T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO: 2022/298
KARAR NO: 2023/230
DAVA: İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 06/04/2022
KARAR TARİHİ: 13/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Antalya Genel İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyasında davalı şirket aleyhine genel haciz yolu ile ilamsız takip başlatıldığını, davalı tarafından borca, faize ve tüm fer'ilerine itiraz edilmek suretiyle takibin durdurulduğunu, davacı şirketin, acentecilik faaliyetleri kapsamında dünyanın çeşitli ülkelerinden Türkiye'ye aracı tur operatörleri ile birlikte turist getiren bir turizm şirket olduğunu, özellikle yurt dışı pazarlara yönelik çalışan konaklama tesislerinin/otellerin davacı şirket gibi acentelerle ve tur operatörleri ile sezonluk "Kontenjan Sözleşmesi" yapmaları ve sezonda ilgili hazırlıkların finansmanı amacıyla sözleşme kapsamında verilecek hizmetlere mahsuben acenteden "ön ödeme/ön avans" almalarının yaygın bir uygulama olduğunu, bu kapsamda davalı şirkete ait ... için davacı şirket ve davalı arasında ... imza tarihli "Kontenjan Sözleşmesi-2020" ile bu Sözleşmenin eki niteliğinde ... imza tarihli "Protokol" başlıklı ek protokol akdedildiğini, sözleşme kapsamında, davacı şirket tarafından davalıya ön ödeme/avans olarak ...,00-Euro tutarlı kıymetli evrak verildiğini, söz konusu kıymetli evrakın karşılığının davalıya ödendiğine ilişkin banka dekontunun da işbu dilekçe ekinde yer aldığını, ancak, 2020 sezonunda davalı şirketin, otelini hizmete açmaması nedeniyle söz konusu tutarın eritilemediğini, 2021 sezonunda da otelin hizmete açılmadığını, bu nedenle davacı şirket tarafından verilen ön avans tutarının iadesine ilişkin olarak davalıya Antalya ... Noterliği ... Tarih ... Yevmiye No'lu ihtarname gönderildiğini, ilgili ihtarname kapsamında; taraflar arasında akdedilen ... imza tarihli Protokol'ün (3.) maddesinde yer alan; "(...) toplam tutar ... tarihine kadar kapatılamaması halinde seçimlik hak acente'de olmak üzere, ön avansın bir sonraki yaz sezonuna devredilir ya da bakiye ön avans talep halinde Acente'ye iade edilir" hükmü uyarınca, ön avans miktarının tamamının ... tarihine kadar eritilmesinin mümkün olmaması ihtimali karşısında, ... tarihi itibariyle söz konusu bakiye tutarın davacı şirkete iadesinin talep edildiğini, buna karşılık, davalı şirketin e-tebligatının bulunmaması ve otelin hizmete açılmaması nedeniyle işbu ihtarnamenin iki kez gönderilmesine rağmen (davalı şirketin mernis adresi dahil olmak üzere) ihtarnamenin tebliğinin mümkün olmadığını, bu durumun dahi davalının, davacı şirketten aldığı ödemelerin karşılığı olabilecek herhangi bir hizmet vermediğinin kanıtı niteliğinde olduğunu, davalının sebepsiz zenginleşme iradesi içerisinde hareket ettiğini, takibin tüm fer'ilerine itirazı dolayısıyla, basiretli bir tacir olarak söz konusu sözleşme ve protokolleri akdeden davalının, işlemiş ve işleyecek faizin türüne ve faiz oranına itirazının kabulünün mümkün olmadığını, taraflar arasında akdedilen Kontenjan Sözleşmesi'nin (23.8.) maddesi uyarınca, "Otel, işbu anlaşmayı Türk Ticaret Kanunu anlamında basiretli bir tacir olarak okuduğunu, anladığını, zararları ve cezai şartı ödemek konusunda herhangi bir itirazı olmadığını şimdiden kabul ve taahhüt eder" şeklinde olduğunu, davalı tarafından yapılan itirazın kötü niyetli olup, takibi sürüncemede bırakarak zaman kazanma çabasından ibaret olduğunu beyanla fazlaya ilişkin her türlü hakları saklı