Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 14-37/703-311
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Antalya’nın Alanya ilçesinde hazır beton fiyatlarının diğer bölgelere göre yüksek belirlendiği iddiası
Karar Tarihi: 01.10.2014

Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2014-5-37 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 14-37/703-311
Karar Tarihi : 01.10.2014
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Kenan TÜRK, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR,
Fevzi ÖZKAN, Doç. Dr. Tahir SARAÇ
B. RAPORTÖRLER : Yalçıner YALÇIN, Hasan ADIYAMAN
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : - Alanya Ticaret ve Sanayi Odası
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - Konya Çimento Sanayii A.Ş.
Horozluhan Mah. Cihan Sok. No: 15 Selçuklu Konya
- Aykut Tic. İnş. Malz. Taah. Tur. Ltd. Şti.
Alanya Karayolu Üzeri Ulualan Mevkii Organize Sanayi Girişi
Manavgat Antalya
- Çallıoğlu Beton Madencilik Akaryakıt San. ve Tic. A.Ş.
Hürriyet Caddesi Duraliler Mevkii Antalya
- Arslan Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
Feritpaşa Mah. Kule Cad. Kule Plaza İş Merkezi Kat: 12 No: 15
Selçuklu Konya
- As-Ado Hazır Beton Sanayi A.Ş.
Altınova Sinan Mah. Hanımeli Sok. Koyunlar Mevkii No: 316
Kepez Antalya
(1) E. DOSYA KONUSU: Antalya’nın Alanya ilçesinde hazır beton fiyatlarının diğer bölgelere
göre yüksek belirlendiği iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle; Alanya Ticaret ve Sanayi Odası (ALSO)’nın,
üyelerinin hazır beton fiyatlarındaki bölgesel adaletsizliğe ilişkin şikâyetleri üzerine bir çalışma
yaptığı, bu çalışma kapsamında yapılan incelemede bölgelerindeki hazır beton fiyatlarının diğer
bölgelere kıyasla çok yüksek olduğunun tespit edildiği ve As Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.
(As Çimento) ile bu şirketin hazır beton üreticisi As-Ado Hazır Beton Sanayi A.Ş. (As-Ado
Beton)’nin Antalya’nın Alanya ilçesinde hâkim durumda oldukları ve hâkim durumlarını bölgede
yüksek fiyat uygulayarak kötüye kullandıklarının anlaşıldığı iddia edilmektedir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 7.7.2014 tarih ve 3873 sayı ile intikal eden başvuru
üzerine hazırlanan 17.7.2014 tarih ve 2014-5-37/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu, 7.8.2014 tarihli
Kurul toplantısında görüşülerek, 14-26/539-M sayı ile önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir.
İlgili karar uyarınca yapılan inceleme üzerine hazırlanan 23.9.2014 tarih ve 2014-5-37/ÖA sayılı
Önaraştırma Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; önaraştırma konusuna ilişkin olarak Kanun’un 41.
maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığı ifade edilmiştir.

