AskeriYargıtay
Dairesi: 1. Daire
Esas No: 2006/ 777
Karar No: 2006 / 1083
Karar Tarihi: 28.06.2006

(1632 S. K. m. 115, 144) (765 S. K. m. 59, 80, 230, 240) (647 S. K. m. 4, 6) (492 S. K. Ek m. 1) (353 S. K. m. 16, 217, 221) (6245 S. K. m. 17, 39, 43) (618 S. K. m. 2) (Yabancı Silahlı Kuvvetlere Bağlı Gemilerin Türk İçsularına ve Limanlarına Gelişleri ve Bu Sulardaki Hareket ve Faaliyetlerine İlişkin Yönetmelik m. 3)

İhtilasen zimmet, memuriyet görevini kötüye kullanmak, memuriyet görevini ihmal ve memuriyet nüfuzunu sair suretle kötüye kullanmak suçlarından sanıklar Dz.Kur.Alb.Vurgun KARAYEL ve 10 arkadaşı hakkında Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nce verilen 27.10.2005 tarih ve 2005/322-339 sayılı mahkûmiyet ve beraete ilişkin hükümlerin sanıklar, sanık savunucuları ve Askeri Savcı tarafından yasal süresi içinde sebep gösterilerek temyiz edilmesi üzerine, Askeri Yargıtay Başsavcılığının 14.03.2006 tarih ve 2006/1653 sayılı onama ve bozma görüşünü içeren tebliğnamesi ekinde Dairemize gönderilen dava dosyası incelendi.

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

Sanıklar hakkındaki ilk hükmün, Dairemizin 23.02.2005 tarih ve 162-225 sayılı Kararı ile usûle aykırılık yönünden bozulması üzerine, bozmaya uyularak ve gerekleri yapılarak yeniden yapılan yargılama sonunda:

1) Sanık Dz.Kur.Alb.Vurgun KARAYEL’in;

a) 19.01.2001-06.05.2001 tarihleri arasında memuriyet görevini ihmal suçunu işlediği kabul edilerek, ASCK’nın 144, TCK’nın 230/2, 80, 59/2 ve 647 sayılı Kanunun 4 üncü maddeleri gereğince 700.-YTL’sı adli para cezası ve iki ay yirmi yedi gün süre ile kamu hizmetlerinden yoksun kalma cezası ile cezalandırılmasına, 647 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi gereğince bu cezalarının ertelenmesine,

Yurtdışı harcırahı karşılığı olan Hazine zararı ve Harçlar Kanunu'nun Ek-1 inci maddesine göre belirlenen nisbi harcın sanık Dz.Yzb.Abdullah CAN ile birlikte 353 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi gereğince mütesaviyen ve müteselsilen ödettirilmesine, geri kalan 59.154.319.-YTL’sı Hazine zararının takip hakkının saklı tutulmasına,

b) Aralık 2000-Ekim 2001 tarihleri arasında, Kantin Yönetim Kurulunu zamanında oluşturmayıp, önceki Kurulun göreve devam etmesini sağlamak suretiyle işlediği iddia olunan memuriyet görevini kötüye kullanmak suçu unsurları yönünden oluşmadığından, atılı suçtan beraetine,

c) Temmuz 2001 ayı içerisinde memuriyet nüfuzunu sair suretle kötüye kullanmak suçunu işlediği kabul edilerek ASCK’nın 115/1, TCK’nın 59/2, 647 sayılı Kanunun 4 üncü maddeleri gereğince 100.-YTL’sı adli para cezası ile cezalandırılmasına, 647 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi gereğince bu cezasının ertelenmesine,

d) Stanavformet görevi sırasında tüm personelin yurt dışında yaptıkları alışverişler karşılığında Hasko BÖTTÇER isimli tüccara ödenen paranın % 5’i oranındaki komisyon ile ilgili memuriyet nüfuzunu sair suretle kötüye kullanmak suçu unsurları yönünden oluşmadığından bu suçtan beraetine,

2) Sanık Dz.Kur.Alb.Cem Aziz ÇAKMAK’ın;

a) 19.01.2001-06.05.2001 tarihleri arasında işlediği iddia olunan ihtilasen zimmet suçunun unsurları oluşmadığından, bu suçtan beraetine,

b) Hasko BÖTTÇER isimli tüccara ödenen paranın % 5’i oranında komisyon ile ilgili olarak işlediği iddia olunan memuriyet nüfuzunu sair suretle kötüye kullanmak suçu unsurları yönünden oluşmadığından, bu suçtan beraetine,

3) Sanık Dz.Kur.Alb.Şafak YÜREKLİ’nin;

a) Mayıs 2001 ayından sonra II.Komutan olarak görev yaptığı sırada Astsb.Hasan KANDEMİR’den kantin gelirinin mevzuata aykırı olarak kendisine teslim edilmesini sağlamak suretiyle işlediği iddia olunan memuriyet nüfuzunu sair suretle kötüye kullanmak suçu unsurları yönünden oluşmadığından, bu suçtan beraetine,

b) Temmuz 2001 ayı içerisinde işlediği iddia olunan memuriyet nüfuzunu sair suretle kötüye kullanmak suçunun unsurları oluşmadığından, bu suçtan beraetine,

4) Sanık Dz.Yzb.Abdullah CAN’ın;

19.01.2001-06.05.2001 tarihleri arasında memuriyet görevini ihmal suçunu işlediği kabul edilerek, ASCK’nın 144, TCK’nın 230/2, 80, 59/2 ve 647 sayılı Kanunun 4 üncü maddeleri gereğince 700.-YTL’sı adli para cezası ve iki ay yirmi yedi gün süre ile kamu hizmetlerinden yoksun kalma cezası ile cezalandırılmasına, 647 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi gereğince bu cezalarının ertelenmesine,