kalmak kaydı ile öncelikle ihtiyati haciz taleplerinin kabulüne, yargılama sonucunda davanın kabulü ile, Antalya Genel icra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyasına yapılan itirazın iptaline ve takibin takip talebindeki şartlarla devamına, davalı aleyhine takibe konu alacağın %20 sinden az olmamak üzere icra inkâr tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı şirkete açılan haksız davada, dava dilekçesindeki olay örgüsünün gerçeği yansıtmadığını, davacı Şirket ... Ltd. Şti dava dilekçesinin 1 numaralı bendi ikinci paragrafında belirtilen ve davalı şirket ... Ltd Şti. ile yapılan "kontenjan Sözleşmesi-2020" başlıklı sözleşme esas itibariyle davalı şirketin bir önceki sezon çalışmış olduğu ve İngiltere menşeli olan ve basına da yansımış olan ... isimli Turizm Acentesinin Rusya ve Çevresi ülkeleri kapsayan kolu olan ... isimli firmanın bağlı olduğu şirket ... Ltd. Şti. sahip olduğu müşteri protföyü ve çalışmakta olduğu oteller ile ilgili devrine ilişkin yapılan sözleşmelerin yerine alan bir nevi borç ve alacak devrini kapsayan sözleşme olduğunu, davalı şirketin 2019 yılında davacı ile yapmış olduğu anlaşmaları, ... ... Limited Şirketi (Mersis:...) ile yaptığını, 2019 yılında ... isimli şirket ile imzalanan sözleşmede ... € tutarında ekte sundukları çeklerin alındığını, gelişen durumda, süreç içerisinde asıl bağlı şirket ... Şirketi ve buna bağlı Rusya ve çevresi ülkelere hizmet veren ... isimli ... Ltd. Şti.'nin ekonomik çıkmazlar nedeniyle faaliyetleri durunca, davacı şirket ... Ltd Şti. ...'un çalıştığı alanların portföyünü almak istediğini, bu aşamada ise davacı şirket yetkililerinin 2020 yılında davalı şirket yetkilisine ulaşarak yukarıda bahsettikleri içeriği anlatmak ve ... Ltd. Şti. den davalının almış olduğu ...,00 Euro bedelli ödenmeyen çeklerin kendilerine verilmesi koşuluyla davalı ile bahsi geçen "Kontenjan Sözleşmesi -2020" sözleşmesini ... tarihinde imzaladıklarını, bu sözleşmeye ek protokol isimli yeni bir protokol yapıldığını ve bu protokol de ödeme programının ayrıntılı olarak belirtildiğini, ancak bu sözleşmelerde belirtilen bedelin davalı şirket ... Ltd Şt’ne yapılmadığını, davacı tarafın davasına esas Antalya Genel İcra Müdürlüğü ... E. Sayılı takibinde alacaklı olduğu olduğunu iddia ettiği ve dayanak olarak gösterdiği taraflar arasında akdedilen ek protokol başlıklı sözleşmenin 5. Maddesini kapsayan ödeme başlığı ile belirtilen ödemelerin hiç birinin davalı şirkete yapılmadığını, belirtilen ... tarihli ... Euro bedelli çek ve bunu takip eden ... tarihli ... Euro bedelli havale yine ... tarihli ... Euro bedelli havale ve dosya içerisinde mübrez sözleşmede belirtilen takibi hiç bir ödemenin davacı tarafça davalıya yapılmadığını, davacı tarafın davaya konu Antalya Genel İcra Müdürlüğü ... Esas sayılı takibinde alacaklı olduğunu iddia ettiği ... Euro bedeli ne zaman nerede ve hangi ödeme aracı ile ödediği yönünde dosya da herhangi bir delil ve belge bulunmadığını, çünkü davacı tarafın "Kontenjan Sözleşmesi -2020" ve buna bağlı ek protokol isimli Sözleşme ile yüklenmiş olduğu edimlerini ifa etmediğini, iş bu protokol ve ek potokole istinaden davalı şirkete verilen ne bir çek ne de havale yolu ile bir ödeme olduğunu,davacı tarafın dava dilekçesinde bahsetmiş olduğu ... keşide tarihli ... Euro bedelli çekin mahkemece de takdir edileceği üzere protokol ve ek protokol harici ve protokol ve ek protokol’de geçmeyen bir ödeme olduğunu, bu ödemenin davacı tarafça