14-37/703-311
2/4

I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. Hakkında Önaraştırma Yapılan Taraflar
I.1.1. As-Ado Beton
(5) As Çimento’nun bir iştiraki olan As-Ado Beton Antalya, Denizli, Isparta, Aydın, Konya illeri ve
ilçelerinde kurulu 22 beton santrali ile hazır beton sektöründe faaliyet göstermektedir.
I.1.2. Konya Çimento Sanayi A.Ş. (Konya Çimento)
(6) Konya Çimento, Ankara’da faaliyet gösteren bir entegre çimento fabrikası olan Baştaş
Çimento’yu da kontrol eden Vicat Grubu bünyesinde yer almaktadır. Teşebbüsün Konya,
Karaman ve Antalya illerinde toplam 22 adet hazır beton tesisi bulunmaktadır.
I.1.3. Aykut Tic. İnş. Malz. Taah. Tur. Ltd. Şti. (Aykut Ticaret)
(7) Manavgat ve Alanya’da hazır beton tesisi bulunan teşebbüsün inşaat malzemeleri ve
müteahhitlik hizmetleri alanlarında da faaliyeti bulunmaktadır.
I.1.4. Çallıoğlu Beton Madencilik Akaryakıt San. ve Tic. A.Ş. (Çallıoğlu)
(8) Teşebbüsün Antalya, Korkuteli, Manavgat, Konya ve Çumra’da hazır beton tesisleri
bulunmaktadır.
I.1.5. Arslan Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
(9) Korkmaz Beton ünvanıyla faaliyet gösteren teşebbüsün Konya, Anamur, Gazipaşa, Hadim-
Taşkent, Çumra ve Alanya bölgelerinde hazır beton tesisleri bulunmaktadır.
I.2. İlgili Pazar
I.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(10) Hazır beton; belirli oranlarda çimento, doğal veya yapay agrega, su ve belli katkı
malzemelerinin mikserle karıştırılması yöntemiyle üretilen bir inşaat malzemesidir. Hazır beton
ürünleri, kullanım amaçları bakımından C14, C16, C18, C20, C25 ve C25+ gibi alt kategorilere
ayrılabilse de, alt ürün grupları arasında yüksek arz ikamesi bulunmaktadır. Rekabet Kurulunun
yerleşik içtihadı uyarınca anılan ürünlere ilişkin alt ürün pazarı tanımlanmasına gerek
görülmemiş ve bu çerçevede ilgili ürün pazarı “hazır beton pazarı” olarak belirlenmiştir.
I.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(11) Hazır beton bakımından ilgili coğrafi pazarın belirlenmesinde, hazır betonun en fazla iki saat
içinde tüketilmesinin gerekli olması sebebiyle yaklaşık 50 kilometre mesafeye kadar
taşınabiliyor olması göz önüne alınmaktadır. Hakkında önaraştırma yürütülen teşebbüsler
Antalya’nın Alanya ilçesi ve çevresinde faaliyet göstermektedir. Bununla birlikte, yapılacak
değerlendirmeyi değiştirmemesi nedeniyle dosya kapsamında kesin bir ilgili coğrafi pazar
belirlenmemiştir.
I.3. Değerlendirme
(12) Rekabet hukuku kapsamında anlaşma olarak nitelendirilebilecek bir ihlalden söz edebilmek
için teşebbüslerin ortak bir amaç veya sonuca yönelik niyetlerinin örtüştüğünün, bu amaca
yönelik bağlılığın bilinçli olduğunun ortaya konulması gerekmektedir. Bu bağlamda, söz konusu
ilişkiyi tespit etmek amacıyla kullanılan delilleri birincil ve ikincil deliller olmak üzere ikiye
ayırmak mümkündür.
(13) Birincil deliller, teşebbüsler arasında bir anlaşmanın ya da irade uyuşmasının gerçekleştiğini
açıkça ortaya koyan deliller olarak ifade edilebilir. Bu deliller, taraflar arasında fiyat politikası,
pazar paylaşımı vb. unsurların belirlenmesi için iletişim kurulduğunu ve iletişimin içeriğine ilişkin
bilgileri gösteren belgelerdir. Bu deliller taraflar arasındaki anlaşmayı gösteren toplantı
14-37/703-311
3/4