Yurtdışı harcırahı karşılığı olan Hazine zararı ve Harçlar Kanununun Ek-1 inci maddesine göre belirlenen nisbi harcın sanık Dz.Kur.Alb.Vurgun KARAYEL ile birlikte 353 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi gereğince mütesaviyen ve müteselsilen ödettirilmesine, geri kalan 59.154.319.-YTL’sı Hazine zararının takip hakkının saklı tutulmasına,

5) Sanık Dz.Ütğm.Kadir ATASEVEN’in;

a) Aralık 2000-Haziran 2001 tarihleri arasında Askeri Kantin Yönetmeliği hükümlerine göre tutulması gereken defter ve kayıtları tutmamak suretiyle işlediği iddia olunan memuriyet görevini kötüye kullanmak suçu unsurları yönünden oluşmadığından, atılı suçtan beraetine,

b) Ocak-Haziran 2001 tarihleri arasında erlerin dövizlerini düşük kurdan Türk Lirasına çevirmek suretiyle işlediği iddia olunan memuriyet görevini kötüye kullanmak suçunun unsurları oluşmadığından bu suçtan beraetine,

c) Aralık 2000-Haziran 2001 tarihleri arasında Kantin Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yaptığı dönemde Yönetmelik hükümlerine aykırı alım ve harcamalar yapmak suretiyle işlediği iddia olunan memuriyet görevini kötüye kullanmak suçunun unsurları oluşmadığından bu suçtan beraetine,

6) Sanık Dz.Astsb.Hasan KANDEMİR’in;

a) Aralık 2000-Ekim 2001 tarihleri arasında Askeri Kantin Yönetmeliği hükümlerine göre tutulması gereken defter ve kayıtları tutmamak suretiyle işlediği iddia olunan memuriyet görevini kötüye kullanmak suçu unsurları yönünden oluşmadığından, atılı suçtan beraetine,

b) Ocak-Haziran 2001 tarihleri arasında erlerin dövizlerini düşük kurdan Türk Lirasına çevirmek suretiyle işlediği iddia olunan memuriyet görevini kötüye kullanmak suçunun unsurları oluşmadığından bu suçtan beraetine,

c) Aralık 2000-Ekim 2001 tarihleri arasında Kantin Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yaptığı dönemde Yönetmelik hükümlerine aykırı alım ve harcamalar yapmak suretiyle işlediği iddia olunan memuriyet görevini kötüye kullanmak suçunun unsurları oluşmadığından, bu suçtan beraetine,

7) Sanık Dz.Astsb.Erdal ÇÖPLܒnün;

a) Aralık 2000-Ekim 2001 tarihleri arasında Askeri Kantin Yönetmeliği hükümlerine göre tutulması gereken defter ve kayıtları tutmamak suretiyle işlediği iddia olunan memuriyet görevini kötüye kullanmak suçu unsurları yönünden oluşmadığından, atılı suçtan beraetine,

b) Ocak-Haziran 2001 tarihleri arasında erlerin dövizlerini düşük kurdan Türk Lirasına çevirmek suretiyle işlediği iddia olunan memuriyet görevini kötüye kullanmak suçunun unsurları oluşmadığından bu suçtan beraetine,

c) Aralık 2000-Ekim 2001 tarihleri arasında Kantin Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yaptığı dönemde Yönetmelik hükümlerine aykırı alım ve harcamalar yapmak suretiyle işlediği iddia olunan memuriyet görevini kötüye kullanmak suçunun unsurları oluşmadığından, bu suçtan beraetine,

8) Sanık Dz.Yzb.Serhan İŞEL’in;

a) 19.01.2001-06.05.2001 tarihleri arasında işlediği iddia olunan ihtilasen zimmet suçunun unsurları oluşmadığından, bu suçtan beraetine,

b) Temmuz 2001 ayı içerisinde işlediği iddia olunan memuriyet nüfuzunu sair suretle kötüye kullanmak suçunun unsurları oluşmadığından, bu suçtan beraetine,

9) Sanık Dz.Alb.Mehmet Naci SUBAŞI’nın;

06.05.2001 tarihinde, TCG Gemlik Komutanlığının gümrük muayene işlemlerini yaparken gemide gümrük vergisine tâbi malzeme mevcut olmasına rağmen tespit etmemek, gümrük beyannamelerinde beyan edilen bazı elektronik eşyanın mevzuata uygun olarak bildirilmesini temin etmemek suretiyle işlediği iddia olunan memuriyet görevini ihmal suçu unsurları yönünden oluşmadığından, atılı suçtan beraetine,

10) Sanık Dz.Yb.Yusuf Turan YALDIZ’ın;

06.05.2001 tarihinde, TCG Gemlik Komutanlığının gümrük muayene işlemlerini yaparken gemide gümrük vergisine tâbi malzeme mevcut olmasına rağmen tespit etmemek, gümrük beyannamelerinde beyan edilen bazı elektronik eşyanın mevzuata uygun olarak bildirilmesini temin etmemek suretiyle işlediği iddia olunan memuriyet görevini ihmal suçu unsurları yönünden oluşmadığından, atılı suçtan beraetine,

11) Sanık Dz.Bnb.Tayfun Kemal KARAYILANLI’nın;

06.05.2001 tarihinde, TCG Gemlik Komutanlığının gümrük muayene işlemlerini yaparken gemide gümrük vergisine tâbi malzeme mevcut olmasına rağmen tespit etmemek, gümrük beyannamelerinde beyan edilen bazı elektronik eşyanın mevzuata uygun olarak bildirilmesini temin etmemek suretiyle işlediği iddia olunan memuriyet görevini ihmal suçu unsurları yönünden oluşmadığından, atılı suçtan beraetine,

Karar verilmiştir.