avans olarak belirtilmiş olmasının tamamıyla kendi ile çeliştiğinin ve kötüniyetli olduğunu, davalı şirket yetkilisinin daha önce belirtmiş olduğu ve dosyaya dilekçeleri ekinde 3 adet ... Euro bedelli çeklerin iade edilmesi koşuluyla davalıya ... Euro bedelli çek verildiğini, davalının aslında ... alacağı ... Euro olduğunu, davalının ... isimli şirketten alacağı olan çeklerin karşılığında, davacı şirket yetkililerine '... şirketinden ... € alacaklı olduğunu' belirttiğini, buna karşılık olarak ... şirketinin faaliyet gösterdiği alanları portföyüne almak isteyen davacı şirket yetkililerinin de önden ... €, kalan ... € ödemenin de sonradan yapılacağını belirterek 2020 yılı Kontenjan Sözleşmesi adı altında ... isimli şirketin davalıya olan ... € borcunun ... €'luk tutarını çekle ödediğini beyanla davanın esastan reddine, kötüniyet nedeniyle Antalya Genel İcra Müdürlüğü ... E. Sayılı dosya takip değerinin % 20 oranında tazminatın davacı alacaklı olduğunu iddia eden taraftan tahsiline, yargılama giderlerinin davacıya yükletilmesini, 1136 Sayılı Avukatlık Kanununun 4667 Sayılı Kanunla değişik 164/son fıkrası uyarınca karşı taraf vekalet ücretinin lehlerine hükmedilmesi yönünde karar verilmesini istemiştir.
Taraflara duruşma gününü bildirir usulüne uygun meşruhatlı davetiye tebliğ edilerek taraf teşkili sağlanmıştır.
Antalya Genel İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosya celp edilmiş, incelenmesinden; davacı şirket tarafından davalı aleyhine ... Euro fiili ödeme tarihli taraflar arasında akdedilen ... tarihli kontenjan sözleşmesi ve ek protokoller kapsamında verilen ... Euro avansın ticaretin sona ermesi sebebiyle iadesi istemi ile ... tarihinde ilamsız icra takibi başlatıldığı, borçlu davalı tarafça takibe itiraz edildiği ve icra müdürlüğü tarafından takibin durmasına karar verildiği görülmüştür.
Mahkememizce yapılan yargılama sırasında; tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde takip tarihi itibariyle talep edilebilecek alacak miktarının tespiti için dosya mali müşavir bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi ... tarafından mahkememize sunulan ... tarihli raporda özetle; "...Davacı şirketin sunulan ticari defterlerine göre;
Takip tarihi olan ... tarihi itibari ile davacının davalıdan ...,00.-Euro karşılığı ....-TL alacaklı olduğu,
Dava tarihi olan ... tarihi itibari ile davacının davalıdan ...,00.-Euro karşılığı ....-TL alacaklı olduğu,
Davalı şirketin 2020 yılı defterleri sunulmadığından davalı firmanın defterleri yönünden incelemenin yapılmadığı,
Takip tarihi ... tarihi olup 2020-2021 ve 2022 ticari defterleri dosyaya sunulmadığı görülmüştür." sonuç ve kanaatine varılmıştır.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE; Dava, taraflar arasında düzenlenen acentalık sözleşmesinden kaynaklı alacak nedeniyle itirazın iptali istemine ilişkindir.
Davacının acenta olduğu, davalı şirkete ait otel için ... tarihli kontenjan sözleşmesi ile eki protokolün imzalandığı, davalıya protokol kapsamında ... Euro’luk çek verildiği ve ödeme yapıldığı, 2020 ve 2021 yıllarında otelin hizmete açılmamış olması nedeniyle iadeye ilişkin ... tarihli ihtarnamenin tebliğ edilemediği gerekçesiyle takip başlatıldığı görülmüştür.
Davalı tarafça davacı şirketin daha önce ... Ltd. Şti.’nin sahibi olduğu, kontenjan sözleşmesinin de bu tarihte yapıldığı iddiasında bulunulmuştur,
İİK. 67/1. Maddesinde: "Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir." düzenlemesi mevcuttur.