tutanakları, el yazıları, notlar, elektronik posta gibi yazılı metinler olduğu için ispat standardı
bakımından güçlü delillerdir.
(14) Birincil delillere kıyasla daha düşük ispat gücüne sahip olan ikincil deliller ise, “iletişim delilleri”
ve “ekonomik deliller” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İletişim delilleri; teşebbüsler arasında
toplantı, telefon vb. yolla bir anlaşmanın unsurları hakkında iletişim kurulduğunu gösteren,
ancak anlaşmanın esasına ilişkin bilgi içermeyen delilleri ifade etmektedir. Bu delil türünün en
sık rastlanan örnekleri teşebbüslerin ortak bir varış noktasına seyahat ettiklerini gösteren
kayıtlar, belirli bir toplantı veya etkinliğe katılımı gösteren deliller, konaklama veya toplantı
salonu kiralanmasına ilişkin faturalar ile rakiplerle ticari sır niteliğindeki hususların
görüşüldüğüne ilişkin bilgi içeren ancak uzlaşmanın sağlandığını tek başına ispatlayamayan
toplantı notları ve iç yazışmalardır.
(15) Dosya konusu iddia Antalya’nın Alanya ilçesinde hazır beton fiyatlarının diğer bölgelere göre
yüksek belirlendiği iddiasıdır.1 Dosya kapsamında yapılan incelemelerde söz konusu iddiayı
destekleyecek nitelikte herhangi bir bilgi veya belge elde edilememesi nedeniyle birincil
delillere ve ikincil deliller arasında yer alan iletişim delillerine ulaşılamadığı anlaşılmaktadır. Bu
çerçevede “ekonomik deliller”in değerlendirilmesi gerekmektedir.
(16) Hazır beton pazarının dönemsellik arz eden bir yapıya sahip olduğu ve kış sezonu olarak
nitelendirilen Kasım-Şubat döneminde genellikle hazır beton satışlarının düştüğü belirtilmelidir.
Alanya pazarında 6 hazır beton üreticisi faaliyet göstermekle birlikte Göltaş Göller Bölgesi
Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.(Göltaş)’nin Alanya tesisi 01.03.2013 tarihinde bir yıl boyunca
Çallıoğlu’na kiralanmıştır. (Süre sonunda tarafların anlaşması halinde sözleşme 1 yıl daha
uzatılacaktır.) Dolayısıyla anılan tarihten itibaren Alanya hazır beton pazarındaki oyuncu sayısı
5’e düşmüştür. Teşebbüslerin Alanya’daki pazar payları Tablo 1’de görülmektedir:
Tablo 1: Teşebbüslerin Alanya Hazır Beton Pazarındaki Pazar Payları (%)
As-Ado Beton Aykut Ticaret Çallıoğlu Konya Çimento Korkmaz Beton Göltaş
2012 (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
2013 (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
2014 (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüsler tarafından gönderilen bilgiler
(17) Teşebbüslerin pazar paylarında belirgin değişikliklerin gözlendiği 2014 yılında fiyatların da
yakın aralıklarla arttığı görülmektedir. Mart 2013 itibarıyla 80 TL + KDV seviyesinde olan fiyatlar
yaklaşık 18 ay içinde %50 artarak 120 TL + KDV seviyesine ulaşmıştır.
(18) Bu noktada hazır beton üretiminde en büyük maliyet kalemi olan çimento fiyatlarının
incelenmesi gerekmektedir. Mart 2013 itibarıyla yaklaşık 100 TL + KDV olan çimento alım
fiyatları, Ağustos 2014 itibarıyla yaklaşık %60-70’lik artışla 160-170 TL + KDV düzeylerine
yükselmiştir.2 Dosya kapsamında yapılan incelemede Mart 2013- Ağustos 2014 döneminde
hazır beton üreticilerinin ağırlıklı ortalama satış fiyatları ile ağırlıklı ortalama çimento alım
fiyatları arasındaki korelasyon katsayısının 0,92 olduğu ve söz konusu iki verinin birbirine
paralel olarak değişim gösterdiği anlaşılmıştır.
(19) Teşebbüslerin maliyetlerine ilişkin olarak yukarıda yer verilen hususlar dikkate alındığında
dosya konusuna ilişkin olarak soruşturma açılmasına gerek olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

1 Rekabet Kurulu’nun 1.10.2014 tarih ve 14-37/703-M sayılı kararı ile As Çimento ve Göltaş’a ilişkin iddiaların 14-
21/416-M sayılı karar uyarınca yürütülmekte olan soruşturma kapsamında değerlendirilmesine karar verilmiştir.
Bu çerçevede “As Çimento ile bu şirketin hazır beton üreticisi As-Ado Beton’un Antalya’nın Alanya ilçesinde hâkim
durumda oldukları ve hâkim durumlarını bölgede yüksek fiyat uygulayarak kötüye kullandıkları” iddiası anılan
soruşturma kapsamında değerlendirilecektir. Dosya kapsamında ise Antalya’nın Alanya ilçesinde faaliyet
gösteren hazır beton üreticileri arasında Kanun’un 4. maddesi kapsamında bir anlaşma olup olmadığı
incelenecektir.
2 Aynı dönemde hazır beton üretiminde kullanılan motorin maliyetleri ve üretici fiyat endeksindeki artış ise %16’da
kalmıştır. Ayrıca söz konusu dönemde talepte herhangi bir artış olmadığı da belirtilmelidir.
14-37/703-311
4/4

J. SONUÇ
(20) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi
uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına OYÇOKLUĞU ile karar verilmiştir.