TEMYİZ: Bu hükümler:

1) Askeri Savcı tarafından (Dz. 1379, 1431-1436);

Sanık Vurgun KARAYEL’in sabit görülen memuriyet görevini ihmal suçu nedeniyle verilen mahkûmiyet hükmü suç vasfı, memuriyet görevini kötüye kullanmak ve memuriyet nüfuzunu sair suretle kötüye kullanmak suçundan dolayı verilen beraet hükümleri ise sübut yönünden,

Sanık Cem Aziz ÇAKMAK’a atılı ihtilasen zimmet suçu ve Hasko BÖTTÇER isimli tüccara ödenen paranın % 5’i oranındaki komisyon ile ilgili işlendiği iddia olunan memuriyet nüfuzunu sair suretle kötüye kullanmak suçundan dolayı verilen beraet hükümleri, sübut yönünden,

Sanık Şafak YÜREKLİ hakkında iki ayrı memuriyet nüfuzunu sair suretle kötüye kullanmak suçundan dolayı verilen beraet hükümleri sübut yönünden,

Sanık Abdullah CAN hakkında, memuriyet görevini ihmal suçundan dolayı verilen mahkûmiyet hükmü suç vasfı yönünden,

Sanık Kadir ATASEVEN hakkında memuriyet görevini kötüye kullanmak suçundan dolayı verilen beraet hükümleri sübut yönünden,

Sanık Hasan KANDEMİR hakkında memuriyet görevini kötüye kullanmak suçundan dolayı verilen beraet hükümleri sübut yönünden,

Sanık Erdal ÇÖPLÜ hakkında memuriyet görevini kötüye kullanmak suçundan dolayı verilen beraet hükümleri sübut yönünden,

Sanık Serhan İŞEL hakkında, ihtilasen zimmet ve memuriyet nüfuzunu sair suretle kötüye kullanmak suçlarından dolayı verilen beraet hükümleri sübut yönünden,

Sanıklar Mehmet Naci SUBAŞI, Yusuf Turan YALDIZ ve Tayfun Kemal KARAYILANLI hakkında, memuriyet görevini ihmal suçundan dolayı verilen beraet hükümleri sübut yönünden,

2) Sanık Vurgun KARAYEL ve savunucuları tarafından(Dz.1378, 1441-1442, 1452-1454); sanık hakkındaki mahkûmiyet hükümleri sübut yönünden,

3) Sanık Abdullah CAN ve savunucuları tarafından(Dz.1377, 1447-1448, 1449); sanık hakkındaki mahkûmiyet hükmü sübut yönünden,

Yasal süresi içinde ayrı ayrı temyiz edilmiştir.

Dosya içeriğine göre;

TCG Gemlik Komutanlığının 19.01.2001-06.05.2001 tarihleri arasında Stanavformet görevine iştirak amacı ile yurt dışında bulunduğu, sanık Dz.Kur.Alb. Vurgun KARAYEL’in Gemi Komutanı, sanık Dz.Kur.Alb.Cem Aziz ÇAKMAK’ın II. Komutan, sanık Dz.Yzb.Abdullah CAN’ın Seyir Subayı, sanık Dz.İkm.Yzb. Serhan İŞEL’in İkmal Subayı olarak görev yaptıkları, sanık Dz.Kur.Alb. Şafak YÜREKLİ’nin ise geminin yurda dönüşünü takiben 06.05.2001 tarihinde II. Komutan olarak görevi Cem Aziz ÇAKMAK’tan devraldığı, sanıklardan Dz.Ütğm. Kadir ATASEVEN’in Başkan, Dz.P.Astsb.Bçvş. Hasan KANDEMİR’in muhasip, Dz.Astsb.Üçvş. Erdal ÇÖPLܒnün ise kasa sorumlusu olarak, Ocak 2000 ayında göreve başlayan Kantin Kurulunda görev aldıkları, diğer sanıklar Dz.Alb.Mehmet Naci SUBAŞI, Dz.Yb.Yusuf Turan YALDIZ ile Öğ.Bnb. Tayfun Kemal KARAYILANLI’nın da görev dönüşünde geminin gümrük kontrolünü yapmak üzere Gümrük Muayene Kurulu üyeleri olarak görevlendirildikleri;

Gemi Jurnalinin gemi hizmette bulunduğu süre zarfında yegane resmi dokümanı olarak geminin esas kaydı kabul edildiği;

Gemi Jurnalinin köprü üstü vardiya subayı ve nöbetçi subayı tarafından tutulduğu, seyir subayının Komutana karşı gemi jurnaline kaydedilen hususların usulüne uygun olmasından, Gemi Komutanının da gemi jurnallerinin usulüne uygun doldurulması ve imzalatılmasından sorumlu oldukları;

6245 Sayılı Harcırah Kanunu'nun 17/5 nci maddesine göre harcıraha hak kazanılan sürelerin tespitinde gemiler için denizde seyir halinde bulunulan günler hariç, münhasıran yabancı ülke limanlarında geçirilen günlerin esas alınacağı;

Yabancı Silahlı Kuvvetlere Bağlı Gemilerin Türk İç Sularına ve Limanlarına Gelişleri, Bu Sulardaki Hareket ve Faaliyetlerine İlişkin 15.12.1983 gün ve 18252 numaralı Yönetmeliğin 3/3, 14 Nisan 1925 tarihli ve 618 Sayılı Limanlar Kanunu'nun 2 nci maddeleri ve iç limanlara ait Tüzükler ile liman tarifinin yapılarak limanların fiziki sınırlarının açıkça belirtildiği ancak, yabancı ülkelerde nerelerin liman kabul edilmesi gerektiği hususunda mevzuatımızda kesin yazılı kuralların bulunmadığı, bu hususun uygulamada yorum farklılıklarına neden olduğu, bir çok liman hizmetinin alınmasına, öngörülen fiziki sınırların dışında başlanabildiği, yer olmaması, limanda uygun derinlik bulunmaması gibi zorunlu durumlarda liman dışında da demirlenebildiği;