Taraflar arasında akdedilen ... imza tarihli Protokol'ün (3.) maddesinde yer alan; "(...) toplam tutar ... tarihine kadar kapatılamaması halinde seçimlik hak acente'de olmak üzere, ön avansın bir sonraki yaz sezonuna devredilir ya da bakiye ön avans talep halinde Acente'ye iade edilir" düzenlemesi mevcuttur.
6100 sayılı HMK 220. maddesinde; "İbrazı istenen belgenin, ileri sürülen hususun ispatı için zorunlu ve bu isteğin kanuna uygun olduğuna mahkemece kanaat getirildiği ve karşı taraf da bu belgenin elinde olduğunu ikrar ettiği veya ileri sürülen talep üzerine sükut ettiği yahut belgenin var olduğu resmî bir kayıtla anlaşıldığı veya başka bir belgede ikrar olunduğu takdirde, mahkeme bu belgenin ibrazı için kesin bir süre verir.
Mahkemece, ibrazı istenen belgenin elinde bulunduğunu inkâr eden tarafa, böyle bir belgenin elinde bulunmadığına, özenle aradığı hâlde bulamadığına ve nerede olduğunu da bilmediğine ilişkin yemin teklif edilir.
Belgeyi ibraz etmesine karar verilen taraf, kendisine verilen sürede belgeyi ibraz etmez ve aynı sürede, delilleriyle birlikte ibraz etmemesi hakkında kabul edilebilir bir mazeret göstermez ya da belgenin elinde bulunduğunu inkâr eder ve teklif edilen yemini kabul veya icra etmezse, mahkeme, duruma göre belgenin içeriği konusunda diğer tarafın beyanını kabul edebilir." düzenlemesi mevcuttur.
Davacı tarafça ileri sürülen iddiaların ispatı için davalının ticarî defterleri yanında diğer delillere de dayanılmış olup davalının ticarî defterlerinin ibrazı ve bundan kaçınmanın sonuçlarına ilişkin olarak uygulama alanı bulacak olan düzenlemeler, HMK’nın 219 ve 220. maddeleridir. Her ne kadar mahkemece, delil olarak davalı defterlerine münhasıran dayanılmadığından bahisle davalının ticarî defterini ibrazından kaçınmasının davalı aleyhine sonuç doğurmayacağı belirtilmiş ise de; davacının ileri sürdüğü iddiaların ispatı için delil olarak münhasıran davalının ticarî defterlerine dayanmamış olması, belgelerin/ticarî defterlerin mazeretsiz olarak ibraz edilememelerinin sonuçlarını düzenleyen HMK’nın 220. maddesinin uygulanmasına engel teşkil etmez. Zira ileri sürülen hususların ispatında münhasıran davalı defterlerine dayanılmamış olması durumunda uygulanmayacak hüküm TTK’nın 83/2. maddesi olup somut olay bakımından HMK’nın 220. maddesi geçerliliğini korur.
Yargılama sırasında davacının ticarî defterleri ve diğer deliller üzerinde gerçekleştirilen bilirkişi incelemesi sonucu dosya arasına alınan ... tarihli raporda; davacının ticarî defterlerine göre alacaklı olduğu belirlenmiştir. Öte yandan dava konusu turizm hizmetinin sunumuna dair faturaların davalı tarafın ticarî defterlerinde kayıtlı olup olmadığı hususu ile taraflar arasındaki ticarî ilişkinin mahiyetinin belirlenmesi amacıyla davalının ticarî defterlerinin ibrazı istenmiş olmakla birlikte davalı tarafından ticarî defterler ibraz edilmediği gibi buna ilişkin herhangi bir mazeret de ileri sürülmemiştir. Mevcut durum itibariyle davalıya sunulduğu iddia olunan turizm hizmetlerine ilişkin bilgi ve belgelerin davalının ticarî defterlerinde kayıtlı olup olmadığı hususunun, taraflar arasında çekişme konusu vakıalar ve davanın aydınlatılması kapsamında belirlenmesi zorunludur. Dolayısıyla HMK’nın 220/1. maddesi çerçevesinde davalının ticarî defterlerinin, davacı tarafça ileri sürülen hususların ispatına elverişli olduğu ve ibrazına dair talebin kanuna uygun olduğu açıktır.
Neticeten davalı tarafa gönderilen tebligatlarda, ticarî defterlerin ibraz edilmemesi hâlinde ortaya çıkacak sonuçların ihtar edilmiş olması ve davalı tarafça ibraz etmeme nedenine ilişkin herhangi bir mazeretin sunulmamış olması karşısında mahkemece, HMK’nın 220/3. maddesi ve ticarî defterlerin ibrazı ile ticarî defterlerle ispata ilişkin hükümler çerçevesinde yapılacak değerlendirme sonrasında hâsıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekir..." şeklinde belirtilmiştir.
Yukarıda belirtilen kanun maddesi ve emsal içtihat doğrultusunda yapılan değerlendirmede: davalı şirket adına çıkarılan davetiyeye rağmen ticari defter ve belgelerin borca ve fer'ilerine itiraz eden tarafından bilirkişi incelemesine esas olmak üzere ibraz edilmediği, davacının ise ticari defter ve belgelerini ibraz ettiği yapılan bilirkişi incelemesi sonunda davacının alacaklı olduğunun anlaşıldığı, ticari defter ve belgelerini 6100 sayılı HMK 220. Maddesi gereğince ibraz etmeyen davalının davacının ticari defter ve belgelerinde kayıtlı olan borcu kabul etmiş sayılacağının kabulü ile davacının itirazın iptali isteminin kabulüne karar vermek gerekmiş, açıklanan gerekçelerle aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
Davacının icra inkar tazminatı istemi yönünden yapılan değerlendirmede ;Dolayısıyla alacak likit, bir başka deyişle bilinebilir, belirlenebilir bir alacaktır. Mahkemece bu husus gözetilerek davacı yararına İİK.nun 67/2 maddesi uyarınca icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerektiği"
Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 05/07/2010 tarih 2009/1786 Esas 2010/7823 Karar sayılı emsal içtihatındaki; "...İİK’nun 67 nci maddesine göre talep edilen icra inkar tazminatının, karar altına alınan yabancı para alacağının icra takip tarihindeki TL karşılığı üzerinden Türk Lirası olarak hükmedilmesi gerekir..." şeklindeki düzenlemeler dikkate alındığında yabancı para alacağının likit ve hesaplanabilir nitelikte olduğu görülmekle karar altına alınan yabancı para alacağının icra takip tarihindeki ... TL karşılığı üzerinden hesaplanan icra inkar tazminatının da davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar vermek gerekmiş, açıklanan gerekçelerle, davanın kabulüne ilişkin aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:Ayrıntısı gerekçeli kararda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜNE,
2-Buna göre Antalya Genel İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı takip dosyasında borçlu davalının itirazının ... Euro üzerinden iptali ile takip tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4A maddesine göre Devlet Bankalarınca 1 yıl vadeli Euro hesabına uygulanan en yüksek faiz üzerinden DEVAMINA,
3-Hükmolunan alacağın %20 si tutarındaki 24.000 Euro'nun (1 Euro = 15,64TL)takip tarihindeki TL karşılığı ... TL icra inkar tazminatının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Harçlar kanunu uyarınca alınması gerekli ... TL harçtan peşin olarak alınan 23.799,09 TL harcın mahsubu ile bakiye ... TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
5-Davacı tarafından yapılan 23.891,29 TL ilk dava masrafının davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
6-Davacı tarafından yapılan davetiye, posta ve bilirkişi giderinden ibaret toplam 2.102,50 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
7-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap edilen 192.840,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
8-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/13 ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26/2. Maddeleri, 6100 sayılı HMK 297/1-ç, 326.maddeleri uyarınca, arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların anlaşamamaları halinde iki saatlik ücret tutarı tarifenin birinci kısmına göre ileride haksız çıkan taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden ödeneceği öngörüldüğünden; 1.560,00-TL'nin davalıdan tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
9-Taraflarca yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştikten sonra istek aranmaksızın taraflara İADESİNE,
Dair, davacı vekili Av. ... ile davalı vekili Av. ...'ın yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 6100 Sayılı Kanunun 345.maddesi gereğince 2 hafta içerisinde ilgili İstinaf Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 13/04/2023


Başkan ...
¸e-imzalıdır
Üye ...
¸e-imzalıdır
Üye ...
¸e-imzalıdır
Katip ...
¸e-imzalıdır



Full & Egal Universal Law Academy