01.10.2014 tarihli ve 14-37/703-311 sayılı Kurul Kararı’na
KARŞI OY GEREKÇESİ


Rekabet Kurumu kayıtlarına 07.07.2014 tarih ve 3873 sayı ile giren başvuruda ve aynı
başvuruya ilişkin olarak Ekonomi Bakanlığı ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından
kurumumuza yönlendirilen yazılarda, Alanya Ticaret ve Sanayi Odası (ALTSO)’nın, üyelerinin
şikayeti üzerine yaptığı araştırmada, hazır beton fiyatlarının diğer bölgelere göre çok yüksek
olduğu, bu konuyu kasım ayında hazır beton üreticileri ile yaptıkları toplantıda görüştükleri,
toplantıya katılan tüm üreticilerin As Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. (AS ÇİMENTO) ile bu
şirketin hazır beton üreticisi As-Ado Hazır Beton Sanayi A.Ş. (AS-ADO BETON)’nin Antalya’nın
Alanya ilçesinde hâkim durumda oldukları ve hâkim durumlarını bölgede yüksek fiyat
uygulayarak kötüye kullandıkları hususunda ortak bir sonuca ulaştıkları gerekçesiyle gereğinin
yapılması talebinde bulunmuşlar, bu başvurular üzerine düzenlenen ilk İnceleme Raporu,
Kurulumuzun 07.08.2014 tarih ve 14-26/539-M sayılı toplantısında görüşülerek Alanya
pazarında hazır beton satışı yapan tüm teşebbüsler hakkında önaraştırma yapılmasına karar
verilmiştir. Önaraştırma Raporunun Kurulumuzun 29.09.2014 günü yapılan görüşmesi sonucu
dosya ikiye ayrılmış, As Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş ile Göltaş Göller Bölgesi Çimento
Sanayi ve Ticaret A.Ş hakkında yapılan şikayetin, daha önce, diğer Çimento üreticileri ile
birlikte yine aynı teşebbüsler hakkında 03.06.2014 gün ve 14-21/416-M sayılı kararıyla açılan
soruşturma dosyası ile birleştirilmesine 29.09.2014 gün ve 14-37/703-M sayı olarak karar
verilmiş, içerisinde hazır beton üreticileri olan diğer teşebbüsler, Konya Çimento Sanayi A.Ş,
Aykut Tic. İnş. Malz. Taah. Tur. Ltd. Şti., Çallıoğlu Beton Madencilik Akaryakıt San. ve Tic. A.Ş.
Arslan Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ve As-Ado Hazır Beton Sanayi A.Ş. hakkında ise ,
4054 sayılı Yasanın 41.maddesine göre şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına karar
verilmiş olup, soruşturma açılmayan teşebbüslerden As-Ado Hazır Beton Sanayi A.Ş hakkında
da soruşturma açılması gerektiği kanısında olduğumdan aşağıda belirteceğim nedenlerle
Kurulumuz kararına katılmıyorum.
14-37/703-311
5/4