6245 Sayılı Harcırah Kanunu'nun 39 ve 43 ncü maddelerinin kıyasen uygulanması ile limanlarda geçirilen 24 saatten kısa sürelerin bir gün, 24 saati aşan kesirlerin tam gün sayıldığı;

Stanavformet görevi sırasında liman süresinin; 22-29 Ocak 2001 Napoli Limanında 8 gün, 05 Şubat 2001 Mallorco Limanında 1 gün, 08-14 Şubat 2001 Barcelona Limanında 7 gün, 18 Şubat 2001 Cagliarı Limanında 1 gün, 24 Şubat 2001 Catania Limanında 1 gün, 02 Mart-11 Mart 2001 Suda Limanında 10 gün, 16 Mart-17 Mart 2001 Marettima Limanında 1 gün (bu limanda gemi Marettıma adasında demirlemiş, bilirkişi raporunda (Dz.610) limanda bulunma kavramı irdelenmiştir), 20-26 Mart 2001 Rota Limanında 6 gün (burada zaman diliminin değişmesinden kaynaklanan bir hata bulunmaktadır), 30 Mart 2001 Grand Canaria Limanında 09.00-18.00 saatleri arasında Adanın güneyinde geminin demirli olarak kalması, limanda bulunma kavramının tartışılabilirliği, düzenleme bulunmaması nedeniyle Gemi Komutanının liman yakınlarında demirde geçirilen süreyi de liman olarak yorumlamasının mümkün olabilmesi karşısında; 1 gün, 01 Nisan 2001 Grand Canaria limanında 1 gün, 02-07 Nisan 2001 Las Palmas Limanında 6 gün, 12-16 Nisan 2001 Casablanca Limanında 5 gün, 21-23 Nisan 2001 Tueleda Limanında 2 gün, 26-27 Nisan 2001 La Spezia Limanında 2 gün (bu liman harcıraha esas gün döküm beyanında 1 gün olarak yazılmıştır), 27 Nisan-3 Mayıs 2001 La Spezia Limanının 6 gün kabul edildiği;

Harcıraha esas gün döküm beyanında bu sürelerin sırası ile 8, 1, 7, 1, 1, 10, 2, 7, 1, 1, 6, 5, 2, 1 ve 7 gün olarak belirtildiği (Dz.95);

Liman gün sayılarının olması gerekenden fazla gösterildiğinin sabit olduğu;

Aralık 2000 tarihinde yapılması gereken kantin seçimlerinin yenilenmemesi sebebi ile Ocak 2000 tarihinde göreve başlayan Kantin Kurulunun, Ocak 2001’den sonra T.C.Gemlik Gemisinin yurda dönüşüne kadar görevine devam ettiği, 2001 yılı Haziran ayında yapılan seçim sonunda, Tğm.Cafer TOPKAYA’nın Kantin başkanı, Astsb. Volkan ERKUL’un mübayaa, Astsb. Hasan KANDEMİR ve Astsb. Erdal ÇÖPLܒ nün muhasip ve kasa sorumlusu olarak görev aldıkları;

Ocak 2001-Ekim 2001 tarihleri arasında yasal olarak tutulması gereken defter ve kayıtların tutulmadığı;

TC Gemlik Komutanlığının Stanavformet görevine iştirakinden sonra 06.05.2001 tarihinde yurda döndüğü; Harp Filosu Komutanlığınca görevlendirilen gümrük heyeti tarafından yapılan kontrol sonucunda gemide gümrük mevzuatına göre gümrüğe tabi eşya bulunmadığına ilişkin bir rapor hazırlandığı (Dz.79), anlaşılmaktadır.

1. Sanık Vurgun KARAYEL yönünden yapılan inceleme:

a) Memuriyet görevini ihmal suçu ile ilgili olarak:

Gemi Komutanı olan sanığın, gemi jurnallerinin usulüne uygun doldurulması ve imzalatılmasından sorumlu olduğu, gemi jurnalinin o günün köprü üstü vardiya subayı ve nöbetçi subayı tarafından tutulduğu,

Gerekçeli Kararda açıklandığı üzere, atılı eylemin mal edinme ve bu edinmenin açığa çıkmasını önlemeye yönelik her türlü tahrifat veya hileli davranış ile işlenmesinin söz konusu olmadığı,

Görevin gereklerine ihmali hareketle aykırılık -görevi ihmal- suçunun oluşması için, kamu görevlisinin memuriyet görevini yapmakta savsama ve gecikme göstermesi, emirleri yerine getirmemesi şeklinde maddi unsurun yanında, memurun belirtilen fiilleri sonucu kamunun zarar görmesi veya kişilerin mağdur olması veya kişilere haksız kazanç sağlanması gerektiği gibi ayrıca bu olguların iradi olarak kasten işlenmiş olmasının yani manevi unsurun varlığının da zorunlu bulunduğu,

Gemi jurnalleri, günlük faaliyet raporları, liman ziyaret sonuç raporlarındaki bilgilerin birbirini teyidi, yabancı ülke liman kavramının yoruma uygun olması, nitekim Mahkemenin Ada yakınlarında demirlemeyi de limanda bulunma olarak kabulü (16 Mart 2001 günü saat 07.00 ile 17 Mart 2001 günü saat 12.00 arasındaki sürenin lehe olacak şekilde limanda bulunma kabul edilmesi karşısında 24 saati aşan kesirli sürenin iki gün olarak kabulünün de gerektiği), katılınan yurt dışı görevin yoğunluğu da dikkate alındığında, sanığın suç kastı ile hareket ettiği söylenemeyeceğinden, unsurları yönünden oluşmayan atılı suçtan beraat kararı verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde sonuca gidilmesi isabetli görülmediğinden, mahkumiyet hükmünün bozulmasına karar verilmiştir.

b) Kantin Yönetim Kurulunu zamanında oluşturmayıp, önceki Kurulun göreve devam etmesini sağlamak suretiyle memuriyet görevini kötüye kullanma suçu ile ilgili olarak;

Ayrıntıları Gerekçeli Karar da açıklandığı üzere, sanığın Gemisini uzun süreli ve önemli bir yurt dışı göreve hazırlamak amacı ile yürüttüğü faaliyetler nedeniyle seçimin zamanında yapılamamış olmasında, menfaat sağlama ve zarar oluşturma kastı ile hareket ettiğini gösteren herhangi bir kanıt elde edilememesi karşısında; unsurları yönünden oluşmayan atılı suçtan yazılı olduğu şekilde beraetine karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmadığından, atılı suçtan kurulan beraet hükmünün onanmasına karar verilmiştir.

c) Arnavutluk Durres Limanına yapılan bir günlük seyir nedeniyle erbaş ve erlere tahakkuk ettirilen harcırahlardan kesinti yapılmasını sağlamak suretiyle memuriyet nüfuzunu sair surette kötüye kullanmak suçu ile ilgili olarak;

Erbaş ve erlerin kendi aralarında toplanarak, limanda 1 gün kalış nedeniyle verilecek olan harcırahlardan bir miktar bağış yapmaya, toplanan para ile gemideki sosyal ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik malzemelerin iyileştirilmesine katkıda bulunmaya karar verdikleri ve bu kararlarını kısım komutanlarına, bu kişilerin de sıralı olarak II. Komutan ve Komutana ilettikleri, tanıklar Hakan Kader GENÇ (Dz.762), Semih KÜÇÜK (Dz.503), Bilal AÇIKGÖZ (Dz.722), Dursun BÜYÜK (Dz.535), Gökhan ALTAŞ (Dz.532), Fethullah ÇİFTÇİ (Dz.529), Fırat KIRMIZI (Dz.423), Fırat PEKER (Dz.505), Mustafa BAYRAK (Dz.474/1, 1330-1331), Fedai DOĞAN (Dz.474/1, 1346), ve Fatih TÜRKYILMAZ’ın (Dz.474, 1345) yeminli anlatımları ile anlaşılmakla, kanun ve nizamın tayin ettiğinin dışında bir keyfi muameleden söz edilmesi mümkün görülmediğinden;sanığın, unsurları yönünden oluşmayan atılı suçtan beraetine karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde sonuca gidilmesi isabetli olmadığından, mahkumiyet hükmünün bozulmasına karar verilmiştir.

d) Stanavformet görevi sırasında tüm personelin yurtdışından yaptıkları alışverişler karşılığında Hasko BÖTTCHER isimli tüccara ödenen paranın % 5’i oranındaki komisyonuna ilişkin memuriyet nüfuzunu sair surette kötüye kullanmak suçu ile ilgili olarak;

Ayrıntıları Gerekçeli Karar da açıklandığı üzere, Gemi personelinin tamamen özgür iradeleri ile Hasko isimli tüccardan yapılacak alışveriş karşılığı kendisine ödenecek tutarın %5’i oranındaki kırım parasının geminin ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanılacağını bilerek sözü edilen paranın harcırahlarından kesilmesine rıza gösterdikleri anlaşılmakla, unsurları yönünden oluşmayan atılı suçtan sanığın beraetine karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik görülmediğinden hükmün onanmasına karar verilmiştir.

2. Sanık Cem Aziz ÇAKMAK yönünden yapılan inceleme:

a)Yurt dışı harcırahları hakkında isnat edilen ihtilasen zimmet suçu ile ilgili olarak;

Ayrıntıları Gerekçeli Karar da açıklandığı üzere, Gemi II nci Komutanı olan ve harcıraha esas gün döküm beyanında imzası bulunan sanığın, bu konuda herhangi bir görev ve sorumluluğunun bulunmaması ve sanık Vurgun KARAYEL ile ilgili olarak yukarıda yapılan değerlendirme karşısında;atılı suçtan sanığın beraetine karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik görülmediğinden hükmün onanmasına karar verilmiştir.

b) Stanavformet görevi sırasında tüm personelin yurtdışından yaptıkları alışverişler karşılığında Hasko BÖTTCHER isimli tüccara ödenen paranın % 5’i oranındaki komisyonuna ilişkin memuriyet nüfuzunu sair surette kötüye kullanmak suçu ile ilgili olarak;

Ayrıntıları Gerekçeli Karar da açıklandığı üzere, Gemi personelinin tamamen özgür iradeleri ile Hasko isimli tüccardan yapılacak alışveriş karşılığı kendisine ödenecek tutarın %5’i oranındaki kırım parasının geminin ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanılacağını bilerek sözü edilen paranın harcırahlarından kesilmesine rıza gösterdikleri anlaşılmakla, unsurları yönünden oluşmayan atılı suçtan sanığın beraetine karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik görülmediğinden hükmün onanmasına karar verilmiştir.

3. Sanık Şafak YÜREKLİ yönünden yapılan inceleme:

Gemi Komutanının talimatlarına uygun davrandığı, keyfi bir işleminin olmadığı, erbaş ve erlerden kısım komutanlarına, kısım komutanları tarafından kendisine iletilen karar birliğini Komutana ilettiği, mevcut durumda bir baskının ya da keyfi bir işlemin de söz konusu olmadığı anlaşılmakla; sanığın, Mayıs 2001 tarihinden sonra devraldığı II. Komutanlık görevi sırasında bu unvanını kullanarak Kantin sorumlusu Astsb. Hasan KANDEMİR’den kantin gelirinin teslim edilmesini ve Durres Limanında bulunulan 1 gün için tahakkuk ettirilen harcırahlardan kesinti yapılmasını sağlamak suretiyle işlediği iddia olunan iki ayrı memuriyet nüfuzunu sair surette kötüye kullanmak suçundan kurulan beraet hükümlerinde usûl ve esas yönünden herhangi bir isabetsizlik görülmediğinden, hükümlerin ayrı ayrı onanmasına karar verilmiştir.

4. Sanık Abdullah CAN yönünden yapılan inceleme:

TC Gemlik Komutanlığında seyir subayı olan sanığın, köprü üstü müsvette ve gemi jurnalini sık sık kontrol etmesi gerektiği ve gemi jurnaline kaydedilen hususların usulüne uygun olmasından Komutana karşı sorumlu olduğu, ancak; gemi jurnalindeki kayıtlar ile görev sonuç raporu ve günlük faaliyet raporlarının birbirini teyit ettiği, limana giriş ve çıkış kayıtlarının kasten yanlış düzenlenmesinin söz konusu olmadığı, ihtilasen zimmet suçunun oluşumu için gereken mal edinme ve bu edinmenin/aşırmanın açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik her türlü tahrifat veya hileli davranış ile işlenmesi unsurunun gerçekleşmediği, geminin liman durumuna geçiş halinin açık kriterlerle belirlenmediği, Ada açıklarında demirlemenin limanda bulunma olarak yorumlanabilmesi ve bu şekildeki kabullerin uygun olması, gemi jurnalindeki kayıtlara göre hazırlanan harcıraha esas gün dökümü beyanına yapılan aktarmada personelin daha az harcırah almasına neden olabilecek hatanın da yapılması, liman gün sayıları ile olması gereken arasında bir gün olarak gerçekleşen farkın, yükümlü olunan işin gereği gibi yapılmaması sonucuna yönelen bir kastın varlığından kaynaklandığını söylemenin mümkün olmaması karşısında, unsurları yönünden oluşmayan atılı suçtan beraat kararı verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde sonuca gidilmesi isabetli olmadığından, mahkumiyet hükmünün bozulmasına karar verilmiştir.

5. Sanıklar Kadir ATASEVEN, Hasan KANDEMİR ve Erdal ÇÖPLÜ yönünden yapılan inceleme:

Sanık Kadir ATASEVEN’in Kantin Başkanı, diğer sanıkların Kantin Yönetim Kurulu üyesi olarak görevli iken; a) tutulması gereken defter ve kayıtları tutmamak, b) Ocak-Haziran 2001 ayları arasındaki görev sırasında dövizle Kantinden alışveriş yapılmasına izin vermek ve döviz kurunu hareket günündeki değeri olan 680.000 TL’dan hesaplayarak TL’sına çevirmek ile c) Yönetmelik hükümlerine aykırı alım ve harcamalar yapmak, suretiyle işledikleri iddia olunan memuriyet görevini kötüye kullanmak suçları ile ilgili olarak;

Sanıkların, 19.01.2001-06.5.2001 tarihleri arasında icra edilecek Stanavformet görevine yönelik hazırlık çalışmaları sırasında 2000 yılı Ocak ayında başladıkları Kantindeki görevlerini sürdürdükleri, 2000 yılı Kantin denetlemesinin sorunsuz sonuçlandığı, beş ay sürecek görev nedeniyle rütbeli personelden toplanan 100’er milyon TL’sı ile kantin sermayesinin arttırılıp ihtiyaçları en iyi şekilde giderme ve damak zevkine uygun malzemenin alınması, depolanması için çaba gösterildiği, her bir personelin çok yoğun bir ortamda görev yaptığı, sermayenin fiili durum gereği zorunlu artırımı nedeniyle muhasebe ve işletme konusunda uzman olmadıklarından, bunu en doğru şekilde bilançoda gösterebilme çabasına girdikleri, kantin işletme defteri, kantin kasa defteri, para teslim defteri ve bilanço hazırlanamamakla birlikte, kantin muhasebe kayıtlarında iç denetimi sağlayacak şekilde alım belgeleri ve gider belgelerinin, aylık gider listelerinin bulunduğu, akıl defteri niteliğinde defterlere bilgilerin kaydedilmeye çalışıldığı, kantin muhasebe kayıtlarının bilgisayar destekli olarak tutulmasının mümkün olduğu, kantin gelirlerinin tamamına yakın bölümünün personel ihtiyaçları ile hizmet gerekleri için harcandığı, Yönetmelik hükümlerine aykırı bir durumun bulunmadığı, görev sırasında Kantinden dövizle alışveriş yapılması halinde hareket günündeki döviz kurunun esas alınacağının tüm personele duyurulduğu, personelin lehine davranarak görev süresince döviz kurunun tüm personele eşit şekilde uygulandığı, görev ortamı ve bilgi düzeyleri birlikte değerlendirildiğinde görevin kötüye kullanıldığının bilincinde olma, fiili başkalarına zarar vermek veya çıkar sağlamak amacıyla yapmaya yönelik suç kastı ile hareket ettiklerinin açık ve net biçimde ortaya konulamadığı, anlaşılmakla;sanıklara atılı unsurları yönünden oluşmayan memuriyet görevini kötüye kullanmak suçundan ayrı ayrı verilen beraet hükümlerinde usul ve esas yönünden herhangi bir isabetsizlik görülmediğinden, hükümlerin ayrı ayrı onanmasına karar verilmiştir.

6. Sanık Serhan İŞEL yönünden yapılan inceleme:

a) İhtilasen zimmet suçu ile ilgili olarak:

Gemide ikmal subayı olarak görevli olan sanığın, teknik bir konu olan Jurnal kayıtlarının tutulması ve kontrolü konusunda bir görevinin bulunmadığı, gemi jurnalindeki bilgilere göre hazırlanmış harcıraha esas gün dökümü beyanı ve harcıraha hak kazanan personel kimliklerini gösteren belgeyi karşılaştırıp, bunlara dayanarak geçici görev yolluklarını tahakkuk ettirdiği, bu şekildeki tahakkukta herhangi bir usulsüzlük olmadığı. Anlaşılmakla;atılı suçtan yazılı olduğu şekilde verilen beraet hükmünde herhangi bir isabetsizlik görülmediğinden, hükmün onanmasına karar verilmiştir.

b) Arnavutluk Durres Limanına yapılan bir günlük seyir nedeniyle erbaş ve erlere tahakkuk ettirilen harcırahlardan kesinti yapmak suretiyle memuriyet nüfuzunu sair surette kötüye kullanmak suçu ile ilgili olarak;

Sanığın görevi gereği harcırahları hesapladığı, hak sahiplerine ulaştırdığı, karar birliğinin en son Gemi Komutanına iletilip kendisinden buna göre işlem yapılmasının istendiği, bu konuda herhangi bir itiraz ile karşılaşmadığı gibi, erbaş ve erlerin harcırahlarından kesinti yapılmasının tamamen rıza ve isteğe bağlı olduğu, anlaşılmakla; atılı suçtan yazılı olduğu şekilde verilen beraet hükmünde herhangi bir isabetsizlik görülmediğinden, hükmün onanmasına karar verilmiştir.

7. Sanıklar Mehmet Naci SUBAŞI, Yusuf Turan YALDIZ ve Tayfun Kemal KARAYILANLI yönünden yapılan inceleme:

06.05.2001 tarihinde, TCG Gemlik Komutanlığının gümrük muayene işlemlerini yaparken gemide gümrük vergisine tâbi malzeme mevcut olmasına rağmen tespit etmemek, gümrük beyannamelerinde beyan edilen bazı elektronik eşyanın mevzuata uygun olarak bildirilmesini temin etmemek suretiyle memuriyet görevlerini ihmal suçu ile ilgili olarak;

TCG Gemlik Komutanlığının görev dönüşü gümrük muayene işlemlerini yapmak üzere oluşturulan Kurul da; Mehmet Naci SUBAŞI’nın Başkan, Yusuf Turan YALDIZ ve Tayfun Kemal KARAYILANLI’nın üye olarak görev yaptığı, sanıkların;Donanma Komutanlığı Devamlı Yönergesi hükümlerine göre personel tarafından düzenlenmiş beyannameler ve Gemi Komutanı raporunu inceleyip gemide de ayrıntılı bir inceleme ve araştırma yapmalarının gerektiği, personele ait beyannamelerde gümrüğe tabi bir eşya bulunmadığının standart olarak belirtildiği, yine dava dosyasına ekli olan gümrük kayıt defterinde her bir personel için açılmış sayfalarda çeşitli eşyalara yer verildiği, ancak bu kayıtların emir ve talimatlara uygun olmadığı, ayrıntılı bir bilgi içermediği, gümrük kayıt defteri incelendiğinde 31 adet (genel olarak JVC, Panasonic ve Tecnics marka) müzik seti ve 4 adet (ikisi JVC marka) TV, bir adet halı yıkama makinesi kaydının yer aldığı, 300 Euro’luk gümrük muafiyetinin aşılıp aşılmadığının anlaşılamadığı, bu defterin ne zaman hazırlandığının da belli olmadığı, gümrük defterinin heyete ibraz edilip edilmediğinin şüpheli kaldığı, sonuç olarak;sanıkların emir ve talimatlarla belirlenen görevlerinin gereklerine aykırı davrandıkları anlaşılmakla birlikte, 300 Euro’luk gümrük muafiyetinin aşılıp aşılmadığının bugün itibariyle saptanmasının mümkün olmaması, en azından bu hususun kuşkulu kalması karşısında, 01.06.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5237 sayılı TCK’da düzenlenen görevi ihmal suçunun unsurlarından olan kişilerin mağduriyetine veya kamunun ekonomik anlamda zararına ya da kişilere haksız bir kazanç sağlanması olgularının gerçekleştiği söylenemeyeceğinden, unsurları yönünden oluşmayan sanıklara atılı suçtan yazılı olduğu şekilde ayrı ayrı beraetlerine karar verilmiş olmasında herhangi bir isabetsizlik görülmediğinden, hükümlerin ayrı ayrı onanmasına karar verilmiştir.

SONUÇ VE KARAR: Yukarıda açıklanan nedenlerle;

1) Sanık Vurgun KARAYEL hakkındaki:

a) Memuriyet görevini ihmal suçu ile ilgili olarak;

Askeri Savcının kabule değer görülmeyen temyiz sebeplerinin 353 Sayılı Kanunun 217/2 nci maddesi gereğince REDDİNE,

Sanık ve savunucusunun temyizine atfen ve re’sen, mahkûmiyet hükmünün 353 Sayılı Kanunun 221 nci maddesi gereğince ESASTAN BOZULMASINA,

b) Kantin Yönetim Kurulunu zamanında oluşturmayıp, önceki Kurulun göreve devam etmesini sağlamak suretiyle memuriyet görevini kötüye kullanma suçu ile ilgili olarak;

Askeri Savcının kabule değer görülmeyen temyiz sebeplerinin 353 Sayılı Kanunun 217/2 nci maddesi gereğince REDDİNE,

Yasaya uygun bulunan beraet hükmünün ONANMASINA,

c) Arnavutluk Durres Limanına yapılan bir günlük seyir nedeniyle erbaş ve erlere tahakkuk ettirilen harcırahlardan kesinti yapılmasını sağlamak suretiyle memuriyet nüfuzunu sair surette kötüye kullanmak suçu ile ilgili olarak;

Sanık ve savunucusunun temyizine atfen ve re’sen, mahkûmiyet hükmünün 353 Sayılı Kanunun 221 nci maddesi gereğince ESASTAN BOZULMASINA,

d) Stanavformet görevi sırasında tüm personelin yurtdışından yaptıkları alışverişler karşılığında Hasko BÖTTCHER isimli tüccara ödenen paranın % 5’i oranındaki komisyonuna ilişkin memuriyet nüfuzunu sair surette kötüye kullanmak suçu ile ilgili olarak;

Askeri Savcının kabule değer görülmeyen temyiz sebeplerinin 353 Sayılı Kanunun 217/2 nci maddesi gereğince REDDİNE,

Yasaya uygun bulunan beraet hükmünün ONANMASINA,

2) Sanık Cem Aziz ÇAKMAK hakkındaki:

a) İhtilâsen zimmet suçu ile ilgili olarak;

Askeri Savcının kabule değer görülmeyen temyiz sebeplerinin 353 Sayılı Kanunun 217/2 nci maddesi gereğince REDDİNE,

Yasaya uygun bulunan beraet hükmünün ONANMASINA,

b) Stanavformet görevi sırasında tüm personelin yurtdışından yaptıkları alışverişler karşılığında Hasko BÖTTCHER isimli tüccara ödenen paranın % 5’i oranındaki komisyonuna ilişkin memuriyet nüfuzunu sair surette kötüye kullanmak suçu ile ilgili olarak;

Askeri Savcının kabule değer görülmeyen temyiz sebeplerinin 353 Sayılı Kanunun 217/2 nci maddesi gereğince REDDİNE,

Yasaya uygun bulunan beraet hükmünün ONANMASINA,

3) Sanık Şafak YÜREKLİ hakkındaki:

a) II. Komutanlık görevi sırasında bu ünvanını kullanarak kantin sorumlusu Astsb. Hasan KANDEMİR’den kantin gelirinin teslim edilmesini sağlamak suretiyle işlediği iddia olunan memuriyet nüfuzunu sair surette kötüye kullanmak suçu ile ilgili olarak;

Askeri Savcının kabule değer görülmeyen temyiz sebeplerinin 353 Sayılı Kanunun 217/2 nci maddesi gereğince REDDİNE,

Yasaya uygun bulunan beraet hükmünün ONANMASINA,

b) Durres Limanında bulunulan bir gün nedeniyle erbaş ve erlere tahakkuk ettirilen harcırahlardan kesinti yapılması suretiyle işlendiği iddia olunan memuriyet nüfuzunu sair surette kötüye kullanmak suçu ile ilgili olarak;

Askeri Savcının kabule değer görülmeyen temyiz sebeplerinin 353 Sayılı Kanunun 217/2 nci maddesi gereğince REDDİNE,

Yasaya uygun bulunan beraet hükmünün ONANMASINA,

4) Sanık Abdullah CAN hakkındaki memuriyet görevini ihmal suçu ile ilgili olarak:

Askeri Savcının kabule değer görülmeyen temyiz sebeplerinin 353 Sayılı Kanunun 217/2 nci maddesi gereğince REDDİNE,

Sanık ve savunucusunun temyizine atfen ve re’sen, mahkûmiyet hükmünün 353 Sayılı Kanunun 221 nci maddesi gereğince ESASTAN BOZULMASINA,

5) Sanıklar Kadir ATASEVEN, Hasan KANDEMİR ve Erdal ÇÖPLÜ hakkındaki:

Sanık Kadir ATASEVEN’in Kantin Başkanı, diğer sanıkların Kantin Yönetim Kurulu üyesi olarak görevli iken; a) tutulması gereken defter ve kayıtları tutmamak, b) Ocak-Haziran 2001 ayları arasındaki görev sırasında dövizle Kantinden alışveriş yapılmasına izin vermek ve döviz kurunu hareket günündeki değeri olan 680.000 TL’dan hesaplayarak TL’sına çevirmek ile c) Yönetmelik hükümlerine aykırı alım ve harcamalar yapmak, suretiyle işledikleri iddia olunan memuriyet görevini kötüye kullanmak suçları ile ilgili olarak;

Askeri Savcının kabule değer görülmeyen temyiz sebeplerinin 353 Sayılı Kanunun 217/2 nci maddesi gereğince REDDİNE,

Yasaya uygun bulunan beraet hükümlerinin ayrı ayrı ONANMASINA,

6) Sanık Serhan İŞEL hakkındaki:

a) İhtilasen zimmet suçu ile ilgili olarak;

Askeri Savcının kabule değer görülmeyen temyiz sebeplerinin 353 Sayılı Kanunun 217/2 nci maddesi gereğince REDDİNE,

Yasaya uygun bulunan beraet hükmünün ONANMASINA,

b) Arnavutluk Durres Limanına yapılan bir günlük seyir nedeniyle erbaş ve erlere tahakkuk ettirilen harcırahlardan kesinti yapmak suretiyle memuriyet nüfuzunu sair surette kötüye kullanmak suçu ile ilgili olarak;

Askeri Savcının kabule değer görülmeyen temyiz sebeplerinin 353 Sayılı Kanunun 217/2 nci maddesi gereğince REDDİNE,

Yasaya uygun bulunan beraet hükmünün ONANMASINA,

7) Sanıklar Mehmet Naci SUBAŞI, Yusuf Turan YALDIZ ve Tayfun Kemal KARAYILANLI hakkındaki memuriyet görevini ihmal suçu ile ilgili olarak:

Askeri Savcının kabule değer görülmeyen temyiz sebeplerinin 353 Sayılı Kanunun 217/2 nci maddesi gereğince REDDİNE,

Yasaya uygun bulunan beraet hükümlerinin ayrı ayrı ONANMASINA,

28.06.2006 tarihinde, tebliğnameye kısmen aykırı olarak OYBİRLİĞİ ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy