonucunda 14.08.2012 tarihli ve 63 numaralı rapor ile 26 kalem ürünün niteliklerine uygun olmadığının saptandığı (Dz. 28-30), daha önce yüklenici E.C.'nin talebi ile muayene işlemlerine katılmış olan sivil şahıs B.K.'nin 17.08.2012 tarihinde saat 10:49 sıralarında yanında firma sahibi E.C. olmaksızın … Merkezi K.lığının nizamiyesinden ismi kayıt altına alınmayan şoför ile birlikte … plakalı kamyonet aracıyla giriş yaptığı (Dz.104-105), … Firması adına Teslim Tesellüm Kısmına iş takibi nedeniyle, muayeneden geçemeyen malları alarak yerine yenilerini getireceğini beyan ettiği, bu sırada sözleşme konusu malların teslim edildiği Tesellüm Kısım Amiri ve Muvakkat Mal Sorumlusu İkm.Kd.Üçvş.H.A.'nın ataması nedeniyle 29 Haziran 2012 tarihinde ilişiğini keserek … Merkezi K.lığından ayrılmış olduğu, 12 Haziran 2012 tarihli emir ile Tesellüm Kısım Amirliğine İkm.Kd.Üçvş. T.K.'nin görevlendirildiği (Dz. 366, 367), olay günü T.K.'nin yıllık izinde bulunduğu, yerine MYM'de Gönderme Kısım Komutanı olan Bkm.Kd. Üçvş. A.T.'nin vekalet ettiği, kışlaya kamyonet ile giren B.K.'nin Tesellüm Kısmı deposuna saat 10:50 sıralarında araçla geldiği, yükleniciye ait kabul olmayan malzemeleri değiştirmek istediğini Tesellüm Kısmında tesellüm memuru olarak görevli Svl.Me. H.M.Ö.'ye bildirdiği, H.M.Ö.'nün Teslim Tesellüm Kısım Amirliğine vekalet eden Bkm.Kd.Üçvş. A.T.'ye bildirdiği, onun da gerekli işlemlerin yapılması emrini verdiği, Svl.Me.H.M.Ö.'nün, MYM Amirinin kendisini çağırdığını, bu nedenle malzemeler yüklenirken başında durması için depo görevlisi Bkm.Uzm.Çvş. H.Ş.'den yardım istediği, onun da listedeki malzemeleri aracın yanına dizdiği, gerçekte yüklenici firma yetkilisi olmayan B.K.'nın 35 kalem malzemeyi aracına yükleyerek yetki belgesi ve kimlik kontrolü yapılmadan ve kapı çıkış belgesi ve teslim tesellüm belgesi düzenlenmeden, nizamiyede aranmadan … Merkez Komutanlığından ayrıldığı, yüklenici firma sahibi katılan E.C.'nin olayı haber alması üzerine aynı gün … Merkez Komutanlığı Tesellüm Kısım deposuna geldiği, sözleşmeye konu mallardan 35 (otuzbeş) kalem malzemenin yerinde olmadığını gördüğü, durumu ilgililere bildirdiği ve sorumlular hakkında şikayetçi olduğu;

 Askeri Savcılığın iddianamesi ile;

Sanık İkm.Ütğm. O.Y.’nin … Merkezi MYM Amirliğinde 14 Ağustos 2012 tarihinde mal saymanı olarak göreve başladıktan sonra teslim aldığı, Saymanlığa ait devir teslim belgesini imzalamakla MY 59-2 TSK Taşınır Mal Yönergesi devir işlemlerine ilişkin 4'üncü bölüm 2'nci maddesi gereğince taşınır mal sorumlularından taşınır mal mevcutlarına ilişkin tutanakları alması ve hiyerarşik olarak kendisine bağlı olan mal sorumlularının envanterinde geçici olarak bulunan yüklenici mallarının muhafazası hususunda mal sorumlularının görevini takip ve kontrolünü sağlaması gerekirken, kayıtsız kalmak suretiyle kendisine tevdi edilen askeri bir işin ifasında görevinin gereklerini yapmakta ihmal ve gecikme gösterdiği, eylem sonucunda muayenesi henüz tamamlanamadığından ordu malı niteliği kazanmayan yüklenici E.C.'ye ait malların yüklenicinin bilgisi ve rızası dışında başkasının eline geçmesine yol açtığı, böylece sanığın kişilerin mağduriyetine sebep olduğu ve ihmal suretiyle görevi kötüye kullanma suçunu işlediği iddiası ile kamu davasının açıldığı;