4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 1. maddesinde Kanunun amacının, mal
ve hizmet piyasalarındaki rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı anlaşma, karar ve
uygulamaları ve piyasaya hâkim olan teşebbüslerin bu hâkimiyetlerini kötüye kullanmalarını
önlemek, bunun için gerekli düzenleme ve denetlemeleri yaparak rekabetin korunmasını
sağlamak olduğu belirtilmiş; 40. maddesinin 1. fıkrasında, Kurul re’sen veya kendisine intikal
eden başvurular üzerine doğrudan doğruya soruşturma açabileceği gibi, soruşturma açılıp
açılmayacağının saptanması bağlamında önaraştırma yaptırabileceği; aynı Kanun’un
41.maddesinde de, yapılan önaraştırma sonucunda düzenlenen raporu değerlendirerek
soruşturma açılmasına veya açılmamasına karar vereceği hükme bağlanmıştır. Kanunun 40.
ve 41.maddelerinin gerekçeleri incelendiğinde de; Kurul’un kendisine yapılan her türlü ihbar,
şikayet ve başvuruyu mutlaka değerlendirmeye alarak, ihbar ve şikayetlerin ciddi bir şekilde
ele alınmasının amaçlandığı, yaptırılacak önaraştırmadan sonra ciddi bulunan iddiaların
derinleştirilerek soruşturma aşamasının yerine getirilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Bu hükümlerden anlaşılacağı üzere, önaraştırma sonucunda rekabet kurallarını ihlal eden
eylem, karar ve anlaşmaların varlığının bulunmadığı hususunda Kurulun tam bir kanaate sahip
olması halinde soruşturma açılmamasına karar verileceği, ancak önaraştırma sonucu elde
edilen belge ve bilgiler bu kanıya ulaşılmasını sağlamıyorsa, bir başka deyişle bilgi ve
belgelerin yetersizliği nedeniyle böyle bir kanaate varılamıyorsa veya ihlallerle ilgili olarak daha
detaylı inceleme yapılması sonucunda yeni belge ve bilgilere ulaşılabileceğinin öngörülmesi
hallerinde soruşturma açılması gerektiği açıktır. 4054 sayılı Kanunun yukarıda açıklanan
amacına hizmet etmek adına, soruşturma açılmamasına karar verilebilmesi için önaraştırma
sonucu elde edilen bilgi ve belgelerin, olayda rekabet ihlali olmadığını açık olarak ortaya
koyması gerekir. Danıştay’ın yerleşmiş içtihatları(3) bu yöndedir. Danıştay kararlarında,
soruşturma açılmaması kararı verilebilmesi için rekabet ihlaline ilişkin ciddi bulguların
olmamasından çok, öncelikle önaraştırmada elde edilen belge ve bilgilerin değerlendirilmesi
sonucu, iddia konusu ihlallerin olmadığı yolunda Kurul’a tam bir kanaat gelmesi hususunun
varlığı aranmaktadır.
As-Ado Hazır Beton Sanayi A.Ş(AS-ADO BETON), As Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. (AS
ÇİMENTO)’nun iştirakidir. Dolayısı ile her iki teşebbüsün aralarında bir hukuki bağ mevcuttur.
Dosyamızda her iki teşebbüs aynı ekonomik bütünlük içerisinde görülmediğinden AS
ÇİMENTO hakkında soruşturma yoluna gidilmiş, ancak AS-ADO BETON’a soruşturma
açılmamıştır. Yerinde incelemede Teşebbüslerden çeşitli bilgi ve belgeler alınmıştır. Bunlardan
AS-ADO BETON’da yapılan yerinde incelemede alınan belgede “Çimsa faktörü, Konya da
uyuyor.’’ notunun bulunduğu görülmektedir. Teşebbüslerden gönderilen hazır beton satış
bilgilerine göre raportörlerce yapılan pazar payına ilişkin tabloda ALANYA PAZARINDA AS-
ADO BETON’un pazar paylarının sırasıyla 2012 yılında (…..) 2013 yılında (…..) ve 2014
yılında ise (…..) olduğu, KONYA ÇİMENTO’ nun ise; 2012 yılında (…..) 2013 yılında (…..) ve
2014 yılında (…..) bandında olduğu görülmüştür. Öte yandan pazarın önemli oyuncularından
birisi olan Göltaş ise Alanya Hazır Beton tesisini 01.03.2013 tarihi itibariyle ÇALLIOĞLU
BETON’A kiralamış ve bir anlamda Alanya piyasasından çıkmıştır. Bu kiralama nedeniyle
ÇALLIOĞLU BETON’un 2012 yılında (…..) olan pazar payı (…..) artışla (…..) bandına
çıkmışsa da, 2014 yılında bu pazar payı (…..) civarında düşerek (…..) a inmiştir. Alanya
piyasasında diğer hazır beton oyuncuları olan AYKUT BETON’un pazar payı 2014 yılında (…..)
KORKMAZ BETON’un (…..) ve GÖLTAŞ BETON’da piyasadan çıktığı için pazar payı yoktur.
Bu durumda pazarın oyuncuları olarak toplam (…..) pazar payını bölüşen AS-ADO BETON ve

(3)Danıştay 13.Dairesinin 07.02.2011 gün ve E.2010-4155,K.2011-492 sayılı kararı
14-37/703-311
6/4

KONYA ÇİMENTO’ dur. Yalnız burada dikkati çeken husus 2012 den 2014 e dek AS-ADO
BETON’un pazar payı yükselerek (…..), bu piyasada hakim duruma geçerken, KONYA
ÇİMENTO’nun pazar payı (…..) den (…..) a düşerek adeta 2012 yılının yarısına düşmüştür. Bu
pazar payları bize her iki teşebbüs arasında gizli bir anlaşma olduğu ve pazarı paylaştıkları
başka bir anlatımla AS-ADO BETON Alanya pazarında güçlenip pazar payını arttırırken,
KONYA ÇİMENTO’nun pazar payı ise azalmaktadır. Bir başka pazarda da aksinin olduğu
kanısını uyandırmaktadır. Bir anlaşma yok ise bile pazar paylaşımı konusunda uyumlu
eylemde bulundukları kuvvetle muhtemeldir. Sayılar bunu göstermektedir. Bu durumda her iki
teşebbüs 4054 Sayılı Yasanın 4.maddesinin son fıkrasına göre, uyumlu eylem içerisinde
bulunmadıklarını ekonomik ve rasyonel gerekçelere dayandırarak sorumluluktan kurtarabilirler.
İspat külfeti bu durumda teşebbüslere geçmektedir.
Önaraştırma Raporunda da görüleceği üzere mevcut delil durumuna göre 4054 sayılı Kanunun
4. maddesi kapsamında ciddi şüpheler olduğu, gerek bu olay nedeniyle Başka bir soruşturma
dosyasına dahil edilen ve Alanya çimento pazarında hakim durumda olan As Çimento Sanayi
ve Ticaret A.Ş ile As-Ado Hazır Beton Sanayi A.Ş. arasındaki ilişki ve yavru şirketine hakim
durumu nedeniyle sağladığı olanaklar ve gerekse yukarıda açıklanan bilinçli olduğu
düşünülen pazar paylarının ters orantılı olarak değişimi dikkate alınarak, bütün belirtilen
konuların tam açıklığa kavuşması ve bu konularda kesin bir kanaate ulaşılamadığı, muhtemel
bir bir anlaşma veya uyumlu eylem yönünde ciddi şüphelerin bulunduğu, etkilerinin hangi
ölçüde olduğu, uygulama alanının ne aşamada kaldığı konularının açıklığa, bu aşamada,
kavuşmaması nedenleriyle, anılan hususların aydınlatılması bakımından soruşturma açılması
gerektiği görüşündeyiz.
4054 Sayılı Yasanın 05.07.2012 gün ve 6352 sayılı yasanın 63.maddesi ile değişik
55.maddesinde; “İdari yaptırım kararlarına karşı yetkili idare mahkemesinde dava açılabilir.
Kurul kararlarına karşı açılan her türlü dava öncelikli işlerden sayılır.” hükmü bulunmaktadır.
Bu hükme ve 2577 sayılı İ.Y.U.K ‘nun ilgili hükümlerine göre; şikayetçi veya bu kararın sonucu
ile ilgili meşru ve aktüel menfaati olan 3.kişilerin, şikayetçinin kararın tebliğinden itibaren,
3.kişilerin ise kararın Rekabet Kurumu internet sitesinde yayımlandığı tarihten itibaren 60
(altmış) gün içerisinde, dava açması halinde, Kurulumuz kararının hukuka aykırı bir işlem
olması nedeniyle iptal edilmesi gerektiği inancını taşıyorum.
Yukarıda geniş olarak açıkladığımız nedenlerle şikayetçi iddialarının, dosya içeriği belge ve
bilgiler karşısında; önaraştırmaya konu edilen olayın soruşturma açılmasına gerek
bulunmadığı yönünde kesin bir kanaate ulaşmaya yetecek ölçüde aydınlatılmadığı
anlaşıldığından, şikayet konusunun derinlemesine incelenmesi için şikayet edilen
teşebbüslerden AS-ADO BETON hakkında 4054 Sayılı Yasa’nın 41.maddesine soruşturma
açılması gerekirken, anılan teşebbüs hakkında soruşturma açılmasına gerek olmadığına ilişkin
Kurulumuzun çoğunluk kararına katılmıyorum.

Reşit GÜRPINAR
Kurul Üyesi




14-37/703-311
7/4

KARŞI OY GEREKÇESİ
(01.10.2014 tarihli ve 14-37/703-311 sayılı Kurul Kararı)
Kurulun 01/10/2014 Tarih ve 14-37 Sayılı Toplantısında görüşülen Antalya’nın Alanya ilçesinde
hazır beton fiyatlarının diğer bölgelere göre yüksek belirlendiği iddiasına yönelik olarak
“…Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanunun 41. maddesi
uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmaması…” kararına aşağıdaki gerekçelerim
nedeniyle karşıyım.

Rapora konu Alanya Ticaret ve Sanayi Odası (ALTSO)’nın, üyelerinin hazır beton fiyatlarındaki
bölgesel adaletsizliğe ilişkin bildirdikleri şikayetleri üzerine başlattığı çalışma kapsamında hazır
beton fiyatlarının incelendiği ve bu inceleme neticesinde bölgelerindeki hazır beton fiyatlarının
diğer bölgelere kıyasla çok yüksek olduğunun tespit edildiği, söz konusu fiyat farklılıklarının
sebeplerini öğrenmek için hazır beton üreticileriyle 2013 yılının Kasım ayında toplantı
gerçekleştirdikleri, anılan toplantıda, katılımcıların, As Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. (AS
ÇİMENTO) ile bu şirketin hazır beton üreticisi As-Ado Hazır Beton Sanayi A.Ş. (AS-ADO
BETON)’nin Antalya’nın Alanya ilçesinde hakim durumda oldukları ve hakim durumlarını
bölgede yüksek fiyat uygulayarak kötüye kullandıkları hususunda hem fikir oldukları ifade
edilerek gereğinin yapılması talep edilmektedir.

Karara konu raporda raportörlerce yapılan tespitlerde Alanya’da Ocak 2012 ile Temmuz 2014
döneminde C25 ve C30 türü hazır beton satış fiyatlarının 80 TL/m3’den 120 TL/m3’e
yükseldiği, özellikle Mart 2013 ‘den itibaren yapılan artışların dikkat çekici olduğu, raportörlerin
hazır betondaki bu fiyat artışına çimentoya yapılan ve anılan dönem itibariyle teşebbüs bazında
farklılık arz etmekle birlikte özellikle Temmuz-Ağustos 2014 tarihlerinde yapılan yaklaşık %60-
70 fiyat artışlarını gösterdikleri ve ayrıca anılan eylemleri rekabet ihlali olarak
değerlendirebilmek bakımından gerekli olan birincil ve ikincil nitelikte delil tespitinin
yapılamaması olduğu belirtilmektedir.

Yine karara konu raporda As Çimento’nun dökme çimentodaki payının (…..)’ya ulaştığı, yine
dökme çimento pazarında ciro bazında pazar payının (…..)’e ulaştığına, Göltaş’ın ciro bazında
ki pazar payının (…..)’e, Konya Çimento’nun pazar payının (…..)’lar civarında olduğuna
değinilmekte, keza As Çimento’nun hazır betonda ki pazar payının (…..)’lara, Göltaş’ın Hazır
Beton tesisini Çallıoğlu’na devrederek pazardan çekildiğine, Konya Çimento’nun ise (…..)’lerde
olan pazar payının (…..)’lere düştüğüne değinilmektedir. Anılan tespitler bölgenin önemli
oyuncuları olan Göltaş ile Konya Çimento’nun pazardan çekilerek pazarı As Çimento’ya
bıraktıkları gibi bir algıyı güçlendirmektedir.

Çok sayıda incelemeye konu olan ve belge bırakmamakta önemli tecrübeler
edinen ve örgütlü yapıları nedeniyle sık olarak değişik ortamlarda bir araya gelebilen bir
sektörde yapılan benzer ve paralel fiyat artışlarının maliyet artışları ile açıklanamayan
tespitleri ile birlikte değerlendirildiğinde Kanun’un 4. maddesinin 3. fıkrasının ve As Çimento ve
As-Ado Hazır Beton’un son dönemde hakim duruma geçen ve piyasada mevcut
davranışlarının Kanunun 6. maddesine uyan eylemler olduğu kanaatini güçlendirmektedir.
Şüpheden öte tespitler içeriyor olması nedeniyle de detaylı incelenmesi gereği ortaya
çıkmaktadır.
Bilindiği üzere 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanun’un 4. maddesinde belirli bir
mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak Rekabeti engelleme, bozma ya da
kısıtlama amacı taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler
14-37/703-311
8/4

arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka
aykırı ve yasak olup, bir anlaşmanın varlığının ispatlanamadığı durumlarda piyasada ki fiyat
değişmelerinin veya arz ve talep dengesinin ya da teşebbüslerin faaliyet bölgelerinin rekabetin
engellendiği, bozulduğu veya kısıtlandığı piyasalardakine benzerlik göstermesi teşebbüslerin
uyumlu eylem içinde olduklarına karine teşkil edeceği ekonomik ve rasyonel gerçeklere
dayanmak koşuluyla taraflardan her birinin uyumlu eylemde bulunmadığını ispatlayarak
sorumluluktan kurtulabileceği öngörülmüştür.

Yine RKHK 'un 40.maddesinde geçen “Kurul resen veya kendisine intikal eden başvurular
üzerine doğrudan soruşturma açılmasına ya da soruşturma açılmasına gerek olup olmadığının
tespiti için ön araştırma yapılmasına karar verir” hükmü ile 41. maddesinde geçen “ön araştırma
raporunun Kurula teslimini takip eden 10 gün içinde, Kurul elde edilmiş olan bilgileri
değerlendirerek karar vermek üzere toplanır ve soruşturma açılmasına veya açılmamasına
karar verir” hükümlerinin değerlendirilmesinden aslolanın rekabet ihlali şüphesi olduğu, bu
varsa ön araştırma ile ya da ön araştırmaya bile gerek olmadan doğrudan soruşturma
açılabileceğidir.

Nitekim Danıştay’ın Kurulun verdiği önaraştırma kararlarının temyizen incelendiği kararlarında;
ön araştırma sürecinde elde edilen bilgi ve delillerin hiçbir kuşkuya yer bırakmayacak şekilde
soruşturma açılmamasını gerektiriyorsa soruşturma açılmayacağı, ancak bu sonuca ulaşmaya
engel olacak bir kuşku varsa soruşturma açılması gerektiği hususu açık bir şekilde dile
getirilmiştir.

Önaraştırma neticesinde Kanunun 4. maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen şartların varlığına
rağmen delil bulunamadığı gerekçesiyle soruşturma açılmaması sürecin henüz bitmemiş
olması nedeniyle de doğru bir uygulama da değildir. Bilindiği üzere ön araştırma süreci rekabet
ihlaline yönelik şüphenin bertaraf edilmesine yönelik tespitlerin yapılması sürecidir. Karara
konu önaraştırma raporunda şüpheleri yok edecek tespitlerden ziyade şüpheleri artıracak
tespitlere yer verilmektedir. Bu aşamada yapılan tespitler rekabet ihlalini kesin olarak ortaya
koymasa bile ya da diğer bir ifadeyle Kurul tarafından ceza verilmesine yeter görülmese bile
sürecin devamına yani soruşturma açılmasına karar vermek gerekir. Bu sürecin devamında
Kurul’ca nihai karar verilene kadar yeni delillerin tespitinin mümkün olabilmesi, bu süreçte aktif
işbirliğinde bulunabilecek teşebbüs yetkililerinin çıkabilecek olması dikkate alındığında süreci
devam ettirmenin zorunlu ve gerekli olduğu düşünülmektedir.

RKHK’nun 4. maddesinin son fıkrasında teşebbüslerin Uyumlu eylem iddiasından
kurtulmalarına imkan verecek savunma yapmalarına imkan verilmeksizin ya da onların
açıklamalarının baştan doğru kabul edilerek onların lehine karar vermek Kanunun verdiği
hakların yeterince kullanılmadığı anlamına da gelmektedir.

Nitekim, Kurumumuz uygulamasında da ön araştırma safhasında ihlali ortaya koyabilecek
nitelikte önemli bilgi belge elde edilememiş iken soruşturma döneminde ihlalin varlığını ortaya
koyan delillere ulaşıldığı, pişmanlık başvurularının alındığı çok sayıda dosya bulunmaktadır.
Bu konuda benzer uluslararası örneklerin de zikredilebilmesi mümkündür.

Uyumlu eylem konusunda doktrinde de teşebbüslerin paralel davranışlarının uyumlu eylem
kabul edilebileceği, paralel davranışlar ile bilinçli paralelliklerin delil başlangıcı kabul edilip
soruşturma açılabileceği, oligopolistik yapının mutlaka fiyatları artırmak şeklinde tecelli
etmeyebileceği kabul edilmektedir.

Danıştay’ın 13. Dairesinin bu kapsamda Kurulun Uyumlu eylemle ilgili olarak verdiği Maya
kararlarını (27.06.2000 tarih 00-24/255-18 sayılı ve 23.09.2005 tarih ve 05-60/896-241 sayılı)
14-37/703-311
9/4

tasdik ettiğinin diğer bir ifade ile tarafların iptal işlemlerinin reddedildiğinin bilinmesinde yarar
bulunmaktadır.

Sonuç olarak, Alanya bölgesinde faaliyet gösteren As Çimento ve As-Ado Hazır Beton
teşebbüslerinin hakim durumlarını kötüye kullandıklarına yönelik iddiaların incelenmesi
neticesinde yapılan ve Kanunun 4. ve 6. maddelerine uyan tespitler nedeniyle Danıştay
Kararları ve doktrindeki görüşler doğrultusunda mevcut kuşkuları açıklığa kavuşturmak için
soruşturma açılması gerekirken bunun yapılmaması kararına karşıyım.








Fevzi ÖZKAN
Kurul Üyesi




Full & Egal Universal Law Academy