Askeri Mahkemece yapılan yargılama sonucunda verilen mahkûmiyet kararının gerekçesinde;

 Sanık İkm.Ütğm. O.Y.'nin; sözleşmeye konu malzeme eksiklerini yüklenici E.C.'nin tamamlayarak 24.12.2012 tarihinde saymanlık deposuna teslim etmesi sonrası aslında sözleşmenin 28.09.2012 tarihinde feshedilmiş olması nedeniyle 41 kalem malzemenin fesih günü 28.09.2012 tarihinde yüklenici E.C.'ye iade edilmiş gibi yüklenici ile saymanlık arasında teslim tutanağı tanzim edip mal saymanı sıfatıyla imzalamak suretiyle henüz muayenesi tamamlanmadığından ordu malı niteliği kazanmayan yüklenici E.C.'ye ait malların yüklenicinin bilgisi ve rızası dışında sivil şahıs B.K. tarafından 17.08.2012 tarihinde Komutanlık Teslim Tesellüm Kısmında bulunan muayeneden geçemeyen mallardan 35 kalem malzemenin kışla dışına götürülerek yetkisiz kişilerin eline geçmesine neden olmak suretiyle ihmal suretiyle görevi kötüye kullanma suçunu işlediğinin kabulüne dayandığı;

Bu durumda iddianamedeki dava konusu eylemin, sanığın MYM Amirliğinde 14 Ağustos 2012 tarihinde mal saymanı olarak göreve başladıktan sonra teslim aldığı, Saymanlığa ait devir teslim belgesini imzalamakla MY 59-2 TSK Taşınır Mal Yönergesi devir işlemlerine ilişkin 4'üncü bölüm 2'nci maddesi gereğince taşınır mal sorumlularından taşınır mal mevcutlarına ilişkin tutanakları alması ve hiyerarşik olarak kendisine bağlı olan mal sorumlularının envanterinde geçici olarak bulunan yüklenici mallarının muhafazası hususunda mal sorumlularının görevini takip ve kontrolünü sağlaması gerekirken, kayıtsız kalarak sivil şahıs B.K.'nin 17.08.2012 tarihinde … Merkezi K.lığı Teslim Tesellüm Kısmında bulunan … Firması sahibi E.C.'ye ait muayeneden geçemeyen mallardan 35 kalem malzemenin yetkisiz kişilerin eline geçmesine neden olmak gösterilmiş olmasına rağmen, Askeri Mahkemenin gerekçeli kararında; CMK'nın 225'inci maddesine aykırı olarak dava konusu maddi olay dışına çıkılıp malların bizzat sahibi E.C. tarafından alınmış gibi 28.09.2012 tarihli teslim tutanağı düzenleyip Firma sahibi E.C.'ye imzalatmış olduğuna yönelik kabule gidilerek sanık İkm.Ütğm.O.Y.'nin mal saymanı olarak göreve başladıktan sonra teslim aldığı, Saymanlığa ait devir teslim sonucu sorumlusu olduğu ihale sürecinde teslim edilen malzemelerin korunması ve muhafazası görevini yerine getirmeyerek firma sahibinin bilgisi dışında başka kişilerin eline geçmesine neden olarak ihmal suretiyle görevi kötüye kullanmak suçunu işlediğinin kabulü ile mahkumiyetine dair hüküm verildiği anlaşılmaktadır.

Dava konusu memuriyet görevini ihmal suçu; TCK'nın 257/2’nci madde ve fıkrasında;

“Kanun’da ayrıca suç olarak tanımlanan haller dışında görevinin gereklerini yapmakta ihmal ve gecikme göstererek, kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına neden olan ya da kişilere haksız bir menfaat sağlayan kamu görevlisi ... cezalandırılır”;

Şeklinde tanımlanmıştır.

Görevi ihmal suçu kasten işlenen suçlardandır. Memurun işgal ettiği mevki itibarıyla, yapılması kanunen vazifesi olduğunu bildiği bir işi ihmal kastı ile yapmaması veya geciktirmesi hâlinde oluşmaktadır.

Görevi ihmal suçunun fail tarafından memuriyet görevi nedeniyle ifaya zorunlu olunan bir hususun yapılmaması veya süresinde yerine getirilmemesi şeklindeki ihmali nitelikteki maddi unsuru gerçekleşmiş olsa bile, memuriyete ait görevin gereklerinin yerine getirilmesinin bilerek ve isteyerek ihmal edilmesi veya geciktirilmesi, diğer bir ifadeyle manevi unsurun da ayrıca gerçekleşmesi gerekmektedir.

Görevi ihmal suçunun oluşması için genel kast yeterli olmakla beraber, ihmali nitelikteki davranışlar; memuriyet görevinin iyi bilinmemesi, beşeri bir hata, tecrübesizlik veya benzeri nitelikte herhangi bir durumdan ileri gelmiş ise, görevi ihmal kastından söz etmek mümkün değildir.

Bu açıklamalar kapsamında dava konusu olay incelendiğinde;

Sanığın … K.lığı MYM Amirliği Tşn(Day) 509 Mal Saymanı olarak atanmasını müteakip 10.08.2012 tarihinde görevine başladığı, 14.08.2012 günü bu görevi İkm.Kd.Bçvş. İ.T.’den sistem üzerinde teslim aldığı, Mal Saymanlığı ile MYM Tesellüm Amirliği arasında hiyerarşik bir bağ bulunmadığı, her iki kısmında doğrudan MYM (Malzeme Yönetim Merkezi) Amirliğine bağlı olduğu, MSY 59-2 TSK Taşınır Mal Yönergesi İkinci Bölüm “Sorumluluklar ve Görevler” bölümü 4’üncü maddesinin “ç” bendinde, mal sorumlusunun; “Muayene ve kabul işlemleri hemen yapılmayan malları “taşınır mal geçici teslim-tesellüm belgesi ile geçici olarak teslim alır ve yüklenicinin taşınır malı ihale dokümanına ve/veya sözleşmesine uygun şekilde idareye teslim etmesinden itibaren ihale dokümanında belirtilen sürede muayene işlemlerine başlanabilmesi maksadıyla ilgili mevzuatta belirtilen belgeleri tanzim eder ve bunların muayene ve kabul komisyonu başkanlığına gönderilmesini sağlar. Muayene ve kabul işlemleri yapılmamış malları geçici teslim alma deposunda, bu mümkün değilse mevcut depolarda ayrı bir yerde muhafaza eder ve bunların daha önceden depoda mevcut olan aynı cins mallar ile karışmasını önler.” şeklinde görev ve sorumlulukları tanımlanmış olmasına rağmen mevzuata aykırı olarak söz konusu 41 kalem malzemenin sözleşmenin 10.3.1 maddesindeki “yüklenici sözleşme konusu malı/malları teslim süresi içinde defaten (tek parti olarak) … Komutanlığı Taşınır (Dny) Mal Saymanlığı Teslim Tesellüm Kısım Amirliğine teslim edecektir.” şeklinde malların teslim yeri MYM Amirliğine direkt bağlı olan Tesellüm Kısım Amirliği olarak belirtilmek suretiyle sözleşmeye konu malların yüklenici tarafından 21.06.2012 tarihinde getirilerek daha başlangıçta hatalı bir şeklide Malzeme Yönetim Merkezi (MYM) Tesellüm Kısım Amirliğine teslim ve buradaki depoda muhafaza edildiği, müteakiben fonksiyon muayenesi sonucunda 14.08.2012 tarihli ve 63 numaralı rapor ile 26 kalem ürünün niteliklerine uygun olmadığının saptanması üzerine, daha önce yüklenici E.C.'nin talebi ile muayene işlemlerine katılmış olan, bu kapsamda birliğe giriş çıkış yapan, bu nedenle de görevlilerce kısmen de olsa yüklenici E.C.'nin firma temsilcisi gibi tanınan sivil şahıs B.K.'nin bu tanınmışlığın verdiği güvenle muayeneden geçmeyen malları alarak yerine yenilerini getireceğini beyan edip, Tesellüm Kısım Amirliğinde tesellüm memuru olarak görevli Svl. Me. H.M.Ö.'den malları istediği, H.M.Ö.'nün, İkm. Kd. Üçvş. H.A.'nın ataması nedeniyle yerine görevlendirilen İkm. Kd. Üçvş. T.K.'nin o gün yıllık izinde olması nedeniyle, yerine vekaleten bakan Bkm. Kd. Üçvş. A.T.’nin oluru ile ve depo görevlisi Bkm.Uzm.Çvş. H.Ş.'nin yardımı ile söz konusu malzemelerin birlik dışına çıkartılmasına müsaade ettiği, bu süreçte söz konusu sivil şahsın, ilgili malın sahibi yüklenici firma adına malı teslim almaya yetkili olup olmadığına dair bir araştırma, ilgili belgeleri talep etme şeklinde yapılması gereken prosedürün bu personellerce yapılmadığı, ayrıca Kışla Nizamiyesi Devamlı talimatı “e. Malzeme giriş ve çıkışı” başlıklı bölümünde yer alan “kışladan bir malzemenin dışarı çıkarılabilmesi için MYM Amiri, Kalite Güvence Müdürlüğünce imzalanmış Komutan tarafından onaylı KAPI ÇIKIŞ KAĞIDI alınır.” şeklindeki düzenlemesine rağmen bu düzenlemeye aykırı bir şekilde kapı çıkış kağıdı da düzenlenmediği, söz konusu malların MSY 59-2 TSK Taşınır Mal Yönergesi gereğince konulması ve muhafaza edilmesi gereken Mal Saymalığı amiri olan sanık ya da mal sorumlusu olan personele de mal çıkışı ile ilgili olarak herhangi bir bilgi verilmediği, izin istenmediği; kaldı ki, ilk defa mal saymanlığı görevine atanan sanığın bu göreve yönelik kursa dava konusu olaydan sonra (13.09.2012-06.10.2012 tarihleri arasında) gönderildiği; olay tarihinden önce mal saymanlığına yönelik kurs ve eğitim almamış olduğu (Dz.431) anlaşılmakla;

Yüklenici firmanın onayı olmaksızın, söz konusu firmaya ait toplam 35 kalem malzemenin, yetkisiz sivil şahıs B.K. tarafından birlik dışına çıkartılması eylemi ile ilgili olarak sanığa yüklenilebilecek bir ihmalin söz konusu olmadığı, bu malzemelerin kışla dışına çıkarılacağına ve sivil şahıs B.K.'ye teslim edileceğine dair kendisine bilgi verilmediği; kamu görevlisi bir kısım diğer sanıkların hukuka aykırı davranışlarının, görevine başlayalı üç gün gibi çok kısa bir süre olan ve söz konusu malzemelerden haberi olduğu dahi şüpheli olan sanığa yüklenemeyeceği, Askeri Mahkemece bilirkişi olarak dinlenilen İkmal Yb. K.Ö.'nün kovuşturma aşamasında alınan ek mütalaasında (Dz.686) firma sahibi katılan E.C. 'un muayeneye beraberinde getirdiği sivil şahıs B.K. ile olan ilgi ve irtibatının personel üzerinde yüklenici vekili ve firma temsilcisi izlenimi oluşturduğunu, bu durumun, askeri personel üzerinde yanılma ve hataya sebebiyet verdiği yönündeki açıklamaları da gözetildiğinde; sanığa isnat edilen ihmal suretiyle görevi kötüye kullanmak suçunun yasal unsurları itibariyle oluşmadığı gözetilerek sanığın beraatine karar verilmesi gerekirken delillerin takdir ve değerlendirilmesinde hataya düşülerek suçun oluştuğunun kabulü ile mahkûmiyetine dair karar verilmesi hukuka aykırı bulunduğundan, sanık hakkındaki mahkûmiyet hükmün esas yönünden bozulmasına karar verilmiştir.

SONUÇ VE KARAR: Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Sanığın temyiz istemine atfen ve resen, mahkûmiyet hükmünün, 353 sayılı Kanun’un 221/1’inci maddesi uyarınca esas (Sübut) yönünden hukuka aykırılık sebebiyle BOZULMASINA, Tebliğnameye uygun olarak, 02.03.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

 


Full & Egal Universal Law